Những hành vi nào bị cấm khi thuê người giúp việc?

1. Ngược đãi, quấy rối tình dục, cưỡng bức lao động, dùng vũ lực đối với lao động là người giúp việc gia đình

Theo Điều 165 của Bộ luật Lao động năm 2019, có ba hành vi bị nghiêm cấm đối với người sử dụng lao động trong quan hệ lao động với người lao động là người giúp việc trong gia đình. Dưới đây là mô tả chi tiết về các hành vi này:

Thứ nhất, về hành vi cưỡng bức lao động, quấy rối tình dục, và việc ngược đãi người lao động là các hành vi cấm kỵ và trái pháp luật trong lĩnh vực lao động. Và tại Điều 8 của Bộ luật Lao động năm 2019, những hành vi này cũng đều bị nghiêm cấm. Hãy xem xét một số chi tiết liên quan đến mỗi loại hành vi này:

- Cưỡng bức lao động: Cưỡng bức lao động là hành vi sử dụng vũ lực, đe dọa bằng vũ lực hoặc các thủ đoạn khác để buộc người lao động phải thực hiện công việc mà họ không muốn thực hiện. Ví dụ rõ ràng về hành vi này có thể là việc đánh đập hoặc gây thương tích đối với người lao động để buộc họ làm thêm giờ hoặc thực hiện các hành động không mong muốn. Phạm nhân của hành vi này có thể phải đối diện với xử lý vi phạm hành chính hoặc xử lý hình sự, tùy thuộc vào mức độ của hành vi vi phạm.

- Quấy rối tình dục tại nơi làm việc: Quấy rối tình dục tại nơi làm việc xảy ra khi một người thực hiện hành vi tình dục đối với người khác tại nơi làm việc mà không có sự chấp thuận của người đó. Hành vi này có thể thể hiện thông qua hoạt động thể chất hoặc lời nói, ngôn ngữ cơ thể. Ví dụ có thể là xàm sỡ hoặc tiếp xúc chân tay mang tính tình dục. Nó thường xảy ra tại nơi làm việc của những người làm việc tại gia đình, nơi môi trường làm việc thường là gia đình của người sử dụng lao động, và đây là một môi trường kín đáo và khó bị phát hiện. Các hành vi này cũng có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc xử lý hình sự, tùy thuộc vào mức độ.

Ngược đãi và dùng vũ lực đối với người lao động là các hành vi bất hợp pháp và vi phạm quyền của người lao động trong môi trường làm việc.

- Ngược đãi lao động: Đây là hành vi bất công và vi phạm quyền của người lao động trong môi trường làm việc. Ngược đãi lao động có thể bao gồm việc trả lương quá thấp so với công việc hoặc vị trí tương ứng, làm việc quá giờ hoặc không có thời gian nghỉ ngơi, không cung cấp các quyền và lợi ích theo quy định, và tạo ra môi trường làm việc không an toàn hoặc không lành mạnh. Các hành vi này có thể làm tổn hại đến sức khỏe, an ninh, và sự phát triển của người lao động.

- Dùng vũ lực đối với người lao động: Đây là hành vi sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực để buộc người lao động phải thực hiện các hành động hoặc chấp nhận điều kiện không hợp lý trong môi trường làm việc. Điều này có thể bao gồm việc đánh đập, hành vi bạo hành, đe dọa bằng vũ lực hoặc việc tạo ra một môi trường làm việc đe dọa và kỳ thị. Dùng vũ lực đối với người lao động là một hành vi cực kỳ nghiêm trọng và vi phạm pháp luật, và nó có thể dẫn đến xử lý hình sự.

Các hành vi trên đều bị xác định là các hành vi không được phép và đang làm tổn thương đến quyền lợi và sức khỏe của người lao động. Chính pháp luật và quy định về lao động thường bảo vệ người lao động khỏi những hành vi này và có cơ chế xử lý vi phạm.

- Khó khăn đối với người lao động là người giúp việc tại gia đình: Điều quan trọng cần lưu ý là người lao động là người giúp việc tại gia đình thường gặp khó khăn trong việc bảo vệ quyền và lợi ích của họ, do môi trường làm việc và công việc của họ thường xảy ra tại nơi sống của người sử dụng lao động. Môi trường làm việc riêng tư này làm cho việc phát hiện và báo cáo các hành vi vi phạm trở nên khó khăn. Tuy nhiên, những hành vi như cưỡng bức lao động và quấy rối tình dục vẫn bị cấm, và việc thực hiện chúng có thể dẫn đến xử lý hình sự, đặc biệt nếu chúng trở thành hành vi vi phạm tội phạm.

Trong tất cả trường hợp, việc tuân thủ pháp luật và bảo vệ quyền và lợi ích của người lao động là rất quan trọng, và các cơ quan chức năng cần phải can thiệp để bảo vệ những người bị ảnh hưởng bởi các hành vi này và đảm bảo rằng những người vi phạm sẽ bị trừng phạt theo luật.

2. Giao những việc cho người giúp việc gia đình không theo hợp đồng lao động

Hợp đồng lao động là một tài liệu quan trọng trong quan hệ lao động giữa người sử dụng lao động và người lao động. Nó thể hiện sự thỏa thuận rõ ràng về các yêu cầu công việc và quyền lợi của cả hai bên. Đối với người lao động là người giúp việc, việc thỏa thuận chi tiết trong hợp đồng là một phần quan trọng để đảm bảo công việc được thực hiện một cách đúng đắn và bảo vệ quyền lợi của cả người giúp việc và người sử dụng lao động.

Một hợp đồng lao động với người lao động là người giúp việc cần phải thỏa thuận rõ ràng về công việc của họ. Cụ thể, giúp việc thường bao gồm nhiều loại công việc như chăm sóc trẻ em, chăm sóc người bệnh, làm việc nhà, nấu ăn, và nhiều công việc khác. Chi tiết về các công việc này cần được đề cập và thỏa thuận một cách rõ ràng trong hợp đồng lao động. Điều này giúp xác định rõ vai trò và trách nhiệm của người giúp việc và người sử dụng lao động, tránh hiểu lầm và tranh chấp trong tương lai.

Trong trường hợp người sử dụng lao động giao việc cho người giúp việc không theo trường hợp, tức là giao công việc không nằm trong danh sách các công việc giúp việc cho gia đình hoặc công việc đã thỏa thuận trong hợp đồng lao động, hoặc giao việc làm nhưng không được thỏa thuận rõ ràng trong hợp đồng, thì người lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng mà không cần phải báo trước. Điều này được quy định trong Điểm a Khoản 2 Điều 35 của Bộ luật Lao động năm 2019. Quyền này đảm bảo rằng người lao động không bị ép buộc hoặc phải thực hiện công việc ngoài phạm vi hợp đồng ban đầu mà họ không đồng ý.

Tóm lại, hợp đồng lao động là một tài liệu quan trọng để xác định và bảo vệ quyền lợi của cả người sử dụng lao động và người lao động. Việc thỏa thuận rõ ràng về công việc và quyền và nghĩa vụ của cả hai bên đặc biệt quan trọng, đặc biệt trong trường hợp người lao động là người giúp việc.

3. Giữ giấy tờ tùy thân của người lao động 

Người sử dụng lao động có quyền biết danh tính của người lao động, nhưng không được giữ giấy tờ tùy thân của họ, đặc biệt là đối với người giúp việc gia đình. Giấy tờ tùy thân này bao gồm Thẻ căn cước nhân dân/Chứng minh thư nhân dân và Hộ chiếu. Chúng là những tài liệu quan trọng để người lao động thực hiện một loạt các giao dịch hằng ngày, bao gồm chuyển tiền tại ngân hàng, tham gia kỳ thi, và nhiều hoạt động khác. Vì vậy, theo quy định pháp luật, người sử dụng lao động không được phép giữ giấy tờ tùy thân của người lao động.

Trong trường hợp vi phạm quy định này, người sử dụng lao động có thể bị áp đặt mức phạt tiền theo điểm a khoản 3 Điều 30 của Nghị định số 12/2022NĐ-CP. Mức phạt này có thể biến đổi, nhưng thường nằm trong khoảng từ 10 triệu đồng đến 15 triệu đồng, tuỳ thuộc vào nghiêm độ vi phạm cụ thể và quy định của pháp luật lao động.

Với việc giữ giấy tờ tùy thân của người lao động, pháp luật nói riêng và pháp luật Việt Nam nói chung đã đề ra những quy định cụ thể nhằm bảo vệ quyền và lợi ích của người lao động và đảm bảo rằng họ có quyền tự do và quyền riêng tư trong quản lý giấy tờ cá nhân. Các hành vi vi phạm quy định này được xem xét nghiêm trọng và có sự can thiệp của cơ quan chức năng để áp dụng các biện pháp trừng phạt khi cần thiết.

Những hành vi nêu trên đều bị nghiêm cấm theo quy định của Bộ luật lao động để bảo vệ quyền và lợi ích của người giúp việc gia đình trong môi trường lao động và đảm bảo rằng họ được đối xử một cách công bằng và tôn trọng.

Xem thêm: Quy định pháp luật về lao động là người giúp việc gia đình 2023