05 quy định cần biết về công tác phòng không nhân dân

1. Công tác phòng không nhân dân được hiểu là gì?

Theo Nghị định 74/2015/NĐ-CP, công tác phòng không nhân dân đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong hệ thống công tác quốc phòng và quân sự. Nó được tập trung triển khai chủ yếu trong các khu vực phòng thủ và là một phần không thể thiếu của chiến lược quốc phòng toàn dân. Mục tiêu của công tác này là đóng góp vào việc xây dựng một hệ thống phòng thủ vững mạnh, đảm bảo bảo vệ sự độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc.

Thế trận phòng không nhân dân bao gồm các yếu tố quan trọng như địa hình, lực lượng, cũng như trang thiết bị phòng không, nhằm hỗ trợ các hoạt động chiến đấu phòng không theo kế hoạch chiến lược của khu vực phòng thủ. Các địa bàn phòng không nhân dân được xác định ở mức địa phương, bao gồm các huyện, quận, thành phố, thị xã thuộc tỉnh, cũng như những vị trí quan trọng trong hệ thống phòng thủ của tỉnh và quân khu. Quan trọng nhất, việc tổ chức và triển khai các yếu tố trên cần phải phù hợp với các kế hoạch và chiến lược phòng thủ của khu vực, tỉnh và quốc gia để đảm bảo hiệu quả cao nhất trong việc bảo vệ chủ quyền và an ninh quốc gia.

Lực lượng chuyên môn phòng không nhân dân được tổ chức một cách chặt chẽ, bao gồm các đơn vị được chỉ đạo bởi Ban Chỉ đạo phòng không nhân dân tại mọi cấp, nhằm thực hiện các nhiệm vụ phòng không nhân dân. Tổ chức chặt chẽ của lực lượng chuyên môn phòng không nhân dân giúp tăng cường khả năng phòng thủ và ứng phó với các mối đe dọa từ không gian không quân một cách hiệu quả.

2. Phân loại lĩnh vực trong công tác phòng không nhân dân

Cụ thể về việc phân loại trong lĩnh vực phòng không nhân dân, Điều 11 và Điều 12 của Nghị định 74/2015/NĐ-CP quy định như sau:

- Phân loại tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về công tác phòng không nhân dân: Các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được xác định là điểm trọng yếu trong công tác phòng không nhân dân khi chúng có vai trò quan trọng về mặt chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội, quốc phòng, an ninh hoặc là nơi có các mục tiêu trọng yếu của quốc gia và quân khu. Các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nằm ngoài phạm vi điểm trọng yếu trong công tác phòng không nhân dân sẽ được xác định dựa trên các tiêu chí khác. Các tiêu chí này thường được sử dụng để xác định các địa phương nào cần được tập trung đầu tư và phát triển trong lĩnh vực phòng không nhân dân để đảm bảo an ninh và bảo vệ quốc gia.

- Phân loại địa bàn trong công tác phòng không nhân dân: Các huyện, quận, thành phố thuộc cấp tỉnh được xác định là điểm trọng yếu trong công tác phòng không nhân dân khi chúng có vai trò quan trọng về mặt chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội, quốc phòng, an ninh, và là nơi đặt các mục tiêu trọng yếu của tỉnh. Các huyện, quận, thành phố thuộc cấp tỉnh nằm ngoài phạm vi điểm trọng yếu trong công tác phòng không nhân dân sẽ được xác định dựa trên các tiêu chí khác.

3. Tổ chức và hoạt động trong công tác phòng không nhân dân

Các hoạt động và tổ chức trong lĩnh vực phòng không nhân dân trong thời gian bình thường được quy định tại khoản 1 của Điều 6 trong Nghị định 74/2015/NĐ-CP, chi tiết như sau: Tiến hành công tác tuyên truyền và giáo dục về phòng không nhân dân. Xây dựng kế hoạch thực hiện công tác phòng không nhân dân. Phát triển lực lượng và tổ chức các hoạt động huấn luyện, diễn tập nhằm nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu và xử lý tình huống của các đơn vị tham gia vào công tác phòng không nhân dân. Tổ chức xây dựng các công trình phòng tránh và hệ thống trận địa phòng không trong khu vực phòng thủ, cũng như triển khai các biện pháp liên quan đến trinh sát, thông báo và báo động trong lĩnh vực phòng không nhân dân. Phát triển quy hoạch và đề án, dự án đảm bảo tiêu chuẩn an toàn cho công tác phòng không nhân dân và phòng thủ dân sự. Thực hiện các nhiệm vụ khác theo quy định của pháp luật.

Căn cứ theo quy định tại khoản 2 Điều 6 Nghị định 74/20215/NĐ-CP, trong thời chiến, ngoài việc thực hiện đầy đủ các nội dung phòng không nhân dân được quy định tại mục 2.1, còn cần tập trung vào các hoạt động tổ chức sau đây: Tổ chức các hoạt động trinh sát, quan sát, phát hiện, thông báo và báo động trong lĩnh vực phòng không nhân dân; theo dõi diễn biến của các cuộc tấn công từ không gian của địch; Triển khai các biện pháp ngụy trang, nghi binh, sơ tán, phân tán, bảo vệ và tránh xa khỏi các cuộc tấn công từ không gian của địch; Tổ chức chiến đấu chống lại các cuộc xâm nhập, tấn công từ không gian của địch và đảm bảo chiến đấu phòng không nhân dân; Đề xuất và triển khai các biện pháp khắc phục hậu quả và thiệt hại do các cuộc tấn công từ không gian của địch gây ra.

4. Huấn luyện nghiệp vụ và diễn tập trong công tác phòng không nhân dân

Huấn luyện nghiệp vụ chuyên môn trong lĩnh vực phòng không nhân dân, theo quy định của khoản 1 trong Điều 20 của Nghị định 74/2015/NĐ-CP, bao gồm các hoạt động sau: Đào tạo kiến thức cơ bản về phòng không nhân dân. Huấn luyện các đội ngũ chuyên môn tham gia vào công tác phòng không nhân dân. Huấn luyện lực lượng phòng không nhân dân trong việc đối phó và đánh trả địch trong các tình huống xâm nhập và tiến công từ không gian.

Tổ chức diễn tập trong công tác phòng không nhân dân, theo quy định của khoản 2 trong Điều 20 của Nghị định 74/2015/NĐ-CP, gồm các hoạt động sau: Diễn tập chỉ huy - tham mưu ở mọi cấp; Tổ chức các hoạt động trinh sát, thông báo và báo động phòng không. Thực hiện các biện pháp ngụy trang, sơ tán, phân tán và tự bảo vệ; Tổ chức đối phó và đánh trả địch trong các tình huống xâm nhập và tiến công từ không gian; Triển khai các biện pháp khắc phục hậu quả.

Hình thức tổ chức: Diễn tập có thể là diễn tập phòng không nhân dân hoặc diễn tập phòng không nhân dân kết hợp với diễn tập khu vực phòng thủ của các địa phương.

5. Các chế độ trong công tác phòng không nhân dân

Các chính sách và quy định đối với những người tham gia công tác phòng không nhân dân được ràng buộc cụ thể theo Điều 24 của Nghị định 74/2015/NĐ-CP như sau:

- Những cá nhân không nhận lương từ ngân sách nhà nước, trong thời gian được giao làm nhiệm vụ trong công tác phòng không nhân dân hoặc tham gia huấn luyện, diễn tập liên quan, sẽ được áp dụng các chính sách tương tự như cán bộ, chiến sỹ của Dân quân tự vệ không nhận lương từ ngân sách nhà nước, theo quy định tại Khoản 2 của Điều 47 trong Luật Dân quân tự vệ năm 2019. Các cá nhân này có thể được hưởng các chế độ bảo hiểm và chăm sóc sức khỏe tương tự như các cán bộ, chiến sỹ của Dân quân tự vệ không nhận lương từ ngân sách nhà nước, để đảm bảo họ có điều kiện tiện lợi khi tham gia các hoạt động phòng không. Các cá nhân này cũng có quyền được bảo vệ pháp luật trong quá trình thực hiện nhiệm vụ phòng không nhân dân và tham gia các hoạt động liên quan. Họ có thể được hỗ trợ tài chính trong các trường hợp cụ thể, như chi phí di chuyển, ăn ở khi tham gia diễn tập, huấn luyện hoặc thực hiện nhiệm vụ phòng không nhân dân. Các cá nhân này cũng có cơ hội tham gia vào các chương trình đào tạo và huấn luyện để nâng cao kỹ năng và kiến thức về phòng không.

- Những người tham gia trực tiếp vào lực lượng phòng không nhân dân, nếu gặp phải tình trạng bị bệnh, tai nạn, hoặc bị thương, thậm chí hy sinh, sẽ được hưởng các chế độ theo quy định tại Khoản 1 và Khoản 2 của Điều 51 trong Luật Dân quân tự vệ năm 2019. Những chế độ này thường được quốc gia hoặc tổ chức quản lý lực lượng phòng không nhân dân thiết lập để bảo vệ và động viên các thành viên trong lực lượng, cũng như gia đình của họ.

Ngoài ra, quý bạn đọc có thể tham khảo thêm bài viết: Chính ủy Quân chủng Phòng không - Không quân do ai có thẩm quyền quyết định bổ nhiệm và miễn nhiệm?

Nếu có bất cứ vấn đề pháp lý nào cần hỗ trợ, vui lòng liên hệ tới bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua số điện thoại: 1900.6162 hoặc gửi yêu cầu tới địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn. Trân trọng!