1. Cơ sở pháp lý

Cơ sở pháp lý quy định về chế độ nâng lương của công chức hiện nay được quy định tại Nghị định 73/2024/NĐ-CP. Nghị định này đã xác định rõ mức lương cơ sở áp dụng đối với các đối tượng hưởng lương, phụ cấp, và chế độ tiền thưởng cho những người làm việc trong các cơ quan, tổ chức, và đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, cũng như các hội được ngân sách nhà nước hỗ trợ kinh phí hoạt động. Những cơ quan, đơn vị này bao gồm các cơ quan ở trung ương, tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (cấp tỉnh), huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương (cấp huyện), xã, phường, thị trấn (cấp xã), các đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt và lực lượng vũ trang.

Theo Điều 2 của Nghị định 73/2024/NĐ-CP, các đối tượng áp dụng chế độ nâng lương bao gồm:

Những người hưởng lương và phụ cấp áp dụng mức lương cơ sở theo quy định, cụ thể là:

  • Cán bộ, công chức từ trung ương đến cấp huyện theo quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 4 của Luật Cán bộ, công chức năm 2008 (sửa đổi, bổ sung bởi Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức năm 2019).
  • Cán bộ, công chức cấp xã theo quy định tại khoản 3 Điều 4 của Luật Cán bộ, công chức năm 2008 (sửa đổi, bổ sung bởi Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức năm 2019).
  • Viên chức làm việc trong các đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của Luật Viên chức năm 2010 (sửa đổi, bổ sung bởi Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức năm 2019).
  • Những người làm việc theo chế độ hợp đồng lao động theo quy định tại Nghị định số 111/2022/NĐ-CP ngày 30 tháng 12 năm 2022 của Chính phủ về hợp đồng lao động trong cơ quan hành chính và đơn vị sự nghiệp công lập, nếu được áp dụng hoặc có thỏa thuận trong hợp đồng lao động xếp lương theo Nghị định số 204/2004/NĐ-CP ngày 14 tháng 12 năm 2004 của Chính phủ về chế độ tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang.
  • Những người làm việc trong chỉ tiêu biên chế tại các hội được ngân sách nhà nước hỗ trợ theo quy định tại Nghị định số 45/2010/NĐ-CP ngày 21 tháng 4 năm 2010 về tổ chức, hoạt động và quản lý hội (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 33/2012/NĐ-CP ngày 13 tháng 4 năm 2012).
  • Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân, viên chức quốc phòng và lao động hợp đồng thuộc Quân đội nhân dân Việt Nam.
  • Sĩ quan, hạ sĩ quan hưởng lương, công nhân công an và lao động hợp đồng thuộc Công an nhân dân.
  • Những người làm việc trong tổ chức cơ yếu.
  • Hạ sĩ quan và binh sĩ thuộc Quân đội nhân dân Việt Nam; hạ sĩ quan và chiến sĩ nghĩa vụ thuộc Công an nhân dân.
  • Những người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, thôn và tổ dân phố.

Những người hưởng lương quy định tại các điểm a, b, c, d, đ, e, g, và h khoản 1 Điều này (không bao gồm đối tượng hưởng phụ cấp, sinh hoạt phí) sẽ được áp dụng chế độ tiền thưởng theo quy định của Nghị định.

 

2. Mục tiêu của việc điều chỉnh chế độ lương

Mục tiêu của việc điều chỉnh chế độ lương trong hệ thống công chức không chỉ đơn thuần là cải thiện mức sống của người lao động mà còn nhằm đạt được nhiều mục tiêu quan trọng khác. Trước tiên, việc điều chỉnh chế độ lương nhằm nâng cao đời sống vật chất của công chức. Đây là một yêu cầu cấp thiết để đáp ứng nhu cầu sống ngày càng cao của công chức, đồng thời đảm bảo rằng họ có thể duy trì một cuộc sống ổn định và xứng đáng với những đóng góp của mình cho xã hội.

Ngoài ra, việc điều chỉnh chế độ lương còn đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút và giữ chân nhân tài. Khi mức lương được cải thiện, nó không chỉ tạo ra động lực mạnh mẽ cho công chức làm việc chăm chỉ và cống hiến nhiều hơn, mà còn góp phần giữ chân những cá nhân tài năng trong hệ thống công chức, ngăn ngừa tình trạng mất nhân lực chất lượng cao sang các lĩnh vực khác.

Đồng thời, việc điều chỉnh chế độ lương cũng hướng tới việc đảm bảo công bằng xã hội. Nó nhằm khắc phục những bất hợp lý hiện có trong phân phối thu nhập, giúp đảm bảo rằng các công chức được hưởng lương tương xứng với công việc và trách nhiệm của họ, từ đó tạo ra một môi trường làm việc công bằng và minh bạch hơn. Chính vì vậy, việc điều chỉnh chế độ lương không chỉ là một vấn đề của cải cách hành chính mà còn là một bước đi quan trọng trong việc nâng cao chất lượng quản lý công và đảm bảo sự công bằng trong xã hội.

 

3. Những thay đổi chính trong chế độ nâng lương năm 2024

Căn cứ theo Điều 3 của Nghị định 73/2024/NĐ-CP, quy định về mức lương cơ sở như sau:

Mức lương cơ sở được sử dụng làm căn cứ để tính toán mức lương trong các bảng lương, các mức phụ cấp, cũng như thực hiện các chế độ khác theo quy định của pháp luật đối với các đối tượng được quy định tại Điều 2 của Nghị định này. Đồng thời, mức lương cơ sở còn là cơ sở để tính toán mức hoạt động phí, sinh hoạt phí theo quy định của pháp luật và các khoản trích nộp cũng như các chế độ được hưởng theo mức lương cơ sở. Kể từ ngày 01 tháng 7 năm 2024, mức lương cơ sở sẽ được điều chỉnh lên 2.340.000 đồng/tháng, tăng 30% so với mức lương cơ sở trước ngày 01/07/2024 là 1.800.000 đồng/tháng theo Nghị định 24/2023/NĐ-CP.

Với quy định nêu trên, từ ngày 1 tháng 7 năm 2024, các cán bộ, công chức, viên chức sẽ được hưởng mức lương cơ sở mới là 2.340.000 đồng/tháng, phản ánh sự tăng trưởng đáng kể so với mức lương cơ sở trước đó. Điều này đồng nghĩa với việc tất cả các khoản lương trong bảng lương, các mức phụ cấp cũng sẽ được điều chỉnh tương ứng, dẫn đến sự cải thiện rõ rệt trong thu nhập của công chức và viên chức.

Ngoài ra, theo Kết luận 83-KL/TW năm 2024, có nội dung quan trọng liên quan đến việc cải cách tiền lương theo Nghị quyết số 27-NQ/TW. Đặc biệt, trong bối cảnh có nhiều khó khăn, vướng mắc và bất cập trong việc triển khai cải cách tiền lương, việc rà soát và nghiên cứu kỹ lưỡng các quy định hiện hành là rất cần thiết. Bộ Chính trị đã giao Ban cán sự đảng Chính phủ chỉ đạo thực hiện cải cách tiền lương khu vực công theo lộ trình hợp lý, thận trọng và khả thi. Theo đó, việc điều chỉnh mức lương cơ sở từ 1,8 triệu đồng lên 2,34 triệu đồng (tăng 30%) sẽ bắt đầu từ ngày 01/7/2024.

Bên cạnh đó, từ ngày 01/7/2024, quỹ tiền thưởng sẽ được thực hiện với mức 10% quỹ lương cơ bản, với chế độ tiền thưởng gắn liền với trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị trong việc đánh giá và xếp loại mức độ hoàn thành công việc của người hưởng lương. Điều này nhằm động viên, khích lệ và tạo động lực cho cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác, góp phần vào việc nâng cao hiệu lực và hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị. Đồng thời, việc hoàn thiện chế độ nâng lương sẽ được thực hiện để phù hợp với việc chuyển đổi quản lý và trả lương, tiếp tục thúc đẩy các cải cách cần thiết trong quản lý và tổ chức trả lương cho cán bộ, công chức và viên chức.

 

4. Ảnh hưởng của việc nâng lương đến công chức và ngân sách nhà nước

Việc nâng lương cơ sở có những ảnh hưởng sâu rộng đến cả công chức và ngân sách nhà nước. Đối với công chức, việc điều chỉnh mức lương cơ sở không chỉ mang lại sự gia tăng đáng kể trong thu nhập mà còn góp phần cải thiện đời sống vật chất của họ. Khi lương cơ sở được nâng lên, công chức sẽ có thêm nguồn lực để trang trải các nhu cầu cơ bản, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống và giảm bớt khó khăn tài chính. Hơn nữa, sự gia tăng thu nhập còn tạo ra động lực làm việc mạnh mẽ hơn cho công chức. Khi nhận thấy sự công nhận và phần thưởng tương xứng với những nỗ lực và cống hiến của mình, công chức sẽ cảm thấy khuyến khích hơn trong công việc, từ đó nâng cao hiệu quả làm việc và góp phần tích cực vào sự phát triển của cơ quan, tổ chức nơi họ làm việc.

Tuy nhiên, việc nâng lương cơ sở cũng đặt ra những thách thức lớn đối với ngân sách nhà nước. Sự gia tăng mức lương cơ sở đồng nghĩa với việc ngân sách nhà nước sẽ phải gánh chịu một khoản chi phí lớn hơn cho lương và các khoản phụ cấp liên quan. Điều này có thể tạo ra gánh nặng tài chính, đặc biệt trong bối cảnh ngân sách nhà nước đang phải đối mặt với nhiều áp lực từ các nguồn chi khác. Ngoài ra, việc điều chỉnh lương cơ sở cũng có thể tác động đến các chính sách khác, bao gồm các khoản chi tiêu công khác và các chương trình phát triển xã hội. Chính vì vậy, việc cân nhắc kỹ lưỡng và lập kế hoạch tài chính hợp lý là cần thiết để đảm bảo rằng việc nâng lương không gây ra sự mất cân bằng nghiêm trọng trong ngân sách và không làm ảnh hưởng tiêu cực đến các chính sách công khác.

Như vậy, mặc dù việc nâng lương cơ sở mang lại lợi ích rõ rệt cho công chức, nó cũng đòi hỏi một sự cân nhắc và quản lý tài chính thận trọng từ phía ngân sách nhà nước để đảm bảo rằng các mục tiêu phát triển bền vững và sự công bằng trong chi tiêu công được duy trì.

Xem thêm bài viết: Lương cơ sở tăng bảng lương công chức thay đổi như thế nào?

Khi quý khách có thắc mắc về quy định pháp luật, vui lòng liên hệ đến hotline 19006162 hoặc gửi thư tư vấn đến địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn để được tư vấn.