1. Căn cứ đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động hiện nay

Theo quy định tại Điều 89 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 quy định về căn cứ đóng bảo hiểm xã hội. 

- Việc xác định tiền lương đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định. Cụ thể: 

+ Người lao động thuộc đối tượng chế độ tiền lương do Nhà nước quy định: Điều này ám chỉ rằng có một nhóm người lao động được quy định theo chế độ tiền lương mà Nhà nước đề ra. Điều này có thể áp dụng cho một số ngành nghề, ví dụ như các cơ quan, tổ chức công quyền, quân đội, cảnh sát, giáo viên, bác sĩ công lập, và những người làm việc trong các lĩnh vực công cộng.

+ Tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội theo ngạch, bậc, cấp bậc quân hàm và các khoản phụ cấp chức vụ, phụ cấp thâm niên vượt khung, phụ cấp thâm niên nghề: Các yếu tố này được sử dụng để tính toán số tiền mà người lao động phải đóng vào bảo hiểm xã hội hàng tháng. Ngạch, bậc, cấp bậc quân hàm và các khoản phụ cấp liên quan sẽ được xác định theo hệ thống phân loại công việc và cấp bậc trong tổ chức. Đồng thời, các phụ cấp thâm niên vượt khung và thâm niên nghề cũng có thể được tính vào tiền lương đóng bảo hiểm xã hội nếu có điều kiện áp dụng.

+ Người lao động quy định tại điểm i khoản 1 Điều 2 của Luật này: Điểm i này được xác định trong Luật có liên quan đến việc định rõ nguyên tắc hoặc quy định cụ thể về việc tính toán tiền lương đóng bảo hiểm xã hội. Việc quy định tại điểm i này có thể liên quan đến việc định nghĩa về mức lương cơ sở hoặc cách tính toán mức lương đóng bảo hiểm xã hội.

- Việc xác định tiền lương đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định. Cụ thể:

+ Người lao động đóng bảo hiểm xã hội theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định: Điều này ám chỉ rằng có một nhóm người lao động được quyết định về chế độ tiền lương bởi nhà sử dụng lao động. Điều này thường áp dụng cho các hợp đồng lao động cá nhân, trong đó tiền lương được thỏa thuận trực tiếp giữa người lao động và nhà sử dụng lao động.

+ Tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội là mức lương và phụ cấp lương theo quy định của pháp luật về lao động: Để tính toán số tiền đóng bảo hiểm xã hội hàng tháng, tiền lương và phụ cấp lương sẽ được sử dụng. Cả mức lương và các khoản phụ cấp lương khác sẽ tuân theo quy định của pháp luật lao động hiện hành.

+ Ngày 1/1/2018 trở đi, tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội là mức lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác theo quy định về luật lao động: Thời điểm này được xác định như một điểm khởi đầu quan trọng trong việc áp dụng quy định mới liên quan đến tính toán tiền lương đóng bảo hiểm xã hội. Từ ngày này trở đi, mức lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác sẽ được áp dụng theo quy định của luật lao động có hiệu lực từ ngày đó trở đi.

- một trường hợp cụ thể khi tiền lương tháng vượt quá một ngưỡng nhất định so với mức lương cơ sở, và quy định rằng tiền lương đóng bảo hiểm xã hội sẽ được tính dựa trên 20 lần mức lương cơ sở. Cụ thể:

+ Mức lương cơ sở: Đây là mức lương căn bản, thường được sử dụng làm cơ sở để tính toán các khoản phụ cấp, trợ cấp hoặc lương khác. Mức lương cơ sở thường được quy định bởi pháp luật lao động hoặc các quy định của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền.

+ Tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội bằng 20 lần mức lương cơ sở: Trong trường hợp tiền lương tháng vượt quá 20 lần mức lương cơ sở, quy định rằng số tiền đóng bảo hiểm xã hội sẽ được tính dựa trên 20 lần mức lương cơ sở. Điều này ám chỉ rằng người lao động chỉ cần đóng bảo hiểm xã hội dựa trên mức lương cơ sở và không tính các khoản phụ cấp hay trợ cấp khác trong trường hợp lương vượt quá ngưỡng 20 lần mức lương cơ sở.

 

2. Tiền lương làm căn cứ đóng tiền bảo hiểm xã hội bằng 70% thu nhập?

Dựa trên Nghị quyết số 28 và quy định sửa đổi, căn cứ đóng Bảo hiểm Xã hội (BHXH) cho khu vực doanh nghiệp sẽ tối thiểu là 70% tổng tiền lương và các khoản thu nhập lương khác của người lao động. Điều này nhằm khắc phục tình trạng trốn đóng hoặc đóng không đủ BHXH, góp phần cân đối Quỹ BHXH và bảo vệ quyền lợi của người lao động. Trong thực tế, tiền lương bình quân sẽ là căn cứ để đóng BHXH bắt buộc cho người lao động trong năm 2022, với mức trung bình là 5,73 triệu đồng/tháng. Đây chiếm khoảng 75% thu nhập bình quân của người lao động làm công, theo lương hưởng.

Do đó, Dự thảo Luật BHXH đã đề xuất sửa đổi và bổ sung quy định, trong đó tiền lương sẽ được sử dụng là căn cứ đóng BHXH với mức tối thiểu là một nửa mức lương tối thiểu tháng vùng cao nhất được công bố bởi Chính phủ. Tuy nhiên, mức tối đa của căn cứ đóng BHXH không vượt quá 8 lần mức lương tối thiểu tháng vùng cao nhất do Chính phủ công bố. Qua đó, việc điều chỉnh và cải thiện căn cứ đóng BHXH theo Dự thảo Luật BHXH này nhằm tăng tính công bằng và đảm bảo tính bền vững của hệ thống BHXH, từ đó bảo vệ quyền lợi của người lao động và đảm bảo hoạt động ổn định của Quỹ BHXH.

Theo Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, đã được đưa ra các quy định căn cứ đóng Bảo hiểm Xã hội (BHXH) đối với những đối tượng không hưởng tiền lương, như chủ hộ kinh doanh, người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã không nhận lương, và cũng áp dụng để xác định trách nhiệm tham gia BHXH đối với người lao động làm việc không trọn thời gian. Dự thảo luật cũng cung cấp quy định cụ thể hơn về việc tiền lương là căn cứ đóng BHXH đối với người lao động đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định.

Theo đó, tiền lương sẽ được xác định là căn cứ đóng BHXH, bao gồm mức lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác, và được trả đều đặn và ổn định trong mỗi kỳ trả lương. Trên cơ sở đó, Chính phủ sẽ đưa ra các quy định chi tiết để xác định rõ các khoản phải đóng và không phải đóng BHXH bắt buộc. Đồng thời, cũng sẽ xác định tiền lương tháng là căn cứ đóng BHXH đối với trường hợp thỏa thuận trả lương theo giờ, ngày, tuần và theo sản phẩm, khoán. Việc cung cấp các quy định chi tiết này nhằm đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong việc đóng BHXH, đồng thời tạo ra sự nhất quán trong việc áp dụng các quy định cho các hình thức trả lương khác nhau.

 

3. Nguyên tắc đóng bảo hiểm xã hội

Theo quy định tại Điều 5 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 thì nguyên tắc đóng bảo hiểm xã hội được xác định như sau:

Cách tính mức đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc và tự nguyện dựa trên hai cơ sở khác nhau.

- Đầu tiên, mức đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc được tính dựa trên tiền lương tháng của người lao động. Điều này có nghĩa là mức đóng BHXH bắt buộc sẽ được tính toán dựa trên số tiền mà người lao động nhận được hàng tháng từ công việc của mình.

- Thứ hai, mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện sẽ được tính dựa trên mức thu nhập tháng mà người lao động chọn lựa. Điều này ám chỉ rằng người lao động có quyền tự chọn mức thu nhập để tính toán mức đóng BHXH tự nguyện của mình, không phụ thuộc vào tiền lương thực tế mà họ nhận được.

Với cách tính khác nhau này, người lao động có thể chủ động điều chỉnh mức đóng BHXH tự nguyện của mình dựa trên thu nhập thực tế hoặc các yếu tố khác mà họ mong muốn. Như vậy, cách tính mức đóng BHXH bắt buộc và tự nguyện dựa trên tiền lương tháng và mức thu nhập tháng tương ứng là hai phương thức khác nhau mà người lao động có thể áp dụng khi tham gia bảo hiểm xã hội.

Trên đây là toàn bộ nội dung thông tin mà Luật Minh Khuê cung cấp tới quý khách hàng. Ngoài ra quý khách hàng có thể tham khảo thêm bài viết về chủ đề hướng dẫn thủ tục rút tiền bảo hiểm xã hội 1 lần năm 2023 của Luật Minh Khuê. Còn điều gì vướng mắc, quy khách vui lòng liên hệ 1900.6162 hoặc gửi email tới: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ. Trân trọng./.