1. Tổn thất riêng (Particular average) là gì?
Tổn thất riêng (Particular average) là thuật ngữ được sử dụng trong lĩnh vực vận tải và bảo hiểm hàng hải để chỉ mọi tổn thất riêng lẻ mà tàu, hàng hóa, hành lý, tiền cước vận chuyển hàng hóa hoặc tiền công vận chuyển hành khách gặp phải trong quá trình vận chuyển, và không được tính vào tổn thất chung (general average) theo nguyên tắc của quy định về tổn thất chung. Tổn thất riêng là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực vận tải hàng hải và bảo hiểm hàng hải. Nó giúp định rõ trách nhiệm và quyền lợi của các bên liên quan khi xảy ra tổn thất trong quá trình vận chuyển và đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong việc xử lý các yêu cầu bồi thường. Tổn thất riêng xảy ra khi một cá nhân, tổ chức hoặc hàng hóa riêng lẻ trên tàu gặp phải tổn thất hoặc thiệt hại không liên quan đến sự cố chung hoặc quyết định chung trong quá trình vận chuyển. Ví dụ, nếu một container hàng hóa bị hư hỏng trong quá trình vận chuyển do lỗi kỹ thuật hoặc không đảm bảo an toàn, thì sự thiệt hại đó sẽ được coi là tổn thất riêng của chủ hàng và không được chia sẻ với các bên khác.
Khi hàng hóa trên tàu gặp sự cố, chẳng hạn như hư hỏng do tai nạn, thiên tai hoặc các nguyên nhân khác, các tổn thất phát sinh có thể được chia sẻ giữa chủ hàng (người sở hữu hàng) và chủ tàu (người vận chuyển hàng). Trong trường hợp tổn thất không phải do lỗi hoặc sơ suất của chủ hàng hoặc chủ tàu, tổn thất đó được gọi là tổn thất riêng. Thường thì, tổn thất riêng được xác định dựa trên tổn thất thực tế của hàng hóa và giá trị của nó. Các bên có thể thỏa thuận trước về việc chia sẻ tổn thất theo tỷ lệ nào đó, ví dụ như 50-50 hoặc theo tỷ lệ phần trăm khác. Tuy nhiên, để được bồi thường cho tổn thất riêng, người bị thiệt hại phải chứng minh rõ rằng tổn thất xảy ra do lỗi hoặc sơ suất của người khác. Điều này đòi hỏi người bị thiệt hại phải có bằng chứng và chứng minh được rằng tổn thất là kết quả của hành động sai trái, thiếu sót hoặc lỗi của một bên thứ ba.Tổn thất riêng là mvà quyền lợi của các bên liên quan khi xảy ra tổn thất trong quá trình vận chuyển và đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong việc xử lý các yêu cầu bồi thường.
Tổn thất riêng được quản lý và xử lý theo quy định của các điều khoản trong hợp đồng vận chuyển, gồm các điều khoản về trách nhiệm và bồi thường. Thông thường, người bị thiệt hại có thể yêu cầu bồi thường từ bên chịu trách nhiệm hoặc từ bảo hiểm hàng hải nếu có. Tổn thất riêng có thể được giải quyết thông qua các hợp đồng bảo hiểm hàng hải hoặc trong các điều khoản và điều kiện của hợp đồng vận chuyển hàng hóa. Nó là một phần quan trọng của quá trình định rõ trách nhiệm và tránh tranh chấp giữa các bên trong trường hợp xảy ra sự cố với hàng hóa trên tàu.
2. Các đảm bảo về tổn thất riêng
Các đảm bảo về tổn thất riêng (Particular average) là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực bảo hiểm hàng hải và giao dịch thương mại quốc tế. Tổn thất riêng xảy ra khi hàng hóa hoặc tàu bị thiệt hại hoặc mất mát do một sự cố cụ thể trong quá trình vận chuyển. Trong trường hợp tổn thất riêng, các đảm bảo được áp dụng để bảo vệ các bên liên quan khỏi rủi ro và chi phí phát sinh. Cụ thể, các đảm bảo về tổn thất riêng đảm bảo rằng bên chịu trách nhiệm vận chuyển hàng hóa hoặc tàu sẽ chịu trách nhiệm về chi phí và tổn thất phát sinh trực tiếp từ sự cố xảy ra trong quá trình vận chuyển. Các đảm bảo về tổn thất riêng thường bao gồm:
- Đảm bảo về tổn thất hàng hóa riêng: Bên chịu trách nhiệm vận chuyển hàng hóa sẽ chịu trách nhiệm bồi thường cho tổn thất hoặc thiệt hại của hàng hóa do các nguyên nhân như va chạm, rơi rớt, hỏa hoạn, nước biển, hoặc hành động cứu hộ.
- Đảm bảo về tổn thất tàu riêng: Bên chịu trách nhiệm vận chuyển tàu sẽ chịu trách nhiệm bồi thường cho tổn thất hoặc thiệt hại của tàu do các nguyên nhân như va chạm, hỏa hoạn, đâm vào rạn san hô, hay bị tấn công.
- Đảm bảo về tổn thất chi phí riêng: Đây là các khoản chi phí phát sinh trực tiếp từ việc xử lý và giải quyết sự cố gây ra tổn thất riêng, bao gồm chi phí sửa chữa, chi phí thay thế, chi phí cứu hộ, chi phí định giá tổn thất, và các khoản chi phí khác có liên quan.
Các đảm bảo về tổn thất riêng thường được quy định trong các hợp đồng vận chuyển hàng hóa hoặc trong các tài liệu chứng từ quan trọng như Điều khoản quốc tế về Đảm bảo về tổn thất riêng (Institute Time Clauses - Hulls) hoặc Điều khoản quốc tế về Đảm bảo về tổn thất hàng hóa riêng (Institute Cargo Clauses). Điều này đảm bảo rằng các bên liên quan được bảo vệ và trách nhiệm được phân chia một cách công bằng trong trường hợp xảy ra tổn thất riêng. Các đảm bảo này đảm bảo rằng bên chịu trách nhiệm vận chuyển hàng hóa hoặc tàu sẽ chịu trách nhiệm về chi phí và tổn thất phát sinh trực tiếp từ sự cố xảy ra trong quá trình vận chuyển. Các đảm bảo bao gồm đảm bảo về tổn thất hàng hóa riêng, đảm bảo về tổn thất tàu riêng và đảm bảo về tổn thất chi phí riêng. Các đảm bảo này được quy định trong các hợp đồng vận chuyển hàng hóa hoặc trong các tài liệu chứng từ quan trọng. Việc áp dụng các đảm bảo này giúp bảo vệ các bên liên quan khỏi rủi ro và chi phí phát sinh trong trường hợp xảy ra tổn thất riêng.
3. Làm sao để khắc phục các tổn thất riêng
Để khắc phục các tổn thất riêng (particular average) trong quá trình vận chuyển hàng hải, có những quy trình và các bước cụ thể để đảm bảo công bằng và minh bạch trong việc giải quyết vụ việc. Dưới đây là một số phương pháp và quy trình để khắc phục tổn thất riêng:
- Thông báo và tạo hồ sơ: Ngay khi xảy ra tổn thất riêng, người bị thiệt hại phải thông báo cho các bên liên quan, nhưng không được bồi thường, về việc xảy ra tổn thất và cung cấp bằng chứng liên quan. Thông báo này sẽ tạo cơ sở cho quá trình giải quyết vụ việc.
- Xác định nguyên nhân và chịu trách nhiệm: Quá trình xác định nguyên nhân gây tổn thất riêng được tiến hành để xác định ai chịu trách nhiệm về tổn thất đó. Người bị thiệt hại cần chứng minh rằng tổn thất xảy ra do lỗi hoặc vi phạm của người khác.
- Đánh giá giá trị tổn thất: Giá trị của tổn thất riêng cần được đánh giá để xác định mức đền bù phù hợp. Quá trình này thường dựa trên giá trị thực của tài sản, hàng hóa, hoặc dịch vụ bị thiệt hại.
- Bảo hiểm tổn thất riêng: Người bị thiệt hại nên kiểm tra xem có mua bảo hiểm tổn thất riêng hay không. Bảo hiểm này sẽ bảo vệ người bị thiệt hại trước các rủi ro và chi phí không mong muốn liên quan đến tổn thất riêng.
- Yêu cầu bồi thường: Người bị thiệt hại có thể yêu cầu bồi thường từ người chịu trách nhiệm hoặc bảo hiểm chịu trách nhiệm về tổn thất riêng. Quá trình này liên quan đến việc cung cấp thông tin, bằng chứng và yêu cầu chính thức đòi hỏi đền bù.
- Giải quyết tranh chấp: Trong trường hợp không đạt được thỏa thuận về bồi thường, việc giải quyết tranh chấp có thể được tiến hành thông qua các quy trình pháp lý hoặc thông qua các phương pháp giải quyết tranh chấp khác như trọng tài hoặc trọng tài môi trường.
Qua các quy trình và quy định trên, tổn thất riêng có thể được giải quyết một cách công bằng và minh bạch, đảm bảo quyền lợi của người bị thiệt hại được bảo vệ và có cơ hội nhận được bồi thường xứng đáng. Việc thông báo sớm, xác định nguyên nhân và chịu trách nhiệm, đánh giá giá trị tổn thất, và yêu cầu bồi thường đúng quy trình là cách để đảm bảo công bằng và minh bạch trong việc giải quyết vụ việc. Bên cạnh đó, việc mua bảo hiểm tổn thất riêng cũng là một biện pháp hữu hiệu để bảo vệ quyền lợi của người bị thiệt hại. Trong trường hợp không đạt được thỏa thuận, giải quyết tranh chấp thông qua các quy trình pháp lý là cách để tìm ra sự công bằng và xứng đáng. Qua đó, việc khắc phục các tổn thất riêng trở nên hiệu quả và đáng tin cậy.
Quý khách hàng có nhu cầu thì tham khảo thêm nội dung bài viết sau của công ty Luật Minh khuê: Tổn thất chung được phân bổ như thế nào? Các tài liệu và chứng từ cần thiết cho việc phân bổ tổn thất chung?
Công ty Luật Minh Khuê mong muốn gửi đến quý khách hàng những thông tin tư vấn hữu ích. Nếu quý khách hàng đang gặp phải bất kỳ vấn đề pháp lý nào hoặc có câu hỏi cần được giải đáp, hãy liên hệ với Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến qua số hotline 1900.6162. Hoặc quý khách hàng gửi yêu cầu chi tiết qua email: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ và giải đáp thắc mắc nhanh chóng. Xin trân trọng cảm ơn sự hợp tác của quý khách hàng!