1. Vốn điều lệ của công ty cổ phần là gì?

Vốn điều lệ là tổng các giá trị tài sản bao gồm tiền, vàng, các loại giấy tờ có giá (giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, giấy tờ xe,...) được các chủ sở hữu đóng góp khi thành lập công ty và được ghi vào Điều lệ công ty.

Trong đó, vốn điều lệ của công ty cổ phần là tổng mệnh giá cổ phần các loại đã bán. Vốn điều lệ của công ty cổ phần khi đăng ký thành lập doanh nghiệp là tổng mệnh giá cổ phần các loại đã được đăng ký mua và được ghi trong Điều lệ công ty.

2. Những trường hợp công ty cổ phần có thể giảm vốn điều lệ:

Hiện nay, vì những lý do khác nhau trong hoạt động sản xuất kinh doanh mà mỗi công ty cổ phần sẽ có các nhu cầu thay đổi vốn điều lệ khác nhau. Trong đó, việc giảm vốn điều lệ là phương thức mà cổ đồng muốn rút vốn hoặc mua lại vốn góp của các thành viên. Việc giảm vốn điều lệ sẽ giúp cho các công ty thay đổi được mức vốn điều lệ mới khi mức vốn điều lệ đăng ký ban đầu không còn phù hợp, giúp tái cơ cấu công ty. Và công ty cổ phần phải thuộc một trong ba trường hợp sau đây có thể được giảm vốn điều lệ:

Theo quyết định của Đại hội đồng cổ đông, công ty hoàn trả một phần vốn góp cho cổ đông theo tỷ lệ sở hữu cổ phần của họ;
Công ty mua lại cổ phần đã bán theo yêu cầu của cổ đông hoặc theo quyết định của công ty;
Các cổ đông không thanh toán đầy đủ và đúng hạn vốn điều lệ theo quy định.

Cụ thể các trường hợp:

2.1. Trường hợp công ty hoàn trả một phần vốn góp cho cổ đông

Căn cứ tại Điểm a khoản 5 Điều 112 Luật Doanh nghiệp 2020 thì theo quyết định của Đại hội đồng cổ đông, công ty sẽ tiến hành hoàn trả một phần vốn góp cho cổ đông theo tỷ lệ sở hữu cổ phần của họ trong công ty nếu thoả mãn đầy đủ hai điều kiện sau:

(1) Công ty đã hoạt động kinh doanh liên tục từ 02 năm trở lên kể từ ngày đăng ký thành lập doanh nghiệp;

(2) Công ty phải bảo đảm thanh toán đủ các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác sau khi đã hoàn trả vốn điều lệ cho cổ đông.

Để ra quyết định này, công ty sẽ căn cứ vào tình hình thực tế và sẽ tiến hành cuộc họp Đại hội đồng cổ đông thường niên. Tại cuộc họp này, công ty sẽ ban hành quyết nghị giảm vốn điều lệ của công ty thông qua việc hoàn trả một phần vốn góp cho cổ đông. Khi đã đáp ứng được hai điều kiện trên, công ty sẽ được căn cứ xem xét để giảm vốn điều lệ.

2.2. Trường hợp khi công ty mua lại cổ phần đã bán theo yêu cầu của cổ đông hoặc theo quyết định của công ty

- Giảm vốn điều lệ khi công ty mua lại cổ phần đã bán theo yêu cầu của cổ đông:

Khi các cổ đông không đồng ý với việc tổ chức lại công ty hoặc việc thay đổi quyền và nghĩa vụ của cổ đông từ các lý do khác nhau thì họ có quyền yêu cầu công ty mua lại cổ phần của mình, khi đó, vốn điều lệ của công ty có sự thay đổi và công ty có thể đăng ký để tiến hành giảm vốn điều lệ công ty.

Các cổ đông khi muốn yêu cầu công ty mua lại cổ phần của mình thì yêu cầu đó phải được thiết lập bằng văn bản và được gửi đến công ty trong vòng 10 ngày kể từ ngày nghị quyết được Đại hội đồng cổ đông thông qua.

Trong văn bản yêu cầu đó phải nêu rõ họ tên, địa chỉ của cổ đông, số lượng cổ phần từng loại, giá dự định bán, lý do yêu cầu công ty mua lại. Công ty và cổ đông có thể thoả thuận về giá hoặc giấy tờ định giá trong đó thì công ty giới thiệu ít nhất 3 tổ chức định giá để cổ đông lựa chọn và lựa chọn đó là quyết định cuối cùng.

- Giảm vốn điều lệ khi công ty mua lại cổ phần đã bán theo quyết định của công ty:

Công ty muốn mua lại cổ phần từ các cổ đông có thể lựa chọn ra quyết định mua lại cổ phần đã phát hành, công ty có quyết định thì sẽ được đăng ký giảm vốn điều lệ của công ty. Trong đó, việc mua lại cổ phần công ty sẽ chỉ được phép mua trong giới hạn sau:

(1) Công ty có quyền mua lại không quá 30% tổng số cổ phần phổ thông đã bán, một phần hoặc toàn bộ cổ phần ưu đã cổ tức đã bán;

(2) Hội đồng quản trị có quyền quyết định mua lại không quá 10% tổng số cổ phần của từng loại đã được bán trong thời hạn 12 tháng;

(3) Công ty có thể mua lại cổ phần của từng cổ đông tương ứng với tỷ lệ cổ phần của họ trong công ty. Trường hợp này, quyết định mua lại cổ phần của công ty phải được thông báo bằng phương thức bảo đảm đến được tất cả cổ đông trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày quyết định đó được thông qua. Và cổ đông đồng ý bán lại cổ phần phải gửi văn bản đồng ý bán cổ phần của mình bằng phương thức để đảm bảo đến được công ty trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày thông báo.

2.3. Trường hợp các cổ đông không thanh toán đầy đủ và đúng hạn vốn điều lệ theo quy định tại Điều 113 Luật Doanh nghiệp 2020

Căn cứ theo Điều 113 Luật Doanh nghiệp 2020 thì:

Trong thời hạn 90 ngày kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, các cổ đông sẽ phải tiến hành thanh toán đủ số cổ phần đã đăng ký mua (trừ trường hợp Điều lệ công ty hoặc hợp đồng đăng ký mua cổ phần có quy định một thời hạn khác ngắn hơn thì các cổ đông phải tiến hành thanh toán theo thời hạn đó do công ty quy định ).

Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày kết thúc thời hạn phải thanh toán đủ số cổ phần mà các cổ đông đã đăng ký mua mà các cổ đông chưa thanh toán hoặc thanh toán không đủ số vốn đã đăng ký thì công ty sẽ có trách nhiệm đăng ký điều chỉnh vốn điều lệ bằng mệnh giá số cổ phần đã được thanh toán đủ (trừ trường hợp số cổ phần chưa thanh toán đã được bán hết trong thời hạn này hoặc đăng ký thay đổi cổ đông sáng lập). Trong đó:

- Các cổ đông chưa thanh toán hoặc thanh toán chưa đủ số cổ phần đã đăng ký mua vẫn sẽ phải chịu trách nhiệm tương ứng với tổng mệnh giá cổ phần đã đăng ký mua đối với các nghĩa vụ tài chính của công ty phát sinh trong thời hạn trước ngày công ty đăng ký điều chỉnh vốn điều lệ.

- Thành viên Hội đồng quản trị, người đại diện theo pháp luật phải chịu trách nhiệm liên đới về các thiệt hại phát sinh do không thực hiện đúng quy định của pháp luật.

Sau khi tiến hành chịu đầy đủ trách nhiệm tài chính xong công ty cổ phần mới có thể tiến hành giảm vốn điều lệ.

=> Như vậy, nếu công ty cổ phần thuộc một trong trong ba trường hợp nêu trên muốn tiến hành giảm vốn điều lệ thì công ty sẽ phải có trách nhiệm đăng ký thay đổi vốn điều lệ, thay đổi tỷ lệ vốn góp của các cổ đông trong công ty và thực hiện các bảo đảm kèm theo sau khi công ty giảm vốn. Dưới đây là hồ sơ cần chuẩn bị cũng như thủ tục tiến hành đăng ký giảm vốn điều lệ của công ty cổ phần.

3. Hồ sơ giảm vốn điều lệ công ty cổ phần

Để có thể tiến hành đăng ký giảm vốn điều lệ thì công ty sẽ cần phải chuẩn bị hồ sơ giảm vốn điều lệ. Nghị định 01/2021/NĐ-CP đã quy định hồ sơ thay đổi vốn điều lệ công ty cổ phần. Theo đó, hồ sơ giảm vốn điều lệ cho công ty cổ phần sẽ bao gồm những văn bản sau:

Thứ nhất, bản thông báo thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp do người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp đăng ký (theo Mẫu quy định tại Phụ lục II-1 ban hành theo Thông tư 01/2021/TT-BKHĐT);
Thứ hai, quyết định của Đại hội đồng cổ đông về việc giảm vốn điều lệ;
Thứ ba, bản sao hợp lệ biên bản họp của Đại hội đồng cổ đông về việc giảm vốn điều lệ;
Thứ tư, giấy cam kết bảo đảm thanh toán đủ các khoản nợ và các nghĩa vụ tài sản khác sau khi giảm vốn.

4. Thủ tục giảm vốn điều lệ công ty cổ phần

Sau khi công ty đã chuẩn bị đầy đủ hồ sơ đăng ký giảm vốn điều lệ thì sẽ tiến hành thủ tục giảm vốn điều lệ công ty cổ phần theo các bước như sau:

Bước 1: Nộp hồ sơ thay đổi giảm vốn điều lệ

Công ty cổ phần tiến hành nộp hồ sơ giảm vốn điều lệ đến phòng đăng ký kinh doanh thuộc Sở Kế hoạch - Đầu tư nơi công ty đặt trụ sở chính.

Bước 2: Nhận kết quả giảm vốn điều lệ công ty

Khi nhận được hồ sơ, Phòng Đăng ký kinh doanh trao Giấy biên nhận, kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ và cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ theo quy định tại Khoản 1 Điều 33 Nghị định 01/2021NĐ-CP.

Đồng thời, công ty cần tiến hành công bố thông tin thay đổi giảm vốn điều lệ trên Cổng thông tin doanh nghiệp quốc gia trong vòng 30 ngày kể từ ngày thay đổi.

Ngoài ra, nếu việc giảm vốn điều lệ này dẫn tới việc thay đổi số cổ đông hay thành viên của công ty xuống dưới số lượng cổ đông hay thành viên tối thiểu theo quy định Luật Doanh nghiệp 2020 thì công ty cần tiến hành thủ tục chuyển đổi loại hình doanh nghiệp.

Trên đây là nội dung về các trường hợp công ty cổ phần có thể được giảm vốn điều lệ theo quy định của pháp luật Doanh nghiệp hiện hành. Mọi nội dung có liên quan đến vấn đề trên liên hệ đến số điện thoại 19006162 hoặc email lienhe@luatminhkhue.vn để được giải đáp chi tiết.

Trân trọng!