Mục lục bài viết
1. Khái niệm giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất
Giao đất theo Khoản 34 Điều 3 Luật Đất đai 2024 được định nghĩa là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành quyết định giao đất cho đối tượng có nhu cầu sử dụng đất. Hình thức giao đất này thường diễn ra trong các trường hợp như phát triển hạ tầng, xây dựng cơ sở vật chất hoặc thực hiện các dự án đầu tư. Việc giao đất nhằm tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân có thể khai thác, sử dụng đất một cách hợp pháp và hiệu quả, đồng thời góp phần vào sự phát triển kinh tế xã hội.
Cho thuê đất được quy định tại Khoản 32 Điều 3 Luật Đất đai 2024 là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành quyết định cho thuê đất cho đối tượng có nhu cầu sử dụng đất. Hình thức này thường áp dụng cho các dự án đầu tư dài hạn hoặc những hoạt động sản xuất kinh doanh mà không cần chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Việc cho thuê đất giúp đảm bảo sử dụng đất hiệu quả, đồng thời tạo nguồn thu cho ngân sách nhà nước từ các khoản phí thuê đất.
Chuyển mục đích sử dụng đất theo Khoản 11 Điều 3 Luật Đất đai 2024 là việc người sử dụng đất được thay đổi từ mục đích sử dụng đất này sang mục đích sử dụng đất khác theo quy định của Luật này. Hành động này thường cần phải có sự phê duyệt của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và phải tuân thủ theo các quy định hiện hành để đảm bảo tính hợp pháp và hợp lý. Chuyển mục đích sử dụng đất là một yếu tố quan trọng trong việc tối ưu hóa nguồn lực đất đai, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế và xã hội của đất nước.
2. Căn cứ để giao đất, cho thuê đất theo Điều 116 Luật đất đai 2024
Theo quy định tại Điều 116 Luật đất đai 2024 quy định căn cứ giao đất, cho thuê đất như sau:
- Căn cứ giao đất, cho thuê đất thông qua đấu giá quyền sử dụng đất
Văn bản phê duyệt kết quả đấu giá: Cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ phê duyệt kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất. Đây là căn cứ pháp lý quan trọng, xác định quyền lợi và nghĩa vụ của bên trúng đấu giá.
- Căn cứ giao đất, cho thuê đất thông qua đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư
Văn bản phê duyệt kết quả lựa chọn nhà đầu tư: Trong trường hợp dự án sử dụng đất được tổ chức đấu thầu, căn cứ này sẽ dựa trên văn bản phê duyệt kết quả lựa chọn nhà đầu tư theo quy định của pháp luật về đấu thầu.
- Căn cứ giao đất, cho thuê đất không qua đấu giá hoặc đấu thầu
+ Dự án thuộc danh mục quy định tại điểm b khoản 3 Điều 67:
++ Căn cứ vào kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện đã được phê duyệt.
++ Quyết định đầu tư hoặc quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư, kèm theo chấp thuận nhà đầu tư.
+ Dự án quy định tại khoản 4 Điều 67: Căn cứ vào quyết định đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư công hoặc các quyết định tương tự như trên.
- Căn cứ giao đất, cho thuê đất không thuộc diện chấp thuận chủ trương đầu tư
Kế hoạch sử dụng đất hàng năm: Đối với trường hợp này, căn cứ sẽ dựa vào kế hoạch sử dụng đất hàng năm đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, theo Điều 44 Nghị định 102/2024/NĐ-CP.
3. Căn cứ để cho phép chuyển mục đích sử dụng đất theo Điều 116 Luật đất đai 2024
Theo quy định tại Điều 116 Luật đất đai 2024 quy định căn cứ chuyển mục đích sử dụng đất như sau:
- Căn cứ chuyển mục đích sử dụng đất đối với dự án
+ Dự án thuộc danh mục quy định tại điểm b khoản 3 Điều 67:
++ Kế hoạch sử dụng đất hàng năm: Cần căn cứ vào kế hoạch đã được phê duyệt của cấp huyện.
++ Quyết định đầu tư: Căn cứ vào quyết định đầu tư theo quy định pháp luật về đầu tư công hoặc quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư, kèm theo chấp thuận nhà đầu tư.
+ Dự án quy định tại khoản 4 Điều 67: Căn cứ vào quyết định đầu tư hoặc các quyết định liên quan như đã nêu ở trên.
- Căn cứ chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp
+ Chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp trong khu dân cư: Căn cứ vào quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, quy hoạch chung hoặc quy hoạch phân khu đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
+ Chuyển mục đích sử dụng các loại đất phi nông nghiệp: Chuyển sang đất ở đối với hộ gia đình, cá nhân cũng phải dựa vào quy hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt.
- Căn cứ chuyển mục đích sử dụng đất không thuộc diện chấp thuận chủ trương đầu tư
Kế hoạch sử dụng đất hàng năm: Theo Điều 44 Nghị định 102/2024/NĐ-CP, cần căn cứ vào kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
- Căn cứ chuyển mục đích sử dụng đất đối với cá nhân
Quy hoạch sử dụng đất cấp huyện: Theo Điều 44 Nghị định 102/2024/NĐ-CP cần dựa vào quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc quy hoạch chung, quy hoạch phân khu đã được phê duyệt theo quy định của pháp luật về quy hoạch đô thị.
4. Ý nghĩa của Điều 116
Đảm bảo tính minh bạch
- Căn cứ pháp lý rõ ràng: Điều 116 quy định cụ thể các căn cứ để giao đất, cho thuê đất, qua đó tạo ra một khung pháp lý chặt chẽ. Điều này không chỉ giúp cho các cơ quan nhà nước thực hiện đúng quy định mà còn đảm bảo rằng người dân và doanh nghiệp đều hiểu rõ quy trình và tiêu chí để có thể tiếp cận đất đai một cách hợp pháp.
- Công khai thông tin: Việc công bố các văn bản phê duyệt và quyết định liên quan đến giao đất, cho thuê đất giúp nâng cao tính minh bạch trong quản lý nhà nước. Người dân có thể dễ dàng kiểm tra và giám sát các hoạt động này, từ đó xây dựng niềm tin vào các quyết định của cơ quan chức năng.
Phòng tránh tham nhũng
- Hạn chế tùy tiện: Với các quy định cụ thể về căn cứ và quy trình giao đất, cho thuê đất, Điều 116 góp phần hạn chế khả năng tùy tiện trong các quyết định của cơ quan chức năng. Điều này giúp ngăn ngừa các hành vi tham nhũng và lạm dụng quyền lực trong việc phân bổ và sử dụng đất đai.
- Tăng cường trách nhiệm giải trình: Cơ quan nhà nước phải chịu trách nhiệm giải trình về các quyết định của mình. Việc này không chỉ giúp nâng cao tính minh bạch mà còn tạo áp lực cho các cơ quan chức năng phải làm việc có trách nhiệm, giảm thiểu tình trạng tiêu cực trong quản lý đất đai.
Phát triển kinh tế - xã hội
- Tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư: Việc quy định rõ ràng các căn cứ giao đất, cho thuê đất tạo ra môi trường đầu tư ổn định và hấp dẫn. Doanh nghiệp và nhà đầu tư sẽ dễ dàng hơn trong việc lập kế hoạch đầu tư, từ đó thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh.
- Khuyến khích phát triển dự án: Các quy định trong Điều 116 không chỉ giúp các dự án có thể được triển khai nhanh chóng mà còn đảm bảo tính hợp pháp, từ đó tạo điều kiện cho sự phát triển bền vững trong các lĩnh vực như xây dựng, công nghiệp, thương mại và dịch vụ.
Điều 116 của Luật Đất đai 2024 đã đưa ra các quy định cụ thể về căn cứ giao đất, cho thuê đất và cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, tạo ra một khung pháp lý vững chắc cho quản lý đất đai. Những quy định này không chỉ đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm trong các quyết định của cơ quan nhà nước mà còn giúp hạn chế tình trạng tham nhũng, lạm dụng quyền lực trong quản lý đất đai. Đồng thời, việc tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động đầu tư và phát triển dự án cũng góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội, đáp ứng nhu cầu phát triển bền vững của đất nước. Như vậy, Điều 116 không chỉ là một bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật về đất đai mà còn là nền tảng cho sự phát triển ổn định và bền vững trong tương lai.
Bài viết liên quan: Cơ quan nào có thẩm quyền giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất?
Nếu quý khách hàng còn vướng mắc về vấn đề trên hoặc mọi vấn đề pháp lý khác, quý khách hãy vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi qua Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến theo số điện thoại 1900.6162 để được Luật sư tư vấn pháp luật trực tiếp qua tổng đài kịp thời hỗ trợ và giải đáp mọi thắc mắc. Nếu quý khách hàng cần báo giá dịch vụ pháp lý thì quý khách có thể gửi yêu cầu báo phí dịch vụ đến địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn để nhận được thông tin sớm nhất.