Cán bộ, công chức là ai? Quyền, nghĩa vụ của cán bộ, công chức

1. Cán bộ, công chức là ai?

Cán bộ là công dân Việt Nam, được lựa chọn thông qua bầu cử, phê chuẩn hoặc bổ nhiệm vào các chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ tại các cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, cũng như các tổ chức chính trị - xã hội ở nhiều cấp khác nhau, từ trung ương đến địa phương. Cán bộ có thể làm việc ở cấp tỉnh, huyện, hoặc xã, và họ đều thuộc biên chế nhà nước, nhận lương từ ngân sách quốc gia.

Cán bộ tại cấp xã, bao gồm các chức danh như Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Bí thư, Phó Bí thư Đảng ủy, và những người đứng đầu tổ chức chính trị - xã hội, đều là công dân Việt Nam được bầu cử vào các vị trí này theo nhiệm kỳ. Bên cạnh đó, công chức cấp xã, những người được tuyển dụng vào các chức danh chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã, cũng là công dân Việt Nam và được hưởng lương từ ngân sách nhà nước.

Công chức là những công dân Việt Nam được tuyển dụng và bổ nhiệm vào các ngạch, chức vụ, hoặc chức danh phù hợp với vị trí việc làm trong các cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, và các tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện. Ngoài ra, công chức còn bao gồm những người làm việc tại các cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân (trừ sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng) và Công an nhân dân (trừ sĩ quan, hạ sĩ quan phục vụ theo chế độ chuyên nghiệp, công nhân công an). Tất cả những đối tượng này đều thuộc biên chế nhà nước và nhận lương từ ngân sách quốc gia.

2. Quyền của cán bộ, công chức

Điều 4, Chương II Luật Cán bộ, công chức 2008 (được sửa đổi, bổ sung 2019) quy định chi tiết về quyền và nghĩa vụ của cán bộ, công chức. Cụ thể như sau:

1. Quyền được bảo đảm các điều kiện thi hành công vụ

Được giao quyền tương xứng với nhiệm vụ: Cán bộ, công chức phải được giao những quyền hạn và trách nhiệm phù hợp với công việc và chức vụ của họ. Điều này nhằm đảm bảo rằng họ có đủ quyền để thực hiện nhiệm vụ và đạt được kết quả công việc một cách hiệu quả.

Được bảo đảm trang thiết bị và các điều kiện làm việc khác theo quy định của pháp luật: Cán bộ, công chức phải được cung cấp đầy đủ các công cụ, thiết bị và môi trường làm việc cần thiết để thực hiện nhiệm vụ. Điều này bao gồm các điều kiện làm việc về cơ sở vật chất, thiết bị công nghệ, và các điều kiện hỗ trợ khác theo quy định của pháp luật.

Được cung cấp thông tin liên quan đến nhiệm vụ, quyền hạn được giao: Cán bộ, công chức có quyền được thông báo đầy đủ và chính xác về các thông tin cần thiết liên quan đến nhiệm vụ và quyền hạn của họ. Điều này giúp họ thực hiện công việc một cách hiệu quả và đảm bảo sự minh bạch trong công tác.

Được đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ: Cán bộ, công chức có quyền tham gia các chương trình đào tạo và bồi dưỡng để nâng cao trình độ và kỹ năng của mình. Điều này không chỉ giúp họ cải thiện năng lực cá nhân mà còn nâng cao hiệu quả công việc và đáp ứng được yêu cầu của công vụ.

Được pháp luật bảo vệ khi thi hành công vụ: Khi thực hiện nhiệm vụ công vụ, cán bộ, công chức phải được pháp luật bảo vệ khỏi các hành vi xâm phạm quyền lợi và đảm bảo rằng họ có thể làm việc mà không phải lo lắng về sự trả thù hoặc áp lực không công bằng.

2. Quyền về tiền lương và các chế độ liên quan đến tiền lương

Được Nhà nước bảo đảm tiền lương tương xứng với nhiệm vụ, quyền hạn được giao: Cán bộ, công chức được đảm bảo mức lương phù hợp với trách nhiệm và quyền hạn của họ, đồng thời phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của đất nước. Đây là một yếu tố quan trọng để đảm bảo sự công bằng và khuyến khích cán bộ, công chức cống hiến.

Cán bộ, công chức làm việc ở những vùng đặc biệt khó khăn hoặc ngành nghề độc hại: Đối với những cán bộ, công chức làm việc ở các khu vực khó khăn như miền núi, biên giới, hải đảo, hoặc trong các ngành nghề có điều kiện làm việc độc hại, họ sẽ được hưởng phụ cấp và chính sách ưu đãi. Điều này nhằm đảm bảo rằng họ được đền bù xứng đáng cho những khó khăn và rủi ro mà họ phải đối mặt.

Được hưởng tiền làm thêm giờ, tiền làm đêm, công tác phí và các chế độ khác: Cán bộ, công chức có quyền nhận tiền lương cho các công việc làm thêm giờ, làm đêm, và các khoản công tác phí theo quy định pháp luật. Điều này đảm bảo rằng họ được bồi thường xứng đáng cho thời gian và công sức bỏ ra ngoài giờ làm việc chính thức.

3. Quyền về nghỉ ngơi

Được nghỉ hàng năm, nghỉ lễ, nghỉ để giải quyết việc riêng: Cán bộ, công chức có quyền nghỉ theo các quy định của pháp luật về lao động, bao gồm nghỉ hàng năm, nghỉ lễ, và nghỉ để giải quyết các vấn đề cá nhân. Quyền này giúp họ duy trì sức khỏe và sự cân bằng giữa công việc và đời sống cá nhân.

Thanh toán tiền cho những ngày không nghỉ: Nếu cán bộ, công chức không sử dụng hết số ngày nghỉ hàng năm do yêu cầu công việc, họ sẽ được nhận thêm tiền tương đương với lương cho những ngày không nghỉ. Điều này nhằm đảm bảo rằng họ không bị thiệt thòi về tài chính khi không thể sử dụng hết các ngày nghỉ của mình.

4. Các quyền khác

Quyền học tập, nghiên cứu khoa học, tham gia các hoạt động kinh tế, xã hội: Cán bộ, công chức có quyền tham gia các hoạt động học tập, nghiên cứu và các hoạt động xã hội khác. Điều này không chỉ giúp họ phát triển bản thân mà còn đóng góp vào sự phát triển của xã hội.

Chính sách ưu đãi về nhà ở, phương tiện đi lại, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế: Cán bộ, công chức được hưởng các chính sách ưu đãi liên quan đến nhà ở, phương tiện đi lại, và chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế. Điều này giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của họ và đảm bảo sự ổn định trong công việc.

Chế độ, chính sách khi bị thương hoặc hy sinh trong khi thi hành công vụ: Nếu cán bộ, công chức bị thương hoặc hy sinh trong khi thực hiện nhiệm vụ công vụ, họ sẽ được xem xét hưởng chế độ, chính sách như thương binh hoặc được công nhận là liệt sĩ. Điều này thể hiện sự tri ân và bảo vệ quyền lợi của họ trong các tình huống đặc biệt.

3. Nghĩa vụ của cán bộ, công chức

1. Nghĩa vụ đối với Đảng, Nhà nước và Nhân dân

Trung thành với Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; bảo vệ danh dự Tổ quốc và lợi ích quốc gia: Cán bộ, công chức phải duy trì lòng trung thành với Đảng Cộng sản Việt Nam và Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, không ngừng bảo vệ danh dự và lợi ích quốc gia. Điều này đồng nghĩa với việc họ phải đặt lợi ích của Tổ quốc lên hàng đầu và tham gia tích cực vào các hoạt động nhằm bảo vệ và phát triển đất nước.

Tôn trọng Nhân dân, tận tụy phục vụ Nhân dân: Cán bộ, công chức có trách nhiệm tôn trọng Nhân dân và phục vụ họ với sự tận tâm. Họ cần phải thể hiện thái độ tôn trọng và chân thành khi làm việc với công dân, đồng thời luôn sẵn sàng hỗ trợ và giải quyết các vấn đề của người dân một cách hiệu quả.

Liên hệ chặt chẽ với Nhân dân, lắng nghe ý kiến và chịu sự giám sát của Nhân dân: Cán bộ, công chức cần duy trì mối liên hệ chặt chẽ với Nhân dân, lắng nghe ý kiến đóng góp và phản ánh của công dân, đồng thời chịu sự giám sát của họ. Điều này giúp bảo đảm tính minh bạch và trách nhiệm trong công việc, đồng thời phản ánh sự cam kết của cán bộ, công chức trong việc phục vụ lợi ích cộng đồng.

Chấp hành nghiêm chỉnh đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước: Cán bộ, công chức phải tuân thủ nghiêm ngặt các đường lối, chủ trương và chính sách của Đảng, cũng như pháp luật của Nhà nước. Điều này đảm bảo rằng mọi hành động và quyết định của họ đều phù hợp với các quy định và mục tiêu chung của Đảng và Nhà nước.

2. Nghĩa vụ trong thi hành công vụ

Thực hiện đúng, đầy đủ và chịu trách nhiệm về kết quả thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao: Cán bộ, công chức phải thực hiện nhiệm vụ và quyền hạn được giao một cách chính xác và đầy đủ. Họ phải chịu trách nhiệm về kết quả công việc của mình, đảm bảo rằng mọi nhiệm vụ được hoàn thành đúng tiến độ và đạt yêu cầu.

Có ý thức tổ chức kỷ luật; nghiêm chỉnh chấp hành nội quy, quy chế của cơ quan, tổ chức, đơn vị; báo cáo người có thẩm quyền khi phát hiện hành vi vi phạm pháp luật trong cơ quan, tổ chức, đơn vị; bảo vệ bí mật nhà nước: Cán bộ, công chức cần có ý thức tổ chức kỷ luật, tuân thủ nội quy và quy chế của cơ quan, tổ chức, đơn vị. Họ cũng phải báo cáo ngay khi phát hiện các hành vi vi phạm pháp luật trong cơ quan, đồng thời bảo vệ bí mật nhà nước để đảm bảo an ninh và bảo mật thông tin.

Chủ động và phối hợp chặt chẽ trong thi hành công vụ; giữ gìn đoàn kết trong cơ quan, tổ chức, đơn vị: Cán bộ, công chức cần chủ động và phối hợp hiệu quả trong công việc, đồng thời duy trì sự đoàn kết và hợp tác trong cơ quan, tổ chức, đơn vị. Sự phối hợp và tinh thần làm việc nhóm là yếu tố quan trọng để đạt được kết quả tốt nhất trong công việc.

Bảo vệ, quản lý và sử dụng hiệu quả, tiết kiệm tài sản nhà nước được giao: Cán bộ, công chức phải bảo vệ và sử dụng tài sản nhà nước một cách hiệu quả và tiết kiệm. Điều này bao gồm việc quản lý tài sản một cách cẩn thận, tránh lãng phí và đảm bảo rằng tài sản được sử dụng đúng mục đích.

Chấp hành quyết định của cấp trên; báo cáo khi quyết định trái pháp luật: Cán bộ, công chức phải thực hiện các quyết định của cấp trên. Nếu có căn cứ cho rằng quyết định đó trái pháp luật, họ phải báo cáo bằng văn bản và, nếu quyết định vẫn được thực hiện, họ phải tuân thủ nhưng không chịu trách nhiệm về hậu quả, đồng thời báo cáo cấp trên trực tiếp của người ra quyết định. Người ra quyết định sẽ chịu trách nhiệm pháp lý về quyết định của mình.

Các nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật: Cán bộ, công chức phải tuân thủ các nghĩa vụ khác được quy định bởi pháp luật, đảm bảo thực hiện đầy đủ các trách nhiệm và nghĩa vụ mà pháp luật quy định.

3. Nghĩa vụ của cán bộ, công chức là người đứng đầu

Chỉ đạo tổ chức thực hiện nhiệm vụ được giao và chịu trách nhiệm về kết quả hoạt động: Cán bộ, công chức giữ chức vụ đứng đầu phải chỉ đạo và tổ chức thực hiện nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức, đơn vị. Họ phải chịu trách nhiệm về kết quả hoạt động của cơ quan mình, đảm bảo các nhiệm vụ và mục tiêu được hoàn thành theo yêu cầu.

Kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn việc thi hành công vụ: Người đứng đầu cần thực hiện kiểm tra, đôn đốc và hướng dẫn cán bộ, công chức trong việc thi hành công vụ. Điều này nhằm đảm bảo rằng mọi quy trình và nhiệm vụ đều được thực hiện đúng cách và hiệu quả.

Tổ chức thực hiện các biện pháp phòng, chống quan liêu, tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí: Cán bộ, công chức là người đứng đầu phải thực hiện các biện pháp phòng chống quan liêu, tham nhũng, và lãng phí trong cơ quan, tổ chức, đơn vị. Họ phải chịu trách nhiệm nếu có hiện tượng quan liêu, tham nhũng hoặc lãng phí xảy ra.

Tổ chức thực hiện các quy định về dân chủ cơ sở, văn hóa công sở; xử lý kịp thời các hành vi vi phạm: Người đứng đầu phải đảm bảo thực hiện các quy định về dân chủ cơ sở và văn hóa công sở, đồng thời xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm kỷ luật, pháp luật hoặc thái độ không phù hợp của cán bộ, công chức thuộc quyền quản lý.

Giải quyết khiếu nại, tố cáo và kiến nghị của cá nhân, tổ chức: Cán bộ, công chức đứng đầu phải giải quyết kịp thời và đúng pháp luật các khiếu nại, tố cáo và kiến nghị của cá nhân, tổ chức. Nếu không giải quyết được, họ cần kiến nghị cơ quan có thẩm quyền để xử lý.

Các nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật: Ngoài các nghĩa vụ trên, người đứng đầu cũng phải tuân thủ các nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật, đảm bảo rằng tất cả các trách nhiệm được thực hiện đầy đủ và đúng quy định.

Xem thêm bài viết: Chuyển công tác đối với cán bộ công chức theo quy định mới nhất

Khi quý khách có thắc mắc về quy định pháp luật, vui lòng liên hệ đến hotline 19006162 hoặc gửi thư tư vấn đến địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn để được tư vấn, giải đáp pháp luật nhanh chóng và kịp thời.