1. Khái niệm về thuế GTGT và việc giảm thuế

Thuế giá trị gia tăng (GTGT) là một loại thuế áp dụng trên phần giá trị gia tăng của hàng hóa và dịch vụ trong suốt quá trình từ sản xuất đến tiêu dùng. Theo quy định tại Điều 2 của Luật Thuế Giá trị gia tăng năm 2008, thuế GTGT được định nghĩa như sau:

- Thuế giá trị gia tăng là một loại thuế được tính dựa trên giá trị gia tăng mà hàng hóa và dịch vụ có được trong từng giai đoạn của chuỗi cung ứng, từ khi sản xuất đến khi lưu thông và tiêu dùng. Điều này có nghĩa là thuế GTGT không được áp dụng trên toàn bộ giá trị của hàng hóa hay dịch vụ, mà chỉ tính trên phần giá trị mà hàng hóa hoặc dịch vụ đó đã tăng thêm trong từng công đoạn.

Cụ thể, trong mỗi giai đoạn của chuỗi giá trị - từ sản xuất, chế biến, đến phân phối và tiêu dùng - thuế GTGT được tính toán trên phần giá trị gia tăng mà hàng hóa hoặc dịch vụ đó tạo ra tại từng bước. Điều này đảm bảo rằng thuế GTGT phản ánh đúng phần giá trị mới mà hàng hóa hoặc dịch vụ mang lại, thay vì tính trên giá trị tổng cộng của sản phẩm cuối cùng.

Việc giảm thuế GTGT là một trong những chính sách điều chỉnh thuế quan trọng nhằm hỗ trợ doanh nghiệp và người tiêu dùng. Ví dụ, theo quyết định của Quốc hội tại Nghị quyết Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV vào ngày 29/11/2023, mức thuế GTGT sẽ được giảm từ mức hiện tại xuống còn 8% trong khoảng thời gian từ ngày 1/1/2024 đến ngày 30/6/2024. Quyết định này nhằm kích thích tiêu dùng và thúc đẩy nền kinh tế trong bối cảnh còn nhiều thách thức. Việc giảm thuế GTGT không chỉ giúp giảm chi phí cho doanh nghiệp mà còn giúp giảm giá hàng hóa và dịch vụ, mang lại lợi ích trực tiếp cho người tiêu dùng và góp phần vào sự phát triển kinh tế chung của đất nước.

2. Đã hết thời hạn giảm thuế GTGT xuống 8% rồi đúng không?

Ngày 29 tháng 11 năm 2023, Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết của Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV. Một trong những điểm nổi bật của Nghị quyết này là quyết định giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) thêm 2%, từ mức hiện tại xuống còn 8%. Quyết định này có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2024 và kéo dài đến hết ngày 30 tháng 6 năm 2024.

Việc giảm thuế VAT xuống còn 8% sẽ được áp dụng cho các nhóm hàng hóa và dịch vụ được quy định tại điểm a, mục 1.1, khoản 1 Điều 3 của Nghị quyết 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tài khóa và tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, có một số nhóm hàng hóa và dịch vụ sẽ không nằm trong diện áp dụng mức thuế giảm này. Các nhóm hàng hóa và dịch vụ ngoại lệ bao gồm: viễn thông, công nghệ thông tin, các hoạt động tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, kim loại và sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, sản phẩm khai khoáng (ngoại trừ khai thác than), than cốc, dầu mỏ tinh chế, sản phẩm hóa chất, và các hàng hóa và dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Quốc hội đã giao cho Chính phủ tổ chức thực hiện quyết định này một cách kịp thời và hiệu quả, đồng thời đảm bảo rằng việc thực hiện không làm ảnh hưởng đến dự toán thu ngân sách nhà nước và bội chi ngân sách năm 2024. Chính phủ cũng được yêu cầu báo cáo kết quả thực hiện tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV.

Trước đó, vào tháng 6 năm 2023, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết của Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, trong đó đồng ý giảm 2% thuế VAT từ ngày 1 tháng 7 năm 2023 đến ngày 31 tháng 12 năm 2023. Ngày 30 tháng 6 năm 2023, Chính phủ đã ban hành Nghị định 44/2023/NĐ-CP để quy định chi tiết về chính sách giảm thuế VAT theo Nghị quyết 101/2023/QH15.

Theo khoản 1 Điều 1 của Nghị định 44/2023/NĐ-CP, thuế giá trị gia tăng sẽ được giảm đối với các nhóm hàng hóa và dịch vụ hiện đang áp dụng mức thuế suất 10%, ngoại trừ các nhóm hàng hóa và dịch vụ được liệt kê như: viễn thông, hoạt động tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, kim loại và sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, sản phẩm khai khoáng (không kể khai thác than), than cốc, dầu mỏ tinh chế, và sản phẩm hóa chất. Danh sách chi tiết về các nhóm hàng hóa và dịch vụ này được quy định tại các phụ lục kèm theo Nghị định 44/2023/NĐ-CP.

Đặc biệt, mặt hàng than khai thác bán ra, bao gồm cả trường hợp than khai thác sau đó qua sàng tuyển và phân loại theo quy trình khép kín, sẽ được áp dụng mức thuế giảm. Tuy nhiên, các khâu khác ngoài khâu khai thác bán ra không được giảm thuế. Các tổng công ty và tập đoàn kinh tế thực hiện quy trình khép kín cũng thuộc đối tượng giảm thuế đối với mặt hàng than khai thác bán ra.

Đối với các hàng hóa và dịch vụ nêu trong các phụ lục của Nghị định 44/2023/NĐ-CP mà thuộc đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng hoặc thuộc đối tượng chịu thuế VAT 5% theo quy định của Luật Thuế giá trị gia tăng, thì sẽ thực hiện theo quy định của Luật và không được giảm thuế VAT.

Như vậy, với Nghị quyết Kỳ họp thứ 6 của Quốc hội khóa XV vừa được thông qua, thuế VAT sẽ tiếp tục được giảm trong 6 tháng đầu năm 2024, đến thời điểm hiện tại đã hết thời hạn giảm thuế GTGT xuống 8%.

3. Tác động của việc kết thúc giảm thuế GTGT

Việc kết thúc chính sách giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) sẽ có những tác động sâu rộng đối với nhiều khía cạnh của nền kinh tế và đời sống xã hội. Các tác động này có thể được phân tích cụ thể như sau:

Đối với doanh nghiệp:

- Ảnh hưởng đến giá thành sản phẩm, dịch vụ: Khi chính sách giảm thuế VAT kết thúc, thuế suất sẽ trở về mức bình thường, điều này có thể làm tăng giá thành sản phẩm và dịch vụ. Doanh nghiệp sẽ phải cân nhắc điều chỉnh giá bán để bù đắp cho mức thuế cao hơn, từ đó ảnh hưởng đến sự cạnh tranh và chiến lược giá cả của họ.

- Tác động đến lợi nhuận: Sự gia tăng thuế VAT có thể dẫn đến tăng chi phí đầu vào cho doanh nghiệp. Mặc dù doanh nghiệp có thể chuyển một phần hoặc toàn bộ mức tăng thuế cho người tiêu dùng, nhưng vẫn có khả năng doanh thu và lợi nhuận bị ảnh hưởng nếu không thể điều chỉnh giá bán hoặc duy trì lượng khách hàng như trước.

- Áp lực cạnh tranh: Các doanh nghiệp sẽ phải đối mặt với áp lực cạnh tranh gia tăng khi thuế VAT trở lại mức cũ. Doanh nghiệp cần phải tìm các phương án để duy trì sức cạnh tranh, như tối ưu hóa chi phí sản xuất và cải thiện chất lượng dịch vụ nhằm giữ chân khách hàng trong bối cảnh chi phí cao hơn.

Đối với người tiêu dùng:

- Ảnh hưởng đến chi tiêu: Khi mức thuế VAT trở lại mức bình thường, giá hàng hóa và dịch vụ có thể tăng lên, điều này có thể dẫn đến việc giảm chi tiêu của người tiêu dùng. Sự tăng giá có thể ảnh hưởng đến ngân sách của hộ gia đình, đặc biệt là đối với các mặt hàng thiết yếu.

- Thay đổi thói quen tiêu dùng: Sự gia tăng giá cả do thuế VAT có thể làm thay đổi thói quen tiêu dùng của người dân. Họ có thể giảm chi tiêu vào các mặt hàng không thiết yếu hoặc tìm kiếm các lựa chọn thay thế giá rẻ hơn, dẫn đến thay đổi trong cơ cấu tiêu dùng và nhu cầu thị trường.

Đối với nền kinh tế:

- Tác động đến lạm phát: Việc kết thúc giảm thuế VAT và trở lại mức thuế cũ có thể dẫn đến việc tăng giá hàng hóa và dịch vụ, điều này có thể làm gia tăng áp lực lạm phát. Sự tăng giá này có thể ảnh hưởng đến sức mua của người tiêu dùng và làm tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI), từ đó gây ra những lo ngại về ổn định giá cả.

- Ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế: Lạm phát gia tăng và chi tiêu của người tiêu dùng giảm có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế. Khi người tiêu dùng giảm chi tiêu, doanh nghiệp có thể đối mặt với sự giảm doanh thu, dẫn đến giảm đầu tư và việc làm, ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế chung.

Xem thêm: Doanh nghiệp được áp dụng thuế VAT 8% đến khi nào?

Quý khách còn vướng mắc về vấn đề trên hoặc mọi vấn đề pháp lý khác, quý khách hãy vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi qua Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến theo số điện thoại 1900.6162 để được Luật sư tư vấn pháp luật trực tiếp qua tổng đài kịp thời hỗ trợ và giải đáp mọi thắc mắc. Nếu quý khách cần báo giá dịch vụ pháp lý thì quý khách có thể gửi yêu cầu báo phí dịch vụ đến địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn để nhận được thông tin sớm nhất!