Cơ quan lập danh sách đen trong lĩnh vực phòng chống rửa tiền

1. Cơ quan có quyền thành lập danh sách đen trong lĩnh vực phòng chống rửa tiền 

Căn cứ tại khoản 9 Điều 3 Luật Phòng, chống rửa tiền 2022, Danh sách đen trong lĩnh vực phòng chống rửa tiền là một công cụ quan trọng để xác định và ngăn chặn hoạt động tài chính không hợp pháp liên quan đến khủng bố và vũ khí hủy diệt hàng loạt. Được lập theo quy định của Luật Phòng, chống rửa tiền 2022, danh sách này có nguồn gốc và chịu sự quản lý của hai cơ quan chính của chính phủ Việt Nam.

Bộ Công an, một trong những cơ quan an ninh hàng đầu của quốc gia, chịu trách nhiệm lập và duy trì một phần của danh sách đen. Trong phạm vi của nhiệm vụ này, Bộ Công an xác định và cập nhật thông tin về tổ chức và cá nhân có liên quan đến khủng bố hoặc tài trợ khủng bố. Các hoạt động này bao gồm cả việc thu thập thông tin tình báo, theo dõi các nhóm và cá nhân có tiềm năng tham gia hoạt động phi pháp, cũng như hợp tác với các cơ quan quốc tế để chia sẻ thông tin và hỗ trợ pháp lý.

Ngoài ra, Bộ Quốc phòng, tổ chức có trách nhiệm bảo vệ và đảm bảo an ninh quốc gia, cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc xây dựng danh sách đen. Cụ thể, Bộ Quốc phòng giám sát và chỉ định các tổ chức và cá nhân liên quan đến phổ biến và tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt. Công việc này đòi hỏi sự chuyên môn cao và sự hiểu biết sâu sắc về các mối đe dọa về an ninh quốc gia, bao gồm cả việc đánh giá tiềm năng của các tổ chức và cá nhân để sử dụng tài nguyên tài chính để hỗ trợ hoạt động phi pháp.

Danh sách đen không chỉ là một công cụ pháp lý mà còn là một phần không thể thiếu của nỗ lực của chính phủ trong việc ngăn chặn và đấu tranh chống lại tội phạm tổ chức và các hoạt động không hợp pháp đe dọa đến an ninh và ổn định của quốc gia. Bằng cách này, việc lập và duy trì danh sách đen là một phần không thể thiếu của chiến lược phòng chống rửa tiền của Việt Nam, đóng một vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cộng đồng và giữ gìn sự ổn định trong khu vực và trên toàn thế giới

2. Có cần trì hoãn giao dịch khi có nghi ngờ đối tác liên quan đến giao dịch thuộc danh sách đen không?

Khi nghi ngờ một đối tác liên quan đến giao dịch thuộc danh sách đen trong phòng chống rửa tiền, việc trì hoãn giao dịch là một biện pháp cần thiết để đảm bảo tính chính xác và tuân thủ quy định pháp luật. Theo Điều 44 của Luật Phòng, chống rửa tiền 2022, các điều kiện cụ thể được quy định rõ ràng để hướng dẫn việc áp dụng biện pháp này.

Đầu tiên, trong trường hợp có căn cứ để nghi ngờ hoặc phát hiện rằng các bên liên quan đến giao dịch nằm trong danh sách đen, việc trì hoãn giao dịch là bắt buộc. Điều này giúp đảm bảo rằng các hoạt động tài chính không hợp pháp không được thực hiện thông qua các giao dịch này.

Thứ hai, nếu có lý do để tin rằng giao dịch có thể liên quan đến hoạt động phạm tội, bao gồm các trường hợp như giao dịch được yêu cầu bởi người bị kết án theo quy định của pháp luật tố tụng hình sự, hoặc giao dịch liên quan đến tổ chức, cá nhân thực hiện hành vi có liên quan đến tội phạm tài trợ khủng bố, cũng đòi hỏi việc trì hoãn giao dịch.

Thứ ba, khi có yêu cầu từ cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của các luật có liên quan, cũng là lý do để áp dụng biện pháp trì hoãn giao dịch. Điều này phản ánh sự hợp tác giữa các tổ chức tài chính và cơ quan quản lý nhà nước để đảm bảo tuân thủ các quy định về an ninh tài chính và phòng chống tội phạm tài chính.

Khi thực hiện biện pháp trì hoãn giao dịch, đối tượng báo cáo phải thực hiện các bước sau:

Báo cáo ngay cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Việc này giúp thông tin được chia sẻ và xử lý một cách hiệu quả giữa các bộ phận liên quan, tăng cường khả năng phát hiện và ngăn chặn các hoạt động không hợp pháp.

Thực hiện trì hoãn giao dịch trong khoảng thời gian không quá 03 ngày làm việc kể từ ngày bắt đầu áp dụng. Điều này giúp đảm bảo rằng quá trình giao dịch không bị ảnh hưởng quá lâu, đồng thời vẫn đảm bảo tính cẩn thận và tuân thủ quy định pháp luật.

Đối tượng báo cáo không phải chịu trách nhiệm pháp lý về các hậu quả phát sinh khi áp dụng biện pháp trì hoãn giao dịch theo đúng quy định. Điều này giúp động viên các tổ chức tài chính và đối tác thực hiện biện pháp này một cách tự tin, mà không cần lo lắng về rủi ro pháp lý.

Chi tiết về việc áp dụng biện pháp trì hoãn giao dịch được quy định cụ thể bởi Chính phủ. Điều này giúp rõ ràng hóa quy trình và tăng cường tính minh bạch trong việc thực hiện các biện pháp phòng chống rửa tiền.

Tóm lại, việc trì hoãn giao dịch khi nghi ngờ đối tác liên quan đến danh sách đen trong phòng chống rửa tiền là một biện pháp cần thiết và hợp lý để đảm bảo tính chính xác và tuân thủ quy định pháp luật. Điều này không chỉ giúp bảo vệ tổ chức tài chính khỏi rủi ro liên quan đến hoạt động tài chính không hợp pháp mà còn đóng góp vào việc duy trì ổn định và an ninh trong hệ thống tài chính quốc gia

3. Các căn cứ để trì hoãn khi có nghi ngờ đối tác liên quan tới giao dịch thuộc danh sách đen

Căn cứ để nghi ngờ các bên liên quan đến giao dịch thuộc danh sách đen được quy định một cách cụ thể và chi tiết trong Nghị định 19/2023/NĐ-CP, chính là cơ sở để áp dụng biện pháp trì hoãn giao dịch. Các điều khoản trong nghị định này định rõ những trường hợp cụ thể nào sẽ được xem xét là có căn cứ để nghi ngờ và áp dụng biện pháp này.

Trước hết, nếu cá nhân hoặc tổ chức liên quan đến giao dịch có thông tin trùng khớp toàn bộ với thông tin của cá nhân hoặc tổ chức thuộc danh sách đen, thì đó là một lý do rõ ràng để nghi ngờ và áp dụng biện pháp trì hoãn. Việc này giúp đảm bảo rằng các giao dịch không hợp pháp không được thực hiện thông qua sự liên kết với các đối tác nằm trong danh sách đen.

Tiếp theo, nếu cá nhân liên quan đến giao dịch có một trong các nhóm thông tin như họ và tên, ngày, tháng, năm sinh hoặc họ và tên, năm sinh, quốc tịch hoặc họ và tên, địa chỉ hoặc tên và địa chỉ hoặc tên và số Hộ chiếu hoặc tên và số Chứng minh nhân dân, số Căn cước công dân hoặc số định danh cá nhân trùng khớp với thông tin của cá nhân thuộc danh sách đen, và trên cơ sở các thông tin thu thập được tin rằng cá nhân đó liên quan tới khủng bố, tài trợ khủng bố, phổ biến và tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt, cũng là lý do để nghi ngờ và áp dụng biện pháp trì hoãn.

Tương tự, nếu tổ chức liên quan đến giao dịch có một trong các thông tin như tên giao dịch, số giấy phép thành lập, mã số doanh nghiệp hoặc mã số thuế trùng khớp với thông tin của tổ chức thuộc danh sách đen, và trên cơ sở các thông tin thu thập được tin rằng tổ chức đó liên quan tới khủng bố, tài trợ khủng bố, phổ biến và tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt, cũng sẽ là một lý do hợp lệ để áp dụng biện pháp trì hoãn.

Những quy định này không chỉ giúp người thực hiện giao dịch nhận biết và ngăn chặn các mối đe dọa liên quan đến an ninh tài chính một cách hiệu quả, mà còn đóng góp vào việc xây dựng một môi trường kinh doanh lành mạnh và minh bạch. Việc tuân thủ và áp dụng các quy định này không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là trách nhiệm đạo đức của mọi tổ chức và cá nhân tham gia vào các hoạt động tài chính và kinh doanh

Bài viết liên quan: Nguyên tắc về phòng, chống rửa tiền? Các cơ quan có thẩm quyền chịu trách nhiệm về hoạt động phòng, chống rửa tiền?

Liên hệ hotline 19006162 hoặc email: lienhe@luatminhkhue.vn để được tư vấn pháp luật