Mục lục bài viết

Quyền làm việc trong lực lượng vũ trang nói chung và ngành Công an nói riêng là một quyền công dân đặc biệt, đòi hỏi sự minh bạch tuyệt đối về lý lịch bản thân và gia đình. Xét lý lịch 3 đời là thủ tục bắt buộc không thể thiếu để đảm bảo tính trong sạch, vững mạnh của lực lượng Công an nhân dân Việt Nam.

Vậy, quy trình xét lý lịch 3 đời diễn ra như thế nào? Ai cần thực hiện? Tiêu chuẩn đánh giá ra sao và cần chuẩn bị hồ sơ gì? Tôi sẽ giải đáp chi tiết những vấn đề quan trọng này để giúp bạn hiểu rõ và chuẩn bị tốt nhất cho quá trình thẩm tra.

1. Xét lý lịch 3 đời là gì?

Xét lý lịch 3 đời là quá trình thẩm tra, kiểm tra, xác minh về nhân thân của cá nhân và gia đình nhằm đảm bảo các điều kiện về tư tưởng chính trị, đạo đức khi gia nhập hoặc có quan hệ với lực lượng Công an nhân dân. Theo quy định tại Nghị định 70/2019/NĐ-CP và Thông tư 144/2020/TT-BCA, việc thẩm tra này là điều kiện tiên quyết để công dân có thể thực hiện tốt nhiệm vụ trong ngành Công an.

Tại sao ngành Công an cần xét lý lịch 3 đời ?

Thứ nhất, xét lý lịch 3 đời đảm bảo tính trong sạch của lực lượng. Việc này giúp ngăn chặn những người có lý lịch không rõ ràng hoặc có yếu tố bất lợi về chính trị gia nhập vào lực lượng bảo vệ an ninh quốc gia.

Thứ hai, thủ tục này bảo vệ bí mật nhà nước và thông tin quan trọng. Những người làm việc trong ngành Công an thường tiếp cận thông tin mật, do đó việc thẩm tra kỹ lưỡng là cần thiết để đảm bảo an ninh.

Thứ ba, xét lý lịch góp phần xây dựng lòng tin của nhân dân đối với lực lượng Công an thông qua việc tuyển chọn những người có phẩm chất đạo đức tốt.

Như vậy, xét lý lịch 3 đời không chỉ là thủ tục hành chính mà còn là biện pháp quan trọng bảo vệ an ninh quốc gia và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân.

2. Đối tượng xét lý lịch 3 đời gồm những ai ?

Theo quy định hiện hành, phạm vi xét lý lịch 3 đời bao gồm ba thế hệ liên tiếp từ ông bà đến người được thẩm tra. Việc xác định chính xác phạm vi này rất quan trọng để đảm bảo tính đầy đủ và chính xác của hồ sơ.

Đời thứ nhất (Đời ông bà): gồm có ông bà nội và ông bà ngoại của người được thẩm tra. Thông tin về đời này thường khó thu thập do thời gian xa xôi, nhưng vẫn cần thiết để đánh giá tổng thể về xuất thân gia đình.

Đời thứ hai (Đời cha mẹ): bao gồm cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi, người nuôi dưỡng và anh chị em ruột của bố mẹ (cô, dì, chú, bác nội ngoại). Đây là thế hệ có ảnh hưởng trực tiếp đến việc giáo dục, hình thành tư tưởng của người được thẩm tra.

Đời thứ ba (Đời của người khai): gồm bản thân người khai, vợ hoặc chồng, và anh chị em ruột của người khai cùng anh chị em ruột của vợ/chồng. Thông tin về đời này thường được thu thập đầy đủ và chính xác nhất.

3. Đối tượng bắt buộc thực hiện xét lý lịch 3 đời gồm những ai ?

Căn cứ theo các văn bản pháp luật hiện hành, có ba nhóm đối tượng chính cần thực hiện xét lý lịch 3 đời:

Nhóm thứ nhất: Những người dự tuyển vào ngành Công an, bao gồm thí sinh dự tuyển vào các trường Công an theo Thông tư 15/2016/TT-BCA và công dân được tuyển chọn thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân theo Nghị định 70/2019/NĐ-CP.

Nhóm thứ hai: Những người có dự định kết hôn với cán bộ, chiến sĩ Công an. Việc thẩm tra này nhằm đảm bảo rằng việc kết hôn không ảnh hưởng đến tính bí mật và hiệu quả công tác của cán bộ Công an.

Nhóm thứ ba: Cán bộ, chiến sĩ Công an khi được xem xét thăng tiến, bổ nhiệm vào các chức vụ quan trọng. Việc thẩm tra lại giúp đảm bảo tiêu chuẩn chính trị phù hợp với vị trí mới.

Mỗi nhóm đối tượng có yêu cầu và quy trình thẩm tra khác nhau, nhưng đều phải tuân thủ nguyên tắc minh bạch, công khai về lý lịch bản thân và gia đình.

4. Hồ sơ, thủ tục và quy trình xét lý lịch 

Việc chuẩn bị hồ sơ và thực hiện đúng quy trình là yếu tố quyết định đến kết quả thẩm tra. Dựa trên kinh nghiệm tư vấn, tôi nhận thấy nhiều trường hợp bị từ chối chỉ vì thiếu sót trong khâu chuẩn bị hồ sơ.

Hồ sơ xét lý lịch

Đối với người dự tuyển vào ngành Công an, hồ sơ bao gồm:

  • Đơn tự nguyện phục vụ trong Công an nhân dân
  • Bản lý lịch tự khai theo mẫu của Bộ Công an có xác nhận của UBND xã, phường, thị trấn
  • Bản sao giấy khai sinh, văn bằng, chứng chỉ chuyên môn
  • Giấy chứng nhận Đoàn viên, Đảng viên (nếu có)
  • Giấy chứng nhận sức khỏe.

Đối với trường hợp kết hôn với cán bộ Công an, cần có:

  • Lý lịch tự khai theo mẫu của Bộ Công an
  • Giấy căn cước/CCCD, hộ khẩu)
  • Bản sao học bạ, bằng cấp
  • Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân

Tất cả giấy tờ phải được công chứng hoặc chứng thực theo quy định và không quá 6 tháng tính từ ngày cấp đến ngày nộp hồ sơ.

Cơ quan có thẩm quyền thực hiện

Tùy theo đối tượng và mức độ, việc thẩm tra được thực hiện bởi các cơ quan khác nhau:

Cấp trung ương: Bộ Công an - Cục Tổ chức cán bộ thực hiện đối với các trường hợp đặc biệt hoặc cấp cao. Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia cung cấp phiếu lý lịch tư pháp phục vụ thẩm tra.

Cấp địa phương: Công an cấp tỉnh - Phòng Tổ chức cán bộ thực hiện thẩm tra đối với hầu hết các trường hợp. Công an cấp huyện - Đội Chính trị - Hậu cần hỗ trợ thu thập thông tin. Công an cấp xã tiếp nhận hồ sơ ban đầu và xác minh thông tin tại địa phương.

Quy trình thẩm tra

Bước 1: Tiếp nhận và kiểm tra hồ sơ. Cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận, kiểm tra tính đầy đủ, hợp lệ của hồ sơ, lập sổ theo dõi và cấp giấy biên nhận.

Bước 2: Xây dựng kế hoạch thẩm tra. Căn cứ lý lịch tự khai để xây dựng kế hoạch, xác định diện thân nhân cần thẩm tra và phân công cán bộ thực hiện.

Bước 3: Thực hiện thẩm tra tại địa phương. Cán bộ thẩm tra làm việc trực tiếp với chính quyền địa phương, xác minh tại nơi cư trú, học tập, làm việc, thu thập ý kiến hàng xóm, đồng nghiệp.

Bước 4: Tổng hợp và kết luận. Tổng hợp kết quả từ các nguồn, đối chiếu với cơ sở dữ liệu Công an, đưa ra kết luận về tiêu chuẩn chính trị.

Bước 5: Thông báo kết quả. Thông báo kết quả cho đơn vị liên quan và lưu trữ hồ sơ theo quy định.

Thời gian thực hiện dao động từ 15 ngày đến 4 tháng tùy theo trường hợp cụ thể và độ phức tạp của việc thẩm tra.

5. Tiêu chuẩn đánh giá và các yếu tố ảnh hưởng

Việc hiểu rõ tiêu chuẩn đánh giá giúp các bạn chuẩn bị tốt hơn và tránh những rủi ro không đáng có. Theo quy định tại Quyết định 1275/2007/QĐ-BCA và Thông tư 04/2018/TT-BCA, có hai nhóm tiêu chuẩn chính.

Tiêu chuẩn tích cực 

Thứ nhất, lý lịch trong sạch, minh bạch là yếu tố quan trọng nhất. Điều này có nghĩa là tất cả thông tin khai báo phải trung thực, đầy đủ và có thể kiểm chứng được.

Thứ hai, việc chấp hành tốt đường lối, chính sách của Đảng và tuân thủ pháp luật Nhà nước qua các thời kỳ lịch sử. Cơ quan thẩm tra sẽ xem xét thái độ chính trị của cá nhân và gia đình trong các sự kiện lịch sử quan trọng.

Thứ ba, có phẩm chất đạo đức tốt, được quần chúng nhân dân tin nhiệm. Điều này được thể hiện qua ý kiến của hàng xóm, đồng nghiệp, bạn bè và cộng đồng.

Các yếu tố dẫn đến từ chối

Dựa trên kinh nghiệm thực tiễn, có một số yếu tố thường dẫn đến kết quả từ chối:

Về tiền án tiền sự: Bản thân hoặc thành viên gia đình có tiền án chưa được xóa, đang trong thời gian chấp hành án, hoặc có hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng.

Về lý lịch chính trị: Có thành viên từng tham gia lực lượng Ngụy quân, Ngụy quyền, các tổ chức chống phá Nhà nước, hoặc làm tình báo, gián điệp cho địch.

Về tôn giáo và dân tộc: Theo một số tôn giáo nhất định hoặc thuộc dân tộc có yếu tố nhạy cảm về an ninh (tùy theo đánh giá cụ thể).

Về quốc tịch: Công dân nước ngoài hoặc người đã nhập tịch Việt Nam nhưng có gốc quốc tịch nước ngoài.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng mỗi trường hợp được xem xét cụ thể và có thể có những ngoại lệ tùy theo tình hình thực tế.

6. Những lưu ý đặc biệt trong quá trình thẩm tra

Từ kinh nghiệm tư vấn cho nhiều khách hàng, tôi rút ra một số lưu ý quan trọng mà người dân cần biết để tránh những sai sót không đáng có.

Khi trong gia đình có người đang cư trú ở nước ngoài, cần khai báo đầy đủ và chính xác: Họ tên, công việc hiện tại, nơi cư trú, thời gian đi nước ngoài và lý do, thái độ chính trị tại nước ngoài, số lần về nước và tình trạng quan hệ hiện tại.

Việc có thân nhân ở nước ngoài không tự động dẫn đến từ chối, nhưng cần được khai báo trung thực để cơ quan thẩm tra có thể đánh giá chính xác.

Đối với việc có quan hệ với người nước ngoài, Cần nêu rõ bản chất, mức độ quan hệ với người nước ngoài, lý do và tính chất của mối quan hệ này. Quan hệ bình thường như học tập, làm việc, kinh doanh thường không gây vấn đề nếu được khai báo đầy đủ.

Nguyên tắc bí mật trong thẩm tra, theo quy định, việc thẩm tra phải đảm bảo bí mật, không được tiết lộ mục đích thực sự để tránh ảnh hưởng đến danh tiếng và cuộc sống của các gia đình liên quan. Điều này vừa bảo vệ quyền lợi của người dân, vừa đảm bảo tính khách quan của quá trình thẩm tra.

Xét lý lịch 3 đời khác với lý lịch tư pháp số 1 (chỉ ghi án tích chưa được xóa) và số 2 (ghi đầy đủ tất cả án tích). Cũng khác với lý lịch vào Đảng chỉ xét cha mẹ đẻ, cha mẹ vợ/chồng, vợ/chồng và con đẻ có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.

7. Quy trình thủ tục kết hôn với cán bộ Công an

Việc kết hôn với cán bộ, chiến sĩ Công an có quy trình riêng, phức tạp hơn so với các trường hợp khác. Quy trình này gồm 3 giai đoạn chính:

Giai đoạn 1: Đăng ký tìm hiểu (3-6 tháng). Cán bộ Công an phải viết đơn xin tìm hiểu gia đình, nộp hai đơn: một cho đơn vị công tác và một cho Phòng Tổ chức cán bộ.

Giai đoạn 2: Nộp hồ sơ xin kết hôn (1-2 tháng). Hoàn thiện hồ sơ theo quy định và nộp cho cơ quan có thẩm quyền.

Giai đoạn 3: Thẩm tra lý lịch ba đời (2-4 tháng). Đây là giai đoạn quan trọng nhất, Phòng Tổ chức cán bộ tiến hành thẩm tra toàn diện, bao gồm xác minh thông tin tại nơi sinh sống, kiểm tra nơi làm việc, học tập và thu thập thông tin về các thành viên gia đình ba đời.

Toàn bộ quy trình có thể kéo dài từ 6 tháng đến 1 năm, do đó các cặp đôi cần có kế hoạch thời gian phù hợp.

8. Câu hỏi thường gặp về xét lý lịch 3 đời

Thi công an xét mấy đời?

Theo quy định tại Thông tư 15/2016/TT-BCA, khi thi vào trường công an cần xét lý lịch 3 đời. Ba đời bao gồm: đời thứ nhất (ông bà nội ngoại), đời thứ hai (bố mẹ và cô dì chú bác), đời thứ ba (vợ/chồng, anh chị em ruột). Đây là quy trình bắt buộc nhằm đảm bảo tính trong sạch của lực lượng công an.

Bác đi tù cháu có được thi công an không?

Theo hướng dẫn của Học viện Cảnh sát Nhân dân, nếu bác ruột đã được xóa án tích thì cháu đủ tiêu chuẩn xét vào ngành. Tuy nhiên, nếu bác chưa được xóa án tích hoặc phạm các tội nghiêm trọng như xâm phạm an ninh quốc gia, việc dự tuyển sẽ gặp khó khăn. Bạn có thể liên hệ công an địa phương để được tư vấn chi tiết.

Anh trai của mẹ đi tù mình có được thi vào ngành công an không?

Theo quy định tại Nghị định 70/2019/NĐ-CP, tiêu chuẩn tuyển chọn công an yêu cầu "có lý lịch rõ ràng". Nếu chú ruột (a trai của mẹ) có tiền án chưa được xóa, sẽ ảnh hưởng đến việc dự tuyển. Tuy nhiên, nếu đã được xóa án tích, em vẫn có thể thi vào ngành công an.

Đi nghĩa vụ công an xét lý lịch mấy đời?

Cũng tương tự như thi công an, nghĩa vụ tham gia công an nhân dân cũng xét lý lịch 3 đời. Điều 5 Nghị định 70/2019/NĐ-CP quy định công dân được tuyển chọn khi có lý lịch rõ ràng, nghiêm chỉnh chấp hành đường lối của Đảng, không có tiền án tiền sự. Việc thẩm tra lý lịch được thực hiện theo quy định nội bộ của ngành công an.

3 đời trong sạch là gì?

3 đời trong sạch nghĩa là trong phạm vi 3 đời (ông bà, bố mẹ, vợ/chồng, anh chị em) không có ai phạm tội hoặc đã được xóa án tích. Cụ thể không có tiền án tiền sự, không vi phạm pháp luật nghiêm trọng, chấp hành tốt đường lối chính sách của Đảng. Đây là tiêu chuẩn bắt buộc để đảm bảo tính trung thành và trong sạch của lực lượng công an.

Tra lý lịch 3 đời là gì?

Tra lý lịch 3 đời là quy trình kiểm tra, xác minh nhân thân của người muốn gia nhập công an. Quá trình này bao gồm: tiếp nhận hồ sơ, xây dựng kế hoạch thẩm tra, thực hiện thẩm tra tại địa phương, tổng hợp kết quả. Thời gian thẩm tra thường kéo dài 30-45 ngày làm việc đối với tuyển dụng.

Làm sao để viết lý lịch 3 đời?

Để viết lý lịch 3 đời, cần khai báo theo Mẫu A-BCA(X13)-2018. Thông tin bao gồm: họ tên, năm sinh, nghề nghiệp, nơi ở của từng người trong 3 đời. Cần ghi rõ quê quán, dân tộc, tôn giáo, tình hình kinh tế và quan hệ chính trị - xã hội. Nếu không biết thông tin đầy đủ về ông bà, có thể tìm hiểu qua họ hàng hoặc gia phả dòng tộc.

Lý lịch 3 đời vào quân đội có khác gì không?

Lý lịch 3 đời vào quân đội có phạm vi tương tự như công an. Theo Thông tư 17/2016/TT-BQP, bao gồm: ông bà nội ngoại, cô dì chú bác, bố mẹ, anh chị em ruột, vợ/chồng. Tuy nhiên, quân đội có quy định riêng về tiêu chuẩn chính trị và thời gian thẩm tra. Học viện Quân y cũng yêu cầu thẩm tra lý lịch 3 đời đối với thí sinh dự tuyển.

Học viện quân y có xét lý lịch 3 đời không?

Học viện Quân y có xét lý lịch 3 đời. Thí sinh đăng ký xét tuyển phải qua sơ tuyển và thẩm tra lý lịch 3 đời để đảm bảo phẩm chất chính trị, sự trung thành với Đảng và nhà nước. Đây là yêu cầu bắt buộc đối với tất cả các trường thuộc khối quân đội, bao gồm cả ngành Y khoa và Dược học tại Học viện Quân y.

Kiểm sát viên có xét lý lịch 3 đời không?

Kiểm sát viên không xét lý lịch 3 đời như công an. Theo Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân 2014, tiêu chuẩn kiểm sát viên chỉ yêu cầu trung thành với Tổ quốc, có phẩm chất đạo đức tốt. Nếu kiểm sát viên kết nạp Đảng thì mới phải thẩm tra lý lịch theo quy định của Đảng, bao gồm cha mẹ, vợ/chồng, con đẻ.

Có thể khiếu nại kết quả thẩm tra lý lịch không?

Có thể khiếu nại theo quy định tại Luật Khiếu nại 2011. Người có quyền lợi bị ảnh hưởng có thể nộp đơn khiếu nại lên cơ quan có thẩm quyền trong vòng 90 ngày kể từ ngày nhận được thông báo kết quả.

Thời gian hiệu lực của kết quả thẩm tra lý lịch là bao lâu?

Theo Thông tư 04/2018/TT-BCA, kết quả thẩm tra lý lịch có hiệu lực 2 năm đối với tuyển dụng và 5 năm đối với thăng tiến, bổ nhiệm.

Có cần thẩm tra lại nếu chuyển đơn vị trong ngành Công an?

Không cần thẩm tra lại nếu chuyển đơn vị cùng cấp. Chỉ cần thẩm tra lại khi thăng tiến lên chức vụ cao hơn hoặc chuyển sang lĩnh vực nhạy cảm.

Việc có tiền sự có ảnh hưởng đến kết quả thẩm tra?

Có tiền sự nhưng không có tiền án có thể được xem xét tùy theo mức độ nghiêm trọng và thời gian xảy ra. Cần khai báo trung thực để cơ quan thẩm tra có cơ sở đánh giá.

Chi phí thực hiện thẩm tra lý lịch là bao nhiêu?

Theo quy định hiện hành, việc thẩm tra lý lịch trong ngành Công an không thu phí. Chỉ phát sinh chi phí làm giấy tờ, công chứng, chứng thực theo quy định.

Bản thẩm tra xác minh lý lịch 2025

Bản thẩm tra xác minh lý lịch 2025 là văn bản trong hồ sơ sơ tuyển do Ban chỉ huy quân sự cấp huyện thực hiện. Bao gồm sơ yếu lý lịch, tình hình kinh tế và chính trị - xã hội của gia đình 3 đời. Thí sinh cần điền đầy đủ thông tin về ông bà nội ngoại, bố mẹ, anh chị em ruột. Mẫu này được sử dụng cho cả trường công an và quân đội.

Mẫu sơ yếu lý lịch 3 đời gồm những gì?

Mẫu sơ yếu lý lịch 3 đời được sử dụng khi kết hôn với người trong lực lượng vũ trang. Bao gồm thông tin chi tiết về ông bà, cô dì chú bác, bố mẹ, anh chị em ruột cả bên nội và ngoại. Cần khai báo nghề nghiệp, nơi ở, tình hình kinh tế, quan hệ chính trị-xã hội của từng người. Thời gian thẩm tra thường kéo dài 2-4 tháng.

9. Kết luận

Tóm lại, xét lý lịch 3 đời trong ngành Công an là quy trình nghiêm túc, cần thiết nhằm đảm bảo tính trong sạch, vững mạnh của lực lượng Công an nhân dân. Việc hiểu rõ các quy định, chuẩn bị kỹ lưỡng hồ sơ và thực hiện đúng quy trình sẽ giúp tăng cơ hội thành công và bảo vệ quyền lợi hợp pháp.

Người dân cần khai báo trung thực, đầy đủ các thông tin, không che giấu hay bóp méo sự thật. Đồng thời, cần chuẩn bị tâm lý cho quá trình thẩm tra kéo dài và có thể gặp nhiều khó khăn. Việc tham khảo ý kiến chuyên gia pháp lý sẽ giúp tránh những sai sót không đáng có.

Với hơn 12 năm kinh nghiệm hoạt động Công ty Luật Minh Khuê đã hỗ trợ hàng nghìn khách hàng tư vấn giải quyết ly hôn và thực hiện thủ tục pháp lý hôn nhân phức tạp trọn gói chuyên sâu, chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành cùng Quý khách trong hành trình này. Đừng ngần ngại gọi 1900.6162 dù chỉ là để được lắng nghe và tư vấn ban đầu. Mọi cuộc gọi đều được bảo mật tuyệt đối. Bạn có thể yên tâm chia sẻ những khó khăn để nhận được sự hỗ trợ tốt nhất.