1. Nguồn gốc và ý nghĩa của tết Ông Công Ông Táo

Tết ông Công ông Táo, ngày lễ truyền thống quan trọng, được tổ chức mỗi năm vào ngày 23 tháng Chạp trong lịch âm lịch, là bước ngoặt quan trọng trước khi bước sang năm mới theo lịch Nguyên đán. Ngày này kết nối cộng đồng Việt Nam với những nét văn hóa truyền thống, nơi mọi người tôn vinh và cầu mong sự may mắn, bình an cho gia đình.

Nguồn gốc của Tết ông Công ông Táo xuất phát từ ba vị thần Thổ Công, Thổ Địa, và Thổ Kỳ trong đạo Lão giáo Trung Quốc. Tuy nhiên, trong lịch sử và văn hóa Việt Nam, người dân đã chuyển hóa chúng thành sự tích "Hai ông một bà" - tượng trưng cho vị thần Đất, vị thần Nhà, và vị thần Bếp núc. Do đó, Tết ông Công ông Táo thường được gọi là Táo quân hoặc ông Táo.

Ngày lễ này không chỉ là dịp để thể hiện lòng tôn kính và biết ơn đối với các vị thần mà còn mang theo ý nghĩa sâu sắc trong văn hóa dân gian Việt Nam. Theo sự tích dân gian, vào ngày 23 tháng Chạp, Táo quân cưỡi cá chép bay về trời để báo cáo với Ngọc Hoàng về mọi sự kiện, vấn đề xảy ra trong gia đình. Chỉ đến đêm giao thừa, Táo quân mới trở về hạ giới để tiếp tục nhiệm vụ của mình.

Tết ông Công ông Táo còn là dịp để mọi gia đình tổ chức lễ cúng, với mâm cơm trang trí đầy đủ các món ăn ngon và hương vị truyền thống. Mục đích của lễ cúng không chỉ là để cầu may mắn, tài lộc, mà còn là để thể hiện lòng biết ơn và sự tôn trọng đối với các vị thần. Đây cũng là thời điểm mọi người quây quần bên nhau, sum họp gia đình, thể hiện tình cảm yêu thương và sự gắn bó mạnh mẽ trong tình thân.

Tết ông Công ông Táo, với tầm quan trọng lớn trong nền văn hóa Việt Nam, không chỉ là dịp để cầu may mắn mà còn là cơ hội để mọi người kết nối với truyền thống, giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa lâu dài của dân tộc

 

2. Có tổ chức bắn pháo hoa vào ngày Tết Ông Công Ông Táo không?

Theo quy định tại Điều 11 Nghị định 137/2020/NĐ-CP, đã được sửa đổi bởi khoản 2 Điều 3 Nghị định 56/2023/NĐ-CP, về việc tổ chức bắn pháo hoa nổ, chính sách này được thực hiện trong các sự kiện quan trọng của đất nước. Cụ thể, theo đó, có nhiều dịp lễ quan trọng như Tết Nguyên đán, Giỗ Tổ Hùng Vương, Ngày Quốc khánh, Ngày Chiến thắng Điện Biên Phủ, Ngày Chiến thắng (ngày 30 tháng 4 dương lịch), Kỷ niệm ngày giải phóng, ngày thành lập các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, và các sự kiện văn hóa, du lịch, thể thao mang tính quốc gia, quốc tế.

Đối với Tết Nguyên đán, bắn pháo hoa nổ được tổ chức tại các thành phố trực thuộc trung ương và tỉnh Thừa Thiên Huế với tầm cao và tầm thấp, thời lượng không quá 15 phút. Truyền thống này kết nối cộng đồng vào không khí lễ hội, tạo nên bức tranh đẹp và rực rỡ để chào đón năm mới. Thời gian bắn pháo hoa là vào thời điểm giao thừa Tết Nguyên đán, tăng thêm sự phấn khích và hân hoan.

Giỗ Tổ Hùng Vương là một sự kiện lịch sử quan trọng, và việc tổ chức bắn pháo hoa tại tỉnh Phú Thọ, đặc biệt là tại khu vực Đền Hùng, thể hiện lòng kính trọng và tưởng nhớ đối với tổ tiên. Thời gian bắn pháo hoa được xác định vào 21 giờ ngày 09 tháng 3 âm lịch, tạo nên một không khí trang nghiêm và uy nghiêm trong ngày kỷ niệm này.

Ngày Quốc khánh và Ngày Chiến thắng Điện Biên Phủ là những dịp quan trọng, được đánh dấu bằng việc tổ chức bắn pháo hoa tại các thành phố và tỉnh có vai trò lịch sử lớn. Tình cảm yêu nước và niềm tự hào dân tộc được thể hiện qua những đêm trời sáng đèn và màn pháo hoa đặc sắc.

Ngày Chiến thắng (ngày 30 tháng 4 dương lịch) là một sự kiện lịch sử quan trọng khác, và việc tổ chức bắn pháo hoa ở Thủ đô Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh là cách tuyệt vời để mọi người kỷ niệm và tưởng nhớ những nỗ lực, chiến thắng của dân tộc trong cuộc Chiến tranh Việt Nam.

Kỷ niệm ngày giải phóng, ngày thành lập các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương cũng là dịp quan trọng để thể hiện lòng đoàn kết và sự phát triển của cả nước. Bắn pháo hoa tại các địa phương này, kết hợp với các hoạt động lễ hội, là cách tốt nhất để tạo ra một không khí phấn khích và trang trí cho bức tranh lịch sử của quê hương.

Cuối cùng, với các sự kiện văn hóa, du lịch, thể thao mang tính quốc gia, quốc tế, việc tổ chức bắn pháo hoa nổ là một cách tuyệt vời để thu hút sự chú ý và quảng bá hình ảnh đất nước trên trường quốc tế.

Tuy nhiên, quy định trên không đề cập đến việc tổ chức bắn pháo hoa vào ngày Tết Ông Công Ông Táo. Theo hiểu biết từ Nghị định, có thể thấy rằng, nước ta chưa có quy định cụ thể về việc này. Điều này có nghĩa là việc tổ chức bắn pháo hoa vào ngày Tết Ông Công Ông Táo có thể được xem xét và quyết định sau khi có văn bản trao đổi thống nhất giữa Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch, Bộ Công an, và Bộ Quốc phòng, theo quy định tại khoản 8 Điều 11 Nghị định 137/2020/NĐ-CP được sửa đổi bởi khoản 2 Điều 3 Nghị định 56/2023/NĐ-CP

 

3. Cúng Ông Công Ông Táo trong dịp Tết Ông Công Ông Táo có phải hành vi mê tín dị đoan?

Cúng Ông Công Ông Táo trong dịp Tết Ông Công Ông Táo đã trở thành một phong tục truyền thống không thể thiếu trong nền văn hóa Việt Nam. Tuy nhiên, việc đặt ra câu hỏi liệu đây có phải là một hành vi mê tín dị đoan hay không, đòi hỏi phải tận dụng các quy định của pháp luật và nguyên tắc tôn giáo để đưa ra nhận định chính xác.

Theo quy định của Luật Tín ngưỡng, tôn giáo năm 2016, tín ngưỡng là niềm tin của con người được thể hiện thông qua những lễ nghi gắn liền với phong tục, tập quán truyền thống để mang lại sự bình an về tinh thần cho cá nhân và cộng đồng. Cúng Ông Công Ông Táo có thể được xem xét trong bối cảnh này, vì nó không chỉ là việc tôn vinh các vị thần mà còn là dịp để mọi người thể hiện lòng biết ơn và sự tôn trọng đối với các vị thần. Đồng thời, nó còn gắn kết gia đình, làm cho mỗi thành viên cảm thấy sự ấm áp và gắn bó trong không khí lễ hội.

Tuy nhiên, quan điểm trái chiều xuất hiện khi áp dụng quy định của Thông tư 04/2009/TT-BVHTTDL, nơi cấm những hoạt động có nội dung mê tín dị đoan. Điều này bao gồm các hoạt động như cúng khấn trừ tà ma, chữa bệnh bằng phù phép, xem bói, xin xăm, và các hình thức mê tín dị đoan khác. Tuy nhiên, có thể thấy rõ rằng, cúng Ông Công Ông Táo không chủ yếu vào những phương pháp mê tín dị đoan mà thay vào đó là sự kính trọng và lòng biết ơn.

Ngoài ra, cấm kích động bạo lực, tuyên truyền chiến tranh, và truyền bá tư tưởng phản động là một phần quan trọng của quy định của Thông tư 04/2009/TT-BVHTTDL. Nếu việc cúng Ông Công Ông Táo không liên quan đến những hành vi này và chỉ mang tính chất tôn giáo, văn hóa, thì nó không thể được coi là mê tín dị đoan.

Tóm lại, việc cúng Ông Công Ông Táo có phải là hành vi mê tín dị đoan hay không còn tùy thuộc vào mục đích của mỗi người thực hiện. Nếu nó được thực hiện với tâm lý tôn trọng, biết ơn, và không liên quan đến các hành vi mê tín dị đoan cấm kịch, thì nó có thể được coi là một phong tục văn hóa, tín ngưỡng thể hiện lòng kính trọng và tôn giáo của người Việt Nam. Tuy nhiên, để tránh sự hiểu lầm và tranh cãi, quy định cụ thể và chi tiết hơn có thể được thêm vào để đảm bảo rõ ràng và minh bạch trong việc thực hiện phong tục này

>> Xem thêm: Ban thần Tài có cần cúng ông Công ông Táo không?

 

4. Trách nhiệm của nhà nước trong việc bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo

Nhà nước có một trách nhiệm quan trọng trong việc bảo đảm và đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo cho mọi công dân, như được quy định tại Điều 3 Luật Tín ngưỡng, tôn giáo 2016. Quy định này không chỉ phản ánh cam kết của Nhà nước đối với những giá trị cơ bản của quốc gia về đa dạng tôn giáo mà còn thể hiện sự tôn trọng và đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng cho mọi người dân.

Trước hết, Nhà nước cam kết tôn trọng và bảo hộ quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của mọi người. Điều này có nghĩa là mỗi cá nhân đều được tự do lựa chọn và thực hành tín ngưỡng, tôn giáo mà mình tin tưởng mà không phải đối mặt với bất kỳ sự giới hạn nào từ phía Nhà nước. Đồng thời, Nhà nước cũng cam kết bảo đảm sự bình đẳng trước pháp luật giữa các tôn giáo, không phân biệt, đánh giá ưu tiên dựa trên tín ngưỡng hay tôn giáo cụ thể. Điều này giúp xây dựng một xã hội công bằng, nơi mọi người đều có quyền được tự do tín ngưỡng, không gặp bất kỳ phân biệt đối xử nào.

Ngoài ra, Nhà nước tôn trọng và bảo vệ giá trị văn hóa, đạo đức tốt đẹp của tín ngưỡng, tôn giáo. Việc này không chỉ là sự thể hiện của sự tôn trọng đối với đa dạng văn hóa mà còn là cách thức để duy trì và phát huy giá trị tâm linh, đạo đức của mỗi tín đồ. Bảo vệ giá trị văn hóa là cảm nhận sâu sắc về vai trò và tầm quan trọng của tín ngưỡng, tôn giáo trong hình thành bản sắc văn hóa của dân tộc.

Đồng thời, Nhà nước còn bảo hộ cơ sở tín ngưỡng và cơ sở tôn giáo, cũng như tài sản hợp pháp của chúng. Điều này bao gồm việc đảm bảo rằng cơ sở tín ngưỡng và tổ chức tôn giáo không bị quấy rối, đe dọa, hay bị giới hạn một cách trái pháp luật. Bảo vệ tài sản hợp pháp của cơ sở tín ngưỡng là đảm bảo rằng chúng có quyền tự do trong việc sử dụng và quản lý tài sản mà không gặp phải những rủi ro pháp lý hay thách thức không độc lập.

Những cam kết và trách nhiệm của Nhà nước trong việc bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo không chỉ giúp đảm bảo sự đa dạng về tôn giáo trong xã hội mà còn làm cho mỗi công dân cảm thấy an ninh và tự do trong việc thực hành tín ngưỡng mình theo đuổi. Điều này đồng nghĩa với việc xây dựng một cộng đồng đa văn hóa, tôn trọng sự khác biệt và góp phần vào sự hài hòa xã hội

Liên hệ hotline 19006162 hoặc email: lienhe@luatminhkhue.vn để được tư vấn. Bài viết liên quan: Tết ông Công ông Táo người lao động đã được nghỉ chưa?