Mục lục bài viết
1. Tỷ lệ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc
- Theo quy định hiện hành của Việt Nam, tỷ lệ đóng bảo hiểm xã hội (bao gồm bảo hiểm y tế - BHYT và bảo hiểm thất nghiệp - BHTN) được tính trên cơ sở tiền lương tháng của người lao động. Tổng tỷ lệ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thường thay đổi theo các quy định mới nhất của Nhà nước.
- Bảo hiểm y tế (BHYT):
+ Mục đích: Đảm bảo quyền lợi khám chữa bệnh cho người tham gia bảo hiểm.
+ Tỷ lệ đóng: Tỷ lệ đóng BHYT được chia sẻ giữa người lao động và người sử dụng lao động. Mức đóng cụ thể có thể thay đổi theo từng thời kỳ và đối tượng tham gia.
+ Các đối tượng tham gia: Người lao động, người sử dụng lao động, học sinh, sinh viên, người cao tuổi,...
- Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN):
+ Mục đích: Hỗ trợ tài chính cho người lao động khi mất việc làm.
+ Tỷ lệ đóng: Tỷ lệ đóng BHTN cũng được chia sẻ giữa người lao động và người sử dụng lao động. Mức đóng cụ thể cũng có thể thay đổi theo từng thời kỳ và đối tượng tham gia.
+ Các đối tượng tham gia: Người lao động có hợp đồng lao động.
Lưu ý:
+ Thay đổi tỷ lệ: Tỷ lệ đóng bảo hiểm xã hội có thể thay đổi theo thời gian và các quy định mới của Nhà nước.
+ Mức đóng tối đa: Có quy định về mức đóng bảo hiểm xã hội tối đa hàng tháng.
+ Giảm trừ: Một số trường hợp được giảm trừ hoặc miễn giảm một phần mức đóng bảo hiểm xã hội.
- Cần nắm rõ tỷ lệ đóng bảo hiểm xã hội vì:
+ Quyền lợi: Hiểu rõ tỷ lệ đóng để đảm bảo mình được hưởng đầy đủ các quyền lợi khi tham gia bảo hiểm.
+ Trách nhiệm: Người lao động và người sử dụng lao động cần nắm rõ nghĩa vụ đóng bảo hiểm xã hội của mình.
+ Quy hoạch tài chính: Giúp cá nhân và doanh nghiệp lập kế hoạch tài chính hiệu quả hơn.
2. Cách tính số tiền đóng bảo hiểm xã hội
Căn cứ quy định tại Điều 89 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, Khoản 1 Điều 15 và Khoản 1 Điều 18 Quyết định 595/QĐ-BHXH năm 2017 thì mức tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc:
Mức đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc hàng tháng của người lao động được tính toán dựa trên cơ sở là tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc, nhân với tỷ lệ phần trăm đóng BHXH bắt buộc. Công thức cụ thể để tính mức tiền đóng BHXH bắt buộc, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) hàng tháng được thể hiện như sau:
Mức tiền đóng BHXH bắt buộc, BHYT, BHTN hàng tháng = Mức tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc x Tỷ lệ phần trăm đóng BHXH bắt buộc.
Trong đó, mức tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc được hiểu là tổng số tiền lương mà người lao động nhận được theo hợp đồng lao động, bao gồm các thành phần cụ thể như sau:
- Tiền lương: Đây là khoản thu nhập chính của người lao động, được thỏa thuận và ghi trong hợp đồng lao động.
- Phụ cấp chức vụ, chức danh: Đây là khoản tiền bổ sung dựa trên vị trí công tác và chức danh của người lao động.
- Phụ cấp trách nhiệm: Khoản tiền này được chi trả nhằm phản ánh mức độ trách nhiệm của người lao động trong công việc.
- Phụ cấp nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm: Đây là khoản phụ cấp dành cho người lao động làm việc trong môi trường đặc biệt khó khăn, nguy hiểm, hoặc có yêu cầu về an toàn lao động cao.
- Phụ cấp thâm niên: Đây là khoản phụ cấp được tính dựa trên số năm làm việc của người lao động, thể hiện sự công nhận và khen thưởng cho những cống hiến lâu dài của họ.
- Phụ cấp khu vực: Khoản phụ cấp này được chi trả cho người lao động làm việc tại các khu vực có điều kiện sinh hoạt khó khăn hoặc xa xôi.
- Phụ cấp lưu động: Đây là khoản phụ cấp dành cho người lao động thường xuyên phải di chuyển, công tác xa nhà.
- Phụ cấp thu hút: Khoản tiền này được chi trả nhằm thu hút và giữ chân lao động làm việc tại những địa bàn đặc biệt hoặc trong các ngành nghề có yêu cầu cao.
- Các phụ cấp có tính chất tương tự: Đây là các khoản phụ cấp khác không nằm trong các danh mục trên nhưng có tính chất tương tự, nhằm bổ sung thêm thu nhập cho người lao động.
- Các khoản bổ sung khác: Bao gồm những khoản tiền bổ sung khác mà người lao động nhận được, có thể xác định được mức tiền cụ thể, đã được thỏa thuận trong hợp đồng lao động và được chi trả thường xuyên cùng với tiền lương mỗi kỳ trả lương.
3. Mức đóng bảo hiểm xã hội khi lương cơ bản là 4 triệu
Căn cứ theo quy định tại Khoản 1 Điều 5 Quy trình ban hành kèm theo Quyết định 595/QĐ-BHXH năm 2017, Khoản 1 Điều 57 Luật Việc làm 2013, Khoản 1 Điều 7 Nghị định 146/2018/NĐ-CP, mức đóng bảo hiểm xã hội đối với người lao động được xác định như sau:
Bảo hiểm xã hội: 8% (áp dụng với người ký hợp đồng từ đủ 1 tháng trở lên).
Bảo hiểm thất nghiệp: 1% (áp dụng với người ký hợp đồng từ đủ 3 tháng trở lên).
Bảo hiểm y tế: 1,5% (áp dụng với người ký hợp đồng từ đủ 3 tháng trở lên).
Mức đóng bảo hiểm xã hội của người lao động là 10,5%. Hiện nay, công thức tính tiền đóng bảo hiểm xã hội được xác định như sau:
Mức tiền đóng bảo hiểm xã hội = 10,5% x mức tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Nếu tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc là 5 triệu đồng thì mức tiền đóng bảo hiểm xã hội hàng tháng như sau:
Mức tiền đóng bảo hiểm xã hội = 10,5% x 4 triệu đồng = 472.500 đồng/tháng.
Cách tính này chỉ áp dụng trong trường hợp 4,5 triệu đồng đó là mức tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội (bao gồm lương, phụ cấp và các khoản bổ sung khác thuộc diện tính đóng bảo hiểm xã hội).
Trường hợp trong 4 triệu đồng đó có các khoản tiền khác không thuộc diện tính đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thì phải trừ ra. Cụ thể tính theo công thức sau:
Mức tiền đóng bảo hiểm xã hội = 10,5% x (4 triệu đồng - các khoản không tính đóng bảo hiểm).
4. Những lưu ý khi đóng bảo hiểm xã hội
Mức Lương Đóng Bảo Hiểm và Sự Khác Biệt với Lương Thực Tế
- Mức lương đóng bảo hiểm: Là mức lương được sử dụng để tính số tiền đóng bảo hiểm xã hội hàng tháng. Mức lương này không nhất thiết phải bằng với lương thực tế mà bạn nhận được.
- Sự khác biệt:
+ Lương thực tế: Là toàn bộ số tiền mà bạn nhận được từ công việc, bao gồm cả lương cơ bản, phụ cấp, thưởng...
+ Lương đóng bảo hiểm: Thường được tính dựa trên một phần nhất định của lương thực tế, thường là phần lương cơ bản và các khoản phụ cấp cố định. Mục đích là để đảm bảo tính ổn định và tính toán dễ dàng cho việc đóng bảo hiểm.
- Mức Lương Đóng Bảo Hiểm và Sự Khác Biệt với Lương Thực Tế khác nhau vì:
+ Quy định của pháp luật: Nhà nước quy định mức lương đóng bảo hiểm tối đa và tối thiểu để đảm bảo tính công bằng và khả thi cho cả người lao động và doanh nghiệp.
+ Tính toán đơn giản: Việc sử dụng mức lương đóng bảo hiểm giúp đơn giản hóa quá trình tính toán và quản lý quỹ bảo hiểm xã hội.
- Thời Hạn Đóng Bảo Hiểm
+ Bắt buộc: Theo quy định của pháp luật Việt Nam, mọi người lao động làm việc theo hợp đồng lao động đều phải tham gia bảo hiểm xã hội.
+ Thời gian: Không có quy định cụ thể về thời hạn bắt buộc phải đóng bảo hiểm. Tuy nhiên, để hưởng đầy đủ các chế độ bảo hiểm, người lao động nên đóng bảo hiểm liên tục và đủ số năm quy định.
- Quyền Lợi Khi Tham Gia Bảo Hiểm Xã Hội
Khi tham gia bảo hiểm xã hội, bạn sẽ được hưởng nhiều quyền lợi thiết thực, bao gồm:
+ Ốm đau, thai sản: Được hưởng chế độ ốm đau, thai sản khi tạm ngừng làm việc do lý do sức khỏe hoặc sinh con.
+ Tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp: Được hưởng chế độ bồi thường nếu gặp phải tai nạn lao động hoặc mắc bệnh nghề nghiệp.
+ Hưu trí: Khi đến tuổi nghỉ hưu, bạn sẽ được hưởng lương hưu hàng tháng.
+ Tử tuất: Nếu người tham gia bảo hiểm qua đời, người thân sẽ được hưởng một số tiền nhất định.
+ Một số quyền lợi khác: Ngoài ra, tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể, bạn còn có thể được hưởng các quyền lợi khác như trợ cấp thất nghiệp, trợ cấp một lần...
Bạn đọc có thể tham khảo bài viết sau: Mức lương tối thiểu vùng đóng hiểm xã hội bắt buộc
Bạn đọc có bất kỳ thắc mắc về vấn đề pháp lý có thể liên hệ qua số tổng đài 19006162 hoặc thông qua địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn