Quy định về di chuyển người lao động nước ngoài trong nội bộ doanh nghiệp

1. Quy định chung về di chuyển người lao động nước ngoài trong nội bộ doanh nghiệp

1.1. Khái niệm về di chuyển người lao động nước ngoài trong nội bộ doanh nghiệp

Định nghĩa:

Di chuyển người lao động nước ngoài trong nội bộ doanh nghiệp được hiểu là quá trình chuyển giao nhân sự từ một đơn vị của công ty mẹ ở nước ngoài sang một đơn vị khác cùng thuộc công ty đó tại Việt Nam. Việc di chuyển này có thể là tạm thời hoặc lâu dài và được thực hiện nhằm mục đích quản lý, điều hành, hoặc chuyên môn hóa công việc tại các chi nhánh, văn phòng đại diện hoặc doanh nghiệp con tại Việt Nam. Điều này cho phép công ty mẹ duy trì sự linh hoạt trong việc quản lý nhân sự và tối ưu hóa nguồn lực cho các dự án, thị trường mới hoặc các mục tiêu chiến lược.

Các yếu tố pháp lý liên quan:

Di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp phải tuân thủ các quy định pháp lý cụ thể để đảm bảo tính hợp pháp và quyền lợi của các bên liên quan. Các yếu tố pháp lý chủ yếu liên quan bao gồm:

• Loại hình lao động phù hợp: Đối tượng di chuyển phải thuộc các nhóm nhà quản lý, giám đốc điều hành, chuyên gia hoặc lao động kỹ thuật. Các nhóm này đều cần đáp ứng những tiêu chuẩn về trình độ chuyên môn và kinh nghiệm theo quy định.
• Thời gian làm việc tối thiểu: Người lao động phải có thời gian làm việc tối thiểu tại công ty mẹ trước khi di chuyển, đảm bảo họ đã tích lũy đủ kinh nghiệm và hiểu biết cần thiết.
• Giấy phép lao động: Người lao động cần có giấy phép lao động hợp lệ để làm việc tại Việt Nam, đảm bảo việc di chuyển tuân thủ quy định của pháp luật Việt Nam.

1.2. Các văn bản pháp luật hiện hành điều chỉnh việc di chuyển lao động

Nghị định và thông tư điều chỉnh:

• Nghị định 152/2020/NĐ-CP: Nghị định này là văn bản pháp lý chủ yếu điều chỉnh việc quản lý lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam. Theo Điều 2 và Điều 3 của nghị định này, việc di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp chỉ áp dụng cho các đối tượng như nhà quản lý, giám đốc điều hành, chuyên gia và lao động kỹ thuật đã làm việc tại công ty mẹ ít nhất 12 tháng liên tục. Nghị định cũng quy định rõ các yêu cầu về trình độ chuyên môn và thời gian làm việc của người lao động trước khi di chuyển.
• Nghị định 70/2023/NĐ-CP: Nghị định này sửa đổi và bổ sung một số điều của Nghị định 152/2020/NĐ-CP, cung cấp các quy định cập nhật và điều chỉnh quy trình quản lý lao động nước ngoài, bao gồm việc di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp.

Quy định của Bộ Luật Lao động:

Bộ Luật Lao động Việt Nam có các quy định liên quan đến việc làm của lao động nước ngoài tại Việt Nam, bao gồm các nguyên tắc cơ bản về quyền lợi và nghĩa vụ của lao động nước ngoài. Tuy nhiên, các quy định chi tiết hơn về di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp chủ yếu được quy định trong các nghị định và thông tư của Chính phủ.

2. Điều kiện để người lao động nước ngoài được di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp

2.1. Điều kiện về người lao động nước ngoài

Thời gian làm việc tối thiểu:

Theo quy định tại Nghị định 152/2020/NĐ-CP, người lao động nước ngoài phải đã làm việc tại doanh nghiệp mẹ ít nhất 12 tháng liên tục trước khi được phép di chuyển sang công ty con hoặc chi nhánh tại Việt Nam. Thời gian này đảm bảo rằng người lao động đã tích lũy đủ kinh nghiệm và có hiểu biết sâu sắc về hoạt động của doanh nghiệp.

Yêu cầu về trình độ chuyên môn và vị trí công việc:

• Nhà quản lý: Phải là người quản lý doanh nghiệp theo quy định tại khoản 24 Điều 4 Luật Doanh nghiệp, hoặc đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu của cơ quan, tổ chức. Điều này đảm bảo rằng người lao động có đủ khả năng quản lý và điều hành.
• Giám đốc điều hành: Có thể là người đứng đầu chi nhánh, văn phòng đại diện hoặc địa điểm kinh doanh của doanh nghiệp, hoặc người đứng đầu và trực tiếp điều hành ít nhất một lĩnh vực của doanh nghiệp.
• Chuyên gia: Phải có bằng đại học trở lên và ít nhất 3 năm kinh nghiệm làm việc phù hợp với vị trí dự kiến tại Việt Nam, hoặc ít nhất 5 năm kinh nghiệm cùng chứng chỉ hành nghề phù hợp.
• Lao động kỹ thuật: Cần có ít nhất 1 năm đào tạo và 3 năm kinh nghiệm hoặc ít nhất 5 năm kinh nghiệm trong công việc phù hợp.

2.2. Điều kiện về doanh nghiệp và công ty mẹ

Điều kiện của doanh nghiệp mẹ và doanh nghiệp con:

• Doanh nghiệp mẹ: Phải có hiện diện thương mại hợp pháp tại Việt Nam, nghĩa là đã được cấp giấy phép hoạt động và có sự hiện diện rõ ràng trên lãnh thổ Việt Nam.
• Doanh nghiệp con: Cũng cần có hiện diện thương mại hợp pháp và có sự liên kết chặt chẽ với doanh nghiệp mẹ để đảm bảo việc di chuyển là hợp pháp và có thể quản lý hiệu quả.

Các quy định về tính hợp pháp và quy mô của doanh nghiệp:

Doanh nghiệp mẹ và doanh nghiệp con phải tuân thủ các quy định pháp lý về đăng ký doanh nghiệp, bao gồm việc có giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp và giấy phép hoạt động phù hợp với các quy định của pháp luật Việt Nam. Doanh nghiệp con cần chứng minh rằng họ là một phần của hệ thống tổ chức lớn hơn và có sự kết nối chặt chẽ với doanh nghiệp mẹ.

3. Thủ tục và quy trình di chuyển người lao động nước ngoài

3.1. Hồ sơ cần chuẩn bị

Danh sách các giấy tờ cần thiết:

• Giấy phép lao động: Đây là tài liệu quan trọng nhất, chứng minh rằng người lao động nước ngoài có quyền làm việc hợp pháp tại Việt Nam. Giấy phép lao động phải được cấp bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền như Sở Lao động - Thương binh và Xã hội.
• Hợp đồng lao động: Hợp đồng lao động phải được ký kết giữa người lao động và doanh nghiệp tại Việt Nam, nêu rõ các điều khoản làm việc, lương thưởng, và các quyền lợi khác.
• Giấy xác nhận công tác: Cung cấp chứng cứ về thời gian và vị trí công việc của người lao động tại doanh nghiệp mẹ. Đây là tài liệu quan trọng để chứng minh rằng người lao động đã làm việc đủ thời gian yêu cầu tại công ty mẹ.

Tài liệu liên quan đến doanh nghiệp mẹ và doanh nghiệp con:

• Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp: Chứng minh sự hiện diện hợp pháp của doanh nghiệp tại Việt Nam.
• Giấy phép hoạt động: Đối với doanh nghiệp con và doanh nghiệp mẹ, phải có giấy phép hoạt động hợp pháp theo quy định của pháp luật Việt Nam.

3.2. Quy trình nộp hồ sơ và xin cấp giấy phép lao động

Các bước nộp hồ sơ:

1. Chuẩn bị hồ sơ: Tập hợp đầy đủ các tài liệu cần thiết theo danh sách đã nêu trên.
2. Nộp hồ sơ tại cơ quan có thẩm quyền: Hồ sơ cần được nộp tại Sở Lao động - Thương binh và Xã hội hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác theo quy định. Hồ sơ có thể được nộp trực tiếp hoặc qua hệ thống trực tuyến nếu có.
3. Xem xét và phê duyệt: Cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ xem xét hồ sơ và cấp giấy phép lao động nếu tất cả các điều kiện đều được đáp ứng.

Thời gian xét duyệt:

Thời gian xét duyệt hồ sơ và cấp giấy phép lao động thường mất từ 5 đến 15 ngày làm việc, tùy thuộc vào tính hoàn chỉnh của hồ sơ và khối lượng công việc của cơ quan thẩm quyền. Trong trường hợp hồ sơ không đầy đủ hoặc cần bổ sung thêm thông tin, thời gian xét duyệt có thể bị kéo dài.

4. Các lưu ý khi di chuyển người lao động nước ngoài trong nội bộ doanh nghiệp

4.1. Quyền lợi và trách nhiệm của người lao động và doanh nghiệp

Quyền lợi bảo hiểm và chế độ làm việc:

Người lao động nước ngoài khi di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp tại Việt Nam phải được đảm bảo các quyền lợi về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và các chế độ làm việc theo quy định của pháp luật Việt Nam. Điều này bao gồm việc tham gia các chương trình bảo hiểm bắt buộc và các phúc lợi khác như quy định trong hợp đồng lao động và chính sách của doanh nghiệp.

Trách nhiệm của doanh nghiệp:

Doanh nghiệp phải đảm bảo rằng các quyền lợi của người lao động được thực hiện đầy đủ và đúng hạn. Đồng thời, doanh nghiệp cần phải thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ pháp lý đối với cơ quan quản lý nhà nước, bao gồm việc nộp báo cáo định kỳ và cập nhật thông tin liên quan đến người lao động nước ngoài.

4.2. Xử lý vi phạm quy định về di chuyển lao động

Các hình thức xử lý vi phạm:

• Xử phạt hành chính: Các vi phạm liên quan đến việc di chuyển lao động có thể bị xử phạt hành chính theo quy định của pháp luật. Mức phạt cụ thể sẽ tùy thuộc vào mức độ vi phạm và các tình tiết liên quan.
• Hủy giấy phép lao động: Trong trường hợp vi phạm nghiêm trọng hoặc tái phạm, cơ quan nhà nước có thể hủy giấy phép lao động của người lao động nước ngoài, làm ảnh hưởng đến khả năng làm việc của họ tại Việt Nam.

Biện pháp khắc phục:

• Cải thiện quy trình nội bộ: Doanh nghiệp cần rà soát và cải thiện quy trình di chuyển lao động để đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật. Điều này bao gồm việc kiểm tra và cập nhật các quy trình nội bộ liên quan đến việc chuẩn bị hồ sơ, nộp hồ sơ và xử lý các vấn đề phát sinh.
• Đào tạo nhân sự: Cần đào tạo nhân sự phụ trách việc di chuyển lao động về các quy định và thủ tục pháp lý để giảm thiểu rủi ro vi phạm. Đào tạo nên bao gồm các kiến thức về luật lao động, quy trình xin giấy phép lao động và các quy định pháp lý liên quan.

Việc di chuyển người lao động nước ngoài trong nội bộ doanh nghiệp tại Việt Nam là một phần quan trọng trong quản lý nhân sự quốc tế. Các quy định pháp lý hiện hành, bao gồm Nghị định 152/2020/NĐ-CP và Nghị định 70/2023/NĐ-CP, cung cấp cơ sở pháp lý rõ ràng và chi tiết để thực hiện việc di chuyển này một cách hợp pháp và hiệu quả. Doanh nghiệp cần chú trọng đến các điều kiện, thủ tục và quyền lợi của người lao động để đảm bảo tuân thủ pháp luật và bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan. Việc tuân thủ các quy định pháp lý không chỉ giúp doanh nghiệp hoạt động hiệu quả mà còn góp phần xây dựng môi trường làm việc chuyên nghiệp và minh bạch tại Việt Nam.