Tác giả:: Mục lục bài viết
1. Thuốc chữa bệnh, phòng bệnh là gì ?
Trong Nghị định 120/2004/NĐ-CP, một trong những khía cạnh quan trọng được đề cập là về thuốc phòng, chữa bệnh cho con người. Được xác định tại Khoản 1 Điều 5, nội dung này cung cấp định nghĩa chi tiết về loại sản phẩm này.
Theo đó, thuốc phòng, chữa bệnh cho người là những sản phẩm được tạo ra từ các nguồn gốc khác nhau như động vật, thực vật, khoáng vật, hoá chất và sinh học. Những sản phẩm này được chế biến để sử dụng cho con người với mục đích phòng ngừa bệnh tật, chữa trị bệnh, phục hồi sức khỏe, điều chỉnh chức năng cơ thể, giảm các triệu chứng bệnh, chẩn đoán bệnh, phục hồi và tăng cường sức khoẻ, cũng như tạo ra hiệu ứng làm mất cảm giác trong một phần hoặc toàn bộ cơ thể, ảnh hưởng đến quá trình sinh sản, và thay đổi hình dáng cơ thể. Quy định này cũng đề cập đến khía cạnh của thuốc thành phẩm, tức là những dạng thuốc đã trải qua toàn bộ các giai đoạn sản xuất theo quy trình cần thiết và được phép sử dụng và lưu thông tại Việt Nam.
2. Mua bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, phòng bệnh thì xử lý như thế nào?
Theo quy định tại điểm a, khoản 5 Điều 6 Luật Dược năm 2016 quy định về những hành vi bị nghiêm cấm. Trong đó có hành vi kinh doanh dược thuộc trường hợp kinh doanh thuốc giả, nguyên liệu làm thuốc giả. Việc sản xuất và kinh doanh hàng giả không chỉ vi phạm pháp luật mà còn đe dọa đến quyền lợi của người tiêu dùng. Tuy nhiên, khi đối tượng hàng giả là thuốc phòng bệnh và thuốc chữa bệnh, thì vấn đề trở nên nghiêm trọng hơn nhiều. Điều này bởi vì thuốc giả sẽ được sử dụng trực tiếp thông qua việc uống, bôi, tiêm hoặc truyền vào cơ thể. Một số loại thuốc giả chỉ đơn giản là không có khả năng phòng bệnh hoặc chữa bệnh như các loại thuốc chính hãng. Tuy nhiên, cũng có những loại thuốc giả có thể gây nguy hiểm đến sức khỏe và thậm chí tính mạng của người sử dụng.
Hình phạt và chế tài áp dụng cho việc sản xuất và buôn bán thuốc giả tùy thuộc vào mức độ và tính chất của vi phạm, có thể bao gồm xử phạt hành chính hoặc xử lý hình sự. Cụ thể:
- Xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi buôn bán hàng giả về giá trị sử dụng, công dụng theo quy định tại Điều 9 Nghị định 98/2020/NĐ-CP và Điều 13 Nghị định 17/2022/NĐ-CP:
+ Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng trong trường hợp hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật có trị giá dưới 3.000.000 đồng hoặc thu lợi bất hợp pháp dưới 5.000.000 đồng;
+ Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng trong trường hợp hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật có trị giá từ 3.000.000 đồng đến dưới 5.000.000 đồng hoặc thu lợi bất hợp pháp từ 5.000.000 đồng đến dưới 10.000.000 đồng;
+ Trong trường hợp hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật có trị giá từ 5.000.000 đồng đến dưới 10.000.000 đồng hoặc thu lợi bất hợp pháp từ 10.000.000 đồng đến dưới 20.000.000 đồng thì bị phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 10 triệu đồng;
+ Trong trường hợp hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật có trị giá từ 10.000.000 đồng đến dưới 20.000.000 đồng hoặc thu lợi bất hợp pháp từ 20.000.000 đồng đến dưới 30.000.000 đồng thì bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 30 triệu đồng;
+ Trong trường hợp hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật có trị giá từ 20.000.000 đồng đến dưới 30.000.000 đồng hoặc thu lợi bất hợp pháp từ 30.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng thì bị phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 50 triệu đồng;
+ Trong trường hợp hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật có trị giá từ 30.000.000 đồng trở lên hoặc thu lợi bất hợp pháp từ 50.000.000 đồng trở lên mà không bị truy cứu trách nhiệm hình sự thì bị phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 70 triệu đồng.
Với những trường hợp có tính chất đơn giản, quy mô nhỏ và chưa gây ra hậu quả lớn đến mức đòi hỏi xử lý hình sự, các đối tượng vi phạm sẽ bị áp dụng chế tài hành chính theo quy định hiện hành. Trong trường hợp buôn bán hàng giả liên quan đến giá trị sử dụng và công dụng, mức độ phạt tiền sẽ tùy thuộc vào giá trị tương đương của hàng giả so với hàng thật hoặc nguồn thu bất hợp pháp. Đối với cá nhân, mức phạt tiền có thể từ 1 triệu đồng đến 70 triệu đồng, trong khi đối với tổ chức, mức phạt tiền có thể từ 2 triệu đồng đến 140 triệu đồng.
- Chịu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 194 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 về tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh. Cụ thể:
+ Phạt tù từ 02 năm đến 07 năm trong trường hợp: sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh
+ Phạt tù từ 05 năm đến 12 năm trong trường hợp: Có tổ chức; Có tính chất chuyên nghiệp; Tái phạm nguy hiểm; Lợi dụng chức vụ, quyền hạn; Lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức; Buôn bán qua biên giới; Hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật hoặc hàng hóa có cùng tính năng kỹ thuật, công dụng trị giá từ 150.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng; Thu lợi bất chính từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng; Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%; Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.
+ Phạt tiền từ 12 năm đến 20 năm trong trường hợp: Hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật hoặc hàng hóa có cùng tính năng kỹ thuật, công dụng trị giá 500.000.000 đồng trở lên; Thu lợi bất chính từ 500.000.000 đồng đến dưới 2.000.000.000 đồng; Làm chết người; Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên; Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%; Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.
+ Phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình trong trường hợp: Thu lợi bất chính 2.000.000.000 đồng trở lên; Làm chết 02 người trở lên; Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 122% trở lên; Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.
+ Hình phạt bổ sung: Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
+ Đối với pháp nhân thương mại: có mức hình phạt thấp nhất là 1 tỷ đồng và cao nhất là 20 tỷ đồng, đình chỉ hoạt động đến 03 năm hoặc đình chỉ vĩnh viễn. Ngoài ra, pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.
3. Một số lưu ý về mua bán thuốc chữa bệnh, phòng bệnh
Không tự ý mua thuốc uống mà không theo đơn thuốc của bác sĩ:
- Nguyên nhân: Việc không tự ý mua thuốc uống mà không theo đơn thuốc của bác sĩ có lý do chủ yếu là đảm bảo an toàn và đúng cách sử dụng thuốc. Bác sĩ, dựa trên tri thức và kinh nghiệm y học, đưa ra đơn thuốc dựa trên tình trạng sức khỏe, lịch sử bệnh, và các yếu tố khác của bệnh nhân để đảm bảo liệu pháp phù hợp và an toàn.
- An toàn và hiệu quả: Việc tuân thủ đơn thuốc của bác sĩ giúp đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình sử dụng thuốc. Bác sĩ đã tiến hành chẩn đoán và đưa ra đơn thuốc dựa trên kiến thức chuyên môn, và việc sử dụng đúng thuốc theo đơn giúp tránh tình trạng tự ý dùng thuốc sai, gây nguy hiểm đến sức khỏe và không mang lại kết quả mong đợi.
- Tư vấn và giám sát: Bác sĩ không chỉ đơn thuần viết đơn thuốc mà còn cung cấp tư vấn về cách sử dụng thuốc, liều lượng, tác dụng phụ có thể xảy ra và giám sát quá trình điều trị. Việc tuân thủ đơn thuốc giúp bác sĩ có cơ hội kiểm tra và điều chỉnh liệu trình điều trị dựa trên phản ứng của bệnh nhân.
- Trách nhiệm pháp lý: Việc mua thuốc uống mà không có đơn thuốc của bác sĩ có thể vi phạm các quy định pháp luật liên quan đến việc sử dụng thuốc. Một số loại thuốc chỉ được bán theo đơn thuốc để đảm bảo việc sử dụng chính xác và an toàn. Vi phạm có thể bị xem là hành vi vi phạm pháp luật y tế và chịu trách nhiệm pháp lý tương ứng
Mua thuốc tại những cơ sở buôn bán thuốc uy tín, chất lượng:
- Uy tín: Việc mua thuốc tại những cơ sở buôn bán thuốc uy tín đảm bảo tính chất chính đáng, trung thực và đáng tin cậy của sản phẩm. Các cơ sở uy tín thường tuân thủ các quy định pháp luật về việc buôn bán thuốc, đảm bảo chất lượng và nguồn gốc rõ ràng của thuốc.
- Chất lượng: Mua thuốc tại những cơ sở buôn bán uy tín đảm bảo chất lượng của sản phẩm. Điều này đảm bảo rằng thuốc được sản xuất, bảo quản và vận chuyển đúng quy trình và đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng y tế.
- Kiểm soát nguồn gốc: Mua thuốc tại cơ sở buôn bán uy tín giúp đảm bảo nguồn gốc của thuốc. Điều này có ý nghĩa quan trọng để tránh mua phải thuốc giả, hàng nhái hoặc thuốc không đúng chất lượng, giúp bảo vệ sức khỏe của người dùng.
- Tư vấn chuyên môn: Các cơ sở buôn bán thuốc uy tín thường cung cấp tư vấn chuyên môn về cách sử dụng thuốc, liều lượng, tác dụng phụ và tương tác thuốc. Điều này giúp người dùng có thông tin đầy đủ và chính xác để sử dụng thuốc một cách an toàn và hiệu quả.
- Tuân thủ quy định pháp luật: Mua thuốc tại những cơ sở buôn bán thuốc uy tín đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật liên quan đến việc buôn bán thuốc. Điều này bảo vệ người dùng khỏi việc mua thuốc từ các nguồn không đáng tin cậy hoặc vi phạm quy định về sử dụng thuốc.
Trên đây là toàn bộ nội dung thông tin mà Luật Minh Khuê cung cấp tới quý khách hàng. Ngoài ra quý khách hàng có thể tham khảo thêm bài viết về chủ đề tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh của Luật Minh Khuê. Còn điều gì vướng mắc, quy khách vui lòng liên hệ 1900.6162 hoặc gửi email tới: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ. Trân trọng./.
