Thư viện là một kho sưu tập các nguồn thông tin, được chọn lọc bởi các chuyên gia và có thể được tiếp cận để tham khảo hay mượn, thường là trong một môi trường yên tĩnh phù hợp cho học tập. Kho tàng của một thư viện có thể chứa đến hàng triệu đầu mục, bao gồm nhiều định dạng như sách, ấn phẩm định kỳ, báo, thủ bản, phim, bản đồ, văn kiện… và nhiều thể loại khác. Cùng tìm hiểu chức năng của thư viện công cộng cấp xã tại bài viết sau:
1. Quy định về chức năng của thư viện công cộng cấp xã như thế nào?
Theo quy định tại khoản 1 Điều 4 của Thông tư 13/2016/TT-BVHTTDL, thì các thư viện công cộng ở mọi cấp đều được quản lý và tổ chức hoạt động theo các quy định cụ thể nhằm phục vụ cộng đồng. Điều này thể hiện sự quan trọng của các thư viện công cộng trong việc cung cấp dịch vụ về văn hóa, tri thức và giáo dục cho mọi tầng lớp xã hội.
Về vị trí và chức năng của các thư viện công cộng, quy định được đề cập rõ ràng và chi tiết. Trước hết, việc thành lập các thư viện công cộng tại mỗi cấp được quyết định bởi Ủy ban nhân dân cùng cấp. Có thể hiểu rằng, quá trình này đảm bảo tính phản ánh đúng đắn của nhu cầu và điều kiện cụ thể tại địa phương.
Chức năng chính của các thư viện công cộng bao gồm nhiều mặt. Đầu tiên là việc thu thập, bảo quản và tổ chức khai thác tài liệu, bao gồm cả tài liệu trong nước và nước ngoài theo quy định của pháp luật. Điều này nhấn mạnh sự đa dạng và phong phú của nguồn tài liệu mà mọi người có thể tiếp cận và sử dụng tại các thư viện này.
Thứ hai, các thư viện công cộng còn có trách nhiệm xây dựng và hình thành thói quen đọc trong cộng đồng. Việc này không chỉ giúp mọi người tiếp cận tri thức mà còn tạo ra một môi trường văn hóa đọc trong xã hội. Thói quen đọc là nền tảng quan trọng giúp nâng cao kiến thức và ý thức của mỗi cá nhân.
Cuối cùng, các thư viện công cộng cũng tham gia vào việc xây dựng và tổ chức việc luân chuyển tài liệu xuống cơ sở. Điều này nhấn mạnh vai trò của các thư viện trong việc chia sẻ nguồn tài liệu và tri thức với các tổ chức, cơ quan, và cá nhân khác trong cộng đồng.
Như vậy, qua quy định trên, có thể thấy rõ vai trò và chức năng của các thư viện công cộng, đặc biệt là ở cấp xã, trong việc phát triển văn hóa đọc và kiến thức cho cộng đồng. Điều này cũng góp phần quan trọng vào sự phát triển bền vững của đất nước.
2. Những nguồn thu tài chính của thư viện công cộng cấp xã hiện nay
Theo quy định tại Điều 5 của Thông tư 13/2016/TT-BVHTTDL, tài chính của các thư viện công cộng ở mọi cấp được tổ chức và quản lý một cách rõ ràng và minh bạch, đảm bảo hoạt động của các thư viện diễn ra một cách hiệu quả và bền vững.
Nguồn tài chính của các thư viện công cộng được phân chia rõ ràng thành hai loại chính: nguồn ngân sách nhà nước cấp và nguồn thu khác theo quy định của pháp luật.
Trước hết, nguồn ngân sách nhà nước cấp bao gồm các khoản kinh phí hoạt động thường xuyên, được phân bổ theo chức năng nhiệm vụ và kế hoạch được giao hàng năm. Điều này đảm bảo rằng các thư viện có đủ nguồn lực để thực hiện các dịch vụ và nhiệm vụ mà họ được giao.
Ngoài ra, nguồn ngân sách nhà nước còn bao gồm các khoản kinh phí đầu tư vào cơ sở hạ tầng, mua sắm trang thiết bị và vận chuyển tài liệu, cũng như các hoạt động tuyên truyền, giới thiệu sách và báo, cũng như ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động thư viện.
Thứ hai, nguồn thu khác bao gồm các khoản thu từ phí làm thẻ thư viện, thu từ các hoạt động cung ứng dịch vụ thư viện-thông tin và dịch vụ hỗ trợ khác phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của thư viện theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, các thư viện cũng có thể thu được các khoản tài trợ, quà biếu từ tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước, cũng như các khoản thu khác theo quy định của pháp luật. Nói chung, các khoản thu khác không chỉ đóng góp vào nguồn thu nhập của thư viện mà còn thể hiện sự đa dạng và phong phú trong các hoạt động phục vụ cộng đồng. Việc quản lý và sử dụng các nguồn thu này một cách hiệu quả và minh bạch sẽ giúp thư viện phát triển bền vững và mang lại lợi ích cao nhất cho cộng đồng
Quản lý và sử dụng nguồn kinh phí được thực hiện theo quy định của pháp luật về tài chính và kế toán, đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong việc sử dụng tài chính của cộng đồng.
Như vậy, thông qua quy định trên, việc quản lý và sử dụng nguồn tài chính của các thư viện công cộng cấp xã được thực hiện một cách chặt chẽ và linh hoạt, từ đó đảm bảo hoạt động của thư viện diễn ra một cách hiệu quả và bền vững, phục vụ tốt cho nhu cầu văn hóa, tri thức và giáo dục của cộng đồng địa phương.
3. Quy định việc thư viện công cộng cấp xã xây dựng và phát triển vốn tài liệu trong thư viện như thế nào?
Theo quy định tại khoản 1 Điều 7 của Thông tư 13/2016/TT-BVHTTDL, thư viện công cộng cấp xã được giao trách nhiệm quan trọng trong việc xây dựng và phát triển vốn tài liệu, đồng thời đảm bảo sự đa dạng và phong phú của nguồn tài liệu để phục vụ cộng đồng địa phương.
Trước hết, việc xây dựng kế hoạch bổ sung vốn tài liệu từ nguồn ngân sách nhà nước là một quá trình quan trọng trong việc đảm bảo hoạt động của thư viện công cộng cấp xã diễn ra một cách hiệu quả và phục vụ tốt nhất cho cộng đồng dân cư tại địa phương. Để thực hiện công việc này, cần phải tuân thủ nguyên tắc khoa học và linh hoạt, đồng thời tập trung vào việc đáp ứng trình độ và nhu cầu thực tế của cộng đồng.
Việc xây dựng kế hoạch bổ sung vốn tài liệu phải được thực hiện một cách khoa học, dựa trên sự đánh giá chính xác về trình độ học vấn, sở thích đọc sách và nhu cầu thông tin của cộng đồng tại địa phương. Điều này đòi hỏi sự nắm bắt kỹ lưỡng về đặc điểm văn hóa, kinh tế, xã hội của địa phương để đảm bảo rằng vốn tài liệu được mua sắm và tiếp nhận vào thư viện là đa dạng và phản ánh đúng đắn nhu cầu thực tế.
Đồng thời, kế hoạch này cũng cần phải linh hoạt và có khả năng điều chỉnh để đáp ứng những thay đổi trong nhu cầu sử dụng tài liệu của cộng đồng. Điều này đặc biệt quan trọng khi xã hội đang trải qua các biến động về công nghệ thông tin và kiến thức. Kế hoạch cần được đánh giá và điều chỉnh hàng năm để đảm bảo tính hiệu quả và phản ánh chính xác nhất nhu cầu sử dụng tài liệu.
Việc xây dựng kế hoạch bổ sung vốn tài liệu từ nguồn ngân sách nhà nước không chỉ là một quá trình công việc mà còn là một trách nhiệm đối với các nhà quản lý thư viện. Đảm bảo rằng các quyết định và quy trình được thực hiện một cách cẩn thận và minh bạch sẽ giúp tăng cường hiệu quả của hoạt động thư viện, từ đó nâng cao đời sống văn hóa và kiến thức của cộng đồng địa phương.
Một phần quan trọng trong việc tăng cường vốn tài liệu là thông qua việc tiếp nhận sách, báo từ các nguồn khác nhau như thư viện tỉnh, huyện, cũng như từ các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước thông qua các hình thức tài trợ, biếu tặng hoặc trao đổi. Điều này giúp mở rộng phạm vi và nâng cao chất lượng của bộ sưu tập tài liệu tại thư viện cấp xã.
Đồng thời, việc tổ chức khảo sát nhu cầu của người sử dụng là một bước quan trọng để đảm bảo rằng vốn tài liệu được cung cấp đáp ứng đúng nhu cầu thực tế của cộng đồng. Bằng cách này, thư viện có thể tối ưu hóa việc sử dụng nguồn lực và đảm bảo rằng các dịch vụ và tài liệu cung cấp mang lại giá trị cao nhất cho người dùng.
Cuối cùng, việc tham gia và phối hợp hỗ trợ các thư viện cấp tỉnh, cấp huyện trong việc xây dựng và phát triển vốn tài liệu địa chí của địa phương là một yếu tố quan trọng để tạo ra một mạng lưới thông tin đồng bộ và phong phú, phục vụ tốt nhất cho nhu cầu văn hóa, giáo dục và nghiên cứu của cộng đồng dân cư.
Tóm lại, việc thực hiện các trách nhiệm trong hoạt động chuyên môn của thư viện cấp xã theo quy định của Thông tư 13/2016/TT-BVHTTDL là rất quan trọng và đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo sự phát triển bền vững của văn hóa đọc và kiến thức tại cộng đồng địa phương.
Xem thêm bài viết: Thư viện là gì? Có những loại thư viện nào? Điều kiện thành lập thư viện công cộng là gì?
Khi có thắc mắc về quy định pháp luật, hãy liên hệ ngay đến hotline 19006162 hoặc email: lienhe@luatminhkhue.vn để được tư vấn