1. Căn cứ pháp luật về xử phạt hành vi săn bắt thú rừng, động vật rừng quý hiếm

Căn cứ vào các quy định pháp luật liên quan đến xử phạt hành vi săn bắt thú rừng và động vật rừng quý hiếm, chúng ta có các nghị định và Bộ luật hình sự sau đây:

- Nghị định 35/2019/NĐ-CP: Được ban hành nhằm đảm bảo quản lý bền vững và bảo vệ tài nguyên rừng, nghị định này quy định rõ ràng về các hành vi vi phạm trong lĩnh vực lâm nghiệp, đặc biệt là việc săn bắt các loài động vật quý hiếm. Theo đó, những người vi phạm có thể bị xử phạt hành chính nghiêm khắc để ngăn chặn hành vi săn bắt trái phép và bảo vệ đa dạng sinh học.

- Nghị định số 07/2022/NĐ-CP: Sửa đổi, bổ sung các quy định của các nghị định liên quan đến lĩnh vực lâm nghiệp, bao gồm bảo vệ và kiểm dịch thực vật, thú y, chăn nuôi. Nghị định này cũng tập trung vào việc củng cố và tăng cường các biện pháp quản lý nhằm bảo vệ các loài động vật quý hiếm khỏi việc săn bắt trái phép và buôn bán bất hợp pháp.

- Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017: Cung cấp các quy định rõ ràng về hành vi vi phạm trong lĩnh vực săn bắt thú rừng và động vật rừng quý hiếm. Các hành vi này có thể bị coi là tội phạm hình sự, đặc biệt là khi có sự lạm dụng chức vụ, lợi dụng tình trạng chính sách để tiêu thụ các sản phẩm từ các loài động vật quý hiếm, gây thiệt hại nghiêm trọng đến nguồn tài nguyên thiên nhiên và môi trường sống của chúng.

Những quy định này nhằm mục đích chính đảm bảo sự sống còn và phát triển bền vững của các loài động vật quý hiếm trong tự nhiên, đồng thời ngăn chặn các hoạt động săn bắt, buôn bán trái phép mà không có sự kiểm soát và quản lý chặt chẽ. Việc thực hiện chặt chẽ các quy định này không chỉ góp phần vào bảo tồn nguồn tài nguyên thiên nhiên quý hiếm mà còn giữ vững sự cân bằng sinh thái và bảo vệ môi trường sống cho con người trong tương lai.

 

2. Hình thức xử phạt hành vi săn bắt thú rừng, động vật rừng quý hiếm

Các biện pháp quản lý và xử lý nhằm ngăn chặn hành vi săn bắt động vật rừng quý hiếm không chỉ bảo vệ sự đa dạng sinh học mà còn giữ vững cân bằng môi trường tự nhiên và phát triển bền vững của khu vực.

Việc thực hiện chặt chẽ các quy định này là cơ sở để bảo vệ tài nguyên thiên nhiên quý báu và đảm bảo sự sống còn của các loài động vật trong môi trường tự nhiên. Săn bắt thú rừng và động vật rừng quý hiếm được coi là hành vi vi phạm pháp luật và có thể chia thành hai trường hợp tùy thuộc vào giá trị và mức độ quý hiếm của động vật bị săn bắt:

* Xử phạt vi phạm hành chính:

Trong trường hợp động vật bị săn bắt không thuộc loài quý hiếm hoặc không có giá trị lớn về sinh học, người vi phạm có thể bị xử phạt hành chính. Biện pháp này nhằm ngăn chặn hành vi săn bắt trái phép, bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên và duy trì sự cân bằng sinh thái.

Theo quy định chi tiết tại Điều 21 của Nghị định 35/2019/NĐ-CP, được sửa đổi và bổ sung bởi khoản 12 Điều 1 của Nghị định 07/2022/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lâm nghiệp, các hành vi liên quan đến săn bắt, giết, nuôi, nhốt động vật rừng trái phép sẽ chịu mức xử phạt như sau:

- Mức phạt tiền: Người vi phạm có thể bị phạt từ 5 triệu đồng đến 400 triệu đồng, phụ thuộc vào giá trị và loại động vật bị săn bắt. Đối với các động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm, mức phạt thường cao hơn so với các động vật thông thường. Mức phạt được quy định rõ ràng để đảm bảo sự nghiêm minh và công bằng trong xử lý các trường hợp vi phạm.

- Biện pháp bổ sung: Ngoài mức phạt tiền, còn có thể áp dụng tịch thu tang vật, dụng cụ, công cụ liên quan đến hành vi vi phạm. Biện pháp này nhằm vào mục đích ngăn chặn và ngăn ngừa các hành vi vi phạm tái diễn, đồng thời giữ vững và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên quý báu của đất nước.

- Biện pháp khắc phục hậu quả: Người vi phạm cũng bị buộc thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường, nguy cơ lây lan dịch bệnh. Nếu có, họ cần tiêu hủy hàng hóa, vật phẩm gây hại cho sức khỏe con người, vật nuôi, cây trồng và môi trường. Đây là những biện pháp cần thiết để giảm thiểu tác động tiêu cực do hành vi vi phạm gây ra đến môi trường và cộng đồng.

Điều này thể hiện sự nghiêm túc và quyết liệt của pháp luật trong việc bảo vệ các loài động vật quý hiếm và nguy cấp, đồng thời khuyến khích cộng đồng tham gia vào việc bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và môi trường sống. Việc thực thi chặt chẽ và hiệu quả các quy định này không chỉ đảm bảo sự cân bằng sinh thái mà còn bảo vệ lợi ích chung của xã hội.

* Truy cứu trách nhiệm hình sự:

Đối với các loài động vật có giá trị cao về sinh học và được pháp luật xếp vào danh sách quý hiếm, việc săn bắt trái phép có thể bị xem là tội phạm hình sự. Trường hợp này, người phạm tội có thể phải chịu hình phạt nghiêm khắc hơn bao gồm cả án tù, đặc biệt là khi việc săn bắt được thực hiện có sự lợi dụng chức vụ, tổ chức hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng đến nguồn tài nguyên thiên nhiên và sinh thái hệ.

Người vi phạm hành vi có thể bị xử lý trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 234 Bộ luật Hình sự 2015, được sửa đổi bởi khoản a, khoản b Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017, tùy vào tính chất và mức độ nguy hiểm của hành vi, có thể chịu các hình phạt như sau:

- Mức phạt tiền: Người vi phạm có thể bị phạt từ 50.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng. Mức phạt tiền được áp dụng để bảo đảm tính nghiêm minh và đồng thời thể hiện sự cân nhắc đối với tác động của hành vi phạm tội.

- Phạt cải tạo không giam giữ: Có thể áp dụng phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm, nhằm mục đích giáo dục và cải thiện hành vi của người phạm tội sau khi xảy ra vi phạm.

- Phạt tù: Trường hợp nghiêm trọng hơn, người vi phạm có thể bị phạt tù từ 06 tháng đến 07 năm. Đây là biện pháp xử lý nghiêm khắc đối với những hành vi gây hại nghiêm trọng đến xã hội và cộng đồng.

- Biện pháp khác: Ngoài các mức phạt trên, người phạm tội còn có thể bị áp dụng phạt tiền từ 300.000.000 đồng đến 1.500.000.000 đồng, hoặc cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm. Những biện pháp này nhằm vào mục đích ngăn chặn tái phạm và bảo vệ lợi ích chung của cộng đồng.

Các biện pháp xử lý hình sự được quy định rõ ràng và nghiêm túc, nhằm bảo vệ an toàn, trật tự xã hội và đảm bảo công bằng trong xử lý các trường hợp vi phạm pháp luật.

 

3. Một số trường hợp tăng nặng hình phạt đối với hành vi săn bắt thú rừng, động vật rừng quý hiếm

Một số trường hợp có thể dẫn đến tăng nặng hình phạt đối với hành vi săn bắt thú rừng, động vật rừng quý hiếm bao gồm những tình huống sau đây:

- Số lượng động vật bị săn bắt: Nếu người vi phạm săn bắt một lượng lớn động vật rừng quý hiếm, đặc biệt là những loài có giá trị cao hoặc đang bị đe dọa tuyệt chủng, hình phạt có thể được tăng lên đáng kể để phản ánh sự nghiêm trọng của hành vi này.

- Mức độ tàn phá môi trường: Nếu hành vi săn bắt gây ra tác hại lớn đến môi trường tự nhiên, ví dụ như làm suy giảm số lượng động vật rừng quý hiếm trong khu vực hoặc làm thay đổi cơ cấu sinh thái, hình phạt sẽ được áp dụng mạnh mẽ hơn để ngăn chặn các tác động tiêu cực này.

- Mức độ tổ chức hành vi: Nếu hành vi săn bắt được tổ chức, có sự lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc có sự hợp tác chặt chẽ với các mạng lưới buôn bán động vật hoang dã, hình phạt sẽ có xu hướng nghiêm trọng hơn để đáp ứng mức độ phức tạp và nguy hiểm của tội phạm.

- Tác động đến nguồn gen và di truyền: Nếu hành vi săn bắt dẫn đến sự mất mát di truyền, làm giảm sự đa dạng sinh học hoặc tác động đến nguồn gen của các loài động vật rừng quý hiếm, hình phạt sẽ được áp dụng để bảo vệ giá trị di truyền quan trọng này.

- Những hành vi phụ trợ nghiêm trọng: Ngoài hành vi săn bắt chính, nếu người vi phạm có các hành vi phụ trợ nghiêm trọng như buôn bán, vận chuyển, lưu thông trái phép động vật rừng quý hiếm, hình phạt cũng sẽ được tăng cường để ngăn chặn sự lan rộng của tội phạm này.

Những trường hợp nêu trên thể hiện sự nghiêm trọng và tác động tiêu cực của hành vi săn bắt thú rừng, động vật rừng quý hiếm đến môi trường và sự sinh sống của các loài quý giá này, từ đó yêu cầu xử lý hình phạt một cách nghiêm khắc để bảo vệ sự bền vững của hệ sinh thái và các nguồn tài nguyên thiên nhiên

Ngoài ra, có thể tham khảo: Săn bắt động vật nguy cấp, quý, hiếm có thể bị kết án hai mươi năm tù. Còn khúc mắc, liên hệ 1900.6162 hoặc gửi email tới: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ. Xin cảm ơn.