Tác giả:: Mục lục bài viết
1. Con nuôi có được hưởng thừa kế tài sản hay không ?
Trả lời:
Chào Bạn, cảm ơn Bạn đã gửi yêu cầu tư vấn đến Công ty Luật Minh Khuê của chúng tôi, trường hợp của cô được tư vấn như sau:
Về viêc nuôi con nuôi là việc xác lập quan hệ cha, mẹ, con giữa người nhận nuôi con nuôi và người được nhận nuôi con nuôi, theo quy định của pháp luật hiện hành thì cha mẹ nuôi và con nuôi có quyền hưởng thừa kế di sản của nhau, cụ thể được quy định tại Điều 651 Bộ Luật Dân sự năm 2015 như sau:
1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản."
Theo như quy định của pháp luật dân sự về thừa kế di sản, hàng thừa kế thứ nhất bao gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết. Vì bác gái của cô mất trước khi ông nội cô qua đời nên quyền hưởng phần di sản của bác cả nhà cô sẽ được chuyển xuống cho con nuôi của bác theo quy định về thừa kế thế vị tại Điều 215 Bộ luật Dân sự năm 2015, nội dung của quy dịnh này như sau:
"Trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống."
Về việc con nuôi có thể thay thế cha mẹ để hưởng thừa kế thế vị được hay không, điều này được quy định tại Điều 24 Luật Nuôi con nuôi năm 2010 như sau:
"Kể từ ngày giao nhận con nuôi, giữa cha mẹ nuôi và con nuôi có đầy đủ các quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con; giữa con nuôi và các thành viên khác của gia đình cha mẹ nuôi cũng có các quyền, nghĩa vụ đối với nhau theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, pháp luật dân sự và các quy định khác của pháp luật có liên quan."
Theo như quy định này bác cả nhà cô và con nuôi kể từ ngày xác lập quan hệ cha, me nuôi với con nuôi đã có đầy đủ các quyền, nghĩa vụ với nhau, không những thế, các thành viên khác trong gia đình cha, mẹ nuôi và con nuôi cũng có các quyền, nghĩa vụ đối với nhau theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, dân sự cũng như các quy định khác của pháp luật. Như vậy, anh con trai nuôi của bác cả nhà cô hoàn toàn có quyền hưởng thừa kế thế vị của bác cả nhà cô theo suất của hàng thừa kế thứ nhất mà Bộ luật Dân sự đã quy định.
Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác chị vui lòng liên hệ bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài điện thoại, gọi ngay số:1900.6162 để được giải đáp. Trân trọng./.
2. Cháu có quyền được hưởng thừa kế của Ông bà hay không?
Bố mẹ tôi đã mất. Vợ chồng chị gái thứ 2 của tôi cũng đã mất từ lâu. Chỉ còn tôi và chị gái cả. Hiện tại tôi đang sống trên mảnh đất của bố mẹ tôi để lại. (đất chưa có giấy tờ gì cả), còn chị gái cả theo chồng ở nơi khác. Thời gian gần đây, đứa con trai của chị gái đã mất (gọi tôi bằng cậu ) về đòi tôi chia đất, nói là Cậu phải chia cho cháu phần của mẹ cháu.
Xin hỏi Luật sư đứa cháu đó đòi đất như vậy có đúng không? Và tôi phải làm gì trong tình huống này?
Trả lời:
Theo quy định tại Điều 610, Bộ luật dân sự năm 2015 quy định
Như vậy, chị gái đã mất của anh cũng được nhận một phần di sản bằng phần di sản của anh mà của bố mẹ anh để lại.
Theo quy định tại Điều 652 như sau
Như vậy, theo quy định này cháu của anh là con của người chị đã mất chính là người thừa kế thế vị vì chị của anh đã mất, vì vậy cháu anh có quyền hưởng di sản thừa kế của bố mẹ anh để lại.
Trân trọng!
3. Ai là người được hưởng thừa kế quyền sử dụng đất khi bố mất ?
Hai mẹ con Bà ấy ở với nhau, sau này anh ấy đi học rồi lấy vợ và định cư ở Thành Phố Vinh. Đến năm 1989, anh ấy đưa Bà ấy ra Vinh sống cùng nhau, anh đã tháo nhà và giao đất lại cho Ba tôi. Sau này Ba tôi làm nhà trên nền đất cũ của Bà vợ đầu. Đến năm 1999, Ba tôi mất nhưng lúc mất Ba tôi không để lại di chúc, kể từ khi Ba tôi mất thì vẫn còn cuốn sổ đỏ đứng tên Ba tôi và một cuốn đứng tên bà vợ đầu đều nằm trong một khu vườn mà mẹ tôi đang ở không có hàng rào,giờ thì anh ấy nói với mọi người là anh ấy sẽ về làm sổ đỏ và đứng tên anh ấy về toàn bộ khu đất đó. Chính quyền chỉ nói mẹ tôi được thừa kế nhưng vì anh ấy không chịu về làm sổ nên chính quyền không sang tên sổ đỏ cho mẹ tôi nên tôi muốn hỏi rằng nếu bây giờ quyền thừa kế sổ đỏ tên Ba tôi thuộc về ai, ai được thừa kế và chính quyền không làm sổ đỏ cho mẹ tôi là đúng hay sai?
Ba tôi là bộ đội chống Pháp và chống Mĩ đến năm 1971 vì bệnh tật nên Ba tôi đã về hưu lúc đau ốm bệnh tật đều do một tay mẹ con tôi chăm sóc đến khi Ba tôi mất tiền ma chay cúng bái đến hết là do mẹ tôi lo hết, anh ấy không mất một đồng tiền. Vậy mà đến giờ anh ấy chỉ về làm đám giỗ, đóng tiền đám giỗ thôi . Hiện nay anh ấy muốn về đứng tên toàn bộ khu vườn 2 sổ góp lại và gây khó dễ cho mẹ tôi .Vậy tôi muốn hỏi nếu như vậy thì pháp luật giải hãy giải thích rõ cho tôi hiểu hẻo thiệt thòi cho mẹ con tôi. Tôi xin chân thành cảm ơn và rất mong sự phản hồi từ các Quý Luật sư Công ty tư vấn Luật Minh Khuê. Tôi rất mong nhận được lời tư vấn vào địa chỉ email này.
Kính thư
Luật sư tư vấn pháp luật thừa kế trực tuyến, gọi:1900.6162
Trả lời:
Căn cứ Bộ luật dân sự năm 2015
Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
Theo đó, dựa vào những dữ kiện bạn đưa ra, việc xác định hàng thừa kế tài sản của bố bạn để lại ở đây đó là “Hàng thừa kế thứ nhất” bao gồm: anh trai (con của vợ thứ nhất), 3 chị em bạn, mẹ của bạn. Do trước đây bố bạn đã ly dị với người vợ thứ nhất nên khi bố bạn mất bà ấy sẽ không được hưởng di sản thừa kế. Hiện nay, mẹ bạn là người vợ pháp nên sẽ được hưởng thừa kế ở hàng thứ nhất.
Những người ở hàng thừa kế này sẽ được hưởng tài sản thừa kế như nhau. Trong trường hợp nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản thì những người ở hàng thừa kế thứ hai, thứ ba ở trên mới được hưởng di sản thừa kế. Do vậy, khi thực hiện chia di sản thừa kế thì mẹ bạn và 3 chị em bạn sẽ được hưởng phần tài sản tương tự như anh trai (con vợ thứ nhất).
Trân trọng cám ơn!
4. Hỏi về thủ tục hưởng thừa kế từ ông bà nội ?
Luật sư tư vấn:
Bước 1: Bạn phải làm thủ tục khai nhận di sản tại phòng công chứng:
Quy trình khai nhận di sản tại phòng công chứng:
Người yêu cầu công chứng nộp các giấy tờ sau cho công chứng viên/ cán bộ thụ lý hồ sơ
Nơi tiếp nhận hồ sơ: Phòng công chứng
Hồ sơ thủ tục bao gồm: Bản sao có công chứng các giấy tờ sau:
- Sơ yếu lý lịch của người được nhận di sản thừa kế
- CMND/ hộ chiếu, hộ khẩu của những người sau: cha, mẹ bạn và của bạn
- Hợp đồng ủy quyền hoặc giấy ủy quyền (trong trường hợp xác lập giao dịch thông qua người đại diện)
- Giấy chứng tử của cha, mẹ bạn
- Di chúc
- Giấy tờ chứng minh quyền sử dụng, quyền sở hữu tài sản là di sản thừa kế của cha mẹ bạn ( giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, giấy phép mua bán, hợp thức hóa nhà do Ủy ban nhân dân quận, huyện cấp , sổ tiết kiệm, cổ phiếu, giấy chứng nhận cổ phần…).
Bước 2: Sau khi văn bản thỏa thuận phân chia di sản được xác nhận, bạn tiến hành đăng ký quyền sử dụng đất tại Ủy ban nhân dân quận, huyện, thị xã nơi có đất theo thủ tục sau:
- Bước 1: Bên thừa kế nộp hồ sơ tại cơ quan quản lý nhà ở cấp huyện (nếu là cá nhân), cơ quan quản lý nhà ở cấp tỉnh (nếu là tổ chức). Nếu bên thừa kế không có di chúc hoặc bản án thì phải đến công chứng làm thủ tục khai nhận di sản thừa kế hoặc chứng nhận văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế. Trường hợp có tranh chấp thì phải giải quyết xong tranh chấp.
- Bước 2: Căn cứ vào hồ sơ, cơ quan quản lý nhà ở sẽ kiểm tra, xác định vị trí thửa đất và gửi cho cơ quan thuế để xác định nghĩa vụ tài chính (nếu có);
- Bước 3: Sau khi có thông báo của cơ quan thuế, cơ quan quản lý nhà ở sẽ gửi thông báo nộp thuế để chủ nhà đi nộp nghĩa vụ tài chính tại cơ quan thuế (nếu chủ nhà không thuộc diện phải nộp hoặc được miễn nộp nghĩa vụ tài chính thì không có bước này).
- Bước 4: Sau khi đã nộp thuế, chủ nhà nộp biên lai thu thuế, lệ phí trước bạn cho cơ quan quản lý nhà ở để nhận Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở. Thời gian làm thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở cho người mua tối đa là 30 ngày, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ. Thời gian này không tính vào thời gian chủ nhà đi nộp các nghĩa vụ tài chính cho Nhà nước.
Hồ sơ đăng ký thừa kế quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở gồm:
- Đơn đề nghị cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở
- Các giấy tờ về thừa kế như: Di chúc, Văn bản khai nhận di sản thừa kế (có công chứng nhà nước);
- Giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất hoặc một trong các loại giấy tờ về quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà của người để lại di sản;
- Bản sao Giấy khai sinh của người thừa kế của người chết làm cơ sở miễn nộp nghĩa vụ tài chính (thuế thu nhập cá nhân).
- Giấy chứng tử;
- Tờ khai nộp thuế chuyển quyền sử dụng đất và Tờ khai nộp lệ phí trước bạ nhà đất.
Lệ phí trước bạ là 0,5% theo quy định của Nghị định 80/2008/NĐ-CP ngày 29/07/2008. Giá đất để tính lệ phí trước bạ là giá đất do UBND tỉnh ban hành áp dụng tại thời điểm đăng ký nộp lệ phí trước bạ.
5. Con riêng có được hưởng thừa kế từ cha dượng hay không ?
Trả lời:
Trong trường hợp cha dượng bạn mất mà không để lại di chúc thì di sản do dượng bạn để lại sẽ được chia theo pháp luật.
Theo quy định tại Điều 676 Bộ luật dân sự năm 2015 về người thừa kế theo pháp luật thì:
1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
Đồng thời tại Điều 654 Bộ luật dân sự 2015 quy định về quan hệ thừa kế giữa con riêng và bố dượng như sau:
Con riêng và bố dượng, mẹ kế nếu có quan hệ chăm sóc, nuôi dưỡng nhau như cha con, mẹ con thì được thừa kế di sản của nhau và còn được thừa kế di sản theo quy định tại Điều 652 và Điều 653 của Bộ luật này.
Như vậy, theo các quy định pháp luật nêu trên, nếu dượng bạn mất nhưng không để lại di chúc thì những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất sẽ được hưởng phần di sản này. Điều 654 Bộ luật dân sự 2015 có quy định về quan hệ thừa kế giữa con riêng và bố dượng, điều kiện để hưởng di sản trong trường hợp này là con riêng và bố dượng phải có quan hệ chăm sóc, nuôi dưỡng nhau như cha con. Tuy nhiên, theo thông tin bạn cung cấp thì bạn sống cùng với cha đẻ nên không thuộc đối tượng được hưởng di sản theo Điều 654 Bộ luật dân sự 2015.
Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ Luật sư tư vấn pháp luật thừa kế trực tuyến qua tổng đài điện thoại, gọi số: 1900.6162 để được giải đáp.
Trân trọng./.
Bộ phận tư vấn pháp luật thừa kế - Công ty luật Minh Khuê
