Cán cân thanh toán (balance of payment - BOP) là gì ?

1. Thế nào là cán cân thanh toán (balance of payment - BOP) ?

Cán cân thanh toán (Balance of Payment - BOP) được hiểu là một khái niệm kinh tế quan trọng mô tả tổng giá trị các giao dịch kinh tế giữa một quốc gia và thế giới trong một khoảng thời gian nhất định, thông thường là một năm

Cán cân thanh toán bao gồm tất cả các khoản thu (ví dụ như xuất khẩu, dịch vụ du lịch, tài trợ từ ngước ngoài) và các khoản chi (như nhập khẩu, chi phí du lịch của dân nước ngoài, tài trợ cho nước khác) của một quốc gia với thế giới trong khoảng thời gian đó

Nếu tổng giá trị các khoản thu vượt qua tổng giá trị các khoản chi thì cán cân thanh toán của quốc gia đó sẽ dương và ngược lại, nếu tổng giá trị các khoản chi vượt qua tổng giá trị các khoản thu thì cán cân thanh toán sẽ âm. Cán cân thanh toán là một chỉ số quan trọng để đánh giá tình hình kinh tế của một quốc gia và sự chênh lệch giữa các khoản thu và chi có thể ảnh hưởng đến giá trị của tiền tệ của quốc gia đó.

Tất cả các hoạt động kinh tế mà một quốc gia thực hiện với thế giới trong một thời gian nhất định nếu được tính vào cán cân thanh toán. Các hoạt động này bao gồm:

- Hàng hóa: bao gồm xuất khẩu và nhập khẩu hàng hóa. Ví dụ: một quốc gia xuất khẩu ô tô và nhập khẩu dầu mỏ

- Dịch vụ: bao gồm các hoạt động dịch vụ như vận chuyển, du lịch, giáo dục và tài chính. Ví dụ: một quốc gia có nhiều du khách đến thăm và trả tiền cho các dịch vụ du lịch

- Thanh toán chênh lệch về lãi suất và tài chính: bao gồm thu nhập từ các khoản đầu tư, lãi suất và trái phiếu. Ví dụ: một quốc gia đầu tư vào các công ty nước ngoài và nhận được lợi nhuận từ các khoản đầu tư đó

- Chuyển khoản: bao gồm việc chuyển tiền giữa các quốc gia hoặc chuyển tiền từ người lao động ở nước ngoài về nước. Ví dụ: người Việt Nam làm việc ở nước ngoài và gửi tiền về cho gia đình ở Việt Nam

Nếu tổng giá trị của các khoản thu vượt qua tổng giá trị của các khoản chi thì cán cân thanh toán sẽ dương. Nếu tổng giá trị của các khoản chi vượt qua tổng giá trị của các khoản thu thì cán cân sẽ âm. Khi cán cân thanh toán âm thường có nghĩa là quốc gia đó đang chi tiêu nhiều hơn so với thu nhập của họ và điều này có thể gây ra áp lực trên đồng tiền của quốc gia đó. Nếu cán cân thanh toán dương thì quốc gia đó có thể có thêm tiền để đầu tư vào kinh tế của họ hoặc trả lại nợ nước ngoài

Tóm lại, cán cân thanh toán là một chỉ số quan trọng để đánh góa tình hình kinh tế của một quốc gia và sự chênh lệch giữa các khoản thu và chi có thể ảnh hưởng đến giá trị của tiền tệ của quốc gia đó.

2. Cán cân thanh toán có những đặc điểm gì?

Cán cân thanh toán có một số đặc điểm cụ thể sau đây:

- Phản ánh mức độ mở cửa kinh tế: cán cân thanh toán phản ánh mức độ mở cửa kinh tế của một quốc gia. Nếu một quốc gia có cán cân thanh toán dương lớn, điều đó cho thấy quốc gia đó có mức độ mở cửa kinh tế cao vì họ có khả năng sản xuất hàng hóa và  dịch vụ để bán ra thế giới

- Thay đổi theo thời gian: cán cân thanh toán thay đổi theo thời gian và có thể thay đổi theo mùa cụ hoặc chu kỳ kinh tế. Nếu một quốc gia đang tăng trưởng kinh tế thì cán cân thanh toán của họ có thể cải thiện do tăng xuất khẩu và giảm nhập khẩu

- Liên quan đến giá trị tiền tệ: cán cân thanh toán liên quan chặt chẽ đến giá trị tiền tệ của một quốc gia. Nếu một quốc gia có cán cân thanh toán dương lớn điều đó có thể dẫn đến sự tăng giá trị tiền tệ của họ. Ngược lại, nếu một quốc gia có cán cân thanh toán âm lớn, điều đó có thể dẫn đến sự giảm giá trị tiền tệ của họ

- Phụ thuộc vào tình hình kinh tế toàn cầu: cán cân thanh toán phụ thuộc vào tình hình kinh tế toàn cầu và sự ảnh hưởng của các sự kiện quốc tế. Ví dụ: nếu các nước khác đang trải qua khó khăn kinh tế thì cán cân thanh toán của một quốc gia có thể bị ảnh hưởng do giảm xuất khẩu và tăng nhập khẩu

- Được quản lý bởi chính phủ: cán cân thanh toán được quản lý bởi chính phủ và nhân hàng trung ương của một quốc gia. Chính phủ có thể sử dụng các biện pháp kinh tế như kiểm soát nhập khẩu hoặc tăng xuất khẩu để cải thiện cán cân thanh toán của họ

3. Cán cân thanh toán được dùng với mục đích gì ?

Cán cân thanh toán được dùng để đo lường và quản lý các hoạt động giao dịch với thế giới của một quốc gia. Cụ thể, cán cân thanh toán được dùng với các mục đích sau:

- Đo lường cân đối giữa xuất nhập khẩu: cán cân thanh toán đo lường cân đối giữa giá trị xuất khẩu và nhập khẩu của một quốc gia trong một khoảng thời gian nhất định. Nếu giá trị xuất khẩu vượt quá giá trị nhập khẩu thì cán cân thanh toán sẽ là dương và ngược lại

- Đo lường đầu tư từ nước ngoài: cán cân thanh toán đo lường số tiền đầu tư từ các quốc gia ngoài vào một quốc gia, bao gồm cả đầu tư trực tiếp và đầu tư vốn chứng khoán

- Quản lý tiền tệ: cán cân thanh toán được sử dụng để quản lý giá trị tiền tệ của một quốc gia. Nếu cán cân thanh toán âm thì điều đó có thể dẫn đến sự giảm giá trị của tiền tệ của quốc gia đó

- Đo lường dịch vụ: cán cân thanh toán đo lường giá trị của các dịch vụ được cung cấp bởi một quốc gia cho các quốc gia khác, bao gồm cả du lịch, dịch vụ tài chính và dịch vụ vận tải

- Quản lý chính sách kinh tế: các cân thanh toán được sử dụng để quản lý chính sách kinh tế của một quốc gia. Ví dụ nếu cán cân thanh toán của một quốc gia đang âm thì chính phủ có thể sử dụng các biện pháp như giảm nhập khẩu hoặc tăng xuất khẩu để cải thiện cán cân thanh toán

- Đánh giá rủi ro tài chính: cán cân thanh toán cũng được sử dụng để đánh giá rủi ro tài chính của một quốc gia. Nếu một quốc gia có cán cân thanh toán âm trong một khoảng thời gian dài điều này có thể dẫn đến sự suy giảm đáng kể trong ngoại tệ của quốc gia đó, gây ra tình trạng khó khăn tài chính và cản trở sự phát triển kinh tế của quốc gia đó 

- Đo lường dòng vốn: cán cân thanh toán cũng đo lường dòng vốn giữa các quốc gia bao gồm cả dòng vốn đầu tư nước ngoài và dòng vốn tài trợ

- Đo lường tác động của thương mại tự do: cán cân thanh toán cũng được sử dụng để đo lường tác động của các thỏa thuận thương mại tự do trên nền kinh tế của một quốc gia. Ví dụ, nếu một thỏa thuận thương mại tự do dẫn đến việc giảm thuế quan  trên các sản phẩm nhập khẩu và giảm nhập khẩu ảnh hưởng đến cán cân thanh toán của quốc gia đó.

- Xác định chiến lược xuất khẩu: cán cân thanh toán cũng giúp xác định chiến lược xuất khẩu của một quốc gia. Nếu cán cân thanh toán dương thì quốc gia sẽ có cơ hội tăng cường xuất khẩu sản phẩm của mình và ngược lại.

Tóm lại, cán cân thanh toán là một công cụ quan trọng trong việc đo lường và quản lý các hoạt động kinh tế của một quốc gia với thế giới

Trên đây là toàn bộ nội dung thông tin tư vấn về chủ đề cán cân thanh toán là gì mà Luật Minh Khuê cung cấp tới quý khách hàng. Ngoài ram quý khách hàng có thể tham khảo thêm bài viết về chủ đề cán cân thanh toán quốc tế là gì và nội dung của cán cân thanh toán quốc tế của Luật Minh Khuê. Còn bất kỳ điều gì vướng mắc quý khách hàng vui lòng liên hệ trao đổi trực tiếp với bộ phận luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài 24/7. Gọi số 1900.6162 hoặc gửi email chi tiết yêu cầu về địa chỉ: Tư vấn pháp luật qua email: lienhe@luatminhkhue.vn để nhận được sự tư vấn, hỗ trợ tốt nhất từ Luật Minh Khuê. Chúng tôi rất hân hạnh nhận được sự hợp tác từ quý khách hàng. Trân trọng./.