Mục lục bài viết
1. Giá xăng dầu được thực hiện theo cơ chế nào?
Giá xăng dầu được quản lý theo cơ chế thị trường với sự điều tiết của Nhà nước, và nó được điều chỉnh để phù hợp với diễn biến giá xăng dầu thế giới và tình hình kinh tế xã hội trong từng giai đoạn thời kỳ.
Theo Khoản 1 Điều 38 của Nghị định 83/2014/NĐ-CP, sửa đổi tại Nghị định 95/2021/NĐ-CP, giá bán xăng dầu được thực hiện theo cơ chế thị trường và được điều tiết bởi Nhà nước. Điều này đảm bảo rằng giá xăng dầu không bị biến đổi quá mức và duy trì sự ổn định trong nền kinh tế.
Giá bán xăng dầu có thể thay đổi tuỳ vào từng thời điểm hiện tại, giá bán xăng dầu có sự biến đổi tùy theo loại xăng. Theo Công văn 7660/BCT-TTTN ngày 01/11/2023 về quản lý kinh doanh xăng dầu, giá của 1 lít xăng được quy định như sau:
Xăng E5RON92: không cao hơn 22.614 đồng/lít, và thấp hơn so với xăng RON95-III là 1.315 đồng/lít.
Xăng RON95-III: không cao hơn 23.929 đồng/lít.
Những thông tin này đưa ra giá cơ sở cho 1 lít xăng của các loại xăng phổ biến và thể hiện cách giá xăng dầu được quản lý và điều tiết tại thời điểm đó. Các biến đổi trong giá xăng dầu có thể xuất phát từ sự thay đổi của giá dầu thô thế giới và các yếu tố khác liên quan đến nền kinh tế và quy định của Nhà nước
Giá xăng dầu được quản lý theo cơ chế thị trường có nghĩa là giá này được xác định chủ yếu bởi sự tương tác của các yếu tố thị trường, bao gồm cung cầu, tình hình cung ứng dầu thô, yếu tố hối đoái, và diễn biến giá xăng dầu trên thị trường thế giới. Dưới đây là một số điểm quan trọng về cơ chế quản lý giá xăng dầu theo cơ chế thị trường:
Cung cầu: Giá xăng dầu thường phản ánh tình hình cung và cầu trên thị trường nội địa. Nếu cầu tăng cao hơn cung, giá có thể tăng lên, và ngược lại, nếu cung lớn hơn cầu, giá có thể giảm.
Giá dầu thô thế giới: Giá xăng dầu thường chịu ảnh hưởng lớn từ giá dầu thô trên thị trường thế giới. Khi giá dầu thô tăng, giá xăng dầu cũng có xu hướng tăng và ngược lại.
Thị trường năng lực: Cạnh tranh giữa các nhà sản xuất và nhà phân phối xăng dầu có thể ảnh hưởng đến giá. Nếu có nhiều nhà cung cấp cạnh tranh, thì giá có thể cạnh tranh hơn.
Thuế và lệ phí: Giá xăng dầu thường bao gồm thuế và lệ phí, mà chính phủ có thể áp đặt hoặc điều chỉnh để tài trợ cho các dự án và chương trình quốc gia.
Tình hình hối đoái: Nếu đồng tiền của quốc gia suy giảm giá trị so với tiền tệ quốc tế, giá xăng dầu có thể tăng lên, vì việc mua dầu thô từ thị trường thế giới trở nên đắt đỏ hơn.
Cơ cấu giá: Giá xăng dầu thường bao gồm các thành phần như giá dầu thô, chi phí sản xuất, chi phí vận chuyển, lợi nhuận của cơ sở sản xuất và phân phối, thuế và lệ phí.
Cơ chế quản lý giá xăng dầu theo thị trường nhấn mạnh vai trò của cung cầu và các yếu tố thị trường trong xác định giá. Tuy nhiên, chính phủ có thể can thiệp để kiểm soát giá thông qua các biện pháp như giới hạn giá cố định hoặc ưu đãi thuế, đặc biệt trong những tình huống đặc biệt như sự biến động mạnh của giá dầu thô hoặc tình hình kinh tế khẩn cấp
2. Quy định về nguyên tắc điều hành giá xăng dầu hiện hành
Thông qua Nghị định 83/2014/NĐ-CP, sửa đổi bởi Nghị định 95/2021/NĐ-CP, quy định về nguyên tắc điều hành giá xăng dầu như sau:
Cơ chế điều hành giá xăng dầu: Giá bán xăng dầu được quản lý theo cơ chế thị trường, nhưng có sự điều tiết của Nhà nước. Giá này phải phù hợp với diễn biến giá xăng dầu thế giới và tình hình kinh tế xã hội trong từng thời kỳ.
Quyền quyết định giá bán buôn cho thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu và thương nhân phân phối xăng dầu: Các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu và thương nhân phân phối xăng dầu có quyền quyết định giá bán buôn xăng dầu tùy theo tình hình thực tế tại doanh nghiệp. Tuy nhiên, giá này không được cao hơn giá điều hành do cơ quan nhà nước có thẩm quyền công bố.
Chi phí thực tế tại các địa bàn xa cảng, xa kho đầu mối, xa cơ sở sản xuất xăng dầu: Trong trường hợp có chi phí thực tế tại các địa bàn xa cảng, xa kho đầu mối, xa cơ sở sản xuất xăng dầu phát sinh hợp lý và hợp lệ (đã được kiểm toán) làm tăng giá bán cao hơn giá điều hành, thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu được quyền quyết định giá bán thực tế tại địa bàn đó (đã thông báo với Bộ Công Thương), nhưng không vượt quá 2% giá điều hành công bố cùng thời điểm.
Thông báo giá bán cho cơ quan quản lý: Các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu và thương nhân phân phối xăng dầu có trách nhiệm thông báo giá bán với Bộ Công Thương, Bộ Tài chính ngay sau khi quyết định giá bán xăng dầu của doanh nghiệp.
Thời gian điều hành giá xăng dầu: Giá xăng dầu được điều hành vào các ngày mùng 01, ngày 11 và ngày 21 hàng tháng. Đối với các kỳ điều hành trùng vào ngày nghỉ, ngày nghỉ lễ theo quy định của nhà nước, thời gian điều hành được lùi sang ngày làm việc tiếp theo sau ngày nghỉ, ngày nghỉ lễ. Đối với kỳ điều hành trùng vào dịp Tết Nguyên đán, thời gian điều hành được lùi sang kỳ điều hành tiếp theo.
Biến động bất thường và biện pháp điều hành cụ thể: Trong trường hợp giá các mặt hàng xăng dầu có biến động bất thường, ảnh hưởng lớn đến phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân, Bộ Công Thương có trách nhiệm báo cáo Thủ tướng Chính phủ để quyết định về biện pháp điều hành cụ thể.
Mặt hàng xăng dầu nhà nước công bố giá cơ sở: Các mặt hàng xăng dầu nhà nước công bố giá cơ sở là những mặt hàng xăng dầu được tiêu dùng phổ biến trên thị trường
3. Công khai, minh bạch trong điều hành giá xăng dầu
Công khai và minh bạch trong điều hành giá xăng dầu là quan điểm quan trọng để đảm bảo sự hiểu rõ và tin tưởng của người tiêu dùng và thị trường. Dưới đây là những điểm chính về công khai và minh bạch trong điều hành giá xăng dầu theo quy định của Nghị định 83/2014/NĐ-CP, sửa đổi bởi Nghị định 95/2021/NĐ-CP:
Chủ trì và phối hợp chính: Bộ Công Thương là cơ quan chủ trì và có trách nhiệm phối hợp với Bộ Tài chính trong việc điều hành giá xăng dầu. Điều này đảm bảo tính liên quan giữa khía cạnh thương mại và tài chính của việc điều hành giá.
Công bố trên trang thông tin điện tử của Bộ Công Thương: Bộ Công Thương phải công bố trên trang thông tin điện tử của mình các thông tin quan trọng liên quan đến giá xăng dầu, bao gồm giá xăng dầu thế giới, giá cơ sở, giá điều hành các mặt hàng xăng dầu. Thông tin này cần bao gồm thời điểm áp dụng và mức trích lập, mức chi sử dụng Quỹ bình ổn giá tại các kỳ điều hành giá xăng dầu và các biện pháp khác (nếu có).
Công bố số dư Quỹ bình ổn giá: Bộ Tài chính cần công bố trên trang thông tin điện tử của mình số dư Quỹ bình ổn giá xăng dầu hàng quý. Điều này giúp minh bạch về việc quản lý tiền từ Quỹ bình ổn giá.
Công bố giá bán lẻ và thông tin Quỹ bình ổn giá bởi thương nhân đầu mối: Thương nhân đầu mối cần công bố trên trang thông tin điện tử của họ hoặc trên phương tiện thông tin đại chúng về giá bán lẻ hiện hành, số trích lập, số sử dụng và số dư Quỹ bình ổn giá xăng dầu hàng tháng, cũng như trước mỗi lần điều chỉnh giá bán xăng dầu trong nước. Họ cũng cần công bố thông tin về việc điều chỉnh mức trích lập và mức sử dụng Quỹ bình ổn giá, cùng với công bố báo cáo tài chính trong năm tài chính đã được kiểm toán.
Những biện pháp công khai và minh bạch này giúp tạo sự rõ ràng và minh bạch trong quá trình quản lý và điều hành giá xăng dầu, đồng thời tạo sự tin tưởng từ phía người tiêu dùng và thị trường
Bài viết liên quan:
- Quỹ bình ổn giá xăng dầu là gì? Tìm hiểu quy định pháp luật về quỹ bình ổn giá xăng dầu
- Tư vấn tình huống tăng giá xăng dầu theo luật cạnh tranh ?
- Đề xuất điều chỉnh giá xăng vào thứ 5 hằng tuần?.
Khi có thắc mắc về quy định pháp luật, khách hàng hãy liên hệ ngay đến hotline tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài: 19006162 hoặc gửi thư tư vấn đến email: lienhe@luatminhkhue.vn