Phương tiện tham gia giao thông đường bộ là gì?

1. Đường bộ được hiểu như thế nào?

Theo quy định tại Khoản 1 Điều 3 Luật Giao thông đường bộ 2008, đường bộ được định nghĩa như sau: Đường bộ gồm đường, cầu đường bộ, hầm đường bộ, bến phà đường bộ. Các loại đường được định nghĩa theo Điều 3 bao gồm:

- Đường phố: là đường đô thị, bao gồm lòng đường và hè phố.

- Đường cao tốc: là đường dành cho xe cơ giới, có dải phân cách để chia đường cho xe chạy hai chiều riêng biệt, không giao nhau cùng mức với các đường khác. Đường cao tốc được trang bị đầy đủ trang thiết bị phục vụ, đảm bảo giao thông liên tục, an toàn và rút ngắn thời gian hành trình. Ngoài ra, chỉ cho xe ra vào ở những điểm nhất định.

- Đường chính: là đường đảm bảo giao thông chủ yếu trong khu vực.

- Đường nhánh: là đường nối vào đường chính.

- Đường ưu tiên: là đường mà trên đó các phương tiện giao thông đường bộ được các phương tiện từ hướng khác nhường đường khi qua nơi đường giao nhau. Đường ưu tiên được đánh dấu bằng biển báo hiệu đường ưu tiên.

- Đường gom: là đường để gom hệ thống đường giao thông nội bộ của các khu đô thị, công nghiệp, kinh tế, dân cư, thương mại - dịch vụ và các đường khác vào đường chính hoặc đường nhánh trước khi nối vào đường chính.

Luật Giao thông đường bộ cũng đưa ra các định nghĩa khác như sau:

- Công trình đường bộ: bao gồm đường bộ, nơi dừng xe, đỗ xe trên đường bộ, đèn tín hiệu, biển báo hiệu, vạch kẻ đường, cọc tiêu, rào chắn, đảo giao thông, dải phân cách, cột cây số, tường, kè, hệ thống thoát nước, trạm kiểm tra tải trọng xe, trạm thu phí và các công trình, thiết bị phụ trợ đường bộ khác.

- Kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ: bao gồm công trình đường bộ, bến xe, bãi đỗ xe, trạm dừng nghỉ và các công trình phụ trợ khác trên đường bộ nhằm phục vụ giao thông và đảm bảo hành lang an toàn đường bộ.

- Đất của đường bộ: là phần đất mà công trình đường bộ được xây dựng trên đó và phần đất hai bên đường bộ để quản lý, bảo trì và bảo vệ công trình đường bộ.

- Hành lang an toàn đường bộ: là dải đất nằm hai bên đất của đường bộ, tính từ lề ngoài đường bộ ra hai bên, nhằm bảo đảm an toàn giao thông đường bộ.

2. Nguyên tắc hoạt động giao thông đường bộ

- Hoạt động giao thông đường bộ cần đảm bảo sự thông suốt, trật tự, an toàn và hiệu quả, đồng thời góp phần vào sự phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và bảo vệ môi trường.

- Phát triển giao thông đường bộ theo quy hoạch, từng bước nâng cấp và đồng bộ hóa, đồng thời liên kết vận tải đường bộ với các phương thức vận tải khác.

- Quản lý hoạt động giao thông đường bộ được thực hiện theo cơ chế phân công, phân cấp trách nhiệm và quyền hạn cụ thể, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành và chính quyền địa phương ở mọi cấp.

- Bảo đảm trật tự và an toàn giao thông đường bộ là trách nhiệm của cơ quan, tổ chức và cá nhân.

- Người tham gia giao thông phải có ý thức tự giác, tuân thủ quy tắc giao thông, và giữ an toàn cho bản thân cũng như người khác. Chủ phương tiện và người điều khiển phương tiện phải chịu trách nhiệm theo pháp luật đối với việc đảm bảo an toàn cho các phương tiện tham gia giao thông đường bộ.

- Mọi hành vi vi phạm pháp luật giao thông đường bộ phải được phát hiện, ngăn chặn kịp thời và xử lý nghiêm minh, tuân thủ đúng quy định của pháp luật.

3. Phương tiện tham gia giao thông đường bộ là gì?

Khái niệm về phương tiện giao thông đường bộ có thể hiểu như sau: Nó bao gồm tất cả các loại phương tiện như ô tô, máy kéo, rơ mooc hoặc sơ mi rơ móc được kéo bởi ô tô, máy kéo. Ngoài ra, còn có xe mô tô hai bánh, xe mô tô ba bánh, xe gắn máy (bao gồm cả xe máy điện) và các loại xe tương tự tham gia vào hoạt động di chuyển công khai trên các con đường.

Phương tiện giao thông đường bộ và phương tiện tham gia giao thông là hai khái niệm hoàn toàn khác nhau. Tuy nhiên, vẫn có nhiều người hiểu sai vấn đề này. Khi nói đến các phương tiện tham gia giao thông đường bộ, chúng ta thường nghĩ đến xe cơ giới và xe thô sơ. Tuy nhiên, để đúng sự thật, phương tiện tham gia giao thông đường bộ cần phải bổ sung thêm các loại xe máy chuyên dùng. Xe máy chuyên dùng bao gồm các loại xe sử dụng trong công trình xây dựng và cũng có xe máy được sử dụng cho mục đích quốc phòng và an ninh, ...

Phân loại phương tiện giao thông đường bộ đã được quy định rõ ràng trong khoản 17 Điều 3 của Luật giao thông đường bộ năm 2008. Theo luật, phương tiện giao thông đường bộ được chia thành hai nhóm cụ thể:

(1) Phương tiện giao thông cơ giới đường bộ (xe cơ giới):

- Xe gắn máy

- Mô tô 2 bánh, mô tô 3 bánh

- Máy kéo, ô tô

- Rơ moóc hoặc sơ mi rơ moóc được kéo bởi ô tô và các loại xe tương tự.

(2) Phương tiện giao thông thô sơ đường bộ (xe thô sơ):

- Xe đạp

- Xích lô

- Xe do súc vật kéo

- Xe lăn

- Xe đạp điện và các loại xe tương tự.

Tuy nhiên, nhiều người vẫn mơ hồ về sự khác biệt giữa phương tiện giao thông đường bộ và phương tiện tham gia giao thông đường bộ. Đây là hai khái niệm khác nhau mà nhiều người thường nhầm lẫn, đặc biệt là những người đã tham gia thi sát hạch lái xe máy.

Nếu nhìn vào các phương tiện tham gia giao thông đường bộ bao gồm xe cơ giới và xe thô sơ, chúng ta cần bổ sung thêm phần xe máy chuyên dùng.

Phần xe máy chuyên dùng sẽ bao gồm các loại xe như: các loại xe đặc chủng được sử dụng trong quốc phòng và an ninh, xe máy sử dụng trong nông nghiệp, lâm nghiệp và xe máy dùng trong công trình xây dựng.

Theo Quy chuẩn QCVN41:2019/BGTVT và Luật Giao thông đường bộ 2008, người tham gia giao thông được định nghĩa như sau:

Người tham gia giao thông bao gồm người điều khiển, người sử dụng phương tiện tham gia giao thông đường bộ, người điều khiển và dẫn dắt súc vật, cùng với người đi bộ trên đường.

Theo đó, người tham gia giao thông được xác định là những cá nhân trên đường có vai trò điều khiển, sử dụng phương tiện, dẫn dắt súc vật hoặc đi bộ trên đường bộ.

4. Điều kiện để các phương tiện được tham gia giao thông

Để lưu thông trên đường, các loại phương tiện phải đáp ứng các yêu cầu về an toàn như sau:

- Phải có hệ thống phanh và hệ thống chuyển hướng hoạt động hiệu quả.

- Bánh và lốp của xe phải tuân thủ kích cỡ và tiêu chuẩn kỹ thuật của từng loại xe.

- Xe phải trang bị đầy đủ gương chiếu hậu và các thiết bị khác để tối ưu hóa tầm nhìn cho người điều khiển.

- Phải đáp ứng các yêu cầu về đèn chiếu sáng gần và xa, đèn soi biển số, đèn báo hãm, đèn tín hiệu, và các hệ thống khác.

- Hệ thống giảm thanh, giảm khói và các thiết bị khác phải tuân thủ quy định về khí thải và tiếng ồn.

- Còi xe phải đáp ứng yêu cầu về âm lượng theo quy định kỹ thuật.

- Kết cấu và các bộ phận của xe phải đảm bảo độ bền và hoạt động ổn định.

- Đối với xe ô tô, vô-lăng phải được đặt bên trái của xe. Tuy nhiên, trong trường hợp xe ô tô đăng ký tại nước ngoài và có thiết kế vô-lăng bên phải, khi tham gia giao thông tại Việt Nam, xe phải tuân thủ quy định của Chính phủ.

Để tìm hiểu thêm thông tin liên quan, mời quý bạn đọc tham khảo bài viết: Phương tiện tham gia giao thông đường bộ gồm những loại nào? 

Trên đây là toàn bộ nội dung bài viết của Luật Minh Khuê liên quan đến vấn đề: Phương tiện tham gia giao thông đường bộ là gì? Mọi thắc mắc chưa rõ hay có nhu cầu hỗ trợ vấn đề pháp lý khác, quý khách hàng vui lòng liên hệ với bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua số hotline: 1900.6162 hoặc gửi yêu cầu tư vấn qua email: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ và giải đáp kịp thời. Xin trân trọng cảm ơn quý khách hàng đã quan tâm theo dõi bài viết của Luật Minh Khuê.