Lương net là gì? Phân biệt lương gross và lương net?

1. Lương net là gì?

Cũng tương tự như thuật ngữ "lương gross", không có quy định pháp luật nào ghi nhận và giải thích về thuật ngữ "lương net". Mà nó là thuật ngữ sử dụng thông dụng trong doanh nghiệp. Thuật ngữ này được sử dụng ý chỉ mức lương thực nhận của người lao động trong một tháng theo vị trí công việc đảm nhiệm sau khi đã trừ đi các khoản bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, thuế thu nhập cá nhân.

2. Lương gross là gì?

Trong các văn bản pháp luật hiện hành không có quy định nào ghi nhận và giải thích về thuật ngữ "lương gross". Trong tiếng Anh "gross" có nghĩa là tổng, như vậy có thể hiểu "lương gross" được dùng ý chỉ tổng mức lương mà người lao động được nhận trong tháng làm việc đối với vị trí công việc đảm nhiệm gồm cả lương cơ bản, các khoản phụ cấp, trợ cấp, hoa hồng và chưa trừ đi các khoản phải đóng bắt buộc là bảo hiểm xã hội, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, thuế thu nhập cá nhân. 

3. Mối quan hệ giữa lương gross và lương net

Thông qua việc luận giải ý nghĩa của hai thuật ngữ này ở mục 1,2 có thể thấy, "lương net" bao giờ cũng sẽ nhỏ hơn "lương gross" và được xác định bằng hiệu số giữa "lương gross" và các khoản mà người lao động phải đóng "bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, thuế thu nhập cá nhân". Cụ thể công thức tính như sau:

Lương net = Lương gross - {(khoản đóng bảo hiểm xã hội + bảo hiểm y tế + bảo hiểm thất nghiệp) - thuế thu nhập cá nhân)}

Ví dụ: Anh P thỏa thuận với công ty về mức lương gross là 15 triệu/tháng. Vậy xã định lương net sẽ như sau:

Xác định khoản đóng bảo hiểm: 

Mức đóng theo quy định pháp luật về bảo hiểm xã hội là 8%, bảo hiểm y tế là 1,5%, bảo hiểm thất nghiệp là 1%.

Như vậy, Anh P sẽ phải đóng bảo hiểm số tiền là = 15.000.000 đồng x 10,5% = 1.575.000 đồng/tháng.

Về thuế thu nhập cá nhân:

Thuế TNCN = (Tổng thu nhập - các khoản được miễn - khoản giảm trừ) x thuế suất.

- Anh P được giảm trừ đối với chính bản thân 11 triệu đồng/tháng.

- Giảm từ người phụ thuộc: 4.4 triệu đồng/tháng/người

- Các khoản đóng bảo hiểm bắt buộc, đóng góp từ thiện.

Giả sử Anh P không có người phụ thuộc, trong tháng anh P không đóng góp từ thiện, nhân đạo thì thuế TNCN của anh P được tạm tính như sau:

Thu nhập tính thuế = 15.000.000 đồng - 1.575.000 đồng - 11.000.000 đồng = 2.425.000 đồng.

Thuế TNCA của anh P được tính theo biểu thuế lũy tiến từng phần quy định tại Điều 22 Luật thuế thu nhập cá nhân như sau: 

2.425.000 đồng x 5% (thuế suất) = 121.250 đồng

Như vậy Lương net = 15.000.000 - 1.575.000 - 121.250 = 13.424.878 đồng.

4. Phân biệt lương gross và lương net

5. Nhận lương net hay lương gross thì người lao động có lợi hơn?

Xem xét mối quan hệ giữa lương gross và lương net nêu trên thì có lẽ chúng ta đã phần nào hiểu được thực chất dù là chọn lương net hay lương gross thì khoản lương người lao động thực nhận của một tháng làm việc vẫn sẽ tương đương nhau. Tuy nhiên xét về lợi ích cho người lao động thì chúng ta vẫn nên cân nhắc chọn lương gross bởi những lý do sau:

- Như trong công thức chúng ta thấy các yếu tố có liên quan đến lương gross, lương net gồm có các khoản mà người lao động phải đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm bắt buộc. Mà theo quy định pháp luật về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp thì mức đóng các khoản bảo hiểm này dựa trên cơ sở tiền lương tháng của người lao động và mức hưởng thì được tính trên cơ sở mức đóng, thời gian đóng. Do đó, nếu mức đóng cao thì quyền lợi mà người lao động được hưởng khi đủ điều kiện hưởng các chế độ bảo hiểm cũng sẽ cao. Nên khi ký hợp đồng lao động, nếu chúng ta chọn mức lương gross thì khi đóng bảo hiểm xã hội cũng sẽ trên cơ sở mức lương gross này (lương gross cao hơn lương net) và đương nhiên sau này khoản bảo hiểm được hưởng cũng sẽ cao hơn.

- Chúng ta sẽ chủ động trong việc xác định được mức lương tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cũng như mức thuế thu nhập cá nhân mình phải đóng.

Ở việc lựa chọn lương gross nhiều người cho rằng nhược điểm là chúng ta phải thường xuyên cập nhật quy định pháp luật về các khoản đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, thuế thu nhập cá nhân để kiểm soát việc công ty có áp dụng đúng hay không để đảm bảo quyền lợi của mình, song quan điểm của Luật Minh Khuê cho rằng đó không hẳn đã là nhược điểm, vì trang bị thêm kiến thức pháp luật là điều ai cũng nên làm và nó có lợi cho việc chủ động bảo vệ quyền lợi của mình, nó không phải là nhược điểm.

Song cũng phải nói thêm rằng, có một thực tế tồn tại ở không ít doanh nghiệp sử dụng lao động ở Việt Nam đó là, doanh nghiệp thường thỏa thuận với người lao động về mức tiền lương để đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và thường cố gắng ở mức thấp nhất mà pháp luật cho phép để doanh nghiệp giảm được chi phí đóng bảo hiểm cho người lao động (vì nghĩa vụ tham gia bảo hiểm xã hội, y tế, thất nghiệp thuộc về cả người lao động và người sử dụng lao động), do đó, trong nhiều trường hợp trên hợp đồng lao động thường ghi nhận một mức lương cơ bản thấp hơn lương gross hay lương net rất nhiều. Từ thực trạng này thì có thể thấy nhiều khi việc chúng ta phân vân giữa chọn lương gross hay lương net cũng không có nhiều ý nghĩa về lợi ích cho bản thân. 

Và trong trường hợp như vậy, điều chúng ta cần làm chính là trao đổi với người sử dụng lao động để được ghi nhận lương gross hoặc ít nhất là lương net trong hợp đồng lao động để làm cơ sở đóng bảo hiểm thay vì thỏa hiệp vì suy cho cùng lợi ích trước mắt chúng ta nhận được trong trường hợp thỏa hiệp (mức trừ đóng bảo hiểm thấp hơn) sẽ ít hơn rất nhiều so với lợi ích mà chúng ta nhận được trong tương lai (mức hưởng các chế độ bảo hiểm theo quy định pháp luật).

Trên đây là chia sẻ quan điểm của chúng tôi về lương gross, lương net, hy vọng những thông tin chia sẻ sẽ giúp bạn đọc có nhìn nhận đúng đắn về hai thuật ngữ này cũng như có những quyết định đảm bảo lợi ích của bản thân khi ký kết hợp đồng lao động với người sử dụng lao động trong việc quyết định hình thức lương nhận được.

Nếu bạn đọc có vướng mắc pháp lý về quyền lợi của mình trong lĩnh vực pháp luật lao động, vui lòng liên hệ qua Hotline 1900.6162 để được tư vấn hỗ trợ nhanh chóng bởi đội ngũ luật sư tư vấn pháp luật lao động của Luật Minh Khuê. Rất mong nhận được sự hợp tác!