Trách nhiệm của tổ chức, cá nhân quản lý, vận hành đập, hồ chứa?

1. Trách nhiệm chung của tổ chức, cá nhân quản lý, vận hành đập, hồ chứa

Căn cứ theo khoản 6 Điều 50 Luật Tài nguyên nước 2023 (chưa có hiệu lực), tổ chức, cá nhân quản lý, vận hành đập, hồ chứa có những trách nhiệm chính sau:

- Bảo đảm an toàn đập, hồ chứa và vận hành theo quy trình:

+ Tuân thủ nghiêm ngặt quy trình vận hành hồ chứa, liên hồ chứa do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định.

+ Đảm bảo an toàn cho đập, hồ chứa, bao gồm an toàn về kết cấu, an toàn vận hành, an toàn xả lũ, an toàn cho người và tài sản.

+ Duy trì dòng chảy tối thiểu theo quy định nhằm bảo vệ môi trường sinh thái và đáp ứng nhu cầu sử dụng nước cho hạ du.

+ Áp dụng các biện pháp phòng, chống lũ, lụt, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn và các tình huống khẩn cấp khác liên quan đến đập, hồ chứa.

+ Bồi thường thiệt hại cho cá nhân, tổ chức nếu xảy ra thiệt hại do lỗi trong quản lý, vận hành đập, hồ chứa theo quy định của pháp luật.

- Tuân thủ lệnh điều hành của cơ quan nhà nước có thẩm quyền:

+ Phối hợp chặt chẽ với cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong việc vận hành đập, hồ chứa, đặc biệt trong các trường hợp khẩn cấp như lũ, lụt, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn.

+ Tuân thủ theo lệnh điều hành vận hành hồ chứa do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành nhằm đảm bảo an toàn cho đập, hồ chứa, hạn chế thiệt hại do thiên tai và đáp ứng nhu cầu cấp nước cho các khu vực.

- Thực hiện điều hòa, phân phối nước và cải tạo, phục hồi nguồn nước:

+ Lập và thực hiện phương án điều hòa, phân phối tài nguyên nước trên lưu vực sông một cách hợp lý, đảm bảo đáp ứng nhu cầu sử dụng nước cho các ngành, lĩnh vực và bảo vệ môi trường sinh thái.

+ Bố trí dung tích hồ chứa phù hợp để nâng cao khả năng cắt lũ, giảm lũ và cấp nước cho hạ du theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

+ Thực hiện các biện pháp cải tạo, phục hồi nguồn nước theo quy định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhằm bảo đảm chất lượng nguồn nước và bảo vệ môi trường sinh thái.

- Thông báo, cảnh báo:

+ Thông báo kịp thời:

-> Thông báo cho người dân và các hoạt động liên quan ở khu vực hạ lưu đập, hồ chứa về lịch trình xả nước về hạ du trước khi thực hiện theo quy định của pháp luật về quản lý an toàn đập, hồ chứa nước.

-> Cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác về thời gian, lưu lượng, mực nước xả, các biện pháp an toàn và các lưu ý cần thiết để người dân chủ động phòng ngừa, ứng phó.

+ Cảnh báo nguy hiểm:

-> Phát cảnh báo kịp thời trong trường hợp có nguy cơ xảy ra sự cố đập, hồ chứa, lũ lụt hoặc các tình huống khẩn cấp khác có thể ảnh hưởng đến an toàn của người dân và tài sản.

-> Sử dụng các kênh thông tin phù hợp như: hệ thống loa truyền thanh, đài phát thanh, truyền hình, tin nhắn SMS, mạng xã hội,... để truyền tải thông tin cảnh báo đến người dân một cách nhanh chóng, hiệu quả.

- Quan trắc:

+ Quan trắc khí tượng thủy văn:

-> Thu thập số liệu về các yếu tố khí tượng, thủy văn liên quan đến hoạt động của đập, hồ chứa như: lượng mưa, mực nước, lưu lượng dòng chảy,...

-> Sử dụng các thiết bị quan trắc hiện đại, chính xác và đảm bảo bảo trì, hiệu chuẩn định kỳ theo quy định.

+ Kết nối dữ liệu:

-> Truyền tải dữ liệu quan trắc thu thập được về Hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu tài nguyên nước quốc gia.

-> Chia sẻ dữ liệu với các cơ quan chức năng liên quan để phục vụ công tác quản lý, dự báo và cảnh báo lũ lụt, hạn hán, xâm nhập mặn,...

+ Dự báo: Dựa trên dữ liệu quan trắc và các mô hình thủy văn, tính toán, dự báo lượng nước đến hồ phục vụ cho công tác vận hành hồ chứa, liên hồ chứa và điều hòa, phân phối tài nguyên nước một cách hợp lý.

+ Quan trắc, giám sát khai thác tài nguyên nước:

-> Thực hiện theo quy định tại Điều 51 Luật Tài nguyên nước 2023 về việc quan trắc, giám sát việc khai thác, sử dụng nước từ đập, hồ chứa.

-> Cung cấp số liệu quan trắc, giám sát khai thác tài nguyên nước cho cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền theo quy định.

- Báo cáo:

+ Báo cáo định kỳ:

-> Lập và báo cáo định kỳ về tình hình hoạt động của đập, hồ chứa, bao gồm: tình trạng an toàn đập, hồ chứa; lượng nước đến, đi hồ; tình hình vận hành xả nước; kết quả quan trắc khí tượng thủy văn;...

-> Báo cáo theo tần suất do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định.

+ Báo cáo đột xuất: Báo cáo kịp thời cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền về các sự cố, vi phạm hoặc các vấn đề liên quan đến hoạt động của đập, hồ chứa có thể ảnh hưởng đến an toàn đập, hồ chứa, nguồn nước và môi trường.

- Xây dựng phương án:

+ Phương án ứng phó thiên tai:

-> Lập và triển khai thực hiện phương án ứng phó với các loại thiên tai có thể ảnh hưởng đến đập, hồ chứa như: lũ lụt, hạn hán, bão, lốc xoáy,... theo quy định của pháp luật về phòng, chống thiên tai.

-> Xác định các nguy cơ, rủi ro tiềm ẩn; xây dựng các biện pháp phòng ngừa, giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra.

-> Chuẩn bị đầy đủ nguồn lực, vật tư, trang thiết bị và nhân lực để ứng phó kịp thời, hiệu quả khi thiên tai xảy ra.

+ Phương án ứng phó tình huống khẩn cấp:

-> Lập và triển khai thực hiện phương án ứng phó với các tình huống khẩn cấp có thể xảy ra liên quan đến đập, hồ chứa như: sự cố vỡ đập, sạt lở đất, ô nhiễm nguồn nước,... theo quy định của pháp luật về quản lý an toàn đập, hồ chứa nước.

-> Xây dựng các biện pháp xử lý sự cố, cứu hộ, cứu nạn và khắc phục hậu quả.

-> Rèn luyện kỹ năng cho cán bộ, nhân viên tham gia ứng phó khẩn cấp.

- Cắm mốc giới hành lang bảo vệ nguồn nước:

+ Thực hiện việc cắm mốc giới hành lang bảo vệ nguồn nước theo đúng quy định tại Điều 23 Luật Tài nguyên nước 2023.

+ Hợp tác với chính quyền địa phương và người dân trong khu vực để xác định vị trí và cắm mốc giới hành lang bảo vệ nguồn nước.

+ Duy trì và bảo vệ các mốc giới hành lang bảo vệ nguồn nước, không để lấn chiếm hoặc phá vỡ.

- Thuê dịch vụ hỗ trợ ra quyết định vận hành hồ chứa, liên hồ chứa:

Căn cứ theo khoản 6 Điều 50 Luật Tài nguyên nước 2023, tổ chức, cá nhân quản lý, vận hành đập, hồ chứa được khuyến khích thuê tổ chức, cá nhân có đủ điều kiện, năng lực cung cấp dịch vụ hỗ trợ ra quyết định vận hành hồ chứa, liên hồ chứa theo quy định tại Điều 70 Luật Tài nguyên nước 2023. Việc thuê dịch vụ hỗ trợ này nhằm mục đích:

+ Nâng cao hiệu quả vận hành hồ chứa, liên hồ chứa, đảm bảo an toàn cho đập, hồ chứa, nguồn nước và môi trường.

+ Tối ưu hóa lợi ích về kinh tế - xã hội, môi trường do nguồn nước mang lại.

+ Góp phần giải quyết các vấn đề phức tạp trong công tác vận hành hồ chứa, liên hồ chứa, đặc biệt là trong điều kiện biến đổi khí hậu.

Ngoài những trách nhiệm nêu trên, tổ chức, cá nhân quản lý, vận hành đập, hồ chứa còn có trách nhiệm thực hiện các nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật về tài nguyên nước và các văn bản liên quan.

Việc tổ chức, cá nhân quản lý, vận hành đập, hồ chứa thực hiện đầy đủ các trách nhiệm nêu trên góp phần đảm bảo an toàn cho đập, hồ chứa, bảo vệ nguồn nước và đáp ứng nhu cầu sử dụng nước cho phát triển kinh tế - xã hội.

2. Vai trò quan trọng của tổ chức, cá nhân trong việc đảm bảo an toàn đập, hồ chứa

Đập, hồ chứa đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nước cho sinh hoạt, sản xuất, thủy lợi, phòng chống lũ lụt và phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, đập, hồ chứa cũng tiềm ẩn nguy cơ gây ra thảm họa lớn nếu không được quản lý, vận hành an toàn. Do đó, vai trò của tổ chức, cá nhân trong việc đảm bảo an toàn đập, hồ chứa là vô cùng quan trọng.

* Trách nhiệm của tổ chức:

- Cơ quan nhà nước quản lý:

+ Ban hành các quy định, tiêu chuẩn về thiết kế, xây dựng, vận hành, quản lý đập, hồ chứa.

+ Kiểm tra, giám sát hoạt động của các tổ chức, cá nhân quản lý, vận hành đập, hồ chứa.

+ Xử lý vi phạm về an toàn đập, hồ chứa.

- Tổ chức quản lý, vận hành đập, hồ chứa:

+ Lập và thực hiện quy trình vận hành đập, hồ chứa theo quy định.

+ Bảo đảm an toàn cho đập, hồ chứa trong mọi tình huống.

+ Thực hiện công tác bảo dưỡng, sửa chữa đập, hồ chứa định kỳ.

+ Báo cáo kịp thời cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền về tình hình hoạt động của đập, hồ chứa.

- Cơ quan khoa học, công nghệ:

+ Nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ vào công tác quản lý, vận hành đập, hồ chứa.

+ Cung cấp số liệu, dự báo về tình hình khí tượng, thủy văn phục vụ cho công tác vận hành đập, hồ chứa.

- Cơ quan truyền thông:

+ Nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của an toàn đập, hồ chứa.

+ Cung cấp thông tin kịp thời, chính xác về tình hình hoạt động của đập, hồ chứa cho người dân.

* Trách nhiệm của cá nhân:

- Cán bộ, nhân viên quản lý, vận hành đập, hồ chứa:

+ Nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ về quản lý, vận hành đập, hồ chứa.

+ Thực hiện nghiêm túc quy trình vận hành đập, hồ chứa.

+ Phát hiện và báo cáo kịp thời các sự cố, vi phạm về an toàn đập, hồ chứa.

- Người dân:

+ Nâng cao ý thức bảo vệ đập, hồ chứa.

+ Không xâm hại, lấn chiếm hành lang bảo vệ đập, hồ chứa.

+ Báo cáo cho chính quyền địa phương về các dấu hiệu bất thường của đập, hồ chứa.

* Hậu quả của việc không đảm bảo an toàn đập, hồ chứa:

- Gây thiệt hại về người và tài sản.

- Gây ô nhiễm môi trường.

- Ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp, công nghiệp.

- Gây khó khăn cho công tác phòng chống thiên tai.

* Giải pháp đảm bảo an toàn đập, hồ chứa:

- Nâng cao nhận thức của tổ chức và cá nhân về tầm quan trọng của an toàn đập, hồ chứa.

- Hoàn thiện hệ thống pháp luật về an toàn đập, hồ chứa.

- Tăng cường đầu tư cho công tác quản lý, vận hành đập, hồ chứa.

- Áp dụng khoa học, công nghệ vào công tác quản lý, vận hành đập, hồ chứa.

- Nâng cao ý thức và trách nhiệm của cộng đồng trong việc bảo vệ đập, hồ chứa.

Việc đảm bảo an toàn đập, hồ chứa là trách nhiệm chung của toàn xã hội. Mỗi tổ chức, cá nhân cần nâng cao nhận thức và trách nhiệm của mình để góp phần bảo vệ đập, hồ chứa, bảo vệ nguồn nước và môi trường sống cho chính bản thân và thế hệ tương lai.

3. Giải pháp nâng cao trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong việc quản lý, vận hành đập, hồ chứa

Để nâng cao trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong việc quản lý, vận hành đập, hồ chứa, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp sau:

- Hoàn thiện hệ thống pháp luật:

+ Ban hành và hoàn thiện hệ thống pháp luật về quản lý, vận hành đập, hồ chứa, bao gồm các quy định về: thiết kế, xây dựng, vận hành, bảo dưỡng, sửa chữa, kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm,...

+ Quy định rõ ràng trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong việc quản lý, vận hành đập, hồ chứa.

+ Nâng cao tính nghiêm minh, hiệu quả của pháp luật về an toàn đập, hồ chứa.

- Nâng cao nhận thức:

+ Tăng cường tuyên truyền, giáo dục về tầm quan trọng của an toàn đập, hồ chứa đối với cộng đồng.

+ Nâng cao nhận thức của cán bộ, nhân viên quản lý, vận hành đập, hồ chứa về trách nhiệm của bản thân trong việc đảm bảo an toàn đập, hồ chứa.

+ Nâng cao ý thức của người dân trong việc bảo vệ đập, hồ chứa.

- Nâng cao năng lực:

+ Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ, nhân viên quản lý, vận hành đập, hồ chứa.

+ Cung cấp trang thiết bị, cơ sở vật chất hiện đại phục vụ cho công tác quản lý, vận hành đập, hồ chứa.

+ Áp dụng khoa học, công nghệ vào công tác quản lý, vận hành đập, hồ chứa.

- Tăng cường kiểm tra, giám sát:

+ Tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động của các tổ chức, cá nhân quản lý, vận hành đập, hồ chứa.

+ Phát hiện kịp thời các vi phạm về an toàn đập, hồ chứa và xử lý nghiêm minh.

+ Áp dụng các biện pháp phòng ngừa, giảm thiểu nguy cơ xảy ra sự cố đập, hồ chứa.

- Phát huy vai trò của cộng đồng:

+ Khuyến khích sự tham gia của cộng đồng vào công tác quản lý, bảo vệ đập, hồ chứa.

+ Lập các tổ chức cộng đồng để giám sát hoạt động của đập, hồ chứa.

+ Khen thưởng các tổ chức, cá nhân có thành tích trong việc bảo vệ đập, hồ chứa.

- Giải pháp tài chính:

+ Có chính sách hỗ trợ tài chính cho các tổ chức, cá nhân quản lý, vận hành đập, hồ chứa.

+ Khuyến khích đầu tư tư nhân vào lĩnh vực quản lý, vận hành đập, hồ chứa.

+ Sử dụng hiệu quả nguồn ngân sách nhà nước dành cho công tác quản lý, vận hành đập, hồ chứa.

- Hợp tác quốc tế:

+ Chia sẻ kinh nghiệm, học hỏi các nước tiên tiến trong lĩnh vực quản lý, vận hành đập, hồ chứa.

+ Tham gia các hội nghị, hội thảo quốc tế về an toàn đập, hồ chứa.

+ Hợp tác với các tổ chức quốc tế trong việc nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ vào công tác quản lý, vận hành đập, hồ chứa.

Bằng cách thực hiện đồng bộ các giải pháp trên, trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong việc quản lý, vận hành đập, hồ chứa sẽ được nâng cao, góp phần đảm bảo an toàn cho đập, hồ chứa, bảo vệ nguồn nước và môi trường sống cho cộng đồng.

Ngoài ra, có thể tham khảo: Quy định về quản lý an toàn đập, hồ chứa nước trong giai đoạn xây dựng. Còn khúc mắc, liên hệ 1900.6162 hoặc gửi email tới: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ. Xin cảm ơn.