Hủy việc kết hôn hay giải quyết ly hôn khi kết hôn chưa đủ tuổi?

1. Giới thiệu:

Theo quy định của pháp luật Việt Nam, độ tuổi tối thiểu để kết hôn được xác định là 20 tuổi đối với nam và 18 tuổi đối với nữ. Quy định này được đặt ra nhằm đảm bảo sự trưởng thành và sự chuẩn bị đầy đủ về tâm lý và vật chất của các cá nhân trước khi bước vào cuộc sống hôn nhân. Việc kết hôn khi chưa đạt đến độ tuổi quy định không chỉ là một hành vi vi phạm pháp luật mà còn có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng về mặt pháp lý và xã hội.

Trong bối cảnh đó, bài viết này sẽ trình bày rõ sự khác biệt giữa việc hủy bỏ một cuộc hôn nhân đã được thực hiện khi các bên chưa đủ tuổi theo quy định và việc giải quyết ly hôn trong trường hợp đó. Đồng thời, bài viết cũng sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết về cách thực hiện các thủ tục cần thiết theo quy định của pháp luật hiện hành, để đảm bảo rằng mọi quy trình đều được thực hiện đúng cách và theo quy định của pháp luật.

2. Phân biệt hủy việc kết hôn và giải quyết ly hôn:

2.1. Hủy việc kết hôn:

Hủy việc kết hôn là một quy trình pháp lý áp dụng cho những trường hợp hôn nhân vi phạm quy định pháp luật ngay từ khi được thiết lập, bao gồm các tình huống như sau:

- Kết hôn khi các bên chưa đủ tuổi theo quy định pháp luật, tức là khi một hoặc cả hai bên chưa đạt đến độ tuổi tối thiểu mà pháp luật yêu cầu để tiến hành việc kết hôn.

- Kết hôn giữa những người có quan hệ huyết thống gần gũi, ví dụ như giữa anh chị em ruột hoặc các quan hệ huyết thống gần khác mà pháp luật cấm.

- Kết hôn trong trường hợp một bên đã có vợ hoặc chồng hợp pháp, tức là một bên trong quan hệ hôn nhân đã có một cuộc hôn nhân hợp pháp khác vẫn đang tồn tại và chưa được giải quyết hợp pháp.

Việc hủy bỏ một cuộc hôn nhân được thực hiện bởi tòa án thông qua quyết định tuyên bố hôn nhân đó là vô hiệu, tức là không có giá trị pháp lý từ thời điểm được thiết lập.

Hậu quả của việc hủy bỏ hôn nhân bao gồm:

- Cuộc hôn nhân sẽ không được pháp luật công nhận ngay từ đầu, và tất cả các hiệu lực pháp lý của cuộc hôn nhân đó đều bị bác bỏ.

- Các bên liên quan sẽ trở lại trạng thái độc thân, không còn liên quan về mặt pháp lý như vợ chồng.

- Các nghĩa vụ và quyền lợi phát sinh từ hôn nhân, chẳng hạn như quyền và nghĩa vụ tài sản, nghĩa vụ hỗ trợ nhau, và các quyền lợi khác, sẽ không còn tồn tại hoặc phát sinh giữa các bên.

2.2. Giải quyết ly hôn:

Giải quyết ly hôn là quá trình pháp lý nhằm chấm dứt mối quan hệ hôn nhân giữa hai bên vợ chồng. Quá trình này được áp dụng trong trường hợp hôn nhân đã được xác lập hợp pháp, nhưng sau đó các bên vợ chồng quyết định tự nguyện ly hôn hoặc có căn cứ hợp pháp theo quy định của pháp luật hiện hành để yêu cầu ly hôn.

Việc giải quyết ly hôn sẽ được thực hiện thông qua hệ thống tòa án, với nhiệm vụ chủ yếu là xét xử và tuyên bố quyết định ly hôn. Tòa án sẽ căn cứ vào các chứng cứ và lý do được cung cấp bởi các bên để đưa ra phán quyết cuối cùng về việc chấm dứt hôn nhân.

Hậu quả của việc giải quyết ly hôn bao gồm:

- Chấm dứt mối quan hệ hôn nhân: Hôn nhân giữa các bên sẽ chính thức chấm dứt và không còn hiệu lực pháp lý. Các quyền và nghĩa vụ liên quan đến quan hệ hôn nhân cũng sẽ kết thúc.

- Trạng thái pháp lý của các bên: Sau khi ly hôn, các bên sẽ trở lại trạng thái độc thân, nghĩa là họ không còn bị ràng buộc bởi mối quan hệ vợ chồng và có quyền kết hôn với người khác nếu muốn.

- Phân chia tài sản chung: Các bên sẽ phải thực hiện việc phân chia tài sản chung mà hai bên đã sở hữu trong thời gian hôn nhân. Quy trình phân chia tài sản cần tuân thủ theo quy định của pháp luật và sự thỏa thuận của các bên.

- Giải quyết vấn đề nuôi con: Nếu có con chung, các bên phải thỏa thuận về việc nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục con cái. Quyết định về quyền nuôi con sẽ được tòa án xem xét và quyết định dựa trên lợi ích tốt nhất của con.

- Cấp dưỡng: Nếu cần, một trong các bên có thể phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng cho vợ hoặc chồng cũ, hoặc cho con cái, tùy thuộc vào tình trạng tài chính và nhu cầu của các bên sau khi ly hôn.

Quá trình giải quyết ly hôn không chỉ là vấn đề pháp lý mà còn liên quan đến các vấn đề về tài sản, con cái và quyền lợi cá nhân, vì vậy cần được thực hiện một cách cẩn thận và hợp pháp.

3. Hủy việc kết hôn hay giải quyết ly hôn khi kết hôn chưa đủ tuổi?

Việc xác định hủy kết hôn hay ly hôn khi kết hôn chưa đủ tuổi phụ thuộc vào thời điểm hủy/ly hôn và một số yếu tố khác:

- Thời điểm hủy/ly hôn:

+ Trước khi quan hệ vợ chồng: Việc kết hôn bị hủy theo quy định tại Khoản 2 Điều 11 Luật Hôn nhân và gia đình 2014. Lý do hủy là do một trong hai bên không đủ tuổi kết hôn.

+ Sau khi quan hệ vợ chồng: Việc kết hôn không bị hủy mà được giải quyết ly hôn theo quy định chung về ly hôn tại Luật Hôn nhân và gia đình 2014.

- Một số yếu tố khác:

+ Sự đồng ý của các bên liên quan: Việc hủy kết hôn hay ly hôn cần có sự đồng ý của cả hai vợ chồng. Tuy nhiên, trong trường hợp một bên không đồng ý hoặc không đủ năng lực hành vi dân sự, Tòa án sẽ xem xét các yếu tố cụ thể để đưa ra quyết định.

+ Sự hiện diện của con chung: Việc hủy kết hôn hay ly hôn khi có con chung sẽ phức tạp hơn và cần tuân thủ các quy định về quyền nuôi con, chia tài sản chung,...

- Căn cứ pháp lý:

Luật Hôn nhân và gia đình 2014:

Điều 11: Điều kiện kết hôn.

Điều 46: Lý do hủy việc kết hôn.

Chương VI: Giải quyết ly hôn.

Thông tư liên tịch 01/2016/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP: Hướng dẫn giải quyết một số vấn đề liên quan đến việc hủy việc kết hôn, ly hôn.

- Lưu ý về hệ lụy kết hôn khi chưa đủ tuổi:

Về mặt pháp lý:

+ Vi phạm pháp luật: Theo quy định của pháp luật Việt Nam, nam đủ 20 tuổi, nữ đủ 18 tuổi mới được kết hôn. Việc kết hôn khi chưa đủ tuổi là hành vi vi phạm pháp luật, có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

+ Hôn nhân không được pháp luật công nhận: Hôn nhân giữa những người chưa đủ tuổi kết hôn không được pháp luật công nhận, không có giá trị pháp lý. Do đó, các quyền và nghĩa vụ của vợ chồng theo quy định của pháp luật không được áp dụng đối với họ.

+ Gây khó khăn trong việc giải quyết các vấn đề pháp lý: Việc hôn nhân không được pháp luật công nhận có thể dẫn đến nhiều khó khăn trong việc giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan đến tài sản, con cái, thừa kế, v.v.

Về mặt sức khỏe:

+ Nguy cơ sức khỏe sinh sản cao: Việc mang thai và sinh con khi chưa đủ tuổi có thể gây ra nhiều nguy cơ sức khỏe cho cả mẹ và bé, bao gồm: sinh non, sảy thai, thai chết lưu, suy dinh dưỡng, thiếu máu, nhiễm trùng, v.v.

+ Nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục cao: Do chưa có đầy đủ kiến thức và kỹ năng phòng tránh thai an toàn, những người kết hôn khi chưa đủ tuổi có nguy cơ cao mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục, bao gồm HIV/AIDS, sùi mào gà, giang mai, v.v.

+ Nguy cơ bạo lực gia đình cao: Những người kết hôn khi chưa đủ tuổi có nguy cơ cao bị bạo lực gia đình, bao gồm bạo lực thể chất, tinh thần và tình dục.

Về mặt tâm lý và xã hội:

+ Chưa trưởng thành về mặt tâm lý: Khi chưa đủ tuổi, các cá nhân thường chưa trưởng thành về mặt tâm lý, chưa có đủ khả năng để gánh vác trách nhiệm của cuộc sống hôn nhân và gia đình. Điều này có thể dẫn đến nhiều mâu thuẫn, xung đột trong gia đình.

+ Gặp khó khăn trong việc hòa nhập xã hội: Việc kết hôn khi chưa đủ tuổi có thể khiến các cá nhân gặp khó khăn trong việc học tập, công việc và hòa nhập xã hội.

+ Gây ảnh hưởng đến tương lai: Việc kết hôn khi chưa đủ tuổi có thể ảnh hưởng đến tương lai của các cá nhân, bao gồm việc học tập, công việc, sự nghiệp và hạnh phúc gia đình.

Ngoài ra, việc kết hôn khi chưa đủ tuổi còn có thể dẫn đến một số hệ lụy khác như:

+ Gây gánh nặng cho gia đình: Việc nuôi dưỡng con cái đòi hỏi nhiều chi phí và thời gian. Khi kết hôn khi chưa đủ tuổi, các cá nhân thường chưa có đủ khả năng để tự lo cho bản thân và con cái, dẫn đến gánh nặng cho gia đình.

+ Gây ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội: Tỷ lệ kết hôn khi chưa đủ tuổi cao có thể ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, bao gồm việc giảm chất lượng nguồn nhân lực, tăng tỷ lệ nghèo đói, v.v.

Như vậy, Việc kết hôn khi chưa đủ tuổi có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng về mặt pháp lý, sức khỏe, tâm lý, xã hội và kinh tế. Do đó, cần nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác hại của việc kết hôn khi chưa đủ tuổi để khuyến khích các cá nhân kết hôn đúng độ tuổi theo quy định của pháp luật.

Bạn đọc có thể tham khảo bài viết sau: Độ tuổi đăng ký kết hôn đối với nam, nữ
Bài viết trên luật Minh Khuê sẽ gửi tới bạn đọc chi tiết về vấn đề: Hủy việc kết hôn hay giải quyết ly hôn khi kết hôn chưa đủ tuổi? Bạn đọc có bất kỳ thắc mắc về vấn đề pháp lý có thể liên hệ qua số tổng đài 19006162 hoặc thông qua địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ.