1. Tổng quan về chỉ định thầu

Chỉ định thầu là một hình thức lựa chọn nhà thầu mà trong đó, cơ quan nhà nước hoặc chủ đầu tư trực tiếp chọn một nhà thầu cụ thể để thực hiện dự án, thay vì tổ chức đấu thầu cạnh tranh. Quyết định lựa chọn này thường dựa trên các tiêu chí như năng lực, kinh nghiệm của nhà thầu, tính chất đặc thù của dự án, hoặc các yếu tố khác được quy định trong pháp luật.

 

2. Luật đấu thầu 2023 và những thay đổi mới

Luật Đấu Thầu 2023 là một bản cập nhật quan trọng so với phiên bản 2013, mang đến nhiều thay đổi nhằm nâng cao tính minh bạch, cạnh tranh và hiệu quả trong quá trình lựa chọn nhà thầu.

Những Điểm Mới Nổi Bật

Dưới đây là một số điểm mới đáng chú ý của Luật Đấu Thầu 2023:

- Mở rộng phạm vi áp dụng: Luật áp dụng cho nhiều đối tượng hơn, bao gồm cả các dự án đầu tư của doanh nghiệp nhà nước, các gói thầu trang bị cơ sở vật chất cho hoạt động khoa học và công nghệ.

- Sửa đổi về mức đảm bảo dự thầu: Luật quy định rõ hơn về mức đảm bảo dự thầu, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các nhà thầu tham gia.

- Điều chỉnh các trường hợp vi phạm chuyển nhượng thầu: Luật bổ sung thêm các trường hợp vi phạm cụ thể, giúp ngăn chặn hành vi gian lận trong quá trình đấu thầu.

- Bổ sung gói thầu hỗn hợp: Luật cho phép áp dụng hình thức chào hàng cạnh tranh đối với gói thầu hỗn hợp cung cấp hàng hóa và xây lắp.

- Củng cố quy định về hồ sơ mời thầu: Luật yêu cầu hồ sơ mời thầu phải rõ ràng, minh bạch, không được đặt ra các điều kiện hạn chế sự cạnh tranh.

- Nâng cao tính minh bạch trong quá trình đấu thầu: Luật quy định chặt chẽ về việc công khai thông tin, tạo điều kiện cho các nhà thầu và công chúng tham gia giám sát.

 

3. Hạn mức chỉ định thầu theo Luật đấu thầu 2023

3.1. Hạn mức chung:

Theo Điều 23 của Luật Đấu thầu năm 2023, các gói thầu chỉ định thầu theo Luật đấu thầu thì mức giá của những gói thầu này được xác định là nằm trong khoảng từ 50 triệu đồng đến 100 triệu đồng.

 

3.2. Hạn mức đối với các loại gói thầu:

Theo quy định của điểm m Khoản 1 Điều 23 Luật Đấu thầu 2023 quy định như sau về hạn mức đối với từng loại gói thầu: 

Đối với các gói thầu thuộc dự toán mua sắm, nếu giá trị của gói thầu nằm trong khoảng từ trên 50 triệu đồng đến 100 triệu đồng, thì có thể áp dụng hình thức chỉ định thầu.

- Đối với các gói thầu thuộc dự án đầu tư của doanh nghiệp nhà nước, hoặc thuộc các dự án đầu tư mà doanh nghiệp nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, cũng như các dự án đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư công, thì nếu gói thầu là gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn với giá trị không quá 500 triệu đồng, cũng có thể áp dụng hình thức chỉ định thầu.

- Đối với các gói thầu phi tư vấn, bao gồm các loại gói thầu liên quan đến hàng hóa, xây lắp, hoặc các gói thầu hỗn hợp, nếu giá trị của gói thầu không vượt quá 01 tỷ đồng, thì hình thức chỉ định thầu cũng có thể được áp dụng.

Như vậy, tùy thuộc vào loại gói thầu và giá trị của gói thầu, hình thức chỉ định thầu có thể được áp dụng trong các trường hợp cụ thể theo các mức giá trị đã được quy định trong Luật Đấu thầu 2023.

 

3.3. Điều kiện áp dụng chỉ định thầu:

Tuỳ vào từng tình huống cụ thể, các điều kiện áp dụng cho việc chỉ định thầu có thể được nêu rõ như sau:

- Có quyết định đầu tư được phê duyệt cho dự án: Điều này bảo đảm rằng dự án đã được xác nhận và cam kết thực hiện, trừ các gói thầu liên quan đến tư vấn trong giai đoạn chuẩn bị dự án.

- Kế hoạch lựa chọn nhà thầu đã được phê duyệt: Việc lựa chọn nhà thầu là một yếu tố quan trọng trong quá trình triển khai gói thầu. Kế hoạch này cần phải được duyệt trước để đảm bảo tính hợp lý và minh bạch.

- Đã có nguồn vốn bố trí đảm bảo thực hiện gói thầu: Điều này đảm bảo rằng tài chính cần thiết cho việc thực hiện gói thầu đã được bố trí và sẵn sàng để sử dụng.

- Dự toán đã được phê duyệt theo quy định: Trừ các gói thầu EP, EC, EPC và gói thầu chìa khóa trao tay, các gói thầu khác phải có dự toán được phê duyệt trước khi thực hiện. Điều này nhằm đảm bảo việc quản lý ngân sách và tài nguyên được thực hiện một cách hiệu quả và kiểm soát chặt chẽ.

 

4. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc xác định hạn mức chỉ định thầu

4.1. Tính chất của hàng hóa, dịch vụ:

- Loại hàng hóa, dịch vụ: Các loại hàng hóa và dịch vụ có yêu cầu kỹ thuật và công nghệ khác nhau sẽ ảnh hưởng đến quy trình lựa chọn nhà thầu. Ví dụ, hàng hóa có yêu cầu kỹ thuật cao sẽ đòi hỏi nhà thầu có chuyên môn và thiết bị tương ứng.

- Độ phức tạp: Dự án hoặc hàng hóa có độ phức tạp cao thường sẽ yêu cầu quy trình đấu thầu chính thức hơn để đảm bảo chất lượng và giảm rủi ro.

- Sự đặc thù: Nếu hàng hóa hoặc dịch vụ có tính chất đặc thù mà chỉ có một số nhà cung cấp có khả năng cung ứng, thì có thể cần xem xét các phương pháp chỉ định thầu đặc biệt.

 

4.2. Quy mô của dự án:

- Giá trị dự án: Quy mô dự án thường được xác định dựa trên giá trị dự án. Dự án có giá trị lớn hơn thường yêu cầu quy trình đấu thầu mở hơn để đảm bảo tính minh bạch và cạnh tranh.

- Thời gian thực hiện: Dự án có thời gian thực hiện dài hoặc phức tạp có thể cần các nhà thầu có khả năng tài chính và kinh nghiệm đáng kể, ảnh hưởng đến cách thức chỉ định thầu.

- Nguồn vốn: Nguồn vốn và ngân sách dành cho dự án cũng ảnh hưởng đến việc xác định hạn mức chỉ định thầu, đặc biệt khi có sự phân bổ ngân sách cho các mục tiêu khác nhau.

 

4.3. Tình hình kinh tế - xã hội: 

- Tình hình kinh tế: Trong bối cảnh kinh tế khó khăn, các cơ quan có thể điều chỉnh hạn mức chỉ định thầu để phù hợp với khả năng tài chính hiện tại và giảm chi phí.

- Tình hình xã hội: Các yếu tố xã hội như chính sách phát triển khu vực, nhu cầu xã hội và sự ổn định chính trị cũng có thể ảnh hưởng đến việc xác định hạn mức chỉ định thầu để đảm bảo rằng các dự án được thực hiện một cách hiệu quả và công bằng.

 

4.4. Các quy định khác của pháp luật: 

- Quy định về đấu thầu: Các quy định pháp lý liên quan đến đấu thầu và chỉ định thầu, chẳng hạn như Luật Đấu thầu của từng quốc gia, quy định cụ thể về hạn mức chỉ định thầu.

- Hướng dẫn và tiêu chuẩn: Các cơ quan quản lý có thể ban hành hướng dẫn cụ thể về việc xác định hạn mức chỉ định thầu, dựa trên các tiêu chuẩn quốc gia hoặc quốc tế.

- Chính sách và quy định nội bộ: Các tổ chức hoặc cơ quan có thể có các quy định nội bộ riêng về hạn mức chỉ định thầu, nhằm đảm bảo phù hợp với chiến lược và mục tiêu cụ thể của tổ chức.

 

5. Thủ tục chỉ định thầu

5.1. Các bước thực hiện: 

Hiện nay chưa có quy định cụ thể về quy trình thực hiện các bước thực hiện chỉ định thầu. Dựa vào Luật đấu thầu 2023 bạn đọc có thể tham khảo nội dung sau: 

Bước 1: Chuẩn bị kế hoạch lựa chọn nhà thầu

- Lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu:

+ Chủ thể thực hiện: Chủ đầu tư

+ Chi tiết: Chuẩn bị và lập Tờ trình phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu.

- Thẩm định kế hoạch:

+ Chủ thể thực hiện: Tổ chức thẩm định

+ Thời gian: Tối đa 20 ngày

- Phê duyệt kế hoạch:

+ Chủ thể thực hiện: Người có thẩm quyền

+ Thời gian: Tối đa 5 ngày làm việc

Bước 2: Chuẩn bị Hồ sơ yêu cầu

- Lập Hồ sơ yêu cầu:

+ Chủ thể thực hiện: Bên mời thầu

- Thẩm định Hồ sơ yêu cầu:

+ Chủ thể thực hiện: Tổ chức thẩm định

+ Thời gian: Tối đa 20 ngày

- Phê duyệt Hồ sơ yêu cầu và xác định nhà thầu:

+ Chủ thể thực hiện: Chủ đầu tư

+ Thời gian: Tối đa 10 ngày

Bước 3: Tổ chức lựa chọn nhà thầu

- Phát hành Hồ sơ yêu cầu:

+ Chủ thể thực hiện: Bên mời thầu

- Nhà thầu chuẩn bị và nộp hồ sơ đề xuất:

+ Chủ thể thực hiện: Nhà thầu

+ Thời gian: Tối thiểu 5 ngày làm việc

Bước 4: Đánh giá hồ sơ đề xuất

- Đánh giá hồ sơ đề xuất của nhà thầu:

+ Chủ thể thực hiện: Tổ chuyên gia

+ Thời gian: Tối đa 30 ngày

- Thương thảo về các đề xuất:

+ Chủ thể thực hiện: Bên mời thầu và nhà thầu

Bước 5: Trình thẩm định, phê duyệt và công khai kết quả

- Trình phê duyệt kết quả chỉ định thầu:

+ Chủ thể thực hiện: Bên mời thầu

- Thẩm định kết quả chỉ định thầu:

+ Chủ thể thực hiện: Tổ chức thẩm định

+ Thời gian: Tối đa 20 ngày

- Phê duyệt kết quả chỉ định thầu:

+ Chủ thể thực hiện: Chủ đầu tư

+ Thời gian: Tối đa 10 ngày

- Công khai kết quả chỉ định thầu:

+ Chủ thể thực hiện: Bên mời thầu

+ Thời gian: Tối đa 7 ngày làm việc

Bước 6: Hoàn thiện và ký kết hợp đồng

- Hoàn thiện và ký kết hợp đồng:

+ Chủ thể thực hiện: Chủ đầu tư và nhà thầu

 

5.2. Hồ sơ cần thiết:

- Hồ sơ năng lực nhà thầu:

+ giấy phép kinh doanh

+ Bằng cấp, chứng chỉ

+ Kinh nghiệm thực hiện các dự án tương tự

+ tài chính

- Hồ sơ báo giá:

+ Bảng báo giá chi tiết

+ Phương án kỹ thuật

- Các giấy tờ khác:

+ Đơn đề nghị tham gia

+ Bảo đảm thực hiện hợp đồng (nếu có)

+ Các giấy tờ khác theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu

 

6. Những lưu ý khi áp dụng chỉ định thầu

6.1. Rủi ro khi chỉ định thầu:

- Rủi ro về chất lượng:

+ Công trình không đảm bảo chất lượng, tiêu chuẩn kỹ thuật.

+ Vật liệu, thiết bị không đạt yêu cầu.

+ Thi công không đúng quy trình, dẫn đến hư hỏng, giảm tuổi thọ công trình.

- Rủi ro về tiến độ:

+ Dự án bị chậm tiến độ, kéo dài thời gian hoàn thành.

+ Gây ảnh hưởng đến các dự án liên quan khác.

+ Tăng chi phí do phát sinh các khoản phí phạt chậm tiến độ.

- Rủi ro về pháp lý:

+ Vi phạm các quy định của pháp luật về đấu thầu.

+ Bị khiếu nại, tố cáo.

+ Phải chịu các hình thức xử lý vi phạm hành chính hoặc hình sự.

- Rủi ro về tài chính:

+ Chi phí dự án vượt quá dự toán.

+ Tiền thanh toán cho nhà thầu không được thu hồi.

+ Phải chịu các khoản chi phí phát sinh khác.

- Rủi ro về uy tín:

Ảnh hưởng đến uy tín của cơ quan nhà nước, đơn vị thực hiện dự án.

Mất lòng tin của người dân.

 

6.2. Các biện pháp phòng ngừa: 

- Xây dựng hồ sơ mời thầu chặt chẽ:

+ Chi tiết hóa yêu cầu kỹ thuật: Mô tả rõ ràng, cụ thể các yêu cầu về chất lượng, tiêu chuẩn kỹ thuật của công trình, sản phẩm.

+ Đánh giá năng lực nhà thầu một cách khách quan: Xây dựng bộ tiêu chí đánh giá năng lực nhà thầu rõ ràng, minh bạch, dựa trên các yếu tố như kinh nghiệm, năng lực tài chính, nhân sự, thiết bị.

+ Quy định rõ ràng về tiến độ: Lập kế hoạch thi công chi tiết, xác định các mốc thời gian quan trọng, quy định các hình thức xử lý vi phạm tiến độ.

- Kiểm tra kỹ năng lực nhà thầu:

+Xác minh thông tin: Kiểm tra kỹ lưỡng các thông tin về năng lực, kinh nghiệm của nhà thầu qua các hồ sơ, tài liệu chứng minh.

+ Tham khảo ý kiến các bên liên quan: Tham khảo ý kiến của các đơn vị đã từng hợp tác với nhà thầu để đánh giá năng lực thực tế.

- Giám sát quá trình thực hiện hợp đồng:

+ Giám sát thường xuyên: Thực hiện giám sát chặt chẽ quá trình thi công, kiểm tra chất lượng công trình, nghiệm thu các hạng mục công việc.

+ Xử lý kịp thời các vi phạm: Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm hợp đồng, yêu cầu nhà thầu khắc phục sai sót.

+ Thanh toán đúng tiến độ: Thực hiện thanh toán cho nhà thầu đúng theo tiến độ đã cam kết, đảm bảo quyền lợi của nhà thầu.

- Xây dựng cơ chế minh bạch:

+ Công khai thông tin: Công khai các thông tin liên quan đến quá trình chỉ định thầu, như hồ sơ mời thầu, kết quả lựa chọn nhà thầu.

+ Tiếp nhận ý kiến đóng góp: Tổ chức tiếp nhận ý kiến đóng góp của các tổ chức, cá nhân liên quan.

Bạn đọc có bất kỳ thắc mắc về vấn đề pháp lý có thể liên hệ qua số tổng đài 19006162 hoặc thông qua địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ.