1.  Rà soát quy định chuyển mục đích sử dụng đất để không thất thoát tài sản công

Vào ngày 11/5/2021, thông qua Thông báo số 99/TB-VPCP, Văn phòng Chính phủ thông báo về kết luận của Thủ tướng tại cuộc họp Thường trực Chính phủ về Dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 167/2017/NĐ-CP về việc sắp xếp lại và xử lý tài sản công. Theo đó, Thủ tướng đã yêu cầu Bộ Tài chính tiếp tục nghiên cứu và tiếp thu các ý kiến đa dạng từ các Thành viên Chính phủ cũng như từ các Phó Thủ tướng, nhằm hoàn thiện Dự thảo Nghị định trước khi trình Thủ tướng. Điều này đi theo những hướng dẫn cụ thể sau:

- Rà soát lại quy định về chuyển mục đích sử dụng đất: Điều này có thể bao gồm việc đánh giá và cập nhật lại các quy định về chuyển đổi mục đích sử dụng đất để ngăn chặn tình trạng mất mát tài sản công. Các quy định mới có thể tăng cường các yếu tố kiểm soát và phê duyệt để đảm bảo rằng việc chuyển đổi đất được thực hiện một cách minh bạch và công bằng.

- Tăng cường phân cấp và định rõ thẩm quyền: Phân cấp và định rõ thẩm quyền giúp tăng tính minh bạch và trách nhiệm trong quản lý tài sản công. Điều này có thể bao gồm việc rõ ràng hóa các quy trình phê duyệt và quản lý từ cấp cao đến cấp dưới, đồng thời chỉ rõ người chịu trách nhiệm tại mỗi cấp độ.

- Quản lý tài sản công chặt chẽ và linh hoạt: Đảm bảo rằng các quy trình quản lý tài sản công được thực hiện một cách chặt chẽ để ngăn chặn lãng phí và thất thoát tài nguyên. Đồng thời, cần linh hoạt để đáp ứng các yêu cầu và biến động trong sử dụng tài sản.

- Tránh gây rắc rối hoặc cản trở: Đảm bảo rằng quá trình quản lý tài sản không gây rắc rối hoặc cản trở đến các hoạt động khác trong xã hội, kinh doanh và phát triển.

- Bảo đảm không làm mất cơ hội khai thác và sử dụng tài sản công: Cần phải đảm bảo rằng các biện pháp quản lý không gây mất cơ hội cho các tổ chức hoặc cá nhân khai thác và sử dụng tài sản công một cách hiệu quả và công bằng.

- Tuân thủ đúng theo quy định của pháp luật hiện hành: Điều quan trọng là tất cả các biện pháp và quy trình quản lý phải tuân thủ đúng theo các quy định của pháp luật để đảm bảo tính hợp pháp và công bằng trong quản lý tài sản công.

Bên cạnh đó, theo kết luận này, việc sử dụng tài sản công tại các đơn vị sự nghiệp công lập cho mục đích liên doanh hoặc liên kết được nhấn mạnh, nhằm tăng hiệu quả trong việc cung cấp các dịch vụ công theo nhiệm vụ đã được giao. Điều này được quy định rõ trong Luật Quản lý, sử dụng tài sản công 2017, nhằm thúc đẩy xã hội hóa, huy động các nguồn lực phát triển và đa dạng hóa các hình thức hợp tác công - tư, đồng thời đảm bảo sự minh bạch, công khai và cạnh tranh bình đẳng, không phân biệt giữa các đối tác công - tư trong việc cung cấp dịch vụ công. Bộ Tài chính được giao trách nhiệm chủ trì và phối hợp cùng các Bộ, ngành và địa phương liên quan để:

- Khẩn trương xem xét và điều chỉnh các văn bản quy phạm pháp luật liên quan để đảm bảo việc sử dụng tài sản công tại các đơn vị sự nghiệp công lập cho mục đích liên doanh hoặc liên kết diễn ra một cách hiệu quả, tránh các hành vi tiêu cực như tham nhũng, lãng phí và mất mát tài sản nhà nước.

- Đề xuất sửa đổi và bổ sung lại Khoản 2 Điều 58 của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công 2017, liên quan đến việc sử dụng tài sản công tại các đơn vị sự nghiệp công lập cho mục đích liên doanh hoặc liên kết. Điều này bao gồm việc đề ra các quy định về phân cấp và xác định thẩm quyền một cách rõ ràng cho việc sử dụng tài sản công tại các đơn vị sự nghiệp công lập cho mục đích liên doanh hoặc liên kết.

2. Quy định về chuyển mục đích sử dụng đất trong xử lý tài sản công

Căn cứ theo quy định tại Điều 12 Nghị định 167/2017/NĐ-CP về chuyển mục đích sử dụng đất như sau:

- Hình thức chuyển đổi mục đích sử dụng đất chỉ áp dụng cho tài sản nhà, đất do các doanh nghiệp quản lý và sử dụng. Quá trình này phải tuân theo quy định của pháp luật về đất đai. Đặc biệt, việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư kinh doanh bất động sản chỉ áp dụng cho các doanh nghiệp đáp ứng các điều kiện theo quy định của pháp luật về doanh nghiệp, quản lý và sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh, kinh doanh bất động sản và các quy định liên quan.

- Trong trường hợp doanh nghiệp hợp tác liên doanh, liên kết với một nhà đầu tư khác để thực hiện dự án đầu tư và chuyển đổi mục đích sử dụng đất, việc lựa chọn nhà đầu tư để hợp tác liên doanh, liên kết phải tuân theo quy định về đấu thầu của pháp luật. Dựa trên phương án được cơ quan, người có thẩm quyền quy định tại Điều 6 của Nghị định này, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ xem xét và ban hành Quyết định về việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai.

- Doanh nghiệp khi được phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất phải chịu trách nhiệm thực hiện các nghĩa vụ tài chính liên quan theo quy định của pháp luật về thu tiền sử dụng đất, thu tiền thuê đất, thuê mặt nước và quản lý thuế. Tiền sử dụng đất và tiền thuê đất trả một lần cho toàn bộ thời gian thuê đất khi chuyển đổi mục đích sử dụng đất phải được nộp vào ngân sách trung ương (đối với tài sản nhà, đất do các doanh nghiệp thuộc quản lý trung ương) hoặc nộp vào ngân sách địa phương (đối với tài sản nhà, đất do các doanh nghiệp thuộc quản lý địa phương) theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước.

3. Nguyên tắc đảm bảo trong sắp xếp lại, xử lý tài sản công

Căn cứ theo quy định tại Điều 3 Nghị định 167/2017/NĐ-CP thì nguyên tắc cần phải đảm bảo trong sắp xếp lại, xử lý tài sản công như sau:

- Nguyên tắc sắp xếp lại và xử lý tài sản công nhằm đảm bảo sử dụng hiệu quả và tiết kiệm, tuân thủ đúng tiêu chuẩn và định mức do cơ quan, người có thẩm quyền ban hành, và phải phù hợp với mục đích sử dụng tài sản công theo sự giao của Nhà nước, cũng như các quy định về đầu tư xây dựng, mua sắm, cho thuê. Việc này cũng phải điều chỉnh sao cho phù hợp với quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch xây dựng được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Quá trình sắp xếp lại và xử lý tài sản công phải tuân theo quy định của Luật Quản lý và Sử dụng Tài sản Công 2017 cùng với các quy định pháp luật liên quan.

- Đối với tài sản công đang trong quá trình tranh chấp hoặc đang tham gia trong các hợp đồng góp vốn, liên doanh, liên kết theo quy định của pháp luật với các tổ chức hoặc cá nhân, quá trình sắp xếp lại và xử lý tài sản công sẽ được thực hiện sau khi cơ quan, người có thẩm quyền quyết định việc xử lý tranh chấp hoặc kết thúc các hợp đồng góp vốn, liên doanh, liên kết.

- Việc sắp xếp lại và xử lý nhà, đất do các cơ quan, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp quản lý và sử dụng phải được tiến hành sau khi có phương án tổng thể. Trong trường hợp cần thiết, việc này có thể được thực hiện trước khi có phương án tổng thể, nhưng phải được cơ quan, người có thẩm quyền phê duyệt theo quy định tại Điều 6 của Nghị định này.

- Các khoản thu từ việc bán tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất, bồi thường và hỗ trợ (nếu có) phải được quản lý và sử dụng theo quy định của Nghị định này và các pháp luật liên quan. Trong trường hợp các cơ quan, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp trực tiếp quản lý và sử dụng nhà, đất được hỗ trợ bằng tiền (ngoài các khoản thu đã nêu), thì phải nộp vào ngân sách nhà nước theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước.

Ngoài ra, quý bạn đọc có thể tham khảo thêm bài viết: Các trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định mới? 

Nếu có bất cứ vấn đề pháp lý nào cần hỗ trợ, vui lòng liên hệ tới bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua số điện thoại: 1900.6162 hoặc gửi yêu cầu tới địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn. Trân trọng!