Bắt buộc phải ghi âm, ghi hình khi hỏi cung bị can ở địa điểm nào?

1. Địa điểm bắt buộc ghi âm, ghi hình khi hỏi cung bị can

Căn cứ dựa theo quy định tại khoản 6 Điều 183 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 thì có quy định về hỏi cung bị can, theo đó thì việc hỏi cung bị can bắt buộc ghi âm, ghi hình với trường hợp sau:

Khi tiến hành quá trình hỏi cung bị can tại cơ sở giam giữ hoặc trụ sở Cơ quan điều tra, theo quy định, các hoạt động điều tra phải được ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh. Tương tự, nếu quá trình hỏi cung bị can diễn ra tại địa điểm khác, việc ghi âm hoặc ghi hình cũng được thực hiện theo yêu cầu của bị can hoặc theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng. Điều này nhằm đảm bảo tính minh bạch và chính xác trong quá trình thu thập bằng chứng và bảo vệ quyền lợi của bị can trong quá trình điều tra và tố tụng.

Như vậy thì khi hỏi cung tại cơ sở giam giữ hoặc trụ sở cơ quan điều tra, cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra thì việc hỏi cung phải được ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh. 

Theo đó thì khi hỏi cung bị can ở những địa điểm khác thì không bắt buộc phải ghi âm, ghi hình còn những vụ việc mà bị căn hoặc của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng thì hỏi cung vẫn được ghi âm hoặc ghi hình có âm thành

2. Nguyên tắc chung trong việc áp dụng ghi âm ghi hình hỏi cung bị can

Căn cứ dựa theo quy định tại Điều 3 Thông tư liên tịch 03/2018/TTLT-BCA-VKSNDTC-BQP thì có quy định như sau về nguyên tắc áp dụng hỏi cung bị can. Cụ thể như sau:

Nguyên tắc áp dụng trong việc ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh trong quá trình điều tra và tố tụng:

Tính khách quan, minh bạch và nguyên vẹn: Việc ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh phải đảm bảo tính khách quan, minh bạch và nguyên vẹn của dữ liệu thu được. Dữ liệu này là một phần của hồ sơ vụ án hình sự và phải được sử dụng, bảo quản, và lưu trữ theo quy định của pháp luật về hồ sơ vụ án hình sự. Các bước và quy trình liên quan đến việc ghi âm hoặc ghi hình cần được thực hiện một cách rõ ràng và minh bạch. Tất cả các bên liên quan, bao gồm cả các bên tham gia tố tụng, cần được thông báo đầy đủ về quy trình và mục đích sử dụng dữ liệu ghi âm hoặc ghi hình. Dữ liệu ghi âm hoặc ghi hình cần phải được sử dụng, bảo quản và lưu trữ theo đúng quy định của pháp luật về hồ sơ vụ án hình sự. Điều này bảo vệ tính hợp pháp của thông tin và đảm bảo khả năng truy cập vào dữ liệu khi cần thiết. 

Tuân thủ quy định pháp luật: Việc ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh, cũng như sử dụng, bảo quản, lưu trữ, và kết quả của chúng trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử phải tuân thủ các quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự. Đồng thời, cần tuân thủ đúng trình tự và thủ tục hướng dẫn tại các thông tư và quy định hướng dẫn liên quan. Mọi hoạt động liên quan đến ghi âm hoặc ghi hình phải tuân thủ các quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự. Điều này đảm bảo rằng quá trình điều tra và tố tụng được thực hiện theo quy định của pháp luật. Cần tuân thủ đúng trình tự và thủ tục hướng dẫn được quy định trong các thông tư và quy định hướng dẫn liên quan. Điều này đảm bảo rằng quá trình thu thập và sử dụng thông tin từ ghi âm hoặc ghi hình được thực hiện đúng cách và theo đúng quy định. Việc sử dụng dữ liệu ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh phải được thực hiện một cách công bằng, không phân biệt đối xử và không làm ảnh hưởng đến quyền lợi của các bên liên quan.

Tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp: Bảo đảm tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của những người tham gia tố tụng, như được quy định trong Bộ luật Tố tụng hình sự. Điều này đảm bảo rằng quá trình ghi âm hoặc ghi hình không vi phạm quyền lợi và tự do cá nhân của các bên liên quan và đồng thời đảm bảo công bằng và minh bạch trong quá trình tố tụng.

3. Hành vi bị nghiêm cấm trong việc áp dụng ghi âm ghi hình trong hỏi cung bị can

Các hành vi bị nghiêm cấm trong quá trình ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh:

Chỉnh sửa cắt ghép, giả mạo dữ liệu: Tự ý chỉnh sửa, cắt, ghép, giả mạo, hủy trái phép, làm sai lệch, hư hỏng hoặc làm thất lạc dữ liệu ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh là hành vi bị nghiêm cấm. Đồng thời, sao chép, phát tán, khai thác, hoặc sử dụng kết quả ghi âm hoặc ghi hình ngoài các mục đích quy định tại Điều 7 và Điều 8 của Thông tư liên tịch 03/2018/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BQP cũng là hành vi không được chấp nhận. Làm lộ, lọt thông tin vụ án hoặc xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp, uy tín, danh dự của cơ quan, tổ chức, cá nhân cũng bị cấm.

Phá hủy cơ sở vật chất và không sử dụng đúng vào mục đích: Hành động phá hủy cơ sở vật chất, cố ý làm hư hỏng hoặc sử dụng không đúng mục đích các phương tiện, thiết bị kỹ thuật sử dụng để ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh là không chấp nhận được. Điều này đảm bảo tính nguyên vẹn của phương tiện và thiết bị và ngăn chặn việc lạm dụng chúng.

Xử lý trách nhiệm theo quy định pháp luật: Người thực hiện hành vi vi phạm sẽ bị xử lý trách nhiệm tùy theo tính chất và mức độ vi phạm theo quy định của pháp luật. Điều này có thể bao gồm các biện pháp kỷ luật, xử phạt, hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự tùy thuộc vào nghiêm trọng của hành vi.

4. Trình tự, thủ tục thực hiện ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh hỏi cung bị can

Căn cứ dựa theo quy định tại khoản 4 Điều 5 Thông tư liên tịch 03/2018/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BQP thì có quy định như sau về trình tự thủ tục thực hiện ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh việc hỏi cung bị can hoặc lấy lời khai người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại

Trình tự và thủ tục thực hiện ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh khi hỏi cung bị can hoặc lấy lời khai người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại phạm tội tại cơ sở giam giữ, trụ sở Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra như sau:

- Bố trí phòng làm việc và hướng dẫn: Cán bộ hỏi cung hoặc lấy lời khai người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại phạm tội phải đăng ký với cán bộ chuyên môn để được bố trí phòng chuyên dụng. Trước khi bắt đầu buổi làm việc, cán bộ này cần được hướng dẫn về quy trình và thao tác kỹ thuật thực hiện việc ghi âm, ghi hình có âm thanh. Cán bộ hỏi cung hoặc lấy lời khai người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại phạm tội cần đăng ký với cán bộ chuyên môn tại cơ sở giam giữ, trụ sở Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát hoặc cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra. Đăng ký này nhằm đảm bảo rằng buổi làm việc sẽ được thực hiện theo quy định và có sự chuẩn bị trước. Sau khi đăng ký, cán bộ hỏi cung hoặc lấy lời khai người đại diện sẽ được bố trí phòng làm việc chuyên dụng. Phòng này được thiết lập để đảm bảo môi trường thuận lợi cho quá trình ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh, bao gồm cả thiết bị và cơ sở vật chất cần thiết. Trước khi bắt đầu buổi làm việc, cán bộ hỏi cung hoặc lấy lời khai người đại diện sẽ nhận được hướng dẫn về quy trình và thao tác kỹ thuật liên quan đến việc ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh. Các bước, nút bắt đầu, tạm dừng, và kết thúc sẽ được giải thích chi tiết để đảm bảo sự hiểu rõ và sự thành thạo trong việc sử dụng thiết bị.  Trước khi bắt đầu buổi làm việc chính thức, cán bộ chuyên môn sẽ kiểm tra kỹ thuật và đảm bảo rằng thiết bị ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh đang hoạt động bình thường. Nếu có vấn đề kỹ thuật, sẽ được sửa chữa hoặc thay thế để đảm bảo quá trình diễn ra suôn sẻ.

- Thực hiện ghi âm hoặc ghi hình: Khi đã bố trí phòng làm việc, cán bộ hỏi cung hoặc lấy lời khai người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại phạm tội thông báo về việc ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh cho bị can hoặc người đại diện. Thời gian bắt đầu và kết thúc cũng như các tạm dừng, tiếp tục quá trình được ghi rõ trong biên bản.

- Dừng hoặc sự cố kỹ thuật: Trong trường hợp không bố trí được thiết bị hoặc xảy ra sự cố kỹ thuật, không thể tiếp tục buổi làm việc. Trong trường hợp sự cố xảy ra giữa buổi làm việc, cán bộ hỏi cung, lấy lời khai phải dừng ngay quá trình và thông báo cho bị can, người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại phạm tội. Thông tin về sự cố cũng được ghi rõ trong biên bản và có xác nhận của cán bộ chuyên môn.

Điều này giúp đảm bảo tính minh bạch, chính xác và tuân thủ quy định pháp luật trong quá trình thu thập thông tin từ buổi hỏi cung hoặc lấy lời khai.

Vui lòng liên hệ 19006162 hoặc lienhe@luatminhkhue.vn

Tham khảo thêm: Bị can là gì? Bị can bị truy tố khi nào? Cơ quan nào truy tố bị can?