1. Quy định pháp luật về nghề khai thác thủy sản và nghề lưới kéo

Nghề khai thác thủy sản là hoạt động đánh bắt, nuôi trồng, thu hoạch các loài động vật và thực vật sống dưới nước nhằm mục đích thương mại hoặc sử dụng trong đời sống sinh hoạt. Các loài thủy sản bao gồm cá, tôm, mực, ốc, hàu, và các loại động vật và thực vật biển khác được khai thác từ các nguồn tài nguyên như biển, sông, ao, hồ, và vùng nước ngầm. Hoạt động khai thác thủy sản có thể được thực hiện bằng nhiều phương pháp như đánh bắt, nuôi trồng thủy sản, và thu hoạch sản phẩm từ môi trường tự nhiên.

Nghề lưới kéo là một phương thức chủ lực trong đánh bắt thủy sản. Nó được áp dụng để đánh bắt các loài sống ở tầng đáy biển có nền đáy tương đối phẳng và độ sâu thường từ 20 đến 100 mét. Phân loại theo đối tượng đánh bắt chính, nghề lưới kéo bao gồm hai loại: lưới kéo đánh cá và lưới kéo đánh tôm. Đối với lưới kéo đánh cá, thường sử dụng tàu thuyền có công suất lớn để kéo một chiếc lưới hình túi, với miệng túi được mở rộng bằng giềng phao phía trên, giềng chì phía dưới và hai cánh lưới hai bên để cào sát đáy biển và bắt cá. Nghề lưới kéo đôi thường sử dụng hai tàu để kéo lưới, trong khi nghề lưới kéo đơn sử dụng một tàu kéo lưới. Loại nghề này đánh bắt nhiều loài cá, tôm, mực sống ở tầng đáy và gần đáy như cá mối, cá phèn, cá mú, cá đù, cá hố, cá trác, cá liệt, mực nang và mực ống. Sản lượng thủy sản từ nghề lưới kéo thường chiếm hơn 50% tổng sản lượng. Nghề lưới kéo đánh tôm thường sử dụng tàu thuyền có công suất nhỏ hơn, từ 22CV đến 90CV, đánh bắt ven bờ, ở độ sâu từ 10 đến 50 mét. Lưới giã cào tôm phổ biến là lưới giã gọng, với miệng lưới được gắn vào khung sắt để cào sát đáy biển và bắt tôm sú, tôm chì, tôm sắt, mực nang. Ngày nay, nghề lưới kéo thường sử dụng tàu có công suất lớn từ 90 CV trở lên, được cơ giới hóa và trang bị hệ thống tời, cẩu khá hoàn chỉnh, giảm thiểu sức lao động cho ngư dân.

 

2. Tàu đánh bắt nguồn lợi thủy sản có thể kiêm thêm nghề phụ lưới kéo hay không?

Việc kiêm thêm nghề phụ đối với tàu đánh bắt nguồn lợi thủy sản được quy định tại Điều 45a của Nghị định 26/2019/NĐ-CP, được bổ sung bởi Điểm d, khoản 21 Điều 1 của Nghị định 37/2024/NĐ-CP như sau: Tàu đánh bắt nguồn lợi thủy sản được phép kiêm 01 nghề phụ, nhưng không được phép thực hiện nghề lưới kéo hoặc hậu cần đánh bắt nguồn lợi thủy sản. Đối với tàu hậu cần đánh bắt nguồn lợi thủy sản, không được phép hoạt động kiêm nghề.

Tóm lại, theo quy định này, tàu đánh bắt nguồn lợi thủy sản không được phép kiêm thêm nghề phụ là nghề lưới kéo. Việc tàu đánh bắt nguồn lợi thủy sản không được phép kiêm thêm nghề phụ lưới kéo có các lý do chính sau:

- Cấm khai thác trên một số vùng biển: Nghề lưới kéo đã bị cấm khai thác trên một số vùng biển do các lý do bảo vệ môi trường và quản lý tài nguyên. Các khu vực này thường là các vùng đặc biệt nhạy cảm về môi trường hoặc là nơi sinh sống của các loài quan trọng đối với hệ sinh thái biển. Việc áp dụng lưới kéo tại đây có thể gây hủy hoại nghiêm trọng môi trường sống của các loài thủy sản và động vật biển.

- Tính hủy diệt cao và ảnh hưởng đến môi trường biển: Nghề lưới kéo có tính chất hủy diệt cao đối với môi trường biển. Khi sử dụng lưới kéo trên đáy biển, các hoạt động này có thể làm phá hủy môi trường sống tự nhiên của các loài sinh vật biển và làm giảm sự đa dạng sinh học trong hệ sinh thái biển.

- Vi phạm quy định pháp luật và ảnh hưởng đến công tác quản lý: Sử dụng nghề lưới kéo không đúng quy định có thể dẫn đến vi phạm các quy định pháp luật về quản lý thủy sản, gây khó khăn trong công tác quản lý và giám sát của nhà nước. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sự bền vững của ngành thủy sản mà còn làm suy yếu khả năng bảo vệ và phục hồi tài nguyên biển.

Vì vậy, các lý do này là cơ sở để chính quyền và các cơ quan chức năng quản lý nguồn lợi thủy sản quy định và hạn chế việc tàu đánh bắt nguồn lợi thủy sản kiêm thêm nghề phụ là nghề lưới kéo.

 

3. Hậu quả của việc tàu đánh bắt nguồn lợi thủy sản kiêm thêm nghề phụ lưới kéo

Việc tàu đánh bắt nguồn lợi thủy sản kiêm thêm nghề phụ lưới kéo có thể gây ra các hậu quả nghiêm trọng sau đây:

- Xử phạt vi phạm hành chính: Vi phạm các quy định liên quan đến việc sử dụng lưới kéo có thể dẫn đến xử phạt hành chính từ các cơ quan chức năng. Các khoản phạt này thường được áp dụng theo quy định của pháp luật về quản lý và bảo vệ tài nguyên thủy sản, nhằm đảm bảo tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường và sử dụng tài nguyên thủy sản một cách bền vững. Mức phạt có thể khác nhau tùy theo tính chất và mức độ vi phạm, từ các khoản phạt tiền đến hạn chế hoạt động khai thác thủy sản hoặc thu hồi giấy phép hoạt động.

- Thu hồi giấy phép khai thác thủy sản: Chính phủ và các cơ quan quản lý thủy sản có thể thu hồi giấy phép khai thác thủy sản của tàu đánh bắt nếu phát hiện những hành vi vi phạm nghiêm trọng, đặc biệt là những hành vi tái diễn. Việc này có thể dẫn đến gián đoạn hoặc ngừng hoạt động sản xuất kinh doanh của tàu đánh bắt, do không còn được phép tham gia vào các hoạt động khai thác thủy sản hợp pháp. Quá trình thu hồi giấy phép thường đi kèm với các quy trình pháp lý và có thể áp dụng sau khi đã cung cấp cho chủ tàu cơ hội phản hồi và tham gia vào các quy trình xét xử.

- Ảnh hưởng đến môi trường biển và các loài thủy sản: Lưới kéo có thể gây ra phá hủy môi trường sống của các loài động vật biển bằng cách làm hỏng đáy biển, phá vỡ rạn san hô, và làm mất đi các khu vực trú ẩn và nuôi dưỡng cho các loài sinh vật. Việc bắt các loài thủy sản bằng lưới kéo có thể làm giảm số lượng và khả năng sinh sản của các loài này, ảnh hưởng đến sự phục hồi và bền vững của tài nguyên thủy sản. Các hoạt động sử dụng lưới kéo không bền vững có thể dẫn đến mất mát đa dạng sinh học của các cộng đồng biển, làm suy giảm sự đa dạng gen và loài trong hệ sinh thái biển.

- Gây ảnh hưởng đến uy tín của ngành khai thác thủy sản: Các hành vi vi phạm có thể gây mất đi uy tín của ngành công nghiệp thủy sản trước công chúng và các cơ quan quản lý, ảnh hưởng đến hình ảnh và niềm tin của người tiêu dùng. Công chúng và các nhóm liên quan đến bảo vệ môi trường thường nhận thức rộng rãi về các vấn đề liên quan đến bảo vệ tài nguyên và môi trường. Vi phạm các quy định này có thể khiến ngành công nghiệp thủy sản bị công chúng và các tổ chức quốc tế xem là không đáng tin cậy và không bảo vệ môi trường. Hình ảnh của ngành công nghiệp thủy sản có thể bị tổn thương nghiêm trọng nếu các hành vi không đúng quy định được công khai và làm giảm niềm tin của các bên liên quan, bao gồm các nhà đầu tư, các cơ quan quản lý và người tiêu dùng. Người tiêu dùng có thể chuyển sang lựa chọn các sản phẩm thủy sản khác hoặc từ chối mua các sản phẩm có nguồn gốc từ các tàu đánh bắt vi phạm, làm giảm giá trị thương mại và doanh thu của ngành.

Vì vậy, việc tuân thủ các quy định và hạn chế sử dụng lưới kéo là cần thiết để bảo vệ tài nguyên biển và duy trì sự bền vững của ngành công nghiệp thủy sản.

 

Ngoài ra, quý bạn đọc có thể tham khảo thêm bài viết Tình trạng khai thác hải sản bất hợp pháp ở nước ta diễn biến ra sao. Nếu có bất cứ vấn đề pháp lý nào cần hỗ trợ, vui lòng liên hệ tới bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua số điện thoại: 1900.6162 hoặc gửi yêu cầu trực tiếp tới địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn. Trân trọng!