Tư vấn, môi giới bất động sản có phải ngành nghề kinh doanh có điều kiện hay không?

1. Quy định chung về ngành nghề kinh doanh có điều kiện

Các ngành, nghề đầu tư kinh doanh có yêu cầu đặc biệt là những ngành, nghề trong đó việc thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh phải tuân thủ các điều kiện cần thiết để đảm bảo quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội và sức khỏe cộng đồng.

Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có yêu cầu được quy định tại Phụ lục IV của Luật Đầu tư năm 2020. Các điều kiện kinh doanh đối với từng ngành, nghề được quy định trong các luật, pháp lệnh, nghị định và các điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên. Các bộ, cơ quan ngang bộ, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân các cấp, cơ quan, tổ chức và cá nhân khác không được phép ban hành quy định về điều kiện đầu tư kinh doanh.

Các điều kiện đầu tư kinh doanh phải được quy định một cách phù hợp với mục tiêu quy định và đảm bảo sự công khai, minh bạch, khách quan. Đồng thời, quy định này cũng phải giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và tuân thủ của nhà đầu tư. Các ngành, nghề kinh doanh có yêu cầu và các điều kiện đầu tư kinh doanh đối với từng ngành, nghề cần được công bố trên Cổng thông tin đăng ký doanh nghiệp quốc gia.

Chính phủ có trách nhiệm quy định chi tiết về việc công bố và kiểm soát các điều kiện kinh doanh.

2. Thế nào là hoạt động là tư vấn, môi giới bất động sản?

Theo quy định tại Khoản 2 Điều 3 Luật kinh doanh bất động sản năm 2014, môi giới bất động sản đóng vai trò trung gian trong các hoạt động mua bán, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, cho thuê mua bất động sản. Nói cách khác, bên thực hiện môi giới bất động sản sẽ là bên trung gian thứ ba, hỗ trợ bên mua và bên bán thỏa thuận và tiến hành giao dịch với nhau.

Xã hội hiện nay đang phát triển, nhu cầu hợp tác kinh doanh và phát triển kinh tế trong nước ngày càng tăng. Để đạt được nền tảng hoạt động và phát triển, các cá nhân, tổ chức và doanh nghiệp cần có sự hiện diện của mặt bằng. Đồng thời, trong xu hướng thương mại hóa hiện nay, giá trị và tiềm năng của đất đai ngày càng cao. Vì những lý do này, nhu cầu kinh doanh bất động sản đang trải qua những biến đổi đáng kể. Điều này được coi là một trong những yếu tố quan trọng, dẫn đến sự gia tăng của hoạt động môi giới bất động sản.

Môi giới bất động sản thực chất là một hình thức hoạt động kinh doanh và thương mại, trong đó bên môi giới (bên thứ ba) đóng vai trò trung gian, giúp các bên còn lại đạt được thỏa thuận chung trong các quan hệ dân sự liên quan đến bất động sản.

Ví dụ, anh Nguyễn Văn A (30 tuổi), cư trú tại Gia Lai, có nhu cầu mua đất để mở xưởng sản xuất gỗ. Anh A đã liên hệ với một bên môi giới bất động sản (có trụ sở tại Gia Lai) để tìm kiếm một mảnh đất phù hợp. Bên môi giới đã giúp anh A tìm được một bên có nhu cầu bán đất. Sau một thời gian, anh A đã ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất với bên môi giới khác là chị Trần Thị L. Giao dịch thành công và bên môi giới được trả phí môi giới.

Khi tham gia hoạt động môi giới bất động sản, bên môi giới và bên được môi giới sẽ thỏa thuận với nhau về phí môi giới, quyền và trách nhiệm của mỗi bên trong hợp đồng môi giới bất động sản. Khi xảy ra mâu thuẫn hoặc tranh chấp, các bên sẽ dựa vào thỏa thuận này để bảo vệ quyền và lợi ích của mình.

Dịch vụ môi giới bất động sản thường bao gồm:

- Định giá bất động sản: Đây là quá trình xác định (ước tính) giá trị của bất động sản trên thị trường cho mục đích cụ thể tại một thời điểm nhất định. Có nhiều phương pháp để định giá bất động sản như so sánh, chi phí, thu nhập, thặng dư, lợi nhuận. Phương pháp định giá phụ thuộc vào người môi giới và dự án cụ thể.

- Quảng cáo bất động sản: Đây là cách người môi giới truyền thông tin về thương hiệu và sản phẩm bất động sản của họ đến khách hàng tiềm năng. Quảng cáo bất động sản có nhiều hình thức như đăng tin rao bán, tờ rơi, sms marketing, email marketing, telemarketing, báo giấy và báo trực tuyến.

- Tư vấn đầu tư kinh doanh bất động sản: Đây là dịch vụ tư vấn dự án cho những người có nhu cầu mua nhà hoặc đầu tư vào bất động sản. Thường được trả công theo tỷ lệ hoa hồng, thường dao động từ 1% - 2% trên tổng giá trị giao dịch.

- Tư vấn pháp lý: Lĩnh vực bất động sản có môi trường pháp lý thay đổi nhanh chóng, do đó, việc tư vấn về khía cạnh pháp lý của dự án là rất cần thiết, không chỉ đối với người mua nhà mà còn đối với người môi giới.

- Quản lý tiếp thị dự án bất động sản: Trong bối cảnh thị trường bất động sản tích cực, các chủ đầu tư đã tăng chi tiêu cho các hoạt động tiếp thị dự án.

- Đấu giá bất động sản: Đây là quá trình ước tính giá trị các quyền sở hữu bất động sản bằng tiền tệ cho một mục đích xác định trong điều kiện thị trường nhất định, sử dụng phương pháp phù hợp. Mục đích thẩm định giá tài sản có thể là bảo toàn, mua bán, chuyển quyền sở hữu, thế chấp, tính thuế, thanh lý tài sản, vv.

Dịch vụ môi giới bất động sản đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của ngành bất động sản.

3. Tư vấn, môi giới bất động sản có phải ngành nghề kinh doanh có điều kiện hay không?

Theo Luật kinh doanh bất động sản 2014, kinh doanh bất động sản bao gồm việc đầu tư vốn để thực hiện các hoạt động xây dựng, mua, nhận chuyển nhượng để bán, chuyển nhượng; cho thuê, cho thuê lại, cho thuê mua bất động sản; thực hiện dịch vụ môi giới bất động sản; dịch vụ sàn giao dịch bất động sản; dịch vụ tư vấn bất động sản hoặc quản lý bất động sản với mục đích sinh lợi.

Theo Quyết định 27/2018/QĐ-TTg, hoạt động kinh doanh bất động sản bao gồm kinh doanh bất động sản, quyền sử dụng đất thuộc chủ sở hữu, chủ sử dụng hoặc đi thuê và tư vấn, môi giới, đấu giá bất động sản, đấu giá quyền sử dụng đất.

Phụ lục IV ban hành kèm theo Luật Đầu tư 2020 quy định về danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện xác định rằng kinh doanh bất động sản là một ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Tuy nhiên, tư vấn môi giới bất động sản, mặc dù là hoạt động kinh doanh bất động sản, không được xem là kinh doanh bất động sản nên không thuộc danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện.

4. Điều kiện của tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản

Theo Điều 62 của Luật Kinh doanh bất động sản 2014, có các điều kiện sau đây áp dụng cho tổ chức và cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản:

- Tổ chức và cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản phải thành lập một doanh nghiệp và cần ít nhất hai người có chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản, trừ trường hợp được quy định khác tại khoản 2 của Điều này.

- Cá nhân có quyền kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản có thể hoạt động độc lập, nhưng cần có chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản và tuân thủ quy định về đăng ký và nộp thuế theo luật thuế.

- Tổ chức và cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản không được đồng thời làm nhà môi giới và là một bên tham gia vào hợp đồng trong một giao dịch kinh doanh bất động sản.

Do đó, theo quy định trên, tổ chức và cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản cần đáp ứng các điều kiện như thành lập một doanh nghiệp với ít nhất hai người có chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản. Đối với cá nhân, họ có quyền kinh doanh độc lập nhưng phải có chứng chỉ hành nghề và tuân thủ quy định về đăng ký và nộp thuế. Tổ chức và cá nhân kinh doanh dịch vụ này không được đồng thời làm nhà môi giới và là một bên thực hiện hợp đồng trong giao dịch bất động sản.

Để tìm hiểu thêm thông tin liên quan, mời quý bạn đọc tham khảo bài viết: Hoạt động môi giới bất động sản theo quy định của pháp luật hiện nay 

Mọi thắc mắc chưa rõ hay có nhu cầu hỗ trợ vấn đề pháp lý khác, quý khách hàng vui lòng liên hệ với bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua số hotline: 1900.6162 hoặc gửi yêu cầu tư vấn qua email: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ và giải đáp kịp thời. Xin trân trọng cảm ơn quý khách hàng đã quan tâm theo dõi bài viết của Luật Minh Khuê.