Mục lục bài viết

1. Khái niệm điều khoản chuyển tiếp

Điều khoản chuyển tiếp, hay còn được gọi là các quy định chuyển tiếp, là một phần thiết yếu trong văn bản pháp luật nhằm đảm bảo sự liên tục và ổn định trong việc áp dụng pháp luật khi có sự thay đổi về quy định pháp lý. Những điều khoản này được thiết kế để xử lý và điều chỉnh các tình huống phát sinh từ việc thay đổi hoặc cập nhật các quy định pháp luật. Chúng đóng vai trò như cầu nối giữa quy định pháp luật cũ và quy định pháp luật mới, giúp duy trì sự nhất quán và tránh những xáo trộn không cần thiết trong hệ thống pháp lý.

- Điều khoản chuyển tiếp giúp bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các cá nhân, tổ chức đang hoạt động theo quy định pháp luật trước đó. Trong trường hợp quy định mới được ban hành, các điều khoản chuyển tiếp đảm bảo rằng quyền lợi của những người đã thực hiện nghĩa vụ theo quy định cũ không bị ảnh hưởng tiêu cực, mà vẫn được bảo vệ và tôn trọng.

- Khi có sự thay đổi trong pháp luật, điều khoản chuyển tiếp giúp giảm thiểu các xung đột pháp lý có thể phát sinh từ việc áp dụng đồng thời các quy định cũ và mới. Điều này giúp các bên liên quan có một khung pháp lý rõ ràng để thực hiện các quyền và nghĩa vụ của mình mà không gặp phải sự lúng túng hay tranh chấp.

- Điều khoản chuyển tiếp cung cấp các hướng dẫn và quy định cụ thể về cách thức chuyển tiếp từ các quy định cũ sang các quy định mới. Điều này giúp các tổ chức, cá nhân có thời gian và cơ hội để điều chỉnh hoạt động của mình theo yêu cầu mới mà không gặp phải sự gián đoạn hay khó khăn không cần thiết.

- Bằng cách thiết lập các quy trình chuyển tiếp rõ ràng, các điều khoản này giúp duy trì sự ổn định và liên tục trong hệ thống pháp luật. Điều này không chỉ bảo vệ sự tin tưởng của công chúng vào hệ thống pháp luật mà còn hỗ trợ các cơ quan thực thi pháp luật trong việc áp dụng và thực hiện các quy định mới một cách trơn tru.

​- Trong một số trường hợp, việc thay đổi pháp luật có thể dẫn đến các vấn đề phát sinh đặc thù mà các quy định mới không thể xử lý ngay lập tức. Điều khoản chuyển tiếp giúp giải quyết những vấn đề này bằng cách cung cấp các quy định tạm thời hoặc chuyển tiếp nhằm đảm bảo rằng mọi tình huống đều được xử lý một cách hợp lý và công bằng.

​- Việc có các điều khoản chuyển tiếp rõ ràng và công bằng khuyến khích các cá nhân và tổ chức tuân thủ các quy định mới, vì họ có thể thấy rằng quyền lợi của mình sẽ được bảo vệ và các nghĩa vụ sẽ được chuyển giao một cách hợp lý.

 

2. Phân tích các điều khoản chuyển tiếp chính trong Nghị định 102/2024/NĐ-CP

Nghị định 102/2024/NĐ-CP quy định một số điều khoản chuyển tiếp quan trọng để đảm bảo sự liên tục và ổn định trong việc thực hiện các quy định về giao đất, cho thuê đất, và chuyển mục đích sử dụng đất. Các quy định này được thiết kế nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển đổi pháp lý và duy trì sự nhất quán trong quản lý đất đai. 

​- Đối với diện tích đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, và đất rừng đặc dụng đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận hoặc đã được Hội đồng nhân dân cấp tỉnh thông qua trước ngày 01 tháng 8 năm 2024, nhưng chưa có quyết định thu hồi, giao đất, cho thuê đất, hoặc chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án, các dự án này có thể được chuyển tiếp thực hiện trong các năm tiếp theo. Tuy nhiên, thời gian thực hiện không được kéo dài quá 03 năm và không cần phải làm lại thủ tục trình Hội đồng nhân dân cấp tỉnh thông qua theo quy định tại khoản 1 Điều 122 Luật Đất đai 2024 nếu dự án vẫn tiếp tục được thực hiện.

​- Trường hợp đã có văn bản chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ hoặc Nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh đối với việc chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, hoặc đất rừng đặc dụng sang mục đích khác trước khi Nghị định 102/2024/NĐ-CP có hiệu lực thi hành, thì không cần áp dụng các tiêu chí và điều kiện mới quy định tại Nghị định này.

​- Đối với các trường hợp đang trong quá trình thẩm định hoặc trình Thủ tướng Chính phủ hoặc Hội đồng nhân dân cấp tỉnh chấp thuận việc chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, hoặc đất rừng đặc dụng sang mục đích khác trước khi Nghị định 102/2024/NĐ-CP có hiệu lực, các thủ tục phải được thực hiện theo quy định tại khoản 1 Điều 122 Luật Đất đai 2024 và các quy định của Nghị định 102/2024/NĐ-CP.

​- Đối với các quyết định đã được ban hành liên quan đến việc điều chỉnh quyết định giao đất, cho thuê đất, hoặc cho phép chuyển mục đích sử dụng đất do điều chỉnh dự án đầu tư hoặc quy hoạch xây dựng chi tiết trước khi Nghị định 102/2024/NĐ-CP có hiệu lực, các tổ chức và cá nhân tiếp tục thực hiện các thủ tục về đất đai theo quy định của pháp luật có hiệu lực tại thời điểm quyết định điều chỉnh đó, mà không cần tuân thủ quy định tại Nghị định 102/2024/NĐ-CP.

​- Các tổ chức kinh tế, hộ gia đình, và cá nhân đã thực hiện chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định tại khoản 30 Điều 2 Nghị định 01/2017/NĐ-CP sẽ tiếp tục sử dụng đất theo hình thức và quy định của Nghị định này. Quy định chuyển tiếp này đảm bảo sự ổn định trong việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ liên quan đến việc sử dụng đất mà không gặp phải sự thay đổi đột ngột.

​- Đối với các trường hợp mà cơ quan Nhà nước có thẩm quyền đã thực hiện việc giao đất hoặc cho thuê đất mà không qua đấu giá quyền sử dụng đất do được miễn tiền sử dụng đất hoặc tiền thuê đất, theo quy định tại khoản 12 Điều 1 Nghị định 148/2020/NĐ-CP, các tổ chức, cá nhân liên quan sẽ tiếp tục được phép sử dụng đất theo các quy định đã được áp dụng trước khi Nghị định 102/2024/NĐ-CP có hiệu lực.

​- Trường hợp đã có quyết định giao đất hoặc cho thuê đất đối với các thửa đất nhỏ hẹp mà Nhà nước quản lý theo quy định tại khoản 11 Điều 1 Nghị định 148/2020/NĐ-CP, việc thực hiện giao đất hoặc cho thuê đất sẽ tiếp tục theo quy định của pháp luật hiện hành trước ngày 01/8/2024 mà không cần phải tuân thủ các quy định mới tại Nghị định 102/2024/NĐ-CP.

​- Đối với những dự án đã được chấp thuận nhà đầu tư theo quy định tại khoản 3 Điều 29 Luật Đầu tư 2020, nhưng chưa hoàn tất thủ tục giao đất, cho thuê đất, hoặc chuyển mục đích sử dụng đất trước ngày Nghị định 102/2024/NĐ-CP có hiệu lực, các thủ tục cần thực hiện sẽ theo quy định tại Điều 228 Luật Đất đai 2024 và Điều 49 Nghị định 102/2024/NĐ-CP. Cơ quan có thẩm quyền sẽ tiếp tục thực hiện các thủ tục chấp thuận nhà đầu tư dựa trên các điều kiện pháp lý liên quan.

​- Cơ quan và cá nhân có thẩm quyền giải quyết các thủ tục về giao đất, cho thuê đất, và chuyển mục đích sử dụng đất không chịu trách nhiệm đối với các nội dung liên quan đến chấp thuận chủ trương đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư, nhà ở, và các luật khác có liên quan.

​- Trường hợp cơ quan có thẩm quyền đã giao đất hoặc cho thuê đất mà không qua đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Nghị định 10/2023/NĐ-CP do được miễn tiền sử dụng đất, các tổ chức, cá nhân vẫn tiếp tục được sử dụng đất theo các quy định của nghị định này.

​- Đối với những hồ sơ đã được tiếp nhận cho đấu giá quyền sử dụng đất trước ngày Nghị định 10/2023/NĐ-CP có hiệu lực nhưng chưa hoàn thành thủ tục giao đất hoặc cho thuê đất trước khi Nghị định 102/2024/NĐ-CP có hiệu lực, các thủ tục sẽ tiếp tục được thực hiện theo quy định pháp luật tại thời điểm tiếp nhận hồ sơ.

​- Đối với việc giao đất, cho thuê đất theo quy định tại khoản 10 Điều 255 Luật Đất đai 2024, đã được sửa đổi bổ sung bởi các luật liên quan, việc thực hiện sẽ được tuân thủ theo các quy định về trình tự và thủ tục giao đất, cho thuê đất không đấu giá quyền sử dụng đất tại Nghị định 102/2024/NĐ-CP.

* Vì nội dung bài viết quá dài, nội dung về các điều khoản chuyển tiếp này Luật Minh Khuê sẽ cung cấp đầy đủ tại link sau: Điều khoản chuyển tiếp của Nghị định 102 hướng dẫn Luật Đất đai năm 2024

 

3. Ảnh hưởng của điều khoản chuyển tiếp đến các đối tượng liên quan

- Ảnh hưởng đến người sử dụng đất:

​+ Điều khoản chuyển tiếp thường có tác động sâu rộng đến quyền lợi và nghĩa vụ của người sử dụng đất trong giai đoạn chuyển tiếp từ quy định pháp lý cũ sang quy định mới. Người sử dụng đất cần hiểu rõ các quyền lợi của mình, bao gồm quyền tiếp tục sử dụng đất theo các điều kiện đã được phê duyệt trước đó hoặc theo các quy định mới nếu có sự thay đổi. Đồng thời, họ cũng phải thực hiện các nghĩa vụ theo yêu cầu của pháp luật hiện hành, như việc thực hiện nghĩa vụ tài chính hoặc tuân thủ các quy định về quản lý và sử dụng đất.

​+ Trong quá trình chuyển tiếp, người sử dụng đất phải tuân thủ các thủ tục được quy định để thực hiện quyền và nghĩa vụ liên quan đến đất đai. Điều này bao gồm các quy trình như đăng ký quyền sử dụng đất, thực hiện các nghĩa vụ tài chính (nếu có), hoặc xin phê duyệt các điều chỉnh cần thiết. Việc nắm rõ các thủ tục này giúp người sử dụng đất tránh được các rủi ro pháp lý và đảm bảo quyền lợi của mình trong giai đoạn chuyển tiếp.

- Ảnh hưởng đến cơ quan Nhà nước:

​+ Cơ quan nhà nước có trách nhiệm quan trọng trong việc thực hiện và giám sát các quy định chuyển tiếp. Họ cần đảm bảo rằng các quy định pháp lý mới được áp dụng đúng cách và không gây xáo trộn cho các đối tượng liên quan. Điều này đòi hỏi các cơ quan nhà nước phải cập nhật thông tin liên quan đến các quy định chuyển tiếp và điều chỉnh quy trình làm việc của mình để phù hợp với các yêu cầu mới.

+ Trong quá trình thực hiện các quy định chuyển tiếp, cơ quan nhà nước sẽ gặp phải các vấn đề phát sinh liên quan đến việc áp dụng và giải quyết các yêu cầu từ người sử dụng đất hoặc các tổ chức khác. Họ cần phải thiết lập và thực hiện các thủ tục giải quyết các vấn đề này một cách hiệu quả và minh bạch. Điều này bao gồm việc xử lý khiếu nại, giải quyết tranh chấp, và điều chỉnh các quyết định nếu cần thiết để đảm bảo rằng các quy định chuyển tiếp được thực hiện một cách công bằng và hợp lý.

 

 

4. Đánh giá về hiệu quả của các điều khoản chuyển tiếp

- Ưu điểm:

​+ Các điều khoản chuyển tiếp đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì sự liên tục và ổn định của hệ thống pháp luật trong giai đoạn chuyển giao từ quy định cũ sang quy định mới. Chúng giúp ngăn chặn sự gián đoạn và bất ổn có thể xảy ra khi pháp luật thay đổi, từ đó tạo điều kiện cho các cá nhân và tổ chức liên quan thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình một cách suôn sẻ mà không bị ảnh hưởng quá nhiều bởi sự thay đổi của hệ thống pháp lý.

​+ Một trong những mục tiêu quan trọng của các điều khoản chuyển tiếp là bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan trong quá trình chuyển giao. Chúng giúp đảm bảo rằng các quyết định, thỏa thuận, và quyền lợi đã được xác lập trước khi quy định mới có hiệu lực không bị ảnh hưởng tiêu cực. Nhờ đó, các cá nhân và tổ chức có thể yên tâm rằng quyền lợi của họ sẽ được tiếp tục duy trì và bảo vệ trong suốt quá trình chuyển tiếp.

- Hạn chế:

​+ Mặc dù các điều khoản chuyển tiếp nhằm mục đích tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình chuyển giao, nhưng thực tế có thể gặp phải một số vấn đề khi các quy định chưa được cụ thể hóa đầy đủ. Điều này có thể dẫn đến sự khó khăn trong việc áp dụng các quy định mới, gây ra sự không rõ ràng trong việc thực hiện quyền và nghĩa vụ, và làm gia tăng rủi ro về pháp lý cho các bên liên quan.

​+ Thời gian chuyển tiếp không phải lúc nào cũng được giới hạn trong một khoảng thời gian ngắn, và việc kéo dài quá trình này có thể ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý và sử dụng đất đai. Trong thời gian chuyển tiếp dài, có thể xuất hiện các vấn đề như sự chậm trễ trong việc thực hiện dự án, bất cập trong việc xử lý các yêu cầu về đất đai, và khó khăn trong việc đảm bảo sự đồng bộ giữa các quy định cũ và mới.

Ngoài ra, có thể tham khảo: Danh sách các văn bản hướng dẫn Luật Đất đai mới nhất. Còn khúc mắc, liên hệ 1900.6162 hoặc gửi email tới: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ. Xin cảm ơn.