Hướng dẫn kê khai, nộp thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trực tiếp khai thuế năm 2024

1. Khái niệm và phân loại đối tượng nộp thuế

Đối tượng nộp thuế là những cá nhân, tổ chức, hoặc các đơn vị kinh tế có nghĩa vụ phải nộp thuế theo quy định của pháp luật. Phân loại đối tượng nộp thuế thường được chia thành hai nhóm chính:

- Cá nhân: Bao gồm các cá nhân tự do, cá nhân kinh doanh, cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công, tiền lãi và các thu nhập khác. Các cá nhân này có trách nhiệm tự nộp thuế TNCN (Thu nhập cá nhân) theo quy định của pháp luật.

- Tổ chức, doanh nghiệp: Bao gồm các tổ chức kinh tế như doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp tư nhân, công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn, tổ chức tín dụng, các tổ chức phi lợi nhuận và các tổ chức khác. Các tổ chức này có nghĩa vụ nộp các loại thuế như thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN), thuế giá trị gia tăng (VAT), thuế nhập khẩu, thuế xuất khẩu, và các loại thuế khác tùy theo hoạt động kinh doanh và các quy định của pháp luật.

Việc phân loại đối tượng nộp thuế là cơ sở quan trọng để áp dụng các quy định về thuế một cách hiệu quả và công bằng đối với từng nhóm đối tượng khác nhau trong nền kinh tế.

2. Kê khai, nộp thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trực tiếp khai thuế năm 2024 thế nào?

Khai thuế khoán năm 2024 là một bước quan trọng đối với các hộ kinh doanh cá thể, nhất là những hộ kinh doanh theo phương pháp khoán. Quy trình khai thuế này không chỉ đảm bảo việc thực hiện đúng pháp luật mà còn giúp các hộ kinh doanh ổn định hoạt động, tránh những rủi ro pháp lý không mong muốn.

Theo quy định tại Thông tư 40/2021/TT-BTC ban hành ngày 01/06/2021, hộ kinh doanh khoán sẽ thực hiện việc khai thuế ổn định một lần trong năm. Mẫu tờ khai mà các hộ khoán cần nộp là Mẫu 01/CNKD, được cơ quan thuế cung cấp. Thời gian nộp tờ khai diễn ra từ ngày 20/11/2023 đến ngày 15/12/2023. Việc này giúp cơ quan thuế có thể tổng hợp và kiểm soát được nguồn thu thuế từ các hộ kinh doanh một cách hiệu quả, đồng thời giúp hộ kinh doanh hoàn thành nghĩa vụ thuế của mình một cách minh bạch.

Trong quá trình khai thuế, hộ kinh doanh cần phải khai báo đầy đủ ngành nghề kinh doanh theo danh mục ngành nghề tại Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam, được ban hành kèm theo Quyết định 27/2018/QĐ-TTg ngày 06/7/2018. Việc khai báo đúng và đủ giúp đảm bảo tính chính xác của các thông tin liên quan đến hoạt động kinh doanh của hộ khoán, từ đó đảm bảo mức thuế được xác định đúng và hợp lý, tránh tình trạng bị phạt do khai báo sai.

Nếu hộ kinh doanh có nhu cầu sử dụng hóa đơn để giao cho khách hàng, họ có thể đề nghị cơ quan thuế cấp theo từng lần phát sinh. Trong trường hợp này, hộ kinh doanh cần lưu trữ và xuất trình cho cơ quan thuế các hóa đơn, chứng từ, hợp đồng, hồ sơ chứng minh hàng hóa, dịch vụ hợp pháp. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các hộ kinh doanh tại chợ biên giới, chợ cửa khẩu, hoặc chợ trong khu kinh tế cửa khẩu trên lãnh thổ Việt Nam. Các hộ này phải luôn sẵn sàng cung cấp các chứng từ liên quan khi cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền yêu cầu kiểm tra.

Đối với những hộ khoán sử dụng hóa đơn do cơ quan thuế cấp theo từng lần phát sinh, doanh thu và mức thuế khoán được xác định từ đầu năm sẽ không bao gồm doanh thu và thuế do sử dụng hóa đơn. Điều này có nghĩa là doanh thu phát sinh từ các hóa đơn sẽ được tính riêng và không ảnh hưởng đến mức thuế khoán ban đầu, đảm bảo tính công bằng trong việc xác định thuế phải nộp.

Một điểm mới trong việc khai thuế khoán năm 2024 là hộ kinh doanh có thể thực hiện việc khai thuế theo hình thức điện tử thông qua trang web thuedientu.gdt.gov.vn. Tại đây, hộ kinh doanh có thể truy cập vào phân hệ “CÁ NHÂN” để hoàn thành việc khai thuế một cách thuận tiện và nhanh chóng, hoặc họ cũng có thể thực hiện qua Cổng dịch vụ công quốc gia. Đây là một bước tiến trong việc hiện đại hóa và đơn giản hóa các thủ tục hành chính thuế, giúp người nộp thuế tiết kiệm thời gian và chi phí.

Về việc nộp hồ sơ khai thuế, hộ kinh doanh cần nộp Tờ khai thuế ổn định đầu năm theo Mẫu 01/CNKD đến Tổ công tác tiếp nhận tờ khai thuế tại UBND xã, phường, thị trấn nơi hộ kinh doanh hoạt động, chậm nhất là ngày 15/12/2023. Tuy nhiên, đối với các hộ khoán mới ra kinh doanh, hoặc có những biến động trong năm như chuyển đổi phương pháp tính thuế, thay đổi ngành nghề, hoặc thay đổi quy mô kinh doanh, họ cần nộp tờ khai thuế trong vòng 10 ngày kể từ ngày bắt đầu kinh doanh hoặc thay đổi. Điều này giúp cơ quan thuế có thể cập nhật và điều chỉnh mức thuế phù hợp với tình hình thực tế của từng hộ kinh doanh.

Ngoài ra, nếu hộ kinh doanh đề nghị cấp hóa đơn theo từng lần phát sinh, hồ sơ khai thuế cần bao gồm các tài liệu như Tờ khai thuế theo Mẫu 01/CNKD, bản sao hợp đồng kinh tế liên quan đến việc cung cấp hàng hóa, dịch vụ, biên bản nghiệm thu, thanh lý hợp đồng, và các tài liệu chứng minh nguồn gốc xuất xứ của hàng hóa, dịch vụ. Cơ quan thuế có quyền yêu cầu hộ kinh doanh xuất trình bản chính để đối chiếu, đảm bảo tính chính xác của các tài liệu đã nộp.

Theo quy định, hộ kinh doanh nộp thuế khoán sẽ nộp tiền thuế vào ngân sách nhà nước (NSNN) hoặc thông qua tổ chức được ủy nhiệm thu (nếu có) theo Thông báo nộp tiền do cơ quan thuế phát hành.

Thông báo nộp tiền từ cơ quan thuế được gửi đến hộ khoán chậm nhất vào ngày 20/01/2024 đối với các hộ đã ổn định từ đầu năm. Đối với những hộ khoán mới bắt đầu kinh doanh trong năm hoặc có biến động trong năm, thông báo nộp tiền sẽ được gửi vào ngày 20 hàng tháng. Điều này nhằm đảm bảo hộ kinh doanh có đủ thời gian để nộp thuế đúng hạn và tránh tình trạng chậm trễ, dẫn đến bị phạt hoặc phải chịu các biện pháp chế tài khác từ cơ quan thuế.

Đối với các hộ khoán ổn định từ đầu năm, cơ quan thuế sẽ gửi kèm Thông báo nộp tiền với Bảng công khai danh sách hộ khoán trong cùng địa bàn hoặc ngành hàng. Bảng công khai này giúp hộ kinh doanh có thể đối chiếu, so sánh và xác minh tính chính xác của thông tin, từ đó có thể đưa ra ý kiến phản hồi nếu phát hiện sai sót. Trong trường hợp cơ quan thuế đã thực hiện công khai danh sách này trên Cổng thông tin điện tử, hộ khoán có thể truy cập trực tiếp vào Cổng thông tin để tra cứu, đối chiếu và phản hồi mà không cần nhận bảng giấy.

Thời hạn nộp thuế cho các hộ khoán là ngày cuối cùng của tháng. Đối với các hộ mới ra kinh doanh hoặc có thay đổi về hoạt động kinh doanh, thời hạn nộp thuế cho tháng đầu tiên của hoạt động mới hoặc thay đổi là ngày cuối cùng của tháng tiếp theo. Điều này nhằm đảm bảo rằng các hộ khoán có đủ thời gian để chuẩn bị và nộp thuế sau khi bắt đầu hoặc thay đổi hoạt động kinh doanh, từ đó không làm ảnh hưởng đến dòng tiền của họ trong giai đoạn đầu khởi nghiệp hoặc điều chỉnh hoạt động.

Trong trường hợp hộ khoán đề nghị cơ quan thuế cấp hóa đơn theo từng lần phát sinh, thời hạn nộp thuế đối với doanh thu từ hóa đơn sẽ là thời hạn khai thuế cho doanh thu đó. Điều này có nghĩa là hộ kinh doanh sẽ phải nộp thuế ngay sau khi hóa đơn được phát hành, đảm bảo rằng tất cả doanh thu đều được ghi nhận và đóng thuế kịp thời, tránh trường hợp bị nợ đọng thuế.

Sau khi hoàn thành việc nộp thuế vào ngân sách nhà nước, hộ khoán sẽ nhận được chứng từ nộp thuế để làm căn cứ xác nhận đã hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế. Chứng từ này có thể là Giấy nộp tiền có xác nhận của Ngân hàng thương mại (đối với trường hợp nộp điện tử), Giấy nộp tiền có xác nhận của Kho bạc Nhà nước (đối với trường hợp nộp trực tiếp tại Kho bạc), biên lai thu thuế, phí, lệ phí của tổ chức được ủy nhiệm thu thuế (đối với các địa bàn thực hiện ủy nhiệm thu thuế), hoặc biên lai thu thuế, phí, lệ phí của cơ quan thuế (đối với hộ khoán tại các địa bàn không có điểm thu, chưa thực hiện ủy nhiệm thu thuế và thuộc địa bàn khó khăn, đặc biệt khó khăn theo quy định về đơn vị hành chính cấp xã thuộc vùng khó khăn).

Việc lưu trữ và bảo quản chứng từ nộp thuế là điều cực kỳ quan trọng đối với hộ kinh doanh, vì đây là bằng chứng pháp lý xác nhận rằng họ đã hoàn thành nghĩa vụ thuế. Trong trường hợp có tranh chấp hoặc kiểm tra từ cơ quan thuế, việc có đầy đủ và đúng đắn các chứng từ này sẽ giúp hộ kinh doanh chứng minh được sự tuân thủ pháp luật của mình.

Ngoài ra, để tiện lợi hơn trong việc nộp thuế, hộ kinh doanh có thể lựa chọn hình thức nộp thuế điện tử thông qua ứng dụng eTax Mobile. Ứng dụng này liên kết với các ứng dụng thanh toán của ngân hàng, giúp hộ kinh doanh có thể thực hiện các giao dịch nộp thuế một cách nhanh chóng và an toàn. Ngoài ra, hộ khoán cũng có thể sử dụng các ứng dụng khai, nộp thuế điện tử theo lộ trình triển khai của cơ quan thuế, phù hợp với xu hướng hiện đại hóa và số hóa các dịch vụ công trong thời đại công nghệ số.

Việc nộp thuế khoán điện tử không chỉ giúp tiết kiệm thời gian, công sức cho người nộp thuế mà còn giúp giảm thiểu rủi ro liên quan đến việc quản lý và bảo quản chứng từ giấy. Đồng thời, nó cũng tăng cường tính minh bạch và hiệu quả trong quản lý thuế của cơ quan nhà nước, góp phần vào việc xây dựng một hệ thống thuế công bằng, hiệu quả và bền vững.

Tóm lại, việc nộp thuế khoán năm 2024 đòi hỏi các hộ kinh doanh cần phải nắm vững các quy định và tuân thủ đúng các quy trình nộp thuế. Từ việc nhận Thông báo nộp tiền, nộp thuế đúng hạn, cho đến việc lưu trữ chứng từ nộp thuế, tất cả đều phải được thực hiện một cách cẩn thận và chính xác. Sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tuân thủ đầy đủ quy định pháp luật sẽ giúp các hộ kinh doanh không chỉ thực hiện đúng nghĩa vụ thuế mà còn góp phần vào việc ổn định và phát triển bền vững hoạt động kinh doanh của mình trong tương lai.

3. Các chế độ ưu đãi thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh

Chế độ ưu đãi thuế đối với hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh là một phần quan trọng trong hệ thống thuế Việt Nam, được thiết kế nhằm hỗ trợ và thúc đẩy sự phát triển của các hoạt động kinh doanh cá nhân và hộ gia đình. Các ưu đãi thuế này thường nhằm mục tiêu giảm bớt gánh nặng tài chính cho các doanh nghiệp nhỏ lẻ, khuyến khích sự sáng tạo, đầu tư và mở rộng hoạt động kinh doanh. Dưới đây là những chế độ ưu đãi thuế chính đối với hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh.

Ưu đãi về thuế thu nhập cá nhân (TNCN):

Hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh có thu nhập từ hoạt động sản xuất kinh doanh thường phải nộp thuế thu nhập cá nhân. Tuy nhiên, để hỗ trợ các hộ kinh doanh nhỏ lẻ, nhà nước quy định các mức miễn, giảm thuế TNCN đối với một số trường hợp nhất định. Cụ thể:

- Miễn thuế cho các cá nhân kinh doanh có thu nhập thấp: Theo quy định, nếu thu nhập hàng năm của cá nhân kinh doanh không vượt quá một mức cụ thể (hiện tại là 100 triệu đồng/năm), thì cá nhân kinh doanh sẽ được miễn thuế TNCN.

- Giảm thuế TNCN đối với cá nhân, hộ kinh doanh thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo: Các cá nhân, hộ kinh doanh thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo theo tiêu chuẩn của nhà nước sẽ được xem xét giảm thuế TNCN tùy thuộc vào điều kiện kinh tế của từng địa phương.

Ưu đãi về thuế giá trị gia tăng (GTGT):

Thuế giá trị gia tăng là một loại thuế gián thu đánh trên giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ. Để hỗ trợ các hộ kinh doanh, nhà nước cũng có các chính sách ưu đãi về thuế GTGT như sau:

- Miễn thuế GTGT cho hộ kinh doanh có doanh thu dưới ngưỡng chịu thuế: Hiện tại, các hộ kinh doanh có doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm được miễn thuế GTGT.

- Thuế suất ưu đãi 5% đối với một số ngành nghề, lĩnh vực: Một số ngành nghề đặc thù, như sản xuất nông nghiệp, chế biến thủy sản, lâm sản và một số dịch vụ cung cấp tại vùng sâu, vùng xa có thể được hưởng thuế suất ưu đãi 5%.

Ưu đãi về thuế khoán:

Thuế khoán là hình thức thu thuế dựa trên ước lượng doanh thu và thu nhập của hộ kinh doanh. Để tạo điều kiện thuận lợi cho hộ kinh doanh nhỏ, nhà nước áp dụng các ưu đãi sau:

- Ưu đãi đối với hộ kinh doanh tại các khu vực đặc biệt khó khăn: Các hộ kinh doanh hoạt động tại vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn có thể được hưởng mức thuế khoán thấp hơn so với các khu vực khác, thậm chí có thể được miễn thuế khoán trong một số trường hợp.

- Giảm thuế khoán cho hộ kinh doanh chịu ảnh hưởng bởi thiên tai, dịch bệnh: Khi gặp các biến cố như thiên tai, dịch bệnh, hộ kinh doanh có thể được giảm hoặc miễn thuế khoán tùy theo mức độ thiệt hại.

Ưu đãi về thuế môn bài:

Thuế môn bài là loại thuế mà hộ kinh doanh phải nộp hàng năm dựa trên mức thu nhập ước tính. Tuy nhiên, có một số trường hợp hộ kinh doanh được miễn, giảm thuế môn bài:

- Miễn thuế môn bài cho các hộ kinh doanh mới thành lập trong năm đầu tiên: Theo quy định, hộ kinh doanh mới thành lập sẽ được miễn thuế môn bài trong năm đầu tiên hoạt động.

- Giảm thuế môn bài cho hộ kinh doanh nhỏ lẻ: Các hộ kinh doanh có doanh thu thấp hoặc hoạt động trong các ngành nghề đặc thù có thể được áp dụng mức thuế môn bài thấp hơn so với các hộ kinh doanh khác.

Ưu đãi về thuế đối với các hộ kinh doanh tham gia hợp tác xã:

Hộ kinh doanh tham gia vào các hợp tác xã hoặc các tổ chức kinh tế hợp pháp khác cũng có thể được hưởng một số ưu đãi thuế. Những ưu đãi này có thể bao gồm miễn, giảm thuế TNCN, thuế GTGT, và các loại thuế khác dựa trên quy mô, lĩnh vực hoạt động và đóng góp của họ vào hợp tác xã.

Xem thêm: Hướng dẫn kê khai, nộp thuế khoán theo quy định mới nhất

Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ Luật sư tư vấn pháp luật Thuế về cách tính thuế khoán, gọi: 1900.6162 hoặc gửi thư tư vấn đến địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn để được giải đáp.