1. Quy định Điều 79 Luật Đất đai 2024 về thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng

Theo Điều 79 của Luật Đất đai 2024, quy định về việc nhà nước thu hồi đất trong các trường hợp thật cần thiết nhằm thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội với mục tiêu lợi ích quốc gia và công cộng. Mục đích của việc này là để tận dụng nguồn lực đất đai một cách hiệu quả, thúc đẩy phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội theo hướng hiện đại, đồng thời thực hiện các chính sách an sinh xã hội, bảo vệ môi trường và bảo tồn di sản văn hóa. Cụ thể, luật quy định các trường hợp cụ thể mà nhà nước có thể thu hồi đất, bao gồm:

- Xây dựng công trình giao thông: Đây bao gồm một loạt các công trình như đường ô tô cao tốc, đường ô tô, đường trong đô thị và đường nông thôn, bao gồm cả đường tránh và đường cứu nạn. Ngoài ra, cũng bao gồm các công trình như điểm dừng xe, điểm đón trả khách, trạm thu phí giao thông, bến phà, bến xe, trạm dừng nghỉ, các loại hình đường sắt và nhà ga đường sắt, cầu, hầm phục vụ giao thông, các công trình hàng hải, hàng không, tuyến cáp treo và các cảng cá, cảng cạn, và các công trình khác liên quan đến giao thông.

- Xây dựng công trình thủy lợi: Các công trình này bao gồm đê điều, kè, cống, đập, hồ chứa nước, đường hầm thủy công, hệ thống cấp nước, thoát nước, tưới nước, tiêu nước và các công trình khác liên quan đến quản lý và sử dụng tài nguyên nước.

- Xây dựng công trình cấp nước, thoát nước: Đây bao gồm nhà máy nước, trạm bơm nước, bể, tháp chứa nước, tuyến ống cấp nước, thoát nước, hồ điều hòa, công trình xử lý nước, bùn, bùn cặn và các công trình khác liên quan đến quản lý và xử lý nước.

Luật Đất đai 2024 đã đặt ra các quy định cụ thể về việc thu hồi đất từ phía nhà nước trong các trường hợp cần thiết để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội mang lại lợi ích rộng lớn cho quốc gia và cộng đồng. Những dự án này nhằm mục đích tận dụng nguồn lực đất đai một cách hiệu quả, nâng cao cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội, đồng thời đảm bảo an sinh xã hội và bảo vệ môi trường.

Trong số các dự án được quy định, có thể kể đến việc xây dựng các công trình giao thông như đường cao tốc, đường ô tô, đường trong đô thị và đường nông thôn, cũng như các công trình giao thông khác như bến phà, bến xe, và hệ thống đường sắt. Điều này giúp cải thiện khả năng di chuyển của người dân, tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển hàng hóa và phát triển kinh tế khu vực.

Ngoài ra, việc xây dựng các công trình thủy lợi như đê điều, hồ chứa nước và hệ thống cấp thoát nước cũng được xem xét. Điều này không chỉ giúp kiểm soát lũ lụt mà còn cung cấp nguồn nước cho việc sản xuất và sinh hoạt hàng ngày của cộng đồng.

Các công trình cấp nước, thoát nước cũng được coi là ưu tiên, bao gồm nhà máy nước, bể chứa nước và hệ thống ống cấp nước. Điều này đảm bảo nguồn nước sạch và an toàn cho người dân sử dụng, đồng thời giảm thiểu tác động của lũ lụt và ngập úng.

Việc xây dựng các công trình xử lý chất thải cũng rất quan trọng để giữ gìn môi trường. Các trạm trung chuyển và khu liên hợp xử lý chất thải không chỉ giảm ô nhiễm mà còn tạo ra nguồn năng lượng tái tạo từ chất thải.

Ngoài ra, các công trình năng lượng và chiếu sáng công cộng được đề cập cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện chất lượng cuộc sống và phát triển kinh tế xã hội. Những công trình này không chỉ cung cấp nguồn điện sạch mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kinh doanh và giải trí của cộng đồng.

Việc xây dựng chợ dân sinh, chợ đầu mối cũng đáp ứng nhu cầu về mặt thương mại và tiện ích của người dân, góp phần vào việc phát triển kinh tế địa phương và cải thiện đời sống của cộng đồng.

Việc xây dựng các công trình tín ngưỡng như đình, đền, am, miếu và các công trình tín ngưỡng khác không chỉ là nơi tôn vinh các giá trị truyền thống mà còn là nơi để cộng đồng tập trung cầu nguyện, thực hành tôn giáo và kết nối với nhau qua các hoạt động tín ngưỡng.

Các công trình tôn giáo như chùa, nhà thờ, nhà nguyện, thánh đường không chỉ là nơi tôn vinh và thực hành các giáo lý tôn giáo mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra không gian tâm linh và tinh thần cho cộng đồng. Ngoài ra, các trường đào tạo người chuyên hoạt động tôn giáo cũng là nơi quan trọng để truyền đạt và bảo tồn kiến thức và giáo lý tôn giáo cho thế hệ mai sau.

Việc xây dựng các khu vui chơi, giải trí công cộng, sinh hoạt cộng đồng như công viên, vườn hoa, bãi tắm là cách hiệu quả để tạo ra không gian sống vui vẻ và lành mạnh cho cộng đồng. Đồng thời, các công trình hội họp và hoạt động khác cũng giúp tăng cường sự giao lưu và hòa nhập trong cộng đồng dân cư.

Các công trình văn hóa, di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh như trung tâm hội nghị, nhà hát, bảo tàng không chỉ giúp tôn vinh và bảo tồn di sản văn hóa mà còn là nơi để cộng đồng thưởng ngoạn và học hỏi về lịch sử và văn hóa địa phương. Các công trình này cũng là điểm đến hấp dẫn cho du khách và giúp thúc đẩy ngành du lịch địa phương. 

Công trình tín ngưỡng và tôn giáo đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và phát triển văn hóa, truyền thống tinh thần của một quốc gia. Việc xây dựng các công trình như đình, đền, chùa, nhà thờ không chỉ là nơi thực hiện các nghi lễ tôn giáo mà còn là trung tâm tinh thần của cộng đồng. Ngoài ra, các cơ sở văn hóa như nhà hát, nhà văn hóa, trung tâm triển lãm đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, lịch sử của đất nước.

Các cơ sở y tế và dịch vụ xã hội như bệnh viện, trung tâm phục hồi chức năng, trung tâm điều dưỡng, cơ sở trợ giúp trẻ em hay người già có hoàn cảnh đặc biệt đều là những điểm tựa quan trọng cho sức khỏe và phát triển xã hội. Việc xây dựng và phát triển hệ thống y tế và dịch vụ xã hội này giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và nâng cao sức khỏe cho người dân.

Giáo dục là nền tảng quan trọng của sự phát triển bền vững. Các cơ sở giáo dục từ mầm non đến đại học đều cần được xây dựng và nâng cấp để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội. Bên cạnh đó, việc xây dựng cơ sở thể dục, thể thao không chỉ giúp nâng cao sức khỏe mà còn tạo điều kiện cho việc rèn luyện thể chất, tinh thần của người dân.

Các cơ sở khoa học và công nghệ đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế - xã hội. Việc nghiên cứu, phát triển và ứng dụng các công nghệ mới giúp tăng cường sức cạnh tranh và sự phát triển bền vững cho đất nước.

Ngoại giao là cầu nối quan trọng giữa Việt Nam và cộng đồng quốc tế. Việc xây dựng các cơ sở ngoại giao như trụ sở đại sứ quán, lãnh sự quán không chỉ là biểu tượng của quan hệ ngoại giao mà còn là nơi thúc đẩy hợp tác và giao lưu văn hóa, kinh tế giữa Việt Nam và các quốc gia khác. 

Trong danh sách các dự án được quy định trong Luật Đất đai 2024, việc xây dựng các công trình về xử lý môi trường và bảo tồn đa dạng sinh học đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và cải thiện môi trường sống. Các công trình như xử lý nước thải, xử lý chất thải, và cơ sở nghiên cứu về môi trường đều đóng góp vào việc giảm thiểu tác động tiêu cực của hoạt động con người đến môi trường tự nhiên. Đồng thời, việc bảo tồn đa dạng sinh học cũng đảm bảo rằng các loài động vật và thực vật quý hiếm được bảo vệ và duy trì sinh cân đối trong hệ sinh thái.

Những dự án đầu tư vào nhà ở xã hội và nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân là những nỗ lực quan trọng để cải thiện điều kiện sống của cộng đồng, đặc biệt là những người có thu nhập thấp và cần được hỗ trợ. Đồng thời, việc tái định cư cũng là một phần không thể thiếu trong quá trình phát triển cơ sở hạ tầng và cải thiện chất lượng cuộc sống của các cộng đồng bị ảnh hưởng.

Các dự án khu công nghiệp, cụm công nghiệp, cũng như các khu sản xuất và chế biến nông sản, lâm sản, thủy sản tập trung đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế và tạo ra cơ hội việc làm cho cộng đồng. Việc đầu tư vào các khu công nghiệp và các cụm sản xuất này cũng thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa của đất nước, góp phần vào sự phát triển bền vững.

Hoạt động lấn biển và khai thác khoáng sản cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tận dụng tài nguyên thiên nhiên của đất nước. Tuy nhiên, cần phải thực hiện một cách bền vững và có hiệu quả, đảm bảo rằng việc khai thác này không gây ra tác động tiêu cực đến môi trường và cộng đồng, đồng thời bảo đảm quyền lợi cho các bên liên quan, bao gồm cả cộng đồng địa phương và các thế hệ sau này.

Có những mục tiêu được thiết kế để phát triển và nâng cao hạ tầng cơ sở, cũng như cải thiện chất lượng cuộc sống cho cộng đồng dân cư. Một trong những mục tiêu quan trọng nhất là việc thực hiện các dự án vùng phụ cận các điểm kết nối giao thông và các tuyến giao thông có tiềm năng phát triển. Đây là những dự án đóng vai trò quan trọng trong việc mở rộng mạng lưới giao thông, kết nối các khu vực và tạo điều kiện thuận lợi cho việc di chuyển của người dân và hàng hóa.

Ngoài ra, việc thực hiện các dự án đầu tư xây dựng khu đô thị hỗn hợp và đô thị mới cũng là một phần quan trọng của quá trình phát triển đô thị hiện đại. Các dự án này không chỉ tập trung vào việc xây dựng nhà ở mà còn bao gồm cả việc phát triển hệ thống hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội như trường học, bệnh viện, công viên, và các tiện ích công cộng khác. Mục tiêu của các dự án này là tạo ra một môi trường sống đáng sống và tiện nghi cho cộng đồng dân cư.

Bên cạnh đó, việc xây dựng các công trình như nghĩa trang, nhà tang lễ, cơ sở hỏa táng cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự an bình và tôn trọng đối với người đã khuất. Đây là những công trình mang tính nhân văn và đạo đức, giúp cho việc quản lý và xử lý tang lễ được tổ chức một cách trang trọng và đúng đắn.

Một phần quan trọng của việc thực hiện các dự án đất đai là bảo vệ và phát triển cộng đồng dân tộc thiểu số. Việc bố trí đất ở và đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện chính sách đất đai, đảm bảo rằng họ có điều kiện sống và làm việc đúng đắn và bền vững.

Trong tất cả các dự án, quyết định thu hồi đất và thực hiện các dự án vì lợi ích quốc gia và công cộng là cực kỳ quan trọng. Trong những trường hợp này, quốc hội có thể sửa đổi và bổ sung các trường hợp thu hồi đất theo trình tự và thủ tục rút gọn để đảm bảo rằng quá trình triển khai được thực hiện một cách linh hoạt và hiệu quả nhất.

Tóm lại, việc thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội theo quy định của Luật Đất đai 2024 là cần thiết và mang lại nhiều lợi ích cho cả quốc gia và cộng đồng. Điều này giúp cải thiện cơ sở hạ tầng, bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

2. Nguyên tắc cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất theo Luật Đất đai 2024 là như nào ?

Quy định về cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất theo Điều 89 Luật Đất đai 2024 là một phần quan trọng trong việc đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong quá trình thực hiện chính sách đất đai của Nhà nước. Nguyên tắc cưỡng chế này được xây dựng trên cơ sở của các nguyên tắc quan trọng như công khai, minh bạch, dân chủ và đảm bảo an toàn, trật tự.

Trong đó, việc công khai và minh bạch là yếu tố chủ chốt để đảm bảo sự minh bạch và công bằng trong quá trình cưỡng chế. Quy trình cưỡng chế phải được thực hiện một cách rõ ràng và công khai, đảm bảo mọi bên liên quan đều có cơ hội tham gia và theo dõi quá trình này. Điều này giúp đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong quá trình quyết định thu hồi đất.

Thời điểm bắt đầu tiến hành cưỡng chế cũng rất quan trọng để đảm bảo tính hợp lý và trật tự trong quá trình này. Việc cưỡng chế chỉ được thực hiện trong giờ hành chính và không được thực hiện vào các thời điểm nhạy cảm như vào ban đêm hoặc vào các ngày nghỉ lễ. Điều này nhằm đảm bảo an ninh và trật tự xã hội, cũng như tôn trọng đến quyền lợi của các bên liên quan.

Một điểm đặc biệt quan trọng là việc thông báo và tương tác với các bên liên quan trước khi thực hiện cưỡng chế. Trước khi tiến hành cưỡng chế, cơ quan có thẩm quyền cần phải thông báo và tương tác với người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất và các đối tượng liên quan khác. Điều này giúp đảm bảo rằng mọi bên liên quan đều có cơ hội hiểu rõ về quy trình và có thể tham gia vào quá trình quyết định này một cách công bằng.

Tóm lại, việc thực hiện nguyên tắc cưỡng chế trong quyết định thu hồi đất là một phần quan trọng của quá trình quản lý và sử dụng đất đai của Nhà nước. Việc đảm bảo tính công bằng, minh bạch và tôn trọng đến quyền lợi của các bên liên quan là điều cực kỳ quan trọng để đảm bảo sự hài lòng và tin cậy từ phía cộng đồng và các bên liên quan.

3. Điều kiện cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất theo Luật Đất đai 2024 ?

Việc cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất là một quy trình phức tạp và cần phải tuân thủ các điều kiện quy định để đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong quá trình thực hiện. Có một số điều kiện cụ thể mà cơ quan có thẩm quyền cần phải đáp ứng trước khi tiến hành cưỡng chế, và dưới đây là những điều kiện đó:

Đầu tiên, quyết định thu hồi đất đã phải được ban hành và có hiệu lực thi hành. Người có đất thu hồi đã được thông báo và mời tham gia vào quá trình thảo luận và thuyết phục trước đó, nhưng họ vẫn không chấp hành quyết định. Cơ quan quản lý địa phương và các tổ chức liên quan đã cố gắng vận động và thuyết phục người có đất thu hồi, nhưng vẫn không thành công.

Thứ hai, quyết định cưỡng chế phải được niêm yết công khai tại các địa điểm quan trọng như trụ sở của Ủy ban nhân dân cấp xã và địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi. Điều này giúp đảm bảo tính minh bạch và công bằng, cho phép cộng đồng và các bên liên quan có thể theo dõi quá trình cưỡng chế một cách đáng tin cậy.

Thứ ba, quyết định cưỡng chế phải có hiệu lực thi hành. Điều này đảm bảo rằng quyết định đã được xác nhận và chấp nhận bởi cơ quan có thẩm quyền và có thể được thực thi theo pháp luật.

Cuối cùng, người bị cưỡng chế phải nhận được thông báo về quyết định cưỡng chế và hiểu rõ nội dung của nó. Trong trường hợp họ từ chối nhận hoặc vắng mặt khi giao quyết định cưỡng chế, sẽ được lập biên bản để ghi nhận sự việc này.

Tóm lại, việc đảm bảo đầy đủ các điều kiện quy định trước khi tiến hành cưỡng chế là rất quan trọng để đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong quá trình này. Điều này không chỉ tôn trọng đến quyền lợi của người dân mà còn là cơ sở để xây dựng một xã hội công bằng và phát triển.

Xem thêm: Nhà nước thu hồi đất để làm đường có được đền bù, hỗ trợ không ?

Liên hệ qua 1900.6162 hoặc qua lienhe@luatminhkhue.vn để được tư vấn pháp luật