So sánh quyền tác giả và quyền liên quan?

Tiêu chí

Quyền tác giả

Quyền liên quan

Căn cứ phát sinh, xác lập quyền

Quyền tác giả phát sinh kể từ khi tác phẩm được sáng tạo và được thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định, không phân biệt nội dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký.

Quyền liên quan phát sinh kể từ khi cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng, tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hoá được định hình hoặc thực hiện mà không gây phương hại đến quyền tác giả.

Đặc điểm bảo hộ

- Bảo hộ hình thức sáng tạo;

- Bảo hộ dựa theo cơ chế tự động (không cần phải làm thủ tục đăng ký như các đối tượng quyền sở hữu trí tuệ khác);

- Bảo hộ cần mang tính nguyên gốc: tức tự sáng tạo ra chứ không phải tạo nên do sao chép,…

- Đây là quyền phái sinh vì: quyền liên quan được dựa trên quyền gốc đó là quyền tác giả (tạo ra dựa trên tác phẩm đã tồn tại trước đó).

- Bảo hộ mang tính nguyên gốc: tức tự bản thân sáng tạo ra chứ không phải tạo nên do sao chép,…

- Tồn tại song song với quyền tác giả, đảm bảo điều kiện là không gây phương hại đến quyền tác giả.

Đối tượng được bảo hộ

-Tác phẩm văn học, nghệ thuật và khoa học: Tác phẩm văn học, khoa học, sách giáo khoa, giáo trình và tác phẩm khác được thể hiện dưới dạng chữ viết hoặc ký tự khác; Bài giảng, bài phát biểu và bài nói khác; Tác phẩm báo chí,..

-Tác phẩm phái sinh không gây phương hại đến quyền tác giả đối với tác phẩm được dùng để làm tác phẩm phái sinh.

-Tác phẩm được bảo hộ phải do tác giả trực tiếp sáng tạo bằng lao động trí tuệ của mình mà không sao chép từ tác phẩm của người khác.

-Cuộc biểu diễn

-Bản ghi âm, ghi hình

-Chương trình phát sóng, tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hoá

Chủ thể được bảo hộ

- Người trực tiếp sáng tạo ra tác phẩm (tác giả).

- Chủ sở hữu quyền tác giả.

- Tác giả của tác phẩm phái sinh.

- Diễn viên, nhạc công, vũ công, ca sĩ và những người khác trình bày tác phẩm nghệ thuật, văn học (người biểu diễn), chủ sở hữu cuộc biểu diễn.

- Tổ chức và cá nhân định hình lần đầu hình ảnh, âm thanh của cuộc biểu diễn hoặc các âm thanh, hình ảnh khác (nhà sản xuất bản ghi âm, ghi hình). 

- Tổ chức khởi xướng, thực hiện việc phát sóng (tổ chức phát sóng). 

Nội dung bảo hộ

Quyền nhân thân và quyền tài sản

Chủ yếu là quyền tài sản, chỉ có người biểu diễn có quyền nhân thân.

Điều kiện bảo hộ

Có tính nguyên gốc; được định hình dưới một dạng vật chất nhất định; trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật, khoa học; không thuộc các đối tượng không thuộc quyền bảo hộ

Có tính nguyên gốc, phải có dấu ấn sáng tạo của chủ thể liên quan và không gây phương hại đến quyền tác giả.

Thời hạn bảo hộ

- Các quyền nhân thân được bảo hộ vô thời hạn trừ quyền công bố tác phẩm;

-Các quyền tài sản và quyền công bố tác phẩm có thời hạn bảo hộ như sau:

+ Tác phẩm điện ảnh, nhiếp ảnh, mỹ thuật ứng dụng, tác phẩm khuyết danh có thời hạn bảo hộ là 75 năm, kể từ khi tác phẩm được công bố lần đầu tiên; đối với tác phẩm điện ảnh, nhiếp ảnh, mỹ thuật ứng dụng chưa được công bố trong thời hạn 25 năm, kể từ khi tác phẩm được định hình thì thời hạn bảo hộ là 100 năm, kể từ khi tác phẩm được định hình; đối với tác phẩm khuyết danh;

+ Tác phẩm còn lại có thời hạn bảo hộ là suốt cuộc đời tác giả và 50 năm tiếp theo năm tác giả chết; trường hợp tác phẩm có đồng tác giả thì thời hạn bảo hộ chấm dứt vào năm thứ 50 sau năm đồng tác giả cuối cùng chết, khi các thông tin về tác giả xuất hiện thì thời hạn bảo hộ được tính theo quy định trên;

+ Thời hạn bảo hộ từ hai quy định trên chấm dứt vào thời điểm 24 giờ ngày 31 tháng 12 của năm chấm dứt thời hạn bảo hộ quyền tác giả.

=> Thời hạn bảo hộ dài hơn

-Quyền của người biểu diễn được bảo hộ năm mươi năm tính từ năm tiếp theo năm cuộc biểu diễn được định hình.

- Quyền của nhà sản xuất bản ghi âm, ghi hình được bảo hộ năm mươi năm tính từ năm tiếp theo năm công bố hoặc năm mươi năm kể từ năm tiếp theo năm bản ghi âm, ghi hình được định hình nếu bản ghi âm, ghi hình chưa được công bố.

- Quyền của tổ chức phát sóng được bảo hộ năm mươi năm tính từ năm tiếp theo năm chương trình phát sóng được thực hiện.

- Thời hạn bảo hộ các quy định trên chấm dứt vào thời điểm 24 giờ ngày 31 tháng 12 của năm chấm dứt thời hạn bảo hộ các quyền liên quan.

=> Thời hạn bảo hộ ngăn hơn

Ví dụ

Nguyễn Nhật Ánh là một nhà văn và ông đã viết một cuốn tiểu thuyết có tên là Ngồi khóc trên cây. Khi cuốn tiểu thuyết của Nguyễn Nhật Ánh được xuất bản, ông trở thành tác giả và có quyền tác giả đối với tác phẩm của mình. Điều này có nghĩa là ông có quyền kiểm soát việc sao chép, phân phối và công bố cuốn tiểu thuyết của mình. Nếu một người khác muốn tái bản hoặc sử dụng trích đoạn từ cuốn tiểu thuyết, họ cần được sự cho phép của Nguyễn Nhật Ánh và có thể phải trả cho ông một khoản tiền hoặc thỏa thuận về việc sử dụng.

Emily là một ca sĩ nổi tiếng và cô đã thu âm một bài hát mới. Khi bài hát của Emily được phát hành và phát sóng trên các phương tiện truyền thông, cô trở thành người biểu diễn và có quyền liên quan đối với bài hát của mình. Điều này có nghĩa là Emily có quyền kiểm soát việc phát sóng, trình diễn trực tiếp, thu âm và sao chép bài hát của mình.

Quyền liên quan đến quyền tác giả của Emily cho phép cô nhận được tiền bản quyền và tiền phí từ việc sử dụng bài hát của mình trên các phương tiện truyền thông như các đài phát thanh, truyền hình, các dịch vụ phát nhạc trực tuyến,...