Tác giả:: Mục lục bài viết
1. Thế nào là hạch toán phụ thuộc? Hạch toán độc lập?
- Hạch toán phụ thuộc là hệ thống tài chính trong đó chi nhánh phụ thuộc vào công ty mẹ. Tại đây, thông tin về doanh thu, chi phí được chuyển về trụ sở để hạch toán và báo cáo tài chính vào cuối năm. Các dữ liệu này là một phần của sổ sách chung của công ty, và việc quản lý kế toán của các chi nhánh thường được thực hiện bởi bộ phận kế toán trung tâm của công ty.
- Hạch toán độc lập là một hệ thống tài chính mà chi nhánh hoạt động hoàn toàn độc lập với công ty mẹ. Trong trường hợp này, chi nhánh chịu trách nhiệm tự kê khai và nộp thuế thu nhập doanh nghiệp mà không phụ thuộc vào hiệu suất kinh doanh của công ty mẹ hoặc các chi nhánh khác. Phòng kế toán hoặc bộ phận kế toán tại chi nhánh hoạt động theo quy định của Luật kế toán.
Có thể so sánh hai phương thức này như sau:
Giống nhau:
- Bộ máy nhân sự được tổ chức bởi công ty mẹ.
- Vốn kinh doanh của công ty là chung.
- Hiệu quả sản xuất kinh doanh của chi nhánh là của công ty sau khi nộp thuế.
- Hoạt động của chi nhánh phải tuân theo chủ trương hoặc ủy quyền từ công ty.
- Kê khai thuế GTGT độc lập với công ty.
Khác nhau
| Tiêu chí | Chế độ hạch toán độc lập | Chế độ hạch toán phụ thuộc |
| Con dấu tròn | Bắt buộc làm con dấu riêng | Không bắt buộc |
| Hóa đơn | Bắt buộc làm hóa đơn riêng. | Không bắt buộc, có thể xuất từ công ty mẹ |
| Thuế GTGT | Kê khai độc lập với công ty tại nơi đặt chi nhánh | Kê khai thuế được thực hiện tại trụ sở của chi nhánh. - Trong trường hợp cùng tỉnh, công ty mẹ sẽ tiến hành kê khai. - Đối với các trường hợp khác tỉnh hoặc kinh doanh trong lĩnh vực ăn uống, việc kê khai sẽ được thực hiện độc lập. |
| Thuế TNDN | Việc kê khai độc lập không phụ thuộc vào hiệu suất kinh doanh của bất kỳ chi nhánh nào khác trong tổng công ty. | Chuyển chứng từ, số liệu về tổng công ty và kê khai chung với các chi nhánh khác. |
| Thuế môn bài | Kê khai độc lập tại nơi đặt chi nhánh | Kê khai tại nơi đặt trụ sở chi nhánh. |
| Chữ ký số | Bắt buộc phải có chữ ký số riêng | Không bắt buộc |
| Tài khoản ngân hàng | Bắt buộc phải có tài khoản ngân hàng riêng của chi nhánh | Không bắt buộc |
| Báo cáo tài chính cuối năm | Bắt buộc có báo cáo tài chính cuối năm riêng và nộp tại địa phương đặt chi nhánh | Không cần tự làm báo cáo tài chính. Thực hiện kê khai và nộp báo cáo cho công ty mẹ. |
2. Thay đổi về hình thức hạch toán độc lập hay phụ thuộc như thế nào?
Quy trình hạch toán, bao gồm cả hạch toán độc lập và hạch toán phụ thuộc, được đề cập trong thông báo về thay đổi thông tin đăng ký thuế. Hiện nay, khi có sự thay đổi trong thông tin đăng ký thuế, các doanh nghiệp được yêu cầu gửi thông báo tới Phòng Đăng ký Kinh doanh - Sở Kế hoạch và Đầu tư tại địa phương nơi doanh nghiệp có trụ sở, thay vì thông báo trực tiếp tới cơ quan thuế.
Các thành phần cần có trong hồ sơ bao gồm:
- Thông báo thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp (theo mẫu Phụ lục II-1 được công bố cùng với Thông tư 01/2021/TT-BKHĐT).
- Đối với các công ty đang hoạt động dựa trên Giấy phép đầu tư, Giấy chứng nhận đầu tư hoặc các tài liệu pháp lý tương đương, hồ sơ cần kèm theo:
+ Bản sao hợp lệ của Giấy chứng nhận đầu tư.
+ Bản sao hợp lệ của Giấy chứng nhận đăng ký thuế của công ty.
+ Phiếu đề nghị bổ sung, cập nhật thông tin đăng ký doanh nghiệp (theo mẫu Phụ lục II-14 được công bố cùng với Thông tư 01/2021/TT-BKHĐT).
+ Văn bản ủy quyền cho người đi nộp hồ sơ và nhận kết quả, nếu người đó không phải là người đại diện theo pháp luật. Văn bản này không yêu cầu phải được công chứng hay chứng thực.
+ Bản sao hợp lệ của một trong các giấy tờ chứng thực cá nhân của người được ủy quyền thực hiện thủ tục (nếu có):
++ Đối với công dân Việt Nam: Thẻ căn cước công dân, Chứng minh nhân dân hoặc Hộ chiếu Việt Nam còn hiệu lực.
++ Đối với người nước ngoài: Hộ chiếu nước ngoài hoặc giấy tờ có giá trị thay thế hộ chiếu nước ngoài còn hiệu lực.
Hồ sơ được nộp tại Phòng Đăng ký Kinh doanh - Sở Kế hoạch và Đầu tư tại địa phương mà công ty có trụ sở chính. Thời hạn giải quyết là trong vòng 03 (ba) ngày làm việc, tính từ thời điểm nhận đủ hồ sơ hợp lệ.
3. Địa điểm kê khai thuế cho chi nhánh hạch toán độc lập
Dựa trên quy định tại khoản 3 của Điều 42 trong Luật Quản lý thuế 2019, người nộp thuế có trách nhiệm thực hiện việc khai báo và tính toán thuế tại cơ quan thuế địa phương có thẩm quyền mà họ có trụ sở. Trong trường hợp người nộp thuế có trụ sở chính và đồng thời có đơn vị phụ thuộc tại một tỉnh khác, họ sẽ phải thực hiện việc khai báo và tính toán thuế tại trụ sở chính, và sau đó phân bổ nghĩa vụ thuế theo từng địa phương, tùy thuộc vào nguồn thu nhập được hưởng từ mỗi địa phương đó. Quy định chi tiết về điều này sẽ được Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành.
Về việc nộp hồ sơ khai thuế, theo khoản 1 của Điều 45 trong Luật Quản lý thuế 2019, người nộp thuế sẽ phải nộp hồ sơ khai thuế trực tiếp tại cơ quan thuế có trách nhiệm quản lý.
Trong Công văn 95835/CT-TTHT năm 2020 của Cục thuế TP.Hà Nội, được quy định như sau:
- Đối với trường hợp Công ty có Chi nhánh hạch toán độc lập, Chi nhánh này sẽ nộp hồ sơ khai thuế thu nhập doanh nghiệp phát sinh tại mình trực tiếp đến cơ quan thuế quản lý. Tuy nhiên, nếu Chi nhánh trực thuộc không hạch toán độc lập mà phụ thuộc vào trụ sở chính của Công ty, thì Chi nhánh này sẽ không phải nộp hồ sơ khai thuế thu nhập doanh nghiệp. Trong trường hợp này, Công ty sẽ chịu trách nhiệm khai tổng hợp tại trụ sở chính cả phần thuế phát sinh tại Chi nhánh trực thuộc.
- Nếu Chi nhánh của Công ty quyết định chuyển từ hạch toán độc lập sang phụ thuộc để Công ty có thể khai thuế thu nhập doanh nghiệp tập trung tại trụ sở chính, thì Chi nhánh độc lập sẽ phải đăng ký lại thuế để nhận được mã số thuế mới theo quy định tại các điều 6, 7 và 8 của Thông tư 95/2016/TT-BTC. Đáng lưu ý, Thông tư 95 này đã hết hiệu lực từ ngày 17/01/2021 và các quy định hiện nay được thay thế và điều chỉnh tại Điều 7 của Thông tư 105/2020/TT-BTC.
Trước khi thực hiện Quyết định chuyển đổi, Chi nhánh của Công ty phải tiến hành các thủ tục để chấm dứt hiệu lực của mã số thuế với cơ quan thuế theo quy định tại Điều 16 và Điều 17 của Thông tư 95/2016/TT-BTC. Lưu ý rằng, hiện nay các quy định này được điều chỉnh và quy định tại Điều 14 của Thông tư 105/2020/TT-BTC.
4. Địa điểm kê khai thuế cho chi nhánh hạch toán hạch toán phụ thuộc
Tùy thuộc vào các yếu tố như địa điểm (cùng tỉnh/thành phố hoặc khác tỉnh/thành phố) và lĩnh vực hoạt động sản xuất, cách kê khai thuế sẽ được điều chỉnh tương ứng.
Theo Điều 11 của Nghị định 126/2020/NĐ-CP, việc kê khai thuế môn bài đối với các chi nhánh phụ thuộc được quy định như sau:
- Nếu đơn vị phụ thuộc có địa điểm kinh doanh tại một tỉnh/thành phố khác với trụ sở chính, thì hồ sơ khai lệ phí môn bài sẽ được nộp tại cơ quan thuế quản lý của đơn vị phụ thuộc, tại địa điểm đó.
- Trong trường hợp chi nhánh hạch toán phụ thuộc có địa điểm kinh doanh tại cùng tỉnh hoặc cùng thành phố với trụ sở chính, thì tờ khai lệ phí môn bài và tiền thuế sẽ được nộp tại cơ quan thuế tại trụ sở chính.
Bài viết liên quan: Trình tự, thủ tục Chuyển từ chi nhánh hạch toán độc lập sang hạch toán phụ thuộc công ty
Trên đây là toàn bộ nội dung bài viết của Luật Minh Khuê liên quan đến vấn đề: Thay đổi về hình thức hạch toán độc lập hay phụ thuộc như thế nào. Luật Minh Khuê xin tiếp nhận yêu cầu tư vấn của quý khách hàng qua số hotline: 1900.6162 hoặc email: lienhe@luatminhkhue.vn. Xin trân trọng cảm ơn!
