Khi nào thực hiện việc thanh tra đột xuất về bảo vệ môi trường?

1. Khi nào thanh tra đột xuất về bảo vệ môi trường, kiểm toán trong lĩnh vực môi trường?

Dựa theo điểm b khoản 2 Điều 160 của Luật Bảo vệ Môi trường năm 2020, quy định về kiểm tra, thanh tra, và kiểm toán liên quan đến bảo vệ môi trường đã được chú trọng và chi tiết hóa: Theo quy định này, việc thanh tra đột xuất sẽ được tiến hành trong những trường hợp sau đây:

- Quá trình thanh tra đột xuất sẽ được kích hoạt khi có dấu hiệu vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường từ phía cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân. Điều này bao gồm mọi hình thức vi phạm, từ sự thu hẹp rừng không phép đến việc xả thải độc hại, tất cả đều nằm trong phạm vi của quá trình thanh tra. Điều này giúp đảm bảo rằng mọi hành động vi phạm đều được đối phó một cách nhanh chóng và chặt chẽ, góp phần duy trì sự cân bằng trong quản lý môi trường.

- Một khía cạnh quan trọng của quy định là việc thanh tra đột xuất cũng sẽ được thực hiện khi có yêu cầu từ quá trình giải quyết khiếu nại, tố cáo, hoặc trong việc phòng chống tham nhũng. Điều này tăng cường tính minh bạch và công bằng trong quá trình xử lý các vấn đề liên quan đến môi trường. Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào của hành vi không đứng đắn, quá trình thanh tra đột xuất sẽ được kích hoạt, đồng thời thể hiện cam kết của pháp luật trong việc bảo vệ môi trường và quản lý công lý

Việc tiến hành thanh tra đột xuất sẽ được thực hiện mà không cần công bố trước, nếu trong tình huống đó được xác định là cần thiết. Điều này làm tăng tính linh hoạt và hiệu quả của quá trình thanh tra, đảm bảo rằng các hoạt động vi phạm môi trường sẽ được xử lý một cách kịp thời và chặt chẽ.

Ngoài những điều đã nêu trên, trong quá trình kiểm tra và thanh tra, cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường ở mọi cấp đều đảm nhận trách nhiệm quan trọng. Chúng không chỉ tiến hành việc này như một biện pháp kiểm soát thông thường, mà còn chịu trách nhiệm chuyển hồ sơ về các trường hợp có dấu hiệu tội phạm về môi trường cho cơ quan có thẩm quyền. Mục tiêu là để mở rộng phạm vi điều tra và xử lý theo quy định của pháp luật, đặt ra một cơ sở hợp lý và mạnh mẽ để đối phó với những vi phạm nghiêm trọng về môi trường.

Hơn nữa, cơ quan quản lý này không chỉ tự trọng trong việc thực hiện nhiệm vụ của mình mà còn chủ động hợp tác với lực lượng Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường. Sự kết hợp này nhằm kiểm tra sự tuân thủ pháp luật về bảo vệ môi trường của tổ chức và cá nhân khi có yêu cầu. Bằng cách này, không chỉ đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quá trình xử lý vi phạm môi trường, mà còn tăng cường sức mạnh của hệ thống pháp luật đối với những người vi phạm, đồng thời đẩy lùi tình trạng thiếu trách nhiệm môi trường.

2. Không công bố trước quyết định thành lập đoàn thanh tra về bảo vệ môi trường khi nào?

Điều 162 Nghị định 08/2022/NĐ-CP quy định thanh tra đột xuất về bảo vệ môi trường không chỉ là một hành động tuân theo quy định của pháp luật mà còn là một quá trình được thực hiện một cách linh hoạt và hiệu quả. Trong trường hợp không công bố trước quyết định thành lập đoàn thanh tra, theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 160 Luật Bảo vệ môi trường, các bước thực hiện được mô tả như sau:

- Trong những tình huống mà công bố trước quyết định thành lập đoàn thanh tra có thể dẫn đến việc che giấu thông tin, tẩu tán tài liệu, hoặc giảm hiệu quả hoạt động của đoàn thanh tra, quy trình thanh tra sẽ không được công bố trước. Điều này có thể do nguy cơ nghiêm trọng về việc bị làm giảm hiệu suất của quá trình thanh tra hoặc theo yêu cầu cụ thể từ người ra quyết định thanh tra. Điều này nhằm bảo đảm tính minh bạch và hiệu quả của hoạt động thanh tra.

- Sau khi xuất trình quyết định thanh tra, Trưởng đoàn thanh tra có đầy đủ quyền lực để tiếp cận ngay khu vực phát sinh chất thải, khu vực có công trình, thiết bị thu gom, xử lý nước thải, khí thải, và điểm xả thải. Điều này nhằm mục đích triển khai các hoạt động thanh tra theo thẩm quyền, đồng thời đảm bảo rằng mọi khía cạnh liên quan đến vi phạm môi trường đều được kiểm tra một cách kỹ lưỡng và chi tiết. Quá trình này giúp đẩy mạnh tính hiệu quả và tính công bằng trong xử lý các vấn đề môi trường.

- Trong trường hợp đối tượng thanh tra thể hiện hành vi không hợp tác hoặc cản trở quá trình thanh tra đột xuất, Trưởng đoàn thanh tra sẽ hợp tác chặt chẽ với lực lượng Công an nhân dân hoặc Ủy ban nhân dân cấp xã. Bằng cách sử dụng các biện pháp nghiệp vụ được quy định, đội ngũ này sẽ tiếp cận hiện trường một cách linh hoạt, đảm bảo rằng hoạt động thanh tra diễn ra mà không gặp trở ngại. Lập biên bản vụ việc là một bước quan trọng để ghi lại mọi sự cố và đảm bảo tính chính xác và minh bạch.

- Người đại diện theo pháp luật của tổ chức hoặc cá nhân đều có trách nhiệm ký các biên bản làm việc và biên bản lấy mẫu môi trường. Trong trường hợp người đại diện không có mặt, đại diện khác của tổ chức hoặc cá nhân có mặt tại hiện trường sẽ đảm nhận trách nhiệm ký biên bản. Nếu không có đại diện hoặc đại diện không ký, đề nghị đại diện Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc đại diện Công an cấp xã thực hiện ký biên bản với vai trò người chứng kiến. Điều này đảm bảo tính chính xác và trung thực của thông tin ghi lại, góp phần vào quá trình xử lý và bảo vệ môi trường.

- Sau khi đã thực hiện các biện pháp để đảm bảo tính chất chứng cứ không bị tẩu tán và giảm hiệu quả của đoàn thanh tra, trong khoảng thời gian không quá 03 ngày, Trưởng đoàn thanh tra có trách nhiệm tổ chức công bố quyết định thanh tra. Trừ trường hợp đại diện theo pháp luật của đối tượng thanh tra không có mặt theo yêu cầu. Công bố này sẽ tuân theo quy trình và thủ tục được quy định trong pháp luật về thanh tra, tạo nên một quy trình minh bạch và chính xác trong việc thông báo quyết định và kết quả của quá trình thanh tra.

3. Quy định về việc xử lý vi phạm về môi trường 

Quy trình xử lý vi phạm liên quan đến môi trường đã được chi tiết và định rõ tại Điều 161 của Luật Bảo vệ Môi trường 2020. Theo quy định này:

- Cả tổ chức và cá nhân mà phạm pháp luật về bảo vệ môi trường, dẫn đến tình trạng ô nhiễm, suy thoái, hoặc sự cố môi trường, và từ đó gây ra thiệt hại cho Nhà nước, tổ chức và cá nhân, sẽ phải chịu trách nhiệm toàn diện. Trách nhiệm này bao gồm việc khắc phục ô nhiễm, phục hồi môi trường và bồi thường thiệt hại, theo những quy định cụ thể được Luật Bảo vệ Môi trường 2020 và các văn bản pháp luật khác có liên quan quy định.

- Quy định này không chỉ đơn thuần là biện pháp trừng phạt, mà còn nhấn mạnh tới việc phục hồi và tái tạo môi trường bị ảnh hưởng. Điều này thể hiện cam kết của pháp luật trong việc đảm bảo bảo vệ môi trường và khôi phục tình hình khi có sự xâm phạm. Đồng thời, quy trình xử lý cũng tập trung vào nguyên tắc chịu trách nhiệm cá nhân và tập thể, để mỗi hành vi vi phạm đều phải đối mặt với hậu quả và trách nhiệm tương xứng.

- Những người đứng đầu cơ quan, tổ chức, cán bộ, công chức, viên chức, và nhân sự phụ trách về bảo vệ môi trường, nếu lợi dụng chức vụ và quyền hạn của mình để tạo phiền hà và nhũng nhiễu cho tổ chức và cá nhân, hoặc che giấu vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường, thậm chí thiếu trách nhiệm dẫn đến ô nhiễm hoặc sự cố môi trường, sẽ phải đối mặt với các hình phạt kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự, tùy thuộc vào tính chất và mức độ của hành vi vi phạm.

- Nếu vi phạm dẫn đến thiệt hại, người liên quan sẽ phải chịu trách nhiệm bồi thường theo những quy định chặt chẽ của pháp luật. Quy trình xử lý này không chỉ là biện pháp trừng phạt mà còn là cơ chế để đảm bảo trách nhiệm và tính minh bạch trong quản lý môi trường. Điều này thể hiện sự quyết tâm của pháp luật trong việc chấm dứt mọi hành vi lạm dụng quyền lực và bảo vệ môi trường một cách công bằng và hiệu quả.

Ngoài ra, có thể tham khảo: Thanh tra Sở Công thương thanh tra đột xuất cửa hàng xăng dầu có đúng quy trình không. Còn khúc mắc, liên hệ 1900.6162 hoặc gửi email tới: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ. Xin cảm ơn.