Trẻ em bao nhiêu tuổi phải đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông?

1. Căn cứ pháp lý về đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông

- Luật Giao thông đường bộ năm 2008 quy định về quy tắc giao thông đường bộ; kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ; phương tiện và người tham gia giao thông đường bộ; vận tải đường bộ và quản lý nhà nước về giao thông đường bộ.

- Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định về hành vi vi phạm hành chính; hình thức, mức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả đối với từng hành vi vi phạm hành chính; thẩm quyền lập biên bản, thẩm quyền xử phạt, mức phạt tiền cụ thể theo từng chức danh đối với hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt.

- Nghị định 123/2021/NĐ-CP  sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt.

2. Quy định về độ tuổi bắt buộc đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông

Căn cứ điểm o khoản 3 Điều 6 Nghị định 100/2019/NĐ-CP, được bổ sung bởi điểm b khoản 4 Điều 2 Nghị định 123/2021/NĐ-CP, quy định xử phạt người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy (kể cả xe máy điện), các loại xe tương tự xe mô tô và các loại xe tương tự xe gắn máy vi phạm quy tắc giao thông đường bộ như sau: Phạt tiền từ 400.000 đồng đến 600.000 đồng đối với người điều khiển xe thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây: Chở người ngồi trên xe không đội mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy hoặc đội mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy không cài quai đúng quy cách, trừ trường hợp chở người bệnh đi cấp cứu, trẻ em dưới 06 tuổi, áp giải người có hành vi vi phạm pháp luật.

Như vậy, về độ tuổi bắt buộc phải đội mũ bảo hiểm không được quy định trực tiếp trong luật. Tuy nhiên, theo điểm o khoản 3 Điều 6 Nghị định 100/2019/NĐ-CP đã được sửa đổi bởi điểm b khoản 4 Điều 2 Nghị định 123/2021/NĐ-CP, quy định về xử phạt hành chính đối với hành vi chở người không đội mũ bảo hiểm trên 06 tuổi. Có thể hiểu giới hạn độ tuổi đội mũ bảo hiểm ở trẻ em là 06 tuổi trở lên. Mặc dù không bắt buộc đội mũ bảo hiểm với nhóm trẻ em dưới 06 tuổi, nhưng để đảm bảo an toàn cho trẻ, nhà nước khuyến khích người điều khiển xe gắn máy trang bị cho trẻ một chiếc mũ bảo hiểm để đảm bảo an toàn cho tình huống xấu có thể xảy ra.

Bên cạnh đó, căn cứ khoản 2 Điều 30 Luật Giao thông đường bộ 2008 quy định về đội mũ bảo hiểm như sau: Người điều khiển, người ngồi trên xe mô tô hai bánh, xe mô tô ba bánh, xe gắn máy phải đội mũ bảo hiểm có cài quai đúng quy cách.

Như vậy, khi tham gia giao thông, người điều khiển, người ngồi trên xe mô tô hai bánh, xe mô tô ba bánh, xe gắn máy phải đội mũ bảo hiểm có cài quai đúng quy cách. Trẻ em từ 6 tuổi trở lên khi tham gia giao thông phải đội mũ bảo hiểm, trường hợp trẻ em dưới 6 tuổi khi tham gia giao thông không bắt buộc phải đội mũ bảo hiểm, tuy nhiên khuyến khích nên đội để đảm bảo an toàn.

3. Lý do quy định trẻ em từ 6 tuổi trở lên phải đội mũ bảo hiểm

Quy định trẻ em từ 6 tuổi trở lên phải đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông được áp dụng với mục đích bảo vệ sự an toàn và tính mạng của trẻ trong các tình huống khẩn cấp và tai nạn giao thông có thể xảy ra. Đây là những lý do cụ thể:

- Bảo vệ đầu và não bộ: Mũ bảo hiểm có khả năng hấp thụ và phân tán lực va đập khi xảy ra tai nạn, giúp giảm thiểu nguy cơ chấn thương đầu, như gãy xương sọ, chấn thương não và tổn thương mô mềm xung quanh đầu. Một trong những phần quan trọng nhất của mũ bảo hiểm là bảo vệ não bộ. Khi đội mũ bảo hiểm, nó giúp phân tán lực đập từ va chạm và giảm thiểu các tổn thương liên quan đến não, như chấn thương sọ não và biến chứng nguy hiểm từ những vụ tai nạn nghiêm trọng.

- Tuân thủ pháp luật giao thông: Việc yêu cầu trẻ em từ 6 tuổi trở lên đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông giúp trẻ em nắm bắt và hiểu rõ hơn về các quy tắc giao thông từ khi còn nhỏ. Điều này giúp tạo ra một cộng đồng giao thông tự giác và an toàn hơn. Bằng việc thực hiện thói quen đội mũ bảo hiểm từ sớm, trẻ em sẽ dần hình thành thói quen tuân thủ các quy tắc an toàn khi tham gia giao thông. Đây là nền tảng quan trọng giúp trẻ có những hành vi an toàn và trách nhiệm khi lớn lên. Đội mũ bảo hiểm không chỉ là việc tuân thủ pháp luật mà còn là biện pháp bảo vệ sức khỏe và tính mạng của trẻ trong trường hợp xảy ra tai nạn giao thông. Việc hình thành thói quen này giúp giảm thiểu nguy cơ chấn thương đầu và bảo vệ não bộ của trẻ.

- Mẫu mực cho người lớn: Quy định này nhắc nhở người lớn về vai trò mẫu mực trong việc đội mũ bảo hiểm. Việc chấp hành và thúc đẩy thói quen đội mũ bảo hiểm từ khi còn nhỏ sẽ trở thành một mẫu mực tích cực, giúp các thành viên trong gia đình cảm thấy an toàn và tự tin hơn khi tham gia giao thông. Bằng việc áp dụng quy định này, gia đình không chỉ bảo vệ sức khỏe của trẻ em mà còn xây dựng một môi trường giao thông an toàn hơn. Việc đội mũ bảo hiểm là một phần trong việc giáo dục an toàn giao thông cho các thế hệ sau và góp phần làm giảm tai nạn giao thông.

- Khuyến khích hành vi an toàn: Mặc dù không bắt buộc, việc khuyến khích đội mũ bảo hiểm cho trẻ em dưới 6 tuổi cũng giúp nâng cao ý thức của cộng đồng về an toàn giao thông, đặc biệt là trong các hoàn cảnh bất ngờ. Việc đội mũ bảo hiểm giúp giảm thiểu nguy cơ chấn thương đầu và bảo vệ trẻ em khỏi các nguy hiểm khi tham gia giao thông. Điều này cũng góp phần xây dựng một môi trường giao thông an toàn hơn cho tất cả các thành viên trong xã hội.

Tóm lại, quy định trẻ em từ 6 tuổi trở lên phải đội mũ bảo hiểm là một phần của nỗ lực chung của xã hội nhằm đảm bảo an toàn giao thông và bảo vệ sức khỏe của trẻ em khi tham gia vào môi trường giao thông đông đúc và nguy hiểm.

4. Một số trường hợp ngoại lệ

Những trường hợp ngoại lệ khi không bắt buộc đội mũ bảo hiểm cho trẻ em dưới 6 tuổi và những trường hợp khác theo khoản 3 Điều 6 Nghị định 100/2019/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung bởi điểm a, b khoản 4 Điều 2 Nghị định 123/2021/NĐ-CP:

- Trẻ em dưới 6 tuổi: Theo quy định, trẻ em dưới 6 tuổi sẽ không bị xử phạt nếu không đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là việc đội mũ bảo hiểm không quan trọng đối với trẻ em. Bảo vệ đầu và an toàn của trẻ em luôn được khuyến khích và cần được chú ý trong mọi hoàn cảnh.

- Chở người bệnh đi cấp cứu: Người điều khiển xe và người ngồi trên xe khi chở người bệnh đi cấp cứu được miễn đội mũ bảo hiểm. Điều này nhằm đảm bảo an toàn và ưu tiên tính khẩn cấp trong các tình huống cấp cứu y tế. Việc không yêu cầu đội mũ bảo hiểm trong trường hợp này giúp đưa người bệnh đến bệnh viện một cách nhanh chóng và an toàn nhất có thể, đặc biệt là khi mọi giây phút đều quý giá.

- Áp giải người có hành vi vi phạm pháp luật: Người áp giải người có hành vi vi phạm pháp luật cũng được phép không đội mũ bảo hiểm. Điều này giúp cho công tác áp giải và duy trì trật tự công cộng trong các tình huống quản lý hành vi vi phạm. Việc miễn đội mũ bảo hiểm trong trường hợp này nhằm đảm bảo an ninh, trật tự và sự tiện lợi trong quá trình xử lý hành vi vi phạm pháp luật.

Những trường hợp trên được xem là các ngoại lệ có cơ sở pháp lý, giúp linh hoạt trong thực thi luật giao thông nhằm đảm bảo tính nhân đạo và an toàn trong các hoàn cảnh đặc biệt.

Ngoài ra, quý bạn đọc có thể tham khảo thêm bài viết Đi xe máy không đội mũ bảo hiểm hoặc đội mũ không đúng quy định bị xử phạt như thế nào? Nếu có bất cứ vấn đề pháp lý nào cần hỗ trợ, vui lòng liên hệ tới bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua số điện thoại: 1900.6162 hoặc gửi yêu cầu trực tiếp tới địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn. Trân trọng!