Hướng dẫn việc dành quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội

1. Hướng dẫn việc dành quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội

Nhà ở xã hội là loại nhà ở được Nhà nước hỗ trợ cho các đối tượng đủ điều kiện được hưởng chính sách ưu đãi về nhà ở, theo quy định của Luật nhà ở. Mục tiêu của chính sách nhà ở xã hội là đảm bảo cơ bản cho những người có thu nhập thấp, người lao động, gia đình chính sách, người có công với cách mạng, các đối tượng chính sách xã hội khác và những người thuộc các đối tượng hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ có thu nhập thấp theo quy định của pháp luật.

Nhà nước tiến hành hỗ trợ trong việc xây dựng và phát triển các dự án nhà ở xã hội. Đối tượng mua nhà ở xã hội sẽ được hưởng mức giá ưu đãi hơn so với những căn hộ thuộc diện thương mại. Điều này giúp tạo điều kiện thuận lợi cho các đối tượng đang có nhu cầu tìm kiếm nhà ở phù hợp với khả năng tài chính của họ.

Qua chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội, Nhà nước mong muốn đảm bảo môi trường sống ổn định và an lành cho các đối tượng chính sách xã hội, đồng thời giúp giảm bớt gánh nặng về nhà ở đối với người dân có hoàn cảnh khó khăn. Điều này góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và đảm bảo quyền lợi cơ bản của những người cần được hỗ trợ về nhà ở.

Tuy nhiên, việc hỗ trợ nhà ở xã hội cũng cần được thực hiện một cách công bằng và minh bạch để tránh việc lợi dụng chính sách và tạo ra các vấn đề tiêu cực khác. Việc lựa chọn đối tượng hưởng chính sách và quản lý các dự án nhà ở xã hội cần được thực hiện một cách cẩn thận và chính xác, đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong việc sử dụng nguồn lực công cộng.

Tại khoản 2 Điều 16 Luật Nhà ở năm 2014 đã quy định rõ về việc chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở thương mại phải dành một phần diện tích đất ở trong dự án để xây dựng nhà ở xã hội, theo quy định của Chính phủ. Cụ thể, tại các đô thị loại đặc biệt, loại 1, loại 2 và loại 3, việc này là bắt buộc. Còn đối với các loại đô thị khác, việc yêu cầu chủ đầu tư dành phần diện tích đất ở để xây dựng nhà ở xã hội phụ thuộc vào điều kiện cụ thể của địa phương và do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định.

Tại khoản 1 và 3 Điều 56 Luật Nhà ở năm 2014, đã đề cập đến việc xác định diện tích đất để xây dựng nhà ở xã hội trong quy hoạch đô thị và quy hoạch xây dựng nông thôn. Điều này cho phép Ủy ban nhân dân có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng nông thôn phải xác định rõ diện tích đất dành cho phát triển nhà ở xã hội.

Tại khoản 1 và 3 Điều 4 Nghị định số 100/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ về phát triển và quản lý nhà ở xã hội, đã bổ sung và điều chỉnh một số quy định liên quan đến việc phát triển nhà ở xã hội tại các đô thị loại đặc biệt, loại 1, loại 2 và loại 3. Nghị định 100/2015/NĐ-CP đề cập đến việc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm căn cứ vào nhu cầu nhà ở xã hội trên địa bàn để bố trí đủ quỹ đất dành cho phát triển nhà ở xã hội, đồng thời chỉ đạo cơ quan chức năng xác định cụ thể vị trí, địa điểm, quy mô và diện tích đất của từng dự án xây dựng nhà ở xã hội để phát triển đồng bộ về hệ thống hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội.

Nghị định số 49/2021/NĐ-CP ngày 01/4/2021 của Chính phủ đã sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 100/2015/NĐ-CP, tập trung vào việc cải thiện quy hoạch và bố trí quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội tại các đô thị loại đặc biệt, loại 1, loại 2 và loại 3. Điều này nhằm tăng cường hiệu quả trong việc đáp ứng nhu cầu nhà ở xã hội và xây dựng các cộng đồng ổn định, phát triển bền vững cho người dân có thu nhập thấp.

2. Trách nhiệm của chủ đầu tư dự án phát triển nhà ở xã hội

Theo quy định tại khoản 4 Điều 26 Luật Nhà ở năm 2014, chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở thương mại phải có trách nhiệm dành một phần diện tích đất ở trong dự án đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật để xây dựng nhà ở xã hội, tuân thủ đúng quy định của pháp luật về nhà ở. Điều này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển các dự án nhà ở xã hội và đáp ứng nhu cầu nhà ở cho các đối tượng có thu nhập thấp.

Tại khoản 1 Điều 5 Nghị định số 100/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ, đã quy định rõ hơn về việc dành quỹ đất 20% để xây dựng nhà ở xã hội trong các dự án phát triển nhà ở thương mại và dự án đầu tư phát triển đô thị. Điều này áp dụng cho các đô thị từ loại 3 trở lên và khu vực quy hoạch là đô thị từ loại 3 trở lên.

Sự cải thiện và bổ sung quy định tiếp tục được thể hiện tại khoản 4 Điều 1 Nghị định số 49/2021/NĐ-CP ngày 01/4/2021 của Chính phủ. Nghị định này chỉ định rõ hơn về việc dành 20% tổng diện tích đất ở trong các đồ án quy hoạch chi tiết cho dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại và khu đô thị có quy mô sử dụng đất từ 2 ha trở lên tại các đô thị loại đặc biệt và loại I hoặc từ 5 ha trở lên tại các đô thị loại II và loại III. Điều này cũng nhằm hỗ trợ và khuyến khích chủ đầu tư dành diện tích đất để xây dựng nhà ở xã hội và đáp ứng nhu cầu nhà ở cho cộng đồng.

3. Bố trí quỹ đất làm nhà ở xã hội không phù hợp với quy hoạch hoặc có bố trí nhưng không đủ quỹ đất

Trong Nghị định số 100/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ và Nghị định số 49/2021/NĐ-CP ngày 01/4/2021 của Chính phủ, cả hai tài liệu đã quy định rõ về việc dành quỹ đất 20% để xây dựng nhà ở xã hội trong các dự án nhà ở thương mại và đô thị. Tuy nhiên, việc áp dụng quy định này cần cân nhắc và xem xét các yếu tố về quy hoạch và thực tế địa phương để đảm bảo tính phù hợp và hiệu quả trong quá trình phát triển.

Đối với trường hợp bố trí quỹ đất 20% để xây dựng nhà ở xã hội không phù hợp với quy hoạch của địa phương hoặc có bố trí nhưng không đủ quỹ đất 20%, Nghị định số 100/2015/NĐ-CP quy định Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét và chấp thuận. Điều này đảm bảo tính minh bạch và đáng tin cậy trong việc quản lý và sử dụng đất cho mục tiêu xây dựng nhà ở xã hội.

Nghị định số 49/2021/NĐ-CP điều chỉnh và bổ sung thêm việc đối phó với trường hợp bố trí quỹ đất 20% không phù hợp do có sự thay đổi quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết của địa phương. Khi xảy ra tình huống này, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh cần báo cáo Thủ tướng Chính phủ để được chấp thuận việc điều chỉnh quy hoạch đối với quỹ đất 20% dành để xây dựng nhà ở xã hội tại dự án. Đồng thời, cần xác định rõ vị trí và diện tích đất bố trí thay thế tại địa điểm khác trên phạm vi địa bàn và thực hiện các thủ tục liên quan đến việc giao đất, cho thuê đất và xác định giá trị tiền sử dụng đất phải nộp đối với quỹ đất 20%.

Nếu chủ đầu tư đã xác định và dành đủ 20% diện tích đất ở để xây dựng nhà ở xã hội trong đồ án quy hoạch chi tiết, thì khi phân chia dự án thành nhiều dự án thành phần, không cần phải dành thêm quỹ đất ở để xây dựng nhà ở xã hội trong các dự án thành phần này. Điều này giúp đơn giản hóa thủ tục và tạo điều kiện thuận lợi cho chủ đầu tư trong việc triển khai các dự án nhà ở xã hội.

Mời quý khách xem thêm nội dung bài viết: Thuê mua là gì? Quy định về thuê mua nhà ở xã hội. Khi có thắc mắc về quy định pháp luật, hãy liên hệ ngay đến hotline 19006162 hoặc gửi thư tư vấn đến email: lienhe@luatminhkhue.vn