Khi bảo quản vật chứng trong thi hành án dân sự cần tuân theo những nguyên tắc gì?

1. Vì sao phải bảo quản vật chứng trong thi hành án dân sự?

Việc bảo quản vật chứng trong thi hành án dân sự là một phần quan trọng của quá trình thực hiện quyết định của tòa án để đảm bảo tính minh bạch, công bằng và đáng tin cậy của hệ thống pháp luật. Dưới đây là một số lý do vì sao việc bảo quản vật chứng là cần thiết:

- Chứng minh sự thực: Vật chứng có thể là các tài liệu, hồ sơ, chứng cứ vật lý hoặc điện tử có thể giúp xác minh sự thực về một vụ việc. Việc bảo quản chúng đảm bảo rằng không có thay đổi hoặc sửa đổi không đáng có, đồng thời bảo đảm rằng các bằng chứng này có sẵn để thẩm định.

- Bảo đảm tính minh bạch: Việc bảo quản vật chứng đảm bảo rằng tất cả các bên liên quan có thể truy cập và xem xét chúng một cách công bằng. Điều này tạo ra môi trường minh bạch, giúp đảm bảo rằng quyết định của tòa án được dựa trên thông tin chính xác và đầy đủ.

- Bảo vệ quyền lợi các bên: Việc bảo quản vật chứng giúp bảo vệ quyền lợi của các bên tham gia vụ việc. Nếu vật chứng bị mất mát, hỏng hóc hoặc bị thay đổi, điều này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng của một bên chứng minh vụ việc của mình.

- Đảm bảo tuân thủ quyết định tòa án: Các quyết định của tòa án yêu cầu thực hiện bằng cách thực hiện các hành động cụ thể. Bảo quản vật chứng là một phần quan trọng của quá trình này để đảm bảo rằng các hành động được thực hiện đúng theo quy định của tòa án.

- Nguyên tắc công bằng: Việc bảo quản vật chứng là một phần của nguyên tắc công bằng trong hệ thống pháp luật. Điều này đảm bảo rằng mọi bên đều có cơ hội truy cứu và sử dụng các bằng chứng để bảo vệ quyền lợi của họ.

Tóm lại, việc bảo quản vật chứng trong thi hành án dân sự đóng vai trò quan trọng để đảm bảo tính minh bạch, công bằng và hiệu quả của hệ thống pháp luật

2. Khi bảo quản vật chứng trong thi hành án dân sự cần tuân theo những nguyên tắc gì?

Theo quy định tại Quyết định 1478/QĐ-TCTHADS năm 2019 thì trong quá trình bảo quản vật chứng khi thực hiện thi hành án dân sự, việc tuân theo những nguyên tắc quản lý vật chứng đóng vai trò quan trọng để đảm bảo tính minh bạch, hiệu quả và tôn trọng quyền lợi của tất cả các bên liên quan. Dưới đây là những nguyên tắc quản lý vật chứng cần được tuân theo:

- Tuân theo thẩm quyền và quy định: Nguyên tắc này tập trung vào việc tuân thủ một cách chặt chẽ thẩm quyền và các quy định liên quan đối với việc bảo quản vật chứng. Điều này đảm bảo rằng quy trình bảo quản không chỉ được thực hiện đúng theo quy định pháp luật mà còn thể hiện sự tôn trọng đối với quyền lực của tòa án và các cơ quan có thẩm quyền. Việc tuân thủ trình tự và thời hạn quy định cũng đảm bảo tính chính xác và minh bạch trong việc quản lý và sử dụng vật chứng.

- Đảm bảo an ninh và vệ sinh: Nguyên tắc này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo đảm an ninh và vệ sinh trong quá trình bảo quản vật chứng. Bảo vệ vật chứng khỏi các yếu tố có thể gây hại như hư hỏng, mất mát hoặc tác động môi trường là cực kỳ quan trọng để duy trì tính toàn vẹn của chúng. Áp dụng các biện pháp như lưu trữ trong môi trường thích hợp, bảo vệ khỏi sự truy cập trái phép và đảm bảo vệ sinh môi trường là những điểm quan trọng trong nguyên tắc này.

- Không ảnh hưởng đến hoạt động của các bên liên quan: Nguyên tắc này đặt ra yêu cầu rõ ràng về việc bảo quản vật chứng mà không gây ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động của cơ quan thi hành án dân sự cũng như các cá nhân và tổ chức có liên quan. Sự tôn trọng và tương tác hợp tác với mọi bên tham gia trong quá trình này là quan trọng để đảm bảo rằng việc bảo quản vật chứng không gây ra xáo trộn không đáng có đối với các quy trình và dự án khác của họ.

Những nguyên tắc quản lý vật chứng này không chỉ đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quá trình thi hành án dân sự, mà còn thể hiện tôn trọng đối với quyền lợi và nhiệm vụ của mỗi bên tham gia vào quá trình này. Điều này góp phần xây dựng một hệ thống pháp luật mạnh mẽ và đáng tin cậy

3. Nguyên tắc quản lý, xử lý vật chứng 

Theo quy định tại Điều 3 Thông tư 01/2017/TT-BTP thì nguyên tắc quản lý, xử lý vật chứng bao gồm những nguyên tắc cụ thể như sau:

- Trong quá trình thực hiện thi hành án dân sự, việc quản lý vật chứng và tài sản tạm giữ đòi hỏi sự nghiêm túc và cẩn trọng để đảm bảo tính minh bạch và tôn trọng quyền lợi của mọi bên liên quan. Theo quy định của pháp luật, các vật chứng, tài sản tạm giữ được chuyển giao bởi cơ quan có thẩm quyền hoặc kê biên, tạm giữ bởi cơ quan thi hành án dân sự. Các vật chứng và tài sản tạm giữ, khi không thể vận chuyển hoặc di dời để đưa về kho vật chứng của cơ quan thi hành án dân sự, đòi hỏi một sự khôn ngoan trong việc quản lý. Trong trường hợp này, việc ký kết hợp đồng thuê trông giữ và bảo quản là bước cần thiết. Thủ trưởng cơ quan thi hành án dân sự chịu trách nhiệm ký kết hợp đồng này theo quy định của pháp luật để đảm bảo vật chứng và tài sản tạm giữ được bảo quản một cách an toàn và đáng tin cậy.

Một phần quan trọng của việc quản lý này là việc sử dụng kho vật chứng, nơi mà các vật chứng và tài sản tạm giữ được bảo quản. Đây là nơi đảm bảo sự bảo mật, an toàn và vệ sinh cho những tài sản quan trọng này. Bằng việc tuân thủ quy định và thực hiện các biện pháp bảo vệ, ta đảm bảo tính toàn vẹn của vật chứng và tài sản tạm giữ, đồng thời tạo ra môi trường đáng tin cậy để thực hiện các quy trình pháp lý.

- Trong quá trình thực hiện thi hành án dân sự, việc quản lý và bảo quản vật chứng cùng tài sản tạm giữ đặt ra yêu cầu tối cao về tính minh bạch và sự đảm bảo cho tất cả các bên liên quan. Để đảm bảo sự uy tín và công bằng, chúng ta cần tiếp cận một cách toàn diện và tỉ mỉ để tạo nền tảng cho việc thực hiện chính sách pháp luật. Dưới đây là một số khía cạnh cần xem xét:

+ Quản lý an toàn và kịp thời: Sự bảo quản vật chứng và tài sản tạm giữ trong quá trình thi hành án dân sự không chỉ yêu cầu việc giữ chúng an toàn mà còn cần đảm bảo việc xử lý chúng một cách kịp thời. Việc này đảm bảo tính toàn vẹn của vật chứng và tài sản, đồng thời tránh những sai sót và thất thoát không mong muốn.

+ Đề phòng các hành vi xâm phạm và phá hủy: Các biện pháp cẩn trọng cần được áp dụng để ngăn chặn mọi hành vi xâm phạm, phá hủy niêm phong, sử dụng trái phép và thay đổi trái phép vật chứng và tài sản tạm giữ. Việc niêm phong chính là biểu tượng của tính minh bạch và chính trị trong việc bảo quản vật chứng.

+ Xử lý nghiêm vi phạm quy định: Bất kỳ hành vi nào làm hư hỏng, thay đổi hiện trạng vật chứng hoặc tài sản tạm giữ phải chịu trách nhiệm và xử lý theo quy định. Điều này góp phần bảo vệ tính toàn vẹn của hệ thống pháp luật và đảm bảo rằng tất cả mọi bên phải tuân thủ quy tắc và nguyên tắc quản lý này.

Mục tiêu cuối cùng của việc bảo quản vật chứng và tài sản tạm giữ là đảm bảo rằng mọi hoạt động thi hành án dân sự diễn ra trong một môi trường minh bạch, công bằng và tin cậy. Điều này đảm bảo sự tôn trọng và đáng tin cậy đối với hệ thống pháp luật và quá trình tạo ra quyết định tại tòa án.

- Giữ nguyên tính chất của kho vật chứng: Để đảm bảo tính minh bạch và độ tin cậy của quá trình thi hành án dân sự, nguyên tắc này nhấn mạnh việc không sử dụng kho vật chứng của cơ quan thi hành án dân sự cho các mục đích khác. Điều này đảm bảo rằng mọi hoạt động liên quan đến vật chứng và tài sản tạm giữ được tiến hành trong môi trường riêng biệt và tách biệt, bảo vệ tính toàn vẹn của chúng.

- Sự quản lý chặt chẽ về quyền truy cập: Nguyên tắc này đề cao tầm quan trọng của việc quản lý quyền truy cập vào kho vật chứng. Chỉ những người có thẩm quyền theo quy định của pháp luật mới được phép ra vào hoặc vào lại kho vật chứng. Điều này đảm bảo sự bảo mật và ngăn chặn mọi hành vi trái phép hoặc không đáng tin cậy liên quan đến vật chứng và tài sản tạm giữ.

Những nguyên tắc quản lý và xử lý này không chỉ tạo ra môi trường tốt để thực hiện các quy trình pháp lý, mà còn thể hiện sự tôn trọng đối với tính chính trị, minh bạch và công bằng trong việc thi hành án dân sự.

Ngoài ra, có thể tham khảo: Thủ kho vật chứng có trách nhiệm như thế nào khi bảo quản vật chứng trong thi hành án dân sự. Còn vướng mắc, vui lòng liên hệ 1900.6162 hoặc gửi email tới: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ. Trân trọng./.