Việc bầu Hội thẩm nhân dân thực hiện với Tòa án nhân dân cấp nào?

1. Tòa án nhân dân cấp nào thực hiện chế độ bầu Hội thẩm nhân dân?

Theo quy định tại Điều 7 Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2014 thì chính sách về việc bổ nhiệm Thẩm phán và thành lập Hội thẩm là một phần không thể thiếu của hệ thống tư pháp. Trong việc chọn lựa những người phù hợp nhất để đảm nhận vai trò quan trọng này, có những quy trình cụ thể được áp dụng.

- Đối với các Tòa án, quy trình bổ nhiệm Thẩm phán được thực hiện một cách cẩn thận và minh bạch để đảm bảo sự công bằng và độc lập của hệ thống tư pháp.

- Trong việc thành lập Hội thẩm, quy trình bầu cử được áp dụng cho các Tòa án nhân dân cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, cũng như các cơ quan tương đương ở cấp huyện, quận, thị xã và thành phố thuộc tỉnh. Còn đối với các cơ quan quân sự như Tòa án quân sự quân khu và tương đương, cơ chế cử Hội thẩm được thực hiện để chọn lựa những cá nhân có kinh nghiệm và đạo đức trong lĩnh vực quân sự. Đảm bảo rằng quyết định của Hội thẩm được đưa ra dựa trên nền tảng vững chắc của chuyên môn và trách nhiệm.

=> Theo quy định, quy trình bầu cử Hội thẩm nhân dân được thi hành cho các cơ quan tư pháp quan trọng như Tòa án nhân dân tỉnh, thành phố thuộc trung ương, cũng như Tòa án nhân dân ở cấp huyện, quận, thị xã và các đơn vị tương đương. Nhấn mạnh sự quan trọng của việc đảm bảo sự đa dạng và chất lượng trong việc lựa chọn các thành viên của Hội thẩm, đồng thời tạo điều kiện cho sự đại diện và trách nhiệm trong quyết định tư pháp của họ.

2. Ai là người phân công Hội thẩm nhân dân thực hiện nhiệm vụ xét xử?

Tại Điều 84 Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2014 có quy định Hội thẩm nhân dân và Hội thẩm quân nhân đều có trách nhiệm chính là thực hiện xét xử các vụ án theo quyền hạn mà Tòa án nhân dân và Tòa án quân sự đã được giao. Tuy nhiên, quy trình này không chỉ đơn thuần là việc thực hiện theo phân công, mà còn là quá trình đòi hỏi sự tập trung, công bằng và chuyên môn cao.

- Hội thẩm của Tòa án nhân dân được hình thành bởi hai phần chính:

+ Hội thẩm nhân dân: Đây là phần quan trọng của Hội thẩm, bao gồm những cá nhân được chọn lựa kỹ càng từ cộng đồng, có trình độ chuyên môn và tinh thần công bằng cao, đảm bảo rằng quyết định được đưa ra dựa trên nền tảng của luật pháp và công lý.

+ Hội thẩm quân nhân: Đối với các vấn đề liên quan đến lĩnh vực quân sự và an ninh quốc gia, Hội thẩm quân nhân đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính đồng thuận và chuyên môn cao trong quá trình đưa ra quyết định. Đặc biệt quan trọng trong việc bảo đảm an ninh và trật tự trong xã hội

- Hội thẩm nhân dân chịu trách nhiệm xét xử các vụ án mà Tòa án nhân dân có thẩm quyền, tuân thủ sự chỉ đạo của Chánh án Tòa án. Đây là một quá trình phức tạp và tốn công sức, đòi hỏi sự cẩn trọng và công bằng từ các thành viên. Sự hiệu quả của quyết định cuối cùng phụ thuộc nhiều vào năng lực và đạo đức của Hội thẩm nhân dân.

- Hội thẩm quân nhân có trách nhiệm xét xử các vụ án trong phạm vi thẩm quyền của Tòa án quân sự, dưới sự hướng dẫn của Chánh án Tòa án. Các thành viên của Hội thẩm quân nhân cần phải có hiểu biết sâu sắc về các vấn đề quân sự và an ninh quốc gia, đồng thời tuân thủ nguyên tắc chuyên môn và công lý trong quy trình xét xử là cực kỳ quan trọng để đảm bảo tính công bằng và độ chính xác của các quyết định tư pháp.

- Trách nhiệm của Hội thẩm là chấp hành mọi phân công từ Chánh án Tòa án. Tuy nhiên, nếu không thể thực hiện một cách đầy đủ, Hội thẩm phải cung cấp một lý do rõ ràng và chính xác. Đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm trong việc quản lý công việc của họ.

- Trong trường hợp Hội thẩm không được phân công nhiệm vụ xét xử trong một năm làm việc, thành viên của Hội thẩm có quyền yêu cầu Chánh án Tòa án cung cấp lý do chi tiết. Giúp đảm bảo sự công bằng và đảm bảo rằng mọi quyết định được đưa ra dựa trên cơ sở chuyên môn và không bị ảnh hưởng bởi những yếu tố bên ngoài.

=> Theo quy định, Hội thẩm nhân dân đảm nhận trách nhiệm quan trọng là xét xử các vụ án nằm trong phạm vi thẩm quyền của Tòa án nhân dân, và được thực hiện thông qua việc phân công của Chánh án Tòa án tại nơi mà họ đã được bầu làm thành viên của Hội thẩm nhân dân. Nhấn mạnh tính minh bạch, đồng nhất và chuyên môn trong quá trình xét xử, đảm bảo sự công bằng và đáng tin cậy của quy trình tư pháp.

Trong khoảng thời gian một năm làm việc, nếu Hội thẩm nhân dân không nhận được sự phân công nhiệm vụ xét xử từ Chánh án Tòa án, họ có quyền yêu cầu Chánh án cung cấp lý do chi tiết. Nhấn mạnh tính minh bạch và trách nhiệm của quy trình quản lý công việc tư pháp, giúp đảm bảo rằng mọi quyết định đều được đưa ra dựa trên cơ sở chuyên môn và đồng nhất.

3. Quy định về nhiệm kỳ của Hội thẩm nhân dân là bao lâu?

Điều 87 Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2014 quy định về nhiệm kỳ của Hội thẩm nhân dân như sau:

- Thời gian phục vụ của Hội thẩm nhân dân tuân theo chu kỳ của Hội đồng nhân dân mà họ đã được bầu từ. Khi một nhiệm kỳ của Hội đồng nhân dân kết thúc, Hội thẩm nhân dân vẫn tiếp tục thực hiện nhiệm vụ của mình cho đến khi một Hội đồng nhân dân mới được bầu và tạo ra một Hội thẩm nhân dân mới.

- Nhiệm kỳ của Hội thẩm quân nhân kéo dài trong 05 năm kể từ ngày họ được cử. Đảm bảo tính ổn định và độ tin cậy trong quá trình quản lý và thực thi công lý trong lĩnh vực quân sự.

Đồng thời, tại Điều 10 Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2015 thì thời gian phục vụ của mỗi đội Hội đồng nhân dân kéo dài trong 05 năm, bắt đầu từ kỳ họp đầu tiên của Hội đồng nhân dân trong khóa đó cho đến kỳ họp đầu tiên của Hội đồng nhân dân trong khóa tiếp theo. Điều quan trọng là việc bầu Hội đồng nhân dân mới phải được hoàn thành trước khi Hội đồng nhân dân kết thúc nhiệm kỳ, và thời điểm tối đa là 45 ngày trước khi kết thúc nhiệm kỳ của Hội đồng nhân dân hiện tại.

Bất kỳ điều chỉnh nào về thời gian nhiệm kỳ của Hội đồng nhân dân - bao gồm việc rút ngắn hoặc kéo dài - phải được Quốc hội quyết định dựa trên đề xuất của Ủy ban thường vụ của Quốc hội. Đảm bảo tính linh hoạt và phản ánh chính xác nhu cầu và điều kiện của xã hội và quốc gia.

Thời gian phục vụ của các đại biểu Hội đồng nhân dân phụ thuộc vào thời gian nhiệm kỳ của Hội đồng nhân dân. Các đại biểu Hội đồng nhân dân được bổ sung bắt đầu tham gia vào hoạt động của Hội đồng nhân dân từ ngày khai mạc kỳ họp tiếp theo sau cuộc bầu cử bổ sung, và kết thúc vào ngày khai mạc kỳ họp đầu tiên của Hội đồng nhân dân trong khóa tiếp theo. Đảm bảo sự liên tục và ổn định trong quá trình lập pháp và đại diện dân chủ, đồng thời tạo điều kiện cho sự chuẩn bị và chuyển giao dễ dàng giữa các khóa Hội đồng nhân dân.

Thời gian phục vụ của Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân và các Ban của Hội đồng nhân dân tuân theo thời gian nhiệm kỳ của Hội đồng nhân dân cùng cấp. Khi Hội đồng nhân dân kết thúc nhiệm kỳ, Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân và các Ban của Hội đồng nhân dân vẫn tiếp tục thực hiện nhiệm vụ của mình cho đến khi một Hội đồng nhân dân mới được bầu và tạo ra một Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, các Ban của Hội đồng nhân dân mới. Đảm bảo tính liên tục và ổn định trong quá trình hoạt động của các cơ quan lập pháp và điều hành cùng cấp, đồng thời tạo điều kiện cho sự chuyển giao mạ smooth giữa các nhiệm kỳ.

=> Do đó, thời gian phục vụ của Hội thẩm nhân dân đồng bằng với nhiệm kỳ của Hội đồng nhân dân mà họ được bầu từ. Đây là một chu kỳ kéo dài 05 năm, bắt đầu từ kỳ họp đầu tiên của Hội đồng nhân dân trong khóa đó cho đến kỳ họp đầu tiên của Hội đồng nhân dân trong khóa tiếp theo. Lưu ý rằng khi Hội đồng nhân dân kết thúc nhiệm kỳ của mình, Hội thẩm nhân dân vẫn tiếp tục thực hiện nhiệm vụ của mình cho đến khi một Hội đồng nhân dân mới được bầu và tạo ra một Hội thẩm nhân dân mới. Đảm bảo tính liên tục và ổn định trong quá trình thực hiện chức năng tư pháp của Hội thẩm nhân dân.

Ngoài ra, có thể tham khảo: Việc quy định vụ án dân sự phúc thẩm không có hội thẩm nhân dân có trái với nguyên tắc xét xử không. Còn khúc mắc, liên hệ 1900.6162 hoặc gửi email tới: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ. Xin cảm ơn.