Trường hợp nào được thay đổi Thư ký Tòa án trong tố tụng dân sự?

1. Nhiệm vụ, quyền hạn của thư ký Tòa án trong Tố tụng Dân sự hiện nay

Nhiệm vụ và quyền hạn của Thư ký Tòa án được quy định trong Điều 51 của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 như sau: Khi được chỉ định bởi Chánh án Tòa án, Thư ký Tòa án có các nhiệm vụ và quyền hạn sau:

- Chuẩn bị các công việc nghiệp vụ cần thiết trước khi bắt đầu phiên tòa. Chuẩn bị cẩn thận trước phiên tòa giúp đảm bảo rằng quá trình tố tụng diễn ra một cách suôn sẻ và hiệu quả, và Thư ký có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo điều này.

- Thông tin về quy định của phiên tòa đến mọi bên liên quan. Bằng cách cung cấp thông tin chi tiết và rõ ràng về quy định và quy trình của phiên tòa, Thư ký giúp đảm bảo rằng mọi bên liên quan đều hiểu và tuân thủ đầy đủ các quy tắc và yêu cầu pháp lý, từ đó đảm bảo tính công bằng và khách quan trong quá trình tố tụng.

- Kiểm tra và báo cáo với Hội đồng xét xử về danh sách các bên cần triệu tập đến phiên tòa. Bằng cách thực hiện quá trình này một cách cẩn thận và hiệu quả, Thư ký đảm bảo rằng tất cả các bên liên quan đều được triệu tập đến phiên tòa một cách đầy đủ và đúng thời hạn.

- Ghi chép biên bản các phiên tòa, cuộc họp và biên bản lời khai của các bên tham gia vào quá trình tố tụng.

- Thực hiện bất kỳ nhiệm vụ nào khác được quy định trong Bộ luật này.

Do đó, Thư ký Tòa án thực hiện các công việc này phù hợp với nhiệm vụ và quyền hạn của mình theo quy định đã nêu trên.

2. Các trường hợp được thay đổi thư ký Tòa án trong tố tụng dân sự 

Điều 54 của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 quy định về việc thay đổi Thư ký Tòa án như sau: Trong các tình huống sau đây, Thư ký Tòa án và Thẩm tra viên phải từ chối hoặc được thay đổi:

- Nếu họ rơi vào bất kỳ trường hợp nào được quy định tại Điều 52 của Bộ luật này.

- Nếu họ đã hoặc đang tham gia vào quá trình tố tụng trong vụ án đó dưới một trong các tư cách sau: Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án, Kiểm sát viên, hoặc Kiểm tra viên.

- Nếu họ có quan hệ thân thiết với bất kỳ người tham gia vào quá trình tố tụng khác trong vụ án đó.

Điều 52 của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 quy định các trường hợp phải từ chối hoặc thay đổi người tiến hành tố tụng như sau:

- Nếu họ đồng thời là một trong những bên liên quan trực tiếp đến vụ án, bao gồm là đương sự, người đại diện hoặc người thân thích của đương sự, họ phải từ chối hoặc được thay đổi để đảm bảo tính công bằng và độc lập.

- Nếu họ đã tham gia vào quá trình tố tụng trong tư cách là người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên liên quan như người làm chứng, người giám định hoặc người phiên dịch, họ cũng phải từ chối hoặc được thay đổi.

- Nếu có căn cứ rõ ràng cho rằng họ không thể thực hiện nhiệm vụ của mình một cách vô tư và không thiên vị, họ cũng phải từ chối hoặc được thay đổi để đảm bảo tính công bằng và độc lập trong quá trình tố tụng.

Dựa trên các quy định trên, việc bạn đề xuất thay đổi Thư ký Tòa án là hợp lý theo quy định tại khoản 2 của Điều 54 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, khi Thư ký Tòa án đã từng tham gia vào quá trình tố tụng trong vụ án đó với tư cách là Thư ký Tòa án. Những quy định này giúp đảm bảo tính công bằng và độc lập của quá trình tố tụng, bằng cách loại bỏ những ảnh hưởng tiềm ẩn hoặc xung đột lợi ích có thể ảnh hưởng đến quyết định của họ.

3. Trình tự, thủ tục thay đổi thư ký Tòa án trong tố tụng dân sự

Theo Điều 55 của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, quy định về Thủ tục từ chối tiến hành tố tụng hoặc đề nghị thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án như sau: Trước khi mở phiên tòa hoặc phiên họp, việc từ chối tiến hành tố tụng hoặc đề nghị thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án phải được thực hiện bằng văn bản, trong đó cần rõ ràng nêu lý do và căn cứ của quyết định đó. Việc từ chối tiến hành tố tụng hoặc đề nghị thay đổi những người được quy định tại khoản 1 của Điều này tại phiên tòa hoặc phiên họp phải được ghi chép trong biên bản của phiên tòa hoặc phiên họp.

Theo Điều 56 của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, quy định về việc quyết định thay đổi Thư ký Tòa án như sau: Trước khi mở phiên tòa, quyết định thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án do Chánh án Tòa án ban hành. Trong trường hợp Thẩm phán bị thay đổi và Thẩm phán đó là Chánh án Tòa án, thẩm quyền quyết định việc thay đổi như sau: Nếu Thẩm phán là Chánh án Tòa án nhân dân cấp huyện, quyết định do Chánh án Tòa án nhân dân cấp tỉnh đưa ra; Nếu Thẩm phán là Chánh án Tòa án nhân dân cấp tỉnh, quyết định do Chánh án Tòa án nhân dân cấp cao có thẩm quyền theo khu vực của Tòa án nhân dân cấp tỉnh đó đưa ra; Nếu Thẩm phán là Chánh án Tòa án nhân dân cấp cao, quyết định do Chánh án Tòa án nhân dân tối cao đưa ra.

Tại phiên tòa, quyết định thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án do Hội đồng xét xử đưa ra sau khi nghe ý kiến của người bị yêu cầu thay đổi. Hội đồng xét xử thảo luận tại phòng nghị án và quyết định theo đa số. Trong trường hợp cần thay đổi, Hội đồng xét xử sẽ hoãn phiên tòa. Chánh án Tòa án sẽ cử người thay thế người bị thay đổi. Nếu người bị thay đổi là Chánh án Tòa án, thì quyết định được thực hiện theo quy định tại khoản 1 của Điều này. Việc thay đổi Thẩm phán, Thư ký Tòa án khi giải quyết vụ án dân sự được thực hiện theo quy định tại khoản 1 và khoản 2 của Điều 368 của Bộ luật này. Chánh án Tòa án phải cử người thay thế trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày hoãn phiên tòa hoặc phiên họp.

Tại Điều 368 của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, quy định cụ thể về quyết định thay đổi người tiến hành tố tụng khi giải quyết các vụ việc dân sự như sau: Trước khi mở phiên họp, quyết định thay đổi Thẩm phán, Thư ký phiên họp được Chánh án của Tòa án đang xử lý vụ việc dân sự đó hoặc Chánh án đó, nếu đồng thời là Thẩm phán bị thay đổi, quyết định sẽ do Chánh án Tòa án trực tiếp cấp trên quyết định.

Tại phiên họp giải quyết vụ việc dân sự, quyết định thay đổi Thẩm phán, Thư ký phiên họp được thực hiện như sau: Nếu vụ việc dân sự do một Thẩm phán giải quyết, quyết định thay đổi sẽ do Chánh án của Tòa án đang giải quyết vụ việc đó, hoặc nếu Chánh án đó đồng thời là Thẩm phán bị thay đổi, quyết định sẽ do Chánh án Tòa án trực tiếp cấp trên quyết định. Trong trường hợp vụ việc dân sự được giải quyết bởi Hội đồng gồm ba Thẩm phán, quyết định thay đổi thành viên Hội đồng, Thư ký phiên họp sẽ do Hội đồng giải quyết vụ việc dân sự quyết định.

Trước khi mở phiên họp, quyết định thay đổi Kiểm sát viên sẽ được Viện trưởng của Viện kiểm sát cùng cấp quyết định. Tại phiên họp, quyết định thay đổi Kiểm sát viên do Thẩm phán hoặc Hội đồng giải quyết vụ việc dân sự quyết định. Trong trường hợp cần thiết, nếu phải thay đổi Kiểm sát viên, Thẩm phán hoặc Hội đồng giải quyết vụ việc dân sự sẽ ra quyết định hoãn phiên họp và thông báo cho Viện kiểm sát. Việc cử Kiểm sát viên thay thế được quyết định bởi Viện trưởng của Viện kiểm sát cùng cấp. Nếu Kiểm sát viên bị thay đổi là Viện trưởng của Viện kiểm sát, thì quyết định sẽ được thực hiện bởi Viện trưởng của Viện kiểm sát cấp trên trực tiếp.

Ngoài ra, quý bạn đọc có thể tham khảo thêm bài viết: Điều kiện trở thành thư ký tòa án cập nhật mới nhất 2024.

Nếu có bất cứ vấn đề pháp lý nào cần hỗ trợ, vui lòng liên hệ tới bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua số điện thoại: 1900.6162 hoặc gửi yêu cầu qua địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn. Trân trọng!