Hồ sơ yêu cầu giám định pháp y tâm thần gồm những gì?

1. Những tài liệu cần có trong hồ sơ yêu cầu giám định pháp y tâm thần

Dựa trên điểm 4 của Phần A trong Quy trình giám định pháp y tâm thần, được ban hành kèm theo Thông tư 23/2019/TT-BYT (có hiệu lực từ ngày 01/11/2019) về hồ sơ yêu cầu giám định pháp y tâm thần, gồm: Văn bản yêu cầu giám định pháp y tâm thần theo quy định tại khoản 2 Điều 26 của Luật giám định tư pháp 2012; Bản sao các giấy tờ theo quy định tại khoản 1 Điều 26 của Luật giám định tư pháp. Các tài liệu theo quy định tại mục c và mục d của điểm 3.1.1.1 trong Khoản III của Phần A của Quy trình này.

Trong đó, dựa trên quy định của khoản 2 Điều 26 của Luật Giám định tư pháp 2012, văn bản yêu cầu giám định tư pháp cần bao gồm các thông tin sau: Tên tổ chức hoặc họ, tên người yêu cầu giám định; Nội dung cụ thể của yêu cầu giám định; Tên và mô tả đối tượng cần được giám định; Tên các tài liệu liên quan hoặc mẫu so sánh (nếu có) được gửi kèm; Ngày, tháng, năm của yêu cầu giám định và thời hạn cần trả kết luận giám định; Chữ ký, họ và tên của người yêu cầu giám định. Các thông tin này sẽ giúp định rõ phạm vi và mục đích của yêu cầu giám định, cũng như đảm bảo tính chính xác và toàn vẹn của quá trình giám định.

2. Quy định về đối tượng giám định và quản lý đối tượng giám định

Dựa trên quy định tại khoản IV của Phần B trong Quy trình giám định pháp y tâm thần, được ban hành kèm theo Thông tư 23/2019/TT-BYT thì đối tượng giám định pháp y tâm thần có thể là một cá nhân còn sống được đưa đến tổ chức pháp y tâm thần để tiến hành giám định. Quá trình này thường được thực hiện sau khi có sự đồng ý từ phía tổ chức pháp y tâm thần và/hoặc từ phía đối tượng được giám định hoặc người có quyền quyết định cho đối tượng đó. Mục đích chính của giám định pháp y tâm thần là đánh giá sức khỏe tinh thần, trí tuệ, hoặc khả năng thích ứng với môi trường của đối tượng. Điều này có thể được thực hiện để xác định khả năng hoặc hạn chế của đối tượng trong việc hoạt động hàng ngày, trong hệ thống pháp luật, hoặc trong các lĩnh vực khác cần đánh giá sức khỏe tâm thần.

Trong trường hợp đối tượng giám định đã qua đời hoặc mất tích, và đã được cơ quan có thẩm quyền xác nhận, tổ chức pháp y tâm thần sẽ tiến hành giám định dựa trên hồ sơ được cung cấp bởi người trưng cầu hoặc người yêu cầu. Trong một số trường hợp, thông tin này có thể bao gồm các báo cáo y tế trước đây, báo cáo từ gia đình, bạn bè hoặc đồng nghiệp của đối tượng, hồ sơ hình sự (nếu có), và bất kỳ thông tin nào khác liên quan đến sức khỏe tinh thần hoặc hành vi của đối tượng. Tuy nhiên, quá trình giám định trong trường hợp này có thể phức tạp hơn so với khi đối tượng còn sống vì thiếu đi thông tin trực tiếp từ đối tượng và việc xác định các yếu tố có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần của đối tượng.

Việc quản lý đối tượng giám định được thực hiện theo quy định tại Khoản 4, Điều 27 của Luật giám định tư pháp. Cụ thể, trong quá trình giám định pháp y tâm thần, người trưng cầu hoặc người yêu cầu giám định thường có trách nhiệm chủ trì và phối hợp với các cá nhân hoặc tổ chức được trưng cầu giám định để quản lý đối tượng giám định. Điều này có thể bao gồm việc cung cấp thông tin và hồ sơ về đối tượng giám định, tham gia vào quá trình đưa ra quyết định về mục tiêu và phạm vi của giám định, cũng như hỗ trợ trong việc tổ chức và thu thập thông tin cần thiết cho quá trình giám định. Quá trình này thường đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa các bên liên quan để đảm bảo rằng giám định được thực hiện một cách chính xác và có hiệu quả. Điều này cũng giúp đảm bảo rằng thông tin cần thiết về đối tượng giám định được đưa ra và sử dụng một cách hợp lý và công bằng trong quá trình đưa ra các quyết định có liên quan.

3. Hàng xóm có nhất thiết phải ghi bản nhận xét về đối tượng giám định không?

Theo quy định của tiết c và tiết d trong điểm 3.1.1.1 của Khoản III phần A của Quy trình này, các tài liệu liên quan đến sức khỏe thể chất và tinh thần của đối tượng giám định bao gồm:

- Bản báo cáo từ gia đình của đối tượng giám định về tiền sử y tế, quá trình phát triển tâm thần, sự vận động, đặc điểm tính cách, tình trạng sức khỏe, đặc biệt là tâm thần, và cần phải nêu rõ việc sử dụng rượu, bia, ma túy của đối tượng từ khi còn nhỏ đến thời điểm giám định hoặc thời điểm xảy ra vụ việc. Những thông tin này sẽ giúp định rõ hơn về trạng thái sức khỏe của đối tượng giám định và có thể cung cấp dấu hiệu quan trọng cho quá trình giám định tâm thần và tình trạng tổn thương.

- Hồ sơ bệnh án (bản sao toàn bộ) của đối tượng giám định, đặc biệt là các hồ sơ liên quan đến khám và điều trị bệnh tâm thần, thần kinh, về sọ não, cũng như các đơn (toa) thuốc, phiếu khám, và kết quả xét nghiệm là các tài liệu quan trọng trong quá trình giám định tâm thần. Thông tin từ những tài liệu này có thể cung cấp cái nhìn toàn diện về lịch sử sức khỏe của đối tượng từ khi còn nhỏ đến thời điểm xảy ra sự việc hoặc thời điểm giám định. Các hồ sơ bệnh án này bao gồm thông tin về các triệu chứng, chẩn đoán, phương pháp điều trị đã thực hiện, và kết quả của điều trị. Điều này giúp xác định những vấn đề về sức khỏe tinh thần và thần kinh mà đối tượng đã trải qua, cũng như mức độ ảnh hưởng của chúng đối với cuộc sống hàng ngày và hành vi của đối tượng.

- Ý kiến của Trạm y tế xã/phường/thị trấn hoặc y tế cơ quan (nơi đối tượng giám định cư trú hoặc làm việc) về việc đối tượng có được quản lý và điều trị tại trạm y tế hay không. Nếu đối tượng đã được quản lý và điều trị tại Trạm y tế, ý kiến về tình trạng sức khỏe tâm thần, các hoạt động khám bệnh, chữa bệnh, cấp phát thuốc và sử dụng thuốc tâm thần của đối tượng giám định sẽ được đưa ra. (Nếu đối tượng chưa từng khám và điều trị bệnh tâm thần tại Trạm y tế xã, thì sẽ được xác nhận là chưa từng khám và điều trị bệnh tâm thần tại đó).

- Nhận xét từ Trưởng/Phó thôn hoặc Tổ trưởng/Tổ phó tổ dân phố về đặc điểm tính cách, quá trình sống, sinh hoạt tại địa phương, mối quan hệ xã hội, hành vi bất thường (đặc biệt là sức khỏe tâm thần) của đối tượng, đặc biệt là tại thời điểm xảy ra vụ việc. Các nhận xét này thường cung cấp cái nhìn tổng quan về đối tượng trong cộng đồng, bao gồm cách họ tương tác với người khác, thái độ và hành vi của họ trong các tình huống hàng ngày, cũng như bất thường hay không bình thường trong hành vi, đặc biệt là liên quan đến sức khỏe tâm thần. 

- Hai bản nhận xét từ 02 người hàng xóm hoặc bạn bè/đồng nghiệp cùng cơ quan (không phải họ hàng của đối tượng giám định, mỗi người viết một bản riêng biệt) về quá trình bệnh tật, đặc điểm tính cách, quá trình sống, sinh hoạt tại địa phương, mối quan hệ xã hội, hành vi bất thường (đặc biệt là sức khỏe tâm thần) của đối tượng, đặc biệt là tại thời điểm xảy ra vụ việc;

- Các tài liệu, thông tin khác cần thiết theo yêu cầu của người giám định.

Vì vậy, theo quy định, hai bản nhận xét từ 02 người hàng xóm hoặc bạn bè/đồng nghiệp cùng cơ quan (không có quan hệ họ hàng với đối tượng giám định) về các khía cạnh như quá trình bệnh tật, tính cách, sinh hoạt hàng ngày, mối quan hệ xã hội, và các biểu hiện hành vi bất thường (đặc biệt là sức khỏe tâm thần) của đối tượng, đặc biệt là tại thời điểm xảy ra sự việc, là cần thiết. Vì vậy, mỗi người hàng xóm hoặc bạn bè/đồng nghiệp cần ghi một bản nhận xét riêng về đối tượng giám định.

Ngoài ra, quý bạn đọc có thể tham khảo thêm bài viết: Giám định pháp y tâm thần có bao nhiêu giám định viên và điều dưỡng viên giúp việc? 

Nếu có bất cứ vấn đề pháp lý nào cần hỗ trợ, vui lòng liên hệ tới bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua số điện thoại: 1900.6162 hoặc gửi yêu cầu tới địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn. Trân trọng!