Giáo trình Pháp luật cộng đồng ASEAN - Trường Đại học Luật Hà Nội

1. Giới thiệu tác giả

Giáo trình Pháp luật cộng đồng ASEAN - Trường Đại học Luật Hà Nội, do PGS.TS. Nguyễn Thị Thuận và ThS. Lê Minh Tiến chủ biên cùng với sự tham gia biên soạn của tập thể giảng viên trường đại học Luật Hà Nội.

Tập thể tác giả:

PGS.TS. Nguyễn Thị Thuận

ThS. Phạm Hồng Hạnh

ThS. Lê Minh Tiến

TS. Chu Mạnh Hùng

TS. Nguyễn Thị Kim Ngân

Đỗ Mạnh Hồng

TS. Nguyễn Toàn Thắng

2. Giới thiệu hình ảnh sách

Giáo trình Pháp luật cộng đồng ASEAN - Trường Đại học Luật Hà Nội

Tác giả: PGS.TS. Nguyễn Thị Thuận và ThS. Lê Minh Tiến chủ biên

Nhà xuất bản Công an nhân dân

3. Tổng quan nội dung sách

Pháp luật Cộng đồng ASEAN là một môn học quan trọng trong hệ thống các môn học thuộc chương trình đào tạo luật trong bối cảnh hội nhập quốc tế và khu vực mạnh mẽ của Việt Nam hiện nay.

Đáp ứng nhu cầu giảng dạy, học tập của giảng viên và sinh viên, Trường Đại học Luật Hà Nội tổ chức biên soạn Giáo trình Pháp luật Cộng đồng ASEAN nhằm cung cấp cho người đọc những kiến thức lý luận cơ bản về Pháp luật Cộng đồng ASEAN về diễn đàn khu vực ASEAN (ARF), hợp tác quốc phòng, tương trợ tư pháp hình sự, hợp tác phòng chống tội phạm xuyên quốc gia của ASEAN; Khu vực thương mại tự do ASEAN, khu vực đầu tư ASEAN, tự do hóa dịch vụ và lao động lành nghề; thu hẹp khoảng cách phát triển, xóa đói giảm nghèo, phát triển con người, xã hội và đảm bảo bền vững môi trường, tạo dựng bản sắc ASEAN; hợp tác ngoại khối; cơ chế giải quyết tranh chấp; thực tiễn thực hiện nghĩa vụ thành viên của Việt Nam, vai trò của ASEAN trong phát triển kinh tế-xã hội, đảm bảo chủ quyền quốc gia và chủ trương, định hướng hội nhập ASEAN của Việt Nam.

Tuy nhiên, cộng đồng ASEAN và Pháp luật Cộng đồng ASEAN đều đang trong giai đoạn hình thành và hoàn thiện, liên tục thay đổi và phát triển lên còn có nhiều vấn đề tranh luận cần được tiếp tục làm rõ, các nội dung kiến thức cần được cập nhật kịp thời. Hơn nữa, đây là lần biên soạn đầu tiên nên việc xây dựng Giáo trình Pháp luật Cộng đồng ASEAN tương đối hoàn chỉnh là điều rất khó khăn.

Cuốn giáo trình Pháp luật cộng đồng Asean của Trường Đại học luật Hà Nội được biên soạn với cấu trúc chương mục như sau:

Chương 1: Nhập môn Pháp luật Cộng đồng ASEAN

1. Khái quát về hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á

2. Khái quát về cộng đồng ASEAN và khái niệm pháp luật cộng đồng ASEAN

Chương 2: Luật cộng đồng chính trị – an ninh ASEAN

1. Khái quát về cũng đông chính trị – an ninh ASEAN

2. Mô hình liên kết

3. Diễn đàn khu vực ASEAN

4. Hợp tác quốc phòng

5. Tương trợ tư pháp hình sự và phòng chống tội phạm xuyên quốc gia

Chương 3: Luật cộng đồng kinh tế ASEAN

1. Khái quát về cộng đồng kinh tế ASEAN

2. Mô hình liên kết của SEC

3. Tự do hóa thương mại hàng hóa

4. Tự do hóa thương mại dịch vụ

5. Khu vực đầu tư ASEAN

Chương 4: Luật cộng đồng văn hoá – xã hội ASEAN

1. Khái quát về cộng đồng văn hóa – xã hội ASEAN

2. Mô hình liên kết của ASCC

Chương 5: Điều chỉnh pháp lí hợp tác ngoại khối của ASEAN

1. Khái quát

2. Cơ chế hợp tác ngoại khối của ASEAN

3. Khuôn khổ hợp tác ngoại khối của ASEAN

4. Vai trò và định hướng trong hợp tác ngoại khối của ASEAN

Chương 6: Cơ chế giải quyết tranh chấp của ASEAN

1. Khái quát

2. Cơ chế giải quyết tranh chấp chính trị-an ninh của ASEAN

3. Cơ chế giải quyết tranh chấp kinh tế-thương mại của ASEAN

4. Một số nhận xét, đánh giá về cơ chế và thực tiễn giải quyết tranh chấp của ASEAN

Chương 7: Quan hệ Việt Nam – ASEAN

1. Quan hệ Việt Nam-ASEAN giai đoạn 1967 – 1995 (Việt Nam gia nhập ASEAN)

2. Quan hệ Việt Nam-ASEAN giai đoạn 1995 – 2003 (Việt Nam thực hiện nghĩa vụ thành viên ASEAN)

3. Quan hệ Việt Nam-ASEAN từ năm 2003 đến nay (Việt Nam tham gia xây dựng cộng đồng ASEAN)

4. Cơ hội, thách thức và định hướng hội nhập ASEAN của Việt Nam

4. Đánh giá bạn đọc

Cuốn giáo trình đã được các tác giả biên soạn và trình bày những nội dung cơ bản của môn học Pháp luật Cộng đồng ASEAN, bao gồm: nhập môn pháp luật cộng đồng ASEAN, luật cộng đồng chính trị - an ninh ASEAN, luật cộng đồng kinh tế ASEAN, luật cộng đồng văn hóa - xã hội ASEAN,...

Cuốn giáo trình là học liệu quan trọng và cần thiết phục vụ học tập và giảng dạy bộ môn Pháp luật Cộng đồng Asean của học viên, sinh viên và giảng viên trường đại học luật Hà Nội, đồng thời đây cũng là tài liệu tham khảo hữu ích đối với bạn đọc có nhu cầu tìm hiểu pháp lý về khu vực Asean.

Cuốn sách được tái bản năm 2020, cập nhật kịp thời những quy định mới phục vụ nhu cầu tìm hiểu của bạn đọc, học viên.

5. Kết luận

Hy vọng những chia sẻ trên đây của chúng tôi sẽ là một nguồn tư liệu đánh giá chất lượng sách hiệu quả tin cậy của bạn đọc. Nếu thấy chia sẻ của chúng tôi hữu ích, bạn hãy lan tỏa nó đến với nhiều người hơn nhé! Chúc các bạn đọc sách hiệu quả và thu được nhiều thông tin hữu ích từ cuốn sách “Giáo trình pháp luật cộng đồng Asean - Trường đại học Luật Hà Nội".

Luật Minh Khuê chia sẻ dưới đây nội dung về vai trò và vị trí của Việt Nam trong quá trình xây dựng Cộng đồng Kinh tế Asean để bạn đọc tham khảo thêm:

Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 14 tổ chức vào tháng 2 năm 2009 tại Thái Lan, các Nhà Lãnh đạo đã đưa ra Tuyên bố Cha-am Hua Hin về Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN (2009-2015) với 3 trụ cột chính là: Cộng đồng Kinh tế ASEAN, Cộng đồng Chính trị - An ninh ASEAN và Cộng đồng Văn hóa – Xã hội ASEAN.   

Hội nghị cũng thông qua Kế hoạch tổng thể xây dựng Cộng đồng Kinh tế ASEAN với các biện pháp và lịch trình cụ thể thực hiện AEC, bao gồm các nội dung:

(i)  Xây dựng một thị trường chung và cơ sở sản xuất thống nhất thông qua các biện pháp dỡ bỏ các rào cản đối với sự lưu chuyển tự do của hàng hóa, dịch vụ, đầu tư, lao động kỹ năng cũng như tạo thuận lợi cho sự lưu chuyển tự do hơn của dòng vốn, các biện pháp về các lĩnh vực ưu tiên hội nhập.

(ii) Đưa ASEAN thành một khu vực kinh tế có khả năng cạnh tranh cao trên cơ sở thực thi chính sách cạnh tranh, bảo vệ người tiêu dùng, quyền sở hữu trí tuệ, phát triển cơ sở hạ tầng, thương mại điện tử.

(iii) Phát triển kinh tế đồng đều thông qua thực hiện các biện pháp về phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa, Sáng kiến Hội nhập ASEAN nhằm giúp các nước CLMV (Cam-pu-chia, Lào, My-an-ma và Việt Nam) nâng cao năng lực.

(iv) Hội nhập hiệu quả vào nền kinh tế toàn cầu trên cơ sở tham gia vào các Hiệp định thương mại tự do (FTA), tích cực tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu. 

Vai trò và vị trí của Việt Nam trong quá trình xây dựng AEC:

Trong bối cảnh xây dựng AEC, vị trí và vai trò của nền kinh tế Việt Nam cần được xem cả trong khuôn khổ nội khối ASEAN và hội nhập nền kinh tế toàn cầu như sau:

Trong khuôn khổ nội khối:

- ASEAN là đối tác thương mại quan trọng hàng đầu của Việt Nam trong nhiều năm qua. Với lợi thế là một khu vực phát triển năng động, gần gũi về địa lý, quan hệ thương mại giữa Việt Nam và ASEAN có mức tăng trưởng cao. 

- Cơ cấu xuất khẩu của Việt Nam sang ASEAN đang chuyển biến theo chiều hướng tích cực, nâng cấp cả về chất lượng và giá trị. Xuất khẩu của ta sang ASEAN chiếm 11,4% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước trong 9 tháng đầu năm 2015. Từ những mặt hàng truyền thống mà ta có thế mạnh như nông sản sơ chế và nguyên nhiên liệu như gạo, cà phê, cao su, dầu thô có hàm lượng chế tác thấp, thời gian qua Việt Nam đã xuất khẩu nhiều mặt hàng tiêu dùng, hàng công nghiệp như linh kiện máy tính, dệt may, nông sản chế biến với giá trị cao và ổn định. Việt Nam và các nước ASEAN khác cùng gia nhập các câu lạc bộ các nước xuất khẩu lớn nhất trên thế giới về gạo, cao su, cà phê, hạt điều, hàng dệt may. 

- Việt Nam là điểm đến đầu tư khá hấp dẫn của các nhà đầu tư ASEAN và và các nhà đầu tư khác đóng trụ sở tại ASEAN. Tính đến hết năm 2014, Xinh-ga-po, Ma-lay-xia, Thái Lan là ba nước thành viên ASEAN nằm trong danh sách 10 đối tác có vốn đăng ký FDI lớn nhất vào Việt Nam.

Trong khuôn khổ hội nhập nền kinh tế khu vực và toàn cầu:

- Trọng tâm của Cộng đồng Kinh tế ASEAN là sáng kiến phát triển thị trường và cơ sở sản xuất ASEAN chung dựa trên sự kết nối sức mạnh của thị trường 10 nước ASEAN với hơn 600 triệu người tiêu dùng và tổng GDP gần 3.000 tỷ đô la Mỹ/năm. 

- Việt Nam có quy mô dân số 90 triệu người dân, với tỷ lệ dân số trẻ ở mức cao, tổng GDP 184 tỷ đô la Mỹ năm 2014, tốc độ tăng trưởng kinh tế 5,9% năm 2014 và 6,3% nửa đầu năm 2015. Vì thế, Việt Nam đóng góp đáng kể cho ASEAN cả về ý nghĩa thị trường và cơ sở sản xuất. 

- Việt Nam đã cùng với các nước ASEAN hợp tác sâu rộng với nhiều đối tác quan trọng, đặc biệt trên cơ sở các FTA giữa ASEAN với Ấn Độ, Hàn Quốc, Nhật Bản, Ôt-xtrây-lia, Niu Di-lân và Trung Quốc, tích cực thúc đẩy việc đàm phán Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP). Các nội dung hợp tác này đặt ASEAN vào vị trí trung tâm trong cấu trúc hội nhập kinh tế khu vực đang nổi lên và trở thành một trung tâm sản xuất và thị trường quan trọng của thế giới.

- Việt Nam cũng đồng thời tham gia nhiều các FTA với các đối tác ngoài khối như Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương, FTA với EU, với Liên minh Kinh tế Á-Âu, v.v. càng mở rộng khả năng tiếp cận thị trường và nâng cao tính ổn định, bền vững của thương mại và đầu tư thông qua các cam kết về môi trường kinh doanh, thương mại và đầu tư. 

- Bởi vậy, Việt Nam đóng vai trò là một điểm đến quan trọng cho đầu tư nước ngoài để sản xuất cho khu vực ASEAN và nhiều thị trường quan trọng. Đi cùng với đầu tư là dòng hàng hóa, dịch vụ và lao động có kỹ năng mà Việt Nam cần để nâng cao khả năng sản xuất của mình. Việt Nam cần hàng hóa phục vụ sản xuất và tiêu dùng chất lượng cao, công nghệ tiên tiến, hiện đại để nâng cao khả năng cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập.

- Do đó, dự kiến Việt Nam sẽ tận dụng tốt nền tảng hội nhập kinh tế khu vực ASEAN để tăng cường liên kết và hội nhập kinh tế với nền kinh tế toàn cầu, tham gia vào các chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị của thế giới trong tương lai.

Thách thức của Cộng đồng kinh tế Asean đối với Việt Nam

Thách thức lớn nhất đối với Việt Nam là môi trường cạnh tranh gay gắt hơn do hội nhập kinh tế khu vực mang lại, đặc biệt khi các quốc gia thành viên có đặc điểm sản xuất khá giống nhau, có những thế mạnh chung trong nhiều lĩnh vực. Trong khi đó, năng lực cạnh tranh của nền kinh tế còn cần được cải thiện nhiều hơn nữa, liên quan đến nhiều nguyên nhân như hạn chế về hạ tầng, bao gồm cả các yếu tố hạ tầng cứng (đường sá, cảng biển, năng lượng,…) và hạ tầng mềm (hệ thống pháp lý, bộ máy hành chính…), hạn chế về nguồn nhân lực, tốc độ điều chỉnh cơ cấu kinh tế để lợi ích tăng trưởng kinh tế được phân bổ đồng đều hơn, hạn chế về nhận thức của các cấp, các ngành, doanh nghiệp, người dân trong việc ứng xử với quá trình hội nhập kinh tế.

Ngoài ra, việc tuân thủ luật chơi chung và thực hiện các cam kết, thỏa thuận chung của ASEAN và giữa ASEAN với các nước đối tác, đòi hỏi đầu tư nguồn lực và điều chỉnh chính sách, pháp luật phù hợp. 

Tuy nhiên, xét một cách tổng thể, AEC sẽ đem lại nhiều cơ hội và lợi ích thiết thực cho nền kinh tế, đặc biệt là cho các doanh nghiệp Việt Nam nói riêng và doanh nghiệp ASEAN nói chung.

Thông tin thêm:

• Giáo trình Pháp luật cộng đồng ASEAN của Trường Đại học Luật Hà Nội có 456 trang.
• Giáo trình Pháp luật cộng đồng ASEAN của Trường Đại học Luật Hà Nội giá bìa là 59.000 đồng.
• Giáo trình Pháp luật cộng đồng ASEAN của Trường Đại học Luật Hà Nội xuất bản năm 2016 và được tái bản mới nhất vào năm 2020.