Tác giả:: 1. Phân tích quy định pháp luật về ký quỹ bảo vệ môi trường
Ký quỹ bảo vệ môi trường là một biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ cải tạo, phục hồi và bảo vệ môi trường trong các hoạt động có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao. Theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường 2020, tổ chức, cá nhân thực hiện các hoạt động sau đây bắt buộc phải ký quỹ bảo vệ môi trường:
- Khai thác khoáng sản:
+ Bao gồm tất cả các hoạt động khai thác khoáng sản, bất kể phương pháp khai thác hay quy mô dự án.
+ Mức ký quỹ được tính toán dựa trên diện tích khu vực khai thác, loại khoáng sản khai thác, phương án khai thác và phương án cải tạo, phục hồi môi trường sau khai thác.
- Chôn lấp chất thải:
+ Áp dụng cho các hoạt động chôn lấp chất thải nguy hại, chất thải y tế, và các loại chất thải khác theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường.
+ Mức ký quỹ được tính toán dựa trên khối lượng chất thải chôn lấp, tính chất nguy hại của chất thải, thời gian hoạt động của bãi chôn lấp, và phương án cải tạo, phục hồi môi trường sau khi đóng cửa bãi chôn lấp.
- Nhập khẩu phế liệu từ nước ngoài làm nguyên liệu sản xuất:
+ Bao gồm tất cả các loại phế liệu được nhập khẩu để phục vụ cho hoạt động sản xuất, bao gồm phế liệu kim loại, phế liệu nhựa, phế liệu giấy, v.v.
+ Mức ký quỹ được tính toán dựa trên loại phế liệu nhập khẩu, khối lượng phế liệu nhập khẩu, và phương án xử lý, tái chế phế liệu.
- Mục đích của việc ký quỹ bảo vệ môi trường:
+ Đảm bảo các tổ chức, cá nhân có đủ nguồn lực tài chính để thực hiện nghĩa vụ cải tạo, phục hồi môi trường sau khi kết thúc hoạt động.
+ Nâng cao ý thức trách nhiệm bảo vệ môi trường của các tổ chức, cá nhân.
+ Góp phần phòng ngừa và hạn chế ô nhiễm môi trường.
- Quy trình ký quỹ bảo vệ môi trường:
+ Tổ chức, cá nhân thực hiện các hoạt động nêu trên phải lập hồ sơ đề nghị ký quỹ bảo vệ môi trường theo quy định.
+ Hồ sơ đề nghị ký quỹ bảo vệ môi trường được trình lên cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền theo lĩnh vực.
+ Căn cứ vào hồ sơ đề nghị, cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền sẽ ra quyết định về việc chấp thuận hoặc từ chối cho ký quỹ bảo vệ môi trường.
+ Tổ chức, cá nhân được chấp thuận cho ký quỹ bảo vệ môi trường phải thực hiện nộp số tiền ký quỹ vào tài khoản quỹ bảo vệ môi trường theo quy định.
- Lưu ý:
+ Số tiền ký quỹ bảo vệ môi trường được hoàn trả cho tổ chức, cá nhân sau khi đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ cải tạo, phục hồi môi trường và được cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền xác nhận.
+ Trường hợp tổ chức, cá nhân không thực hiện nghĩa vụ cải tạo, phục hồi môi trường, số tiền ký quỹ sẽ được sử dụng để thực hiện việc cải tạo, phục hồi môi trường thay thế và tổ chức, cá nhân phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật.
2. Phân tích tính chất của hoạt động nhập khẩu phế liệu để sản xuất
Hoạt động nhập khẩu phế liệu để sản xuất có thể được xem xét dưới nhiều khía cạnh, bao gồm:
* Tính kinh tế:
- Lợi ích:
+ Giúp tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên: Thay vì khai thác các nguyên liệu thô mới, việc sử dụng phế liệu góp phần giảm thiểu khai thác tài nguyên thiên nhiên vốn đang cạn kiệt.
+ Giảm chi phí sản xuất: Phế liệu thường có giá thành rẻ hơn so với nguyên liệu thô mới, giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí sản xuất.
+ Tạo thêm việc làm: Hoạt động nhập khẩu, phân loại, và tái chế phế liệu tạo ra nhiều cơ hội việc làm trong lĩnh vực thu gom, vận chuyển, xử lý, và sản xuất.
- Thách thức:
+ Biến động giá cả: Giá phế liệu trên thị trường thế giới biến động mạnh, ảnh hưởng đến lợi nhuận của doanh nghiệp nhập khẩu.
+ Rủi ro về chất lượng: Phế liệu có thể lẫn tạp chất, hóa chất độc hại, ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm và gây ô nhiễm môi trường nếu không được xử lý đúng cách.
+ Chi phí vận chuyển: Chi phí vận chuyển phế liệu từ nước ngoài về Việt Nam có thể cao, ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế của hoạt động nhập khẩu.
* Tính môi trường:
- Lợi ích:
+ Giảm thiểu rác thải: Tái chế phế liệu giúp giảm lượng rác thải rắn thải ra môi trường, góp phần bảo vệ môi trường.
+ Tiết kiệm năng lượng: Sản xuất từ phế liệu thường tiêu hao ít năng lượng hơn so với sản xuất từ nguyên liệu thô mới.
+ Giảm phát thải khí nhà kính: Tái chế phế liệu giúp giảm lượng khí thải nhà kính ra môi trường, góp phần chống biến đổi khí hậu.
- Thách thức:
+ Ô nhiễm môi trường: Nếu không được xử lý đúng cách, phế liệu có thể gây ô nhiễm nguồn nước, đất đai và không khí.
+ Quản lý chất thải nguy hại: Một số loại phế liệu chứa chất thải nguy hại cần được xử lý đặc biệt để tránh gây ô nhiễm môi trường.
+ Nâng cao nhận thức cộng đồng: Cần nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác dụng và lợi ích của việc tái chế phế liệu để khuyến khích thu gom và phân loại phế liệu tại nguồn.
* Tính xã hội:
- Lợi ích:
+ Tạo thêm việc làm: Hoạt động nhập khẩu, phân loại, và tái chế phế liệu tạo ra nhiều cơ hội việc làm trong lĩnh vực thu gom, vận chuyển, xử lý, và sản xuất.
+ Nâng cao thu nhập cho người lao động: Ngành công nghiệp tái chế phế liệu cung cấp việc làm cho nhiều người lao động, đặc biệt là những người có thu nhập thấp.
+ Góp phần phát triển kinh tế địa phương: Hoạt động nhập khẩu và tái chế phế liệu có thể góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương, đặc biệt là ở những khu vực có nhiều nguồn phế liệu.
- Thách thức:
+ Điều kiện làm việc: Một số công việc trong ngành tái chế phế liệu có thể nguy hiểm và độc hại nếu không được bảo đảm an toàn lao động.
+ Tái hòa nhập xã hội: Một số người lao động trong ngành tái chế phế liệu có thể gặp khó khăn trong việc tái hòa nhập xã hội do mức độ thu nhập thấp và điều kiện làm việc vất vả.
+ Nâng cao nhận thức cộng đồng: Cần nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác dụng và lợi ích của việc tái chế phế liệu để khuyến khích thu gom và phân loại phế liệu tại nguồn.
Nhập khẩu phế liệu để sản xuất có both lợi ích và thách thức. Việc phát triển bền vững hoạt động này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa chính phủ, doanh nghiệp, và cộng đồng để đảm bảo hoạt động này diễn ra hiệu quả, bảo vệ môi trường và tạo lợi ích cho xã hội.
- Ngoài ra, cần lưu ý những điểm sau:
+ Việc nhập khẩu phế liệu cần được kiểm soát chặt chẽ để tránh nhập khẩu phế liệu không đảm bảo chất lượng, gây ô nhiễm môi trường.
+ Cần có những chính sách hỗ trợ để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ tái chế phế liệu tiên tiến, thân thiện với môi trường.
3. Doanh nghiệp nhập khẩu phế liệu để sản xuất có phải ký quỹ bảo vệ môi trường không?
Luật Bảo vệ môi trường 2020 quy định tại Điều 137 về ký quỹ bảo vệ môi trường, đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong việc bảo vệ môi trường.
- Nội dung chính:
+ Mục đích: Ký quỹ nhằm đảm bảo các tổ chức, cá nhân thực hiện nghĩa vụ phục hồi môi trường, xử lý rủi ro, nguy cơ ô nhiễm môi trường phát sinh từ hoạt động khai thác khoáng sản, chôn lấp chất thải và nhập khẩu phế liệu (khoản 1, 2).
+ Hình thức: Ký quỹ được thực hiện bằng tiền, kim khí quý, đá quý hoặc giấy tờ có giá theo quy định (khoản 3).
+ Đối tượng:
-> Ký quỹ tại Quỹ bảo vệ môi trường Việt Nam hoặc quỹ bảo vệ môi trường cấp tỉnh: Áp dụng cho tổ chức, cá nhân hoạt động khai thác khoáng sản và chôn lấp chất thải (khoản 4a).
-> Ký quỹ tại Quỹ bảo vệ môi trường Việt Nam, quỹ bảo vệ môi trường cấp tỉnh hoặc tổ chức tài chính, tín dụng: Áp dụng cho doanh nghiệp nhập khẩu phế liệu (khoản 4b).
+ Quy định chi tiết: Chính phủ sẽ quy định chi tiết về mức ký quỹ, hình thức ký quỹ, lãi suất ký quỹ và hoàn trả ký quỹ (khoản 5).
- Nhấn mạnh:
+ Doanh nghiệp nhập khẩu phế liệu bắt buộc phải thực hiện ký quỹ bảo vệ môi trường.
+ Ký quỹ là biện pháp đảm bảo thực hiện nghĩa vụ bảo vệ môi trường, góp phần phòng ngừa và hạn chế ô nhiễm môi trường.
Ký quỹ bảo vệ môi trường đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường, đảm bảo trách nhiệm của doanh nghiệp trong hoạt động nhập khẩu phế liệu. Việc thực hiện tốt nghĩa vụ ký quỹ góp phần thúc đẩy hoạt động sản xuất, kinh doanh gắn liền với bảo vệ môi trường.
Ngoài ra, có thể tham khảo: Quỹ bảo vệ môi trường là gì? Quy định về ký quỹ bảo vệ môi trường trong hoạt động khai thác khoáng sản. Còn khúc mắc, liên hệ 1900.6162 hoặc gửi email tới: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ. Xin cảm ơn.
