Tác giả:: Mục lục bài viết
- 1. Trong bản án ly hôn vợ là người nuôi con, sau này chồng có thể giành lại quyền nuôi con không ?
- 2. Giành quyền nuôi con khi chấm dứt quan hệ như vợ chồng ?
- 3. Quy định về quyền nuôi con và nghĩa vụ cấp dưỡng ?
- 4. Khi ly hôn ? Có phải ưu tiên mẹ hơn khi giành quyền nuôi con 5 tuổi ?
- 5. Hỏi về việc giành quyền nuôi con ?
- 6. Xác định quyền nuôi con khi mẹ không có việc làm ổn định?
1. Trong bản án ly hôn vợ là người nuôi con, sau này chồng có thể giành lại quyền nuôi con không ?
Trả lời
Chào bạn, Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đề nghị tư vấn luật đến Bộ phận luật sư tư vấn pháp luật của Công ty Luật Minh Khuê. Nội dung câu hỏi của bạn đã được đội ngũ luật sư của Chúng tôi nghiên cứu và tư vấn cụ thể như sau:
Điều 84 Luật hôn nhân và gia đình 2014 quy định như sau:
Điều 84. Thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn.
1. Trong trường hợp có yêu cầu của cha, mẹ hoặc cá nhân, tổ chức được quy định tại khoản 5 Điều này, Tòa án có thể quyết định việc thay đổi người trực tiếp nuôi con.
2. Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con được giải quyết khi có một trong các căn cứ sau đây:
a) Cha, mẹ có thỏa thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phù hợp với lợi ích của con;
b) Người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.
3. Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phải xem xét nguyện vọng của con từ đủ 07 tuổi trở lên.
4. Trong trường hợp xét thấy cả cha và mẹ đều không đủ điều kiện trực tiếp nuôi con thì Tòa án quyết định giao con cho người giám hộ theo quy định của Bộ luật dân sự.
5. Trong trường hợp có căn cứ theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều này thì trên cơ sở lợi ích của con, cá nhân, cơ quan, tổ chức sau có quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con:
a) Người thân thích;
b) Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;
c) Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;
d) Hội liên hiệp phụ nữ.
Như vậy, để có thể thay đổi người trực tiếp nuôi con khi ly hôn bạn phải có một trong hai căn cứ:
Căn cứ thứ nhất: Cha mẹ có sự thỏa thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phù hợp với lợi ích của con.
Căn cứ thứ hai: Vợ cũ của bạn không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.
Ví dụ: Vợ cũ bạn đi làm xa, để con cho ông bà ngoại chăm sóc; Bị ốm đau không thể trực tiếp chăm sóc được con; Đã có gia đình mới nên không quan tâm chăm sóc con,...
Khi đã có căn cứ theo quy định tại Điều 84 Luật hôn nhân và gia đình 2014 bạn có thể làm thủ tục để thay đổi người trực tiếp nuôi con.
Bạn cần chuẩn bị hồ sơ khởi kiện đề nghị thay đổi người trực tiếp nuôi con, bao gồm:
+ Đơn khởi kiện (theo mẫu);
+ Bản án;
+ Sổ hộ khẩu, chứng minh nhân dân (bản sao chứng thực);
+ Giấy khai sinh của con (bản sao chứng thực);
+ Các tài liệu chứng minh cho yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con là có căn cứ và hợp pháp.
Tiếp theo, bạn nộp hồ sơ trên tại Tòa án nhân dân quận/ huyện nơi bị đơn (là vợ cũ) đang cư trú ( thường trú hoặc tạm trú) hoặc làm việc.
Trên đây là ý kiến tư vấn của chúng tôi về câu hỏi của bạn. Trường hợp trong nội dung tư vấn có điều gì gây nhầm lẫn, chưa rõ ràng hoặc thông tin nêu trong nội dung tư vấn khiến bạn chưa hiểu hết vấn đề hoặc và có sự vướng ngại, thắc mắc, chúng tôi rất mong nhận được ý kiến phản hồi của bạn.
>> Tham khảo ngay: Thuận tình ly hôn thì quyền nuôi con thuộc về ai?
2. Giành quyền nuôi con khi chấm dứt quan hệ như vợ chồng ?
Bây giờ hai vợ chồng muốn chia tay nhưng gia đình nhà chồng và chồng em muốn giành quyền nuôi con nhưng em không muốn cho chồng nuôi con vì chồng không đủ điều kiện. Vậy em phải làm như thế nào để giành quyền nuôi con? Cảm ơn luật sư.
Người gửi: C.H.H
Luật sư tư vấn hôn nhân trực tuyến, gọi: 1900.6162
Trả lời
Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến công ty! Sau đây chúng tôi xin được giải đáp thắc mắc của bạn:
Điều 15 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định:
"Điều 15: Quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con trong trường hợp nam nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn
Quyền, nghĩa vụ giữa nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng và con được giải quyết theo quy định của Luật này về quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con."
Theo quy định trên, các vấn đề về quyền nuôi con cũng sẽ được quy định tại Mục 1, Chương V Luật Hôn nhân gia đình 2014 về quyền và nghĩa vụ giữa cha mẹ và con. Điều 81 trong mục này có quy định như sau:
"Điều 81. Việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn
1. Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.
2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.
3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con."
Với trường hợp của bạn, do con bạn đã trên 36 tháng tuổi nên bạn có thể thoả thuận với bố của bé về người trực tiếp nuôi con. Nếu bố của bé không đồng ý cho bạn giành quyền nuôi con thì bạn có thể yêu cầu toà án giải quyết.và phải đưa ra được chứng cứ chứng minh bạn có điều kiện tốt hơn bố của bé về mọi mặt như: thu nhập hàng tháng, chỗ ở ổn định, môi trường sống đảm bảo sự phát triển về cả thế chất lẫn tinh thần của bé, thời gian để chăm sóc cháu bé và hành vi của cha mẹ có ảnh hưởng trực tiếp đến tinh thần và sự phát triển của bé. Bạn còn có thể đưa ra các chứng cứ chứng minh rằng bố của bé không thoả mãn một hoặc một số các điều kiện nuôi con trên.
>> Tham khảo thêm nội dung: Ly hôn khi xảy ra mâu thuẫn giữa vợ và mẹ chồng thì vợ có được quyền nuôi con không?
3. Quy định về quyền nuôi con và nghĩa vụ cấp dưỡng ?
Tôi có gửi đơn ra tòa để giải quyết, bên thi hành án đã trực tiếp về gia đình chồng tôi để làm sáng tỏ vụ việc nhưng gia đình nhà chồng không hợp tác nên đã trả đơn về cho tôi. Từ đó đến nay, con tôi đã gần 4 tuổi, trong suốt mấy năm qua chồng tôi cũng không có trách nhiệm và nghĩa vụ cấp dưỡng với con tôi. Vậy tôi muốn hỏi ý kiến luật sư rằng: 1 là hướng giải quyết để chồng tôi có nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con hàng tháng theo quyết định của tòa án. 2 là nếu chồng tôi không cấp dưỡng nuôi con thì tôi có thể cho con mang họ mẹ và không có bất cứ mối quan hệ cha con nào với chồng tôi được không?
Xin chân thành cảm ơn!
Luật sư tư vấn luật hôn nhân trực tuyến, gọi: 1900.6162
Trả lời:
Chào bạn, cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đề nghị tư vấn luật đến Bộ phận luật sư tư vấn pháp luật của Công ty Luật Minh Khuê. Nội dung câu hỏi của bạn đã được đội ngũ luật sư của Chúng tôi nghiên cứu và tư vấn cụ thể như sau:
Vấn đề 1
Theo khoản 1 Điều 107 Luật hôn nhân và gia đình 2014:
“Nghĩa vụ cấp dưỡng được thực hiện giữa cha, mẹ và con; giữa anh, chị, em với nhau; giữa ông bà nội, ông bà ngoại và cháu; giữa cô, dì, chú, cậu, bác ruột và cháu ruột; giữa vợ và chồng theo quy định của Luật này. Nghĩa vụ cấp dưỡng không thể thay thế bằng nghĩa vụ khác và không thể chuyển giao cho người khác”.
Trường hợp của bạn, bạn hoàn toàn đòi được tiền cấp dưỡng nuôi con từ chồng cũ.
Trường hợp người này cố tình trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng, bạn “có quyền yêu cầu tòa án buộc người không tự nguyện thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng phải thực hiện nghĩa vụ đó”, theo quy định tại khoản 1 Điều 119.
Nghị định 110/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp, hành chính tư pháp, hôn nhân và gia đình, thi hành án dân sự,… không quy định trực tiếp biện pháp xử phạt đối với hành vi trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng. Tuy nhiên hành vi này được quy định chung tại điểm a khoản 3 Điều 52 Nghị định 110/2013/NĐ - CP. Theo đó, hành vi “không thực hiện công việc phải làm… theo bản án, quyết định” của tòa án có thể bị phạt tiền từ 3.000.000 đến 5.000.000 đồng.
Theo quy định tại Điều 186 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017: “Người nào có nghĩa vụ cấp dưỡng và có khả năng thực tế để thực hiện việc cấp dưỡng đối với người mà mình có nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định của pháp luật mà từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng, làm cho người được cấp dưỡng lâm vào tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi quy định tại Điều này mà còn vi phạm, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 380 của Bộ luật này, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm ”.
Vấn đề 2
Theo Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 thì không có bất kỳ quy định nào quy định về việc cha mẹ đẻ cắt đứt quan hệ với con cái. Đồng thời, khoản 2 Điều 68 Luật Hôn nhân và gia định 2014 quy định: "Con sinh ra không phụ thuộc vào tình trạng hôn nhân của cha mẹ đều có quyền và nghĩa vụ như nhau đối với cha mẹ của mình."
Điều 71. Nghĩa vụ và quyền chăm sóc, nuôi dưỡng
1. Cha, mẹ có nghĩa vụ và quyền ngang nhau, cùng nhau chăm sóc, nuôi dưỡng con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.
2. Con có nghĩa vụ và quyền chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ, đặc biệt khi cha mẹ mất năng lực hành vi dân sự, ốm đau, già yếu, khuyết tật; trường hợp gia đình có nhiều con thì các con phải cùng nhau chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ.
Tuy nhiên, bạn có quyền thay đổi họ tên cho con với điều kiện có sự đồng ý của cha cháu bé. Bởi cháu bé được pháp luật thừa nhận là con chung của hai vợ chồng và hai người có quyền và nghĩa vụ ngang nhau trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng cháu bé.
>> Tham khảo thêm: Chưa có công việc ổn định người vợ có được quyền nuôi con không?
4. Khi ly hôn ? Có phải ưu tiên mẹ hơn khi giành quyền nuôi con 5 tuổi ?
Giờ chồng tôi đã được về với gia đình cũng đã nhiều lần 2 bên gia đình khuyên bảo nhưng chồng tôi không chịu sửa đổi. Chúng tôi có 1 con riêng 5 tuổi hiện cháu đang ở với tôi. Khi nói đến việc li hôn tôi đòi nuôi con và không cần trợ cấp, thì chồng tôi cũng 1 mực giành nuôi, tôi thật sự chán khi phải nghe những câu xúc phạm từ chồng. Nên tôi thấy mình không thể chung sống được nữa. Liệu tôi li hôn thì tôi có được quyền nuôi con không. Vì còn kém hiểu biết chưa hiểu rõ pháp luật nên nhờ luật sư tư vấn giúp tôi để tôi có hướng giải quyết thích đáng ?
Cảm ơn luật sư!
Luật sư trả lời:
Căn cứ theo Điều 81 Luật hôn nhân và gia đình 2014 quy định về việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng giáo dục con sau khi ly hôn:
“1. Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.
2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.
3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.”
Theo quy định trên, khi ly hôn, vợ chồng bạn có thể thỏa thuận người sẽ trực tiếp nuôi con, nếu không thỏa thuận được thì Tòa án sẽ quyết định. Khi đó, Tòa án sẽ căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con, đặc biệt là các điều kiện cho sự phát triển về thể chất, tinh thần, học hành của con cũng như xem xét nguyện vọng của con muốn được sống với ai để quyết định việc trao quyền nuôi con cho vợ hoặc chồng. Về nguyên tắc con dưới 36 tháng tuổi sẽ được giao cho mẹ nuôi dưỡng, con từ đủ 7 tuổi sẽ phải xem xét nguyện vọng của con.
Đối với trường hợp của bạn, con bạn 5 tuổi, do vậy hai vợ chồng bạn có thể thỏa thuận người về người trực tiếp nuôi con, nếu không thỏa thuận được thì Tòa án sẽ quyết định người trực tiếp nuôi dưỡng con dựa trên quyền lợi của con về mọi mặt. Nếu bạn muốn dành quyền nuôi con thì bạn phải chứng minh được với Tòa án rằng bạn có điều kiện về kinh tế tốt hơn chồng (chẳng hạn như bạn có việc làm ổn định, thu nhập của bạn đủ để chăm sóc, nuôi dưỡng tốt cho con, đảm bảo cho con được ăn, mặc, ở, học hành, khám, chữa bệnh đầy đủ), hơn nữa bạn cũng có trình độ học vấn, môi trường giáo dục tốt, tình cảm yêu thương mà bạn dành để chăm sóc cho con từ trước tới nay rất sâu sắc. Bên cạnh đó, bạn cũng cần phải nêu ra những bất lợi nếu cho con ở với cha, chẳng hạn như chồng bạn đang thất nghiệp, thu nhập không ổn định, tư cách đạo đức của chồng bạn không tốt.
Theo đó, chúng tôi nhận định bạn có khả năng rất cao được nuôi con.
>> Xem thêm: Thủ tục đơn phương ly hôn và quyền nuôi con?
5. Hỏi về việc giành quyền nuôi con ?
Trình độ học vấn của chồng em lớp 3. Gia đình chồng em khá phức tạp. Em trai đi tù vì tội cướp giật, môi trường giáo dục không tốt. Hiện em ở cũng cha mẹ đẻ. Từ nhỏ con trai em sống bên ngoại nhiều hơn. Vậy em có thể giành được quyền nuôi con không ? Vì mọi người nói thu nhập chồng em cao hơn nên được quyền nuôi con.
Xin chân thành cảm ơn
Luật sư tư vấn luật hôn nhân trực tuyến, gọi:1900.6162
Trả lời:
Điều 81 Luật hôn nhân và gia đinh 2014 quy định:
"Điều 81. Việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn
1. Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.
2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.
3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con"
Trong trường hợp của bạn, vợ chồng bạn sẽ thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con. Trong trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án sẽ xem xét, quyết định trên cơ sở bảo đảm quyền lợi mọi mặt của con. Một số căn cứ có thể được xem xét như: điều kiện sống từ lúc cháu sinh ra đến khi ly hôn; đạo đức, lối sống có ảnh hưởng đến cuộc sống của cháu con sau này; điều kiện về kinh tế có thể bảo đảm cuộc sống cho con; điều điều kiện về chỗ ở và các điều kiện khác.
>> Tham khảo thêm: Quyền nuôi con thuộc về ai khi vợ chồng có nhiều xung đột, vợ thường bị chồng đánh đập?
6. Xác định quyền nuôi con khi mẹ không có việc làm ổn định?
Người gửi: Tuyetdong
Luật sư tư vấn hôn nhân gia đình trực tuyến, gọi:1900.6162
Trả lời:
Chào bạn! Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến công ty Luật Minh Khuê. Với câu hỏi của bạn chúng tôi xin trả lời như sau:
Vì con bạn mới 9 tháng tuổi nên nếu chồng bạn là người yêu cầu ly hôn thì yêu cầu này không được chấp nhận, theo quy định tại Khoản 3 Điều 51 Luật Hôn nhân và gia đình 2014:
"3. Chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi."
Nếu bạn là người yêu cầu ly hôn thì việc ly hôn vẫn được giải quyết bình thường.
Về vấn đề nuôi con sau khi ly hôn, Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định:
"Điều 81. Việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn
1. Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.
2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.
3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con."
Như vậy, về nguyên tắc, sau khi ly hôn, con dưới 36 tháng tuổi sẽ được giao cho mẹ trực tiếp nuôi. Tuy nhiên, vì bạn không có việc làm ổn định nên Tòa án sẽ xem xét các điều kiện vật chất, tinh thần đáp ứng sự phát triển của đứa trẻ, hoặc sự thỏa thuận giữa bạn và chồng bạn để ra quyết định ai là người được quyền nuôi con.
Trên đây là những tư vấn của chúng tôi về vấn đề của bạn. Cảm ơn bạn đã tin tưởng và lựa chọn công ty Luật Minh Khuê!
Trân trọng./.
Bộ phận tư vấn pháp luật hôn nhân - Công ty luật Minh KHuê
