Quy định việc hướng dẫn bảo quản thuốc gây nghiện trong bệnh viện

1. Quy định bảo quản thuốc gây nghiện trong bệnh viện hiện nay như thế nào?

Hướng dẫn bảo quản và sử dụng thuốc gây nghiện trong bệnh viện theo quy định tại điểm a, điểm đ của Điều 4 của Thông tư 20/2017/TT-BYT về hướng dẫn Luật dược như sau: Các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, cơ sở cai nghiện, cơ sở nghiên cứu, đào tạo chuyên ngành y dược và các cơ sở có hoạt động dược không vì mục đích thương mại khác phải tuân thủ các yêu cầu về Thực hành tốt bảo quản thuốc và nguyên liệu làm thuốc như sau:

- Thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần, thuốc tiền chất, và nguyên liệu làm thuốc là dược chất gây nghiện, dược chất hướng thần, và tiền chất dùng làm thuốc phải được bảo quản trong kho hoặc tủ riêng biệt có khóa an toàn và không được đặt chung với các loại thuốc, nguyên liệu làm thuốc khác. Trong trường hợp không có kho hoặc tủ riêng biệt, thuốc gây nghiện có thể được bảo quản cùng với thuốc hướng thần, thuốc tiền chất nhưng phải sắp xếp riêng biệt cho từng loại, và cần có biển hiệu rõ ràng để tránh nhầm lẫn. Thuốc hướng thần phải được sắp xếp trong quầy, tủ của trạm y tế cấp xã, trạm xá có khóa an toàn và phải được giao cho người quản lý, cấp phát và ghi nhận trong sổ sách theo dõi.

- Các loại thuốc dạng phối hợp chứa dược chất gây nghiện, dược chất hướng thần, hoặc tiền chất phải được bảo quản trong khu vực riêng biệt, không được pha trộn với các loại thuốc khác. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc ngăn chặn sự tương tác không mong muốn giữa các loại thuốc, đặc biệt là trong trường hợp các loại thuốc này có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng hoặc tương tác không mong muốn nếu được sử dụng cùng với các loại thuốc khác. Điều này cũng giúp đảm bảo tính an toàn và hiệu quả của quá trình điều trị.

- Thuốc phóng xạ phải được bảo quản trong kho hoặc tủ có khóa an toàn để đảm bảo an toàn về bức xạ và an ninh, đồng thời ngăn chặn sự tiếp xúc với bức xạ môi trường theo quy định của pháp luật về năng lượng nguyên tử. Điều này rất quan trọng để đảm bảo an toàn cho cả người sử dụng và môi trường xung quanh khi làm việc với các loại thuốc phóng xạ.

- Thuốc độc và nguyên liệu độc làm thuốc phải được bảo quản trong khu vực riêng biệt, sắp xếp gọn gàng để dễ quan sát và tránh nhầm lẫn với các loại thuốc khác. Đảm bảo rằng thuốc độc và nguyên liệu độc được lưu trữ trong một khu vực độc lập, không tiếp xúc trực tiếp với các loại thuốc khác. Điều này giúp ngăn chặn sự lẫn lộn và giữ cho các loại thuốc độc được phân biệt rõ ràng. Sắp xếp thuốc độc và nguyên liệu độc một cách gọn gàng, có tổ chức để dễ dàng quan sát và kiểm tra. Việc này giúp người sử dụng dễ dàng nhận biết và tránh nhầm lẫn với các loại thuốc khác. Ngoài việc sắp xếp, cần áp dụng các biện pháp bảo mật như khóa cửa, hạn chế truy cập, hoặc các biện pháp bảo vệ khác để ngăn chặn sự truy cập trái phép và đảm bảo an toàn cho mọi người trong cơ sở y tế.

- Thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần, thuốc tiền chất trong tủ thuốc trực, tủ thuốc cấp cứu phải được đặt ở ngăn hoặc ô riêng, không được trộn lẫn với các loại thuốc khác và phải được giữ bởi điều dưỡng viên trực, cấp phát theo y lệnh. Các tủ thuốc trực, tủ thuốc cấp cứu phải có khóa an toàn, và số lượng cũng như loại thuốc được kiểm soát đặc biệt theo quy định của người đứng đầu cơ sở trong văn bản. Khi có sự thay đổi ca trực, người giữ thuốc của ca trực trước phải bàn giao số lượng thuốc và sổ theo dõi cho người giữ thuốc của ca trực sau. Việc bàn giao phải được ghi nhận đầy đủ trên sổ theo dõi thuốc.

2. Cách sử dụng thuốc gây nghiện trong bệnh viện

Việc sử dụng thuốc gây nghiện trong bệnh viện được thực hiện theo quy định tại Điều 6 Khoản 1 của Thông tư 20/2017/TT-BYT như sau: Đối với các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, trừ các cơ sở điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế, việc cấp phát và sử dụng thuốc được thực hiện theo hướng dẫn tại Thông tư số 23/2011/TT-BYT ngày 10 tháng 6 năm 2011 của Bộ trưởng Bộ Y tế về việc hướng dẫn sử dụng thuốc trong các cơ sở y tế có giường bệnh (gọi tắt là Thông tư số 23/2011/TT-BYT).

Theo đó, hướng dẫn sử dụng thuốc được thực hiện như sau: Dược sĩ trong Khoa Dược có trách nhiệm cập nhật thông tin về thuốc và hướng dẫn sử dụng cho Thầy thuốc, dược sĩ, điều dưỡng viên và người bệnh; Thầy thuốc hướng dẫn người bệnh (hoặc người nhà của người bệnh) về cách sử dụng thuốc; Điều dưỡng viên và Hộ sinh viên chịu trách nhiệm hướng dẫn người bệnh sử dụng thuốc hoặc tự dùng thuốc dựa trên y lệnh, để đảm bảo việc sử dụng thuốc đúng cách, đúng thời điểm và đúng liều lượng; Người bệnh phải tuân thủ đúng quy trình điều trị, không tự ý ngưng dùng thuốc hoặc tự ý thay đổi liều lượng mà không được chỉ định của Thầy thuốc. Người bệnh hoặc người nhà của họ chịu trách nhiệm về mọi hậu quả phát sinh từ việc tự ý sử dụng thuốc không theo đúng chỉ dẫn của Thầy thuốc.

3. Xử lý trường hợp thiếu trách nhiệm trong bảo quản làm thất thoát thuốc gây nghiện thế nào?

Về việc xử lý vi phạm, dưới đây là các quy định được nêu trong Điều 65 của Nghị định 117/2020/NĐ-CP về việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế liên quan đến các hành vi vi phạm về thuốc gây nghiện:

- Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng cho mỗi hành vi sau đây Bảo quản, sản xuất, pha chế, cấp phát, sử dụng thuốc, nguyên liệu làm thuốc tại cơ sở hoạt động dược không vì mục đích thương mại không tuân thủ đúng quy định của pháp luật; Vận chuyển, giao nhận thuốc mà không tuân thủ đúng quy định của pháp luật; Hủy thuốc mà không tuân thủ đúng quy định của pháp luật.

- Cơ sở bán lẻ bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng, cơ sở kinh doanh dịch vụ bảo quản thuốc, nguyên liệu làm thuốc, thử thuốc trên lâm sàng, thử tương đương sinh học của thuốc, kiểm nghiệm thuốc bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng, còn cơ sở sản xuất, xuất khẩu, nhập khẩu, bán buôn thuốc, nguyên liệu làm thuốc bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng cho mỗi hành vi sau đây: Thiếu điều kiện về nhân sự, cơ sở vật chất để đảm bảo không thất thoát thuốc theo quy định của pháp luật; Mua bán nguyên liệu là dược chất gây nghiện, dược chất hướng thần, tiền chất dùng làm thuốc mà không có đơn hàng đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt; mua bán thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần và thuốc tiền chất mà không có đơn hàng đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt hoặc không có kết quả trúng thầu hoặc không có kế hoạch đấu thầu đã được người có thẩm quyền phê duyệt.

Hình thức xử phạt bổ sung: Đình chỉ hoạt động kinh doanh liên quan đến hành vi vi phạm trong thời hạn từ 01 tháng đến 03 tháng đối với các hành vi quy định tại Khoản 2 của Điều này.

Theo quy định trên, trong trường hợp vi phạm các vấn đề liên quan đến bảo quản và sử dụng thuốc gây nghiện không tuân thủ đúng quy định, hoặc gây ra việc làm thất thoát thuốc ra ngoài thị trường, hoặc có hành vi mua bán, cá nhân sẽ bị xử lý vi phạm hành chính với mức phạt tiền từ 5 triệu đến 40 triệu đồng tùy thuộc vào tính chất và mức độ vi phạm. Đồng thời, cũng có thể áp dụng hình thức xử phạt bổ sung là đình chỉ hoạt động kinh doanh như đã nêu trên. Lưu ý: Theo quy định tại Khoản 5 của Điều 4 trong Nghị định 117/2020/NĐ-CP, mức phạt tiền nêu trên chỉ áp dụng đối với cá nhân. Đối với các tổ chức, mức phạt tiền sẽ được tăng gấp đôi so với mức phạt đối với cá nhân cho cùng một hành vi vi phạm hành chính.

Ngoài ra, quý bạn đọc có thể tham khảo thêm bài viết Sử dụng, bảo quản thuốc gây nghiện trong bệnh viện cần tuân thủ gì. Nếu có bất cứ vấn đề pháp lý nào cần hỗ trợ, vui lòng liên hệ tới bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua số điện thoại: 1900.6162 hoặc gửi yêu cầu qua địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn. Trân trọng!