Bị gây khó khăn và chậm cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì khiếu nại ở đâu?

1. Quy định mới nhất về thời gian cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hiện nay là bao lâu?

Khoản 1 Điều 22 Nghị định 101/2024/NĐ-CP quy định về thời gian cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (hay còn gọi là Sổ đỏ, Sổ hồng) như sau: Thời gian đăng ký đất đai và tài sản gắn liền với đất lần đầu không quá 20 ngày làm việc, và thời gian cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất lần đầu là không quá 3 ngày làm việc. Như vậy, tổng thời gian thực hiện thủ tục cấp Giấy chứng nhận (bao gồm cả Sổ đỏ, Sổ hồng) sẽ không quá 23 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ.

Tuy nhiên, đối với các xã ở khu vực miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, hay các khu vực có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn hoặc đặc biệt khó khăn, thời gian thực hiện thủ tục cấp và sang tên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sẽ được kéo dài thêm 10 ngày so với thời gian quy định trên. Điều này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương có cơ sở hạ tầng hạn chế và khó khăn trong việc thực hiện các thủ tục hành chính liên quan đến đất đai.

Thời gian thực hiện thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất (Sổ đỏ, Sổ hồng) theo quy định không tính vào các khoảng thời gian sau (*): Thứ nhất, thời gian các ngày nghỉ lễ, ngày nghỉ theo quy định của pháp luật. Thứ hai, thời gian để cơ quan có thẩm quyền xác định nghĩa vụ tài chính đối với đất đai, nghĩa vụ tài chính của người sử dụng đất. Thứ ba, thời gian xem xét xử lý các trường hợp sử dụng đất có vi phạm pháp luật. Thứ tư, thời gian trưng cầu giám định nếu có, cũng như thời gian niêm yết công khai và đăng tin trên các phương tiện thông tin đại chúng. Thứ năm, thời gian thực hiện thủ tục chia thừa kế quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất trong trường hợp người sử dụng đất hoặc chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất đã qua đời trước khi có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

Bên cạnh đó, khi tiếp nhận hồ sơ đề nghị cấp Sổ đỏ, cơ quan tiếp nhận có trách nhiệm gửi Phiếu tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả cho người nộp hồ sơ, trong đó ghi rõ ngày trả kết quả thủ tục hành chính (hay còn gọi là giấy hẹn trả kết quả).

Tóm lại, sau 23 ngày kể từ khi nhận được hồ sơ hợp lệ, nếu không có kết quả giải quyết, thủ tục cấp Sổ đỏ sẽ được coi là chậm. Đối với các khu vực đặc biệt như xã miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa hoặc các khu vực có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, thời gian này sẽ là 33 ngày. Tuy nhiên, thời gian này sẽ không bao gồm các khoảng thời gian quy định tại mục (*) nêu trên.

2. Sẽ khiếu nại đến đâu khi bị gây khó khăn và chậm cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất?

Khiếu nại, nói chung, là hành động mà công dân đề nghị cơ quan hành chính nhà nước hoặc người có thẩm quyền trong cơ quan đó xem xét lại quyết định hoặc hành vi hành chính mà họ cho là không đúng đắn, không hợp lý hoặc không đúng với quy định của pháp luật. Khiếu nại về việc chậm cấp Sổ đỏ là một hình thức khiếu nại cụ thể trong đó công dân yêu cầu cơ quan chức năng xem xét và giải quyết các thủ tục liên quan đến quyền sử dụng đất hoặc quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất mà bị chậm trễ so với thời gian quy định.

Bản chất của khiếu nại là yêu cầu cơ quan nhà nước tự kiểm tra lại quyết định, hành vi của mình để đảm bảo sự công bằng, hợp lý. Tuy nhiên, thực tế lại có một nghịch lý là không phải ai cũng dễ dàng thừa nhận những sai sót trong quá trình giải quyết các thủ tục hành chính. Đặc biệt là trong các tình huống như chậm cấp Sổ đỏ, nơi mà cơ quan nhà nước đôi khi không muốn thừa nhận sự chậm trễ hay lỗi trong việc thực thi công vụ. Điều này khiến cho việc giải quyết khiếu nại trở nên phức tạp và đôi khi kéo dài hơn mong đợi.

Mặc dù vậy, người dân vẫn cần phải nắm vững các quy định của pháp luật, đặc biệt là Luật Khiếu nại, để thực hiện quyền khiếu nại của mình một cách hợp pháp và hiệu quả. Khi có lý do chính đáng, việc thực hiện khiếu nại là quyền của công dân, giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình, đồng thời thúc đẩy cơ quan nhà nước hoàn thành nhiệm vụ đúng hạn và tuân thủ các quy định pháp luật. Do đó, mỗi cá nhân khi gặp phải tình huống bị chậm cấp Sổ đỏ hoặc các vấn đề liên quan đến đất đai cần phải hiểu rõ quy trình khiếu nại, từ đó có thể đưa ra yêu cầu chính đáng và hợp pháp, đảm bảo quyền lợi của mình được giải quyết một cách nhanh chóng và minh bạch.

Thẩm quyền giải quyết khiếu nại

Căn cứ theo các quy định tại Điều 17, Điều 18 và Điều 19 của Luật Khiếu nại năm 2011, thẩm quyền giải quyết khiếu nại đối với các quyết định hành chính, hành vi hành chính liên quan đến việc chậm cấp Sổ đỏ, hay nói cách khác là các quyết định hành chính, hành vi hành chính trong lĩnh vực đất đai, được phân định rõ ràng giữa các cấp cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Cụ thể, việc giải quyết khiếu nại sẽ được thực hiện theo các cấp như sau:

• Thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu thuộc về Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã (xã, phường, thị trấn) hoặc Trưởng phòng và các chức danh tương đương thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện (huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương). Những người này có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu đối với các quyết định hành chính, hành vi hành chính của chính họ hoặc của những người có trách nhiệm do họ quản lý trực tiếp.
• Thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai thuộc về Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện (huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương). Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai đối với các quyết định hành chính, hành vi hành chính của mình đã được giải quyết lần đầu nhưng vẫn còn khiếu nại hoặc khiếu nại lần đầu đã hết thời gian nhưng chưa được giải quyết.
• Thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần cuối thuộc về Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh (tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương). Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai đối với các quyết định hành chính, hành vi hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện đã giải quyết lần đầu nhưng còn khiếu nại hoặc khiếu nại lần đầu đã hết thời hạn nhưng chưa được giải quyết.

Như vậy, việc khiếu nại quyết định hành chính, hành vi hành chính liên quan đến việc cấp Sổ đỏ sẽ được giải quyết theo trình tự qua các cấp từ cơ sở đến cấp tỉnh, tùy thuộc vào mức độ phức tạp của vụ việc và sự cần thiết phải xem xét lại các quyết định hành chính trước đó. Quy trình này nhằm đảm bảo quyền lợi của công dân, bảo vệ quyền sử dụng đất hợp pháp và thúc đẩy quá trình giải quyết các thủ tục hành chính liên quan đến đất đai một cách minh bạch và đúng thời hạn.

Hình thức khiếu nại

Theo Điều 8 Luật Khiếu nại 2011, khiếu nại việc chậm cấp Sổ đỏ được thực hiện bằng đơn khiếu nại hoặc khiếu nại trực tiếp.

Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại

Trình tự giải quyết khiếu nại lần đầu

Khi công dân có yêu cầu giải quyết khiếu nại về việc chậm cấp Sổ đỏ hoặc các vấn đề liên quan đến quyết định hành chính trong lĩnh vực đất đai, việc giải quyết sẽ được thực hiện qua một trình tự cụ thể như sau:

Bước 1: Gửi đơn và tiếp nhận đơn khiếu nại
Người khiếu nại cần nộp đơn khiếu nại trực tiếp đến người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại, bao gồm các cơ quan hoặc cán bộ có trách nhiệm giải quyết quyết định hành chính liên quan đến đất đai.

Bước 2: Thụ lý đơn
Trong thời gian 10 ngày, kể từ ngày nhận được đơn khiếu nại thuộc thẩm quyền của mình, người có thẩm quyền phải tiến hành thụ lý đơn khiếu nại và thông báo về việc thụ lý giải quyết. Nếu không thụ lý giải quyết, cơ quan này phải thông báo lý do không thụ lý cho người khiếu nại.

Bước 3: Xác minh nội dung khiếu nại
Cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại sẽ tiến hành xác minh các nội dung khiếu nại để làm rõ những vấn đề mà người khiếu nại nêu ra. Việc xác minh có thể bao gồm việc thu thập thông tin, tài liệu hoặc thẩm định lại các quyết định hành chính.

Bước 4: Tổ chức đối thoại
Trong quá trình giải quyết khiếu nại, cơ quan thẩm quyền sẽ tổ chức đối thoại giữa các bên liên quan để làm rõ sự việc và tìm ra hướng giải quyết hợp lý. Đối thoại giúp các bên hiểu rõ quan điểm của nhau và tìm kiếm giải pháp phù hợp.

Bước 5: Ra quyết định giải quyết khiếu nại
Sau khi hoàn tất các bước trên, người giải quyết khiếu nại phải ra quyết định giải quyết khiếu nại. Quyết định này sẽ được gửi đến các bên liên quan, bao gồm: người khiếu nại, cơ quan, tổ chức, cá nhân đã chuyển khiếu nại đến, cũng như cơ quan thanh tra nhà nước cùng cấp. Quyết định giải quyết khiếu nại phải được gửi trong vòng 03 ngày làm việc kể từ khi có quyết định giải quyết.

Thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu
Theo quy định tại Điều 28 Luật Khiếu nại 2011, thời gian giải quyết khiếu nại lần đầu không quá 30 ngày kể từ ngày thụ lý. Đối với các vụ việc phức tạp, thời gian này có thể kéo dài nhưng không quá 45 ngày kể từ ngày thụ lý. Đối với những vùng sâu, vùng xa khó khăn về đi lại, thời hạn giải quyết khiếu nại không quá 45 ngày, và có thể kéo dài thêm nhưng không quá 60 ngày nếu vụ việc phức tạp.

Trình tự giải quyết khiếu nại lần hai

Khi công dân không đồng ý với kết quả giải quyết khiếu nại lần đầu, hoặc khi hết thời hạn mà chưa có kết quả giải quyết, người khiếu nại có quyền tiếp tục khiếu nại lần hai. Trình tự giải quyết khiếu nại lần hai bao gồm các bước sau:

Bước 1: Gửi và tiếp nhận đơn khiếu nại
Trong vòng 30 ngày kể từ khi hết thời gian giải quyết khiếu nại lần đầu mà không có kết quả, hoặc kể từ khi nhận được quyết định giải quyết lần đầu mà người khiếu nại không đồng ý, công dân có quyền gửi đơn khiếu nại lần hai đến cơ quan có thẩm quyền. Đối với các khu vực vùng sâu, vùng xa khó khăn về đi lại, thời hạn có thể kéo dài nhưng không quá 45 ngày. Hồ sơ khiếu nại lần hai cần bao gồm: đơn khiếu nại, quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu, và các tài liệu liên quan.

Bước 2: Thụ lý đơn khiếu nại
Trong thời gian 10 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đơn khiếu nại lần hai có đủ điều kiện, cơ quan có thẩm quyền phải thụ lý giải quyết. Nếu không thụ lý, cơ quan này phải thông báo lý do không thụ lý trong văn bản gửi đến người khiếu nại.

Bước 3: Xác minh nội dung khiếu nại
Cơ quan có thẩm quyền sẽ tiến hành xác minh lại nội dung khiếu nại lần hai. Việc xác minh có thể do người giải quyết khiếu nại tự thực hiện hoặc giao cho người có trách nhiệm khác để làm rõ những vấn đề còn tồn tại.

Bước 4: Tổ chức đối thoại
Trong quá trình giải quyết khiếu nại lần hai, cơ quan giải quyết khiếu nại có thể tổ chức đối thoại để các bên liên quan có thể trình bày quan điểm, từ đó đưa ra phương án giải quyết thích hợp.

Bước 5: Ra quyết định giải quyết khiếu nại
Sau khi hoàn tất các bước xác minh và đối thoại, người giải quyết khiếu nại lần hai sẽ ra quyết định giải quyết khiếu nại. Quyết định này sẽ được gửi đến người khiếu nại, người bị khiếu nại, cơ quan giải quyết khiếu nại lần đầu, và các cơ quan, tổ chức liên quan trong vòng 07 ngày kể từ ngày ra quyết định.

Thời hạn giải quyết khiếu nại lần hai
Theo Điều 37 Luật Khiếu nại 2011, thời gian giải quyết khiếu nại lần hai không quá 45 ngày kể từ ngày thụ lý, và có thể kéo dài tối đa đến 60 ngày đối với vụ việc phức tạp. Đối với các vùng sâu, vùng xa, thời gian này không quá 60 ngày, và có thể kéo dài thêm nhưng không quá 70 ngày nếu vụ việc phức tạp.

Lưu ý:
Khi hết thời gian giải quyết khiếu nại mà vấn đề không được giải quyết, hoặc người khiếu nại không đồng ý với kết quả giải quyết, người khiếu nại có quyền khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật Tố tụng hành chính.

Xem thêm bài viết: Trình tự, thủ tục trích lục giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và nhà ở?

Khi quý khách có thắc mắc về quy định pháp luật, vui lòng liên hệ đến hotline 19006162 hoặc gửi thư tư vấn đến địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn để được tư vấn.