1. Khái niệm điều tra, đánh giá, bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất

Điều tra, đánh giá đất đai là hoạt động thu thập và phân tích thông tin về chất lượng, tình trạng sử dụng đất nhằm phục vụ cho việc lập quy hoạch và quản lý đất đai. Hoạt động này bao gồm việc khảo sát thực địa, thu thập dữ liệu về các yếu tố như loại đất, độ màu mỡ, mức độ ô nhiễm và khả năng sử dụng của đất. Thông qua điều tra, đánh giá đất đai, cơ quan chức năng có thể đưa ra những quyết định chính xác về quy hoạch sử dụng đất, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và phát triển bền vững.

Bảo vệ đất đề cập đến các biện pháp nhằm ngăn chặn và hạn chế các hoạt động gây suy thoái đất. Điều này bao gồm việc thực hiện các chính sách và quy định để bảo vệ đất khỏi xói mòn, ô nhiễm, và sự biến đổi tiêu cực do tác động của con người. Các biện pháp bảo vệ đất còn liên quan đến việc giáo dục cộng đồng về tầm quan trọng của việc duy trì chất lượng đất và khuyến khích các phương thức canh tác bền vững.

Cải tạo đất là quá trình thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả của việc sử dụng đất không bền vững, nhằm nâng cao chất lượng đất. Điều này có thể bao gồm việc bổ sung dinh dưỡng cho đất, cải thiện cấu trúc đất, và xử lý ô nhiễm. Cải tạo đất không chỉ giúp phục hồi khả năng sinh sản của đất mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động nông nghiệp và phát triển bền vững.

Phục hồi đất là các biện pháp nhằm đưa đất bị thoái hóa hoặc ô nhiễm trở lại trạng thái ban đầu hoặc gần như ban đầu. Quá trình này thường bao gồm việc xử lý ô nhiễm, cải tạo chất lượng đất và phục hồi hệ sinh thái. Phục hồi đất đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo rằng đất có thể tiếp tục được sử dụng cho các mục đích nông nghiệp, sinh thái và phát triển bền vững trong tương lai.

Ý nghĩa quy định trách nhiệm điều tra, đánh giá đất đai, bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất

- Tạo sự phân công rõ ràng trong quản lý

Quy định về trách nhiệm của các tổ chức như Bộ Tài nguyên và Môi trường, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp tỉnh giúp tạo ra một cấu trúc quản lý rõ ràng và hiệu quả trong việc điều tra, đánh giá và bảo vệ tài nguyên đất. Mỗi tổ chức có vai trò và trách nhiệm cụ thể, từ việc xây dựng tiêu chuẩn kỹ thuật đến thực hiện các nhiệm vụ tại địa phương, góp phần giảm thiểu sự chồng chéo và thiếu hiệu quả trong quản lý.

- Đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm

Việc quy định rõ ràng trách nhiệm của các tổ chức không chỉ thúc đẩy tính minh bạch trong quy trình điều tra và đánh giá đất đai mà còn tạo ra cơ sở để người dân và cộng đồng giám sát các hoạt động liên quan đến tài nguyên đất. Điều này giúp nâng cao trách nhiệm của các tổ chức trong việc bảo vệ, cải tạo và phục hồi đất, đồng thời xây dựng niềm tin trong cộng đồng về việc quản lý và sử dụng hợp lý tài nguyên đất.

- Hỗ trợ phát triển bền vững

Quy định này còn có ý nghĩa quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển bền vững. Các tổ chức được giao trách nhiệm sẽ thực hiện các biện pháp bảo vệ, cải tạo và phục hồi đất, giúp ngăn chặn tình trạng thoái hóa và ô nhiễm đất, từ đó đảm bảo chất lượng đất cho thế hệ tương lai. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các tổ chức cũng tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện các chính sách và chương trình phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời bảo vệ môi trường sống cho cộng đồng.

 

2. Các tổ chức có trách nhiệm điều tra, đánh giá đất đai, bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất

Căn cứ vào Điều 55 Luật đất đai đai 2024 quy định các tổ chức có trách nhiệm điều tra, đánh giá đất đai, bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất bao gồm: 

- Bộ Tài nguyên và Môi trường 

- Ủy ban nhân dân cấp tỉnh

- Cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp tỉnh

 

3. Trách nhiệm của từng tổ chức trong việc điều tra, đánh giá đất đai, bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất

Căn cứ vào Điều 55 Luật đất đai 2024 quy định trách nhiệm điều tra, đánh giá đất đai, bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất như sau: 

- Bộ Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với các Bộ có liên quan thực hiện các nhiệm vụ sau đây:

+ Quy định kỹ thuật: Bộ chịu trách nhiệm xây dựng các quy định kỹ thuật liên quan đến điều tra, đánh giá đất đai và các biện pháp bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất. Điều này bao gồm việc xác định các tiêu chuẩn, phương pháp và quy trình thực hiện, nhằm đảm bảo tính chính xác và hiệu quả trong các hoạt động này.

+ Hệ thống quan trắc: Bộ cần xây dựng và duy trì hệ thống quan trắc đất đai, từ đó có thể theo dõi và đánh giá tình trạng đất đai trên toàn quốc. Hệ thống này sẽ cung cấp dữ liệu cần thiết để đưa ra các quyết định phù hợp về quản lý đất đai.

+ Tổ chức thực hiện điều tra: Bộ có trách nhiệm tổ chức thực hiện, phê duyệt và công bố kết quả điều tra, đánh giá đất đai tại cả nước, cũng như tại các vùng kinh tế - xã hội và theo chuyên đề. Việc này giúp đảm bảo rằng thông tin về tình trạng đất đai được công khai và minh bạch, phục vụ cho công tác quản lý.

+ Kế hoạch bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất: Bộ phải ban hành và tổ chức thực hiện các kế hoạch bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất đối với các khu vực bị thoái hóa hoặc ô nhiễm nghiêm trọng, nhằm đảm bảo đất đai được sử dụng một cách bền vững.

+ Công bố công khai kết quả: Bộ có trách nhiệm công bố kết quả điều tra, đánh giá đất đai trong thời gian 30 ngày kể từ khi có phê duyệt. Điều này không chỉ đảm bảo tính minh bạch mà còn giúp người dân và các tổ chức có thông tin để tham gia vào công tác quản lý đất đai. Kết quả bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất được quy định cụ thể tại Điều 6 Thông tư Thông tư 11/2024/TT-BTNMT

- Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm sau đây:

+ Tổ chức thực hiện điều tra: Ủy ban nhân dân cấp tỉnh cần tổ chức thực hiện, phê duyệt và công bố kết quả điều tra, đánh giá đất đai tại địa phương. Điều này giúp nắm bắt kịp thời tình trạng đất đai và có những biện pháp ứng phó phù hợp.

+ Kế hoạch bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất: Cơ quan này cũng có trách nhiệm xây dựng và thực hiện kế hoạch bảo vệ, cải tạo và phục hồi đất đối với các khu vực đất bị thoái hóa hoặc ô nhiễm trên địa bàn. Họ phải cập nhật các thông tin này vào cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.

+ Thống kê và công bố khu vực đất bị ô nhiễm: Ủy ban cần thống kê và công bố thông tin về các khu vực đất bị ô nhiễm, từ đó tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà thầu có khả năng xử lý và cải tạo đất tại các khu vực này.

- Cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp tỉnh có trách nhiệm công bố công khai kết quả điều tra, đánh giá đất đai trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Kết quả điều tra, đánh giá đất đai; kết quả bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất được quy định cụ thể tại Điều 6 Thông tư Thông tư 11/2024/TT-BTNMT

Lưu ý: Để biết thêm về quy trình, thủ tục, hồ sơ việc thực hiện điều tra, đánh giá đất đai và bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất tại Mục 2 Chương II Nghị định 101/2024/NĐ-CP

Trách nhiệm tổ chức thực hiện điều tra, đánh giá đất đai, bảo vệ, cải tạo và phục hồi đất theo Điều 55 Luật Đất đai 2024 cho thấy sự phân công rõ ràng giữa các cấp quản lý. Bộ Tài nguyên và Môi trường, với vai trò chủ trì, không chỉ đặt ra các tiêu chuẩn và quy định kỹ thuật mà còn tổ chức thực hiện và công bố kết quả điều tra, đảm bảo tính minh bạch và chính xác trong việc quản lý tài nguyên đất. Trong khi đó, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và các cơ quan quản lý đất đai cấp tỉnh thực hiện các nhiệm vụ cụ thể, từ việc phê duyệt kế hoạch bảo vệ đất đến công bố thông tin về tình trạng đất đai tại địa phương, tạo điều kiện cho sự tham gia của cộng đồng và các tổ chức liên quan.

Tổng thể, trách nhiệm này không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả trong quản lý và sử dụng đất mà còn thúc đẩy bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Qua đó, các tổ chức và cá nhân liên quan được khuyến khích thực hiện các biện pháp bảo vệ, cải tạo và phục hồi đất, nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực từ hoạt động con người đến tài nguyên đất. Điều này không chỉ đảm bảo sự bền vững cho các thế hệ tương lai mà còn đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh hiện nay.

Bài viết liên quan: Biện pháp quan trọng để cải tạo đất hoang, đồi núi trọc hiện nay là?

Nếu quý khách hàng còn vướng mắc về vấn đề trên hoặc mọi vấn đề pháp lý khác, quý khách hãy vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi qua Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến theo số điện thoại 1900.6162 để được Luật sư tư vấn pháp luật trực tiếp qua tổng đài kịp thời hỗ trợ và giải đáp mọi thắc mắc. Nếu quý khách hàng cần báo giá dịch vụ pháp lý thì quý khách có thể gửi yêu cầu báo phí dịch vụ đến địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn để nhận được thông tin sớm nhất.