1. Điểm mới của quy định tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành dự án độc lập và việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với dự án đầu tư

Điều 93 của Luật Đất đai 2024 quy định một cách rõ ràng về việc tách riêng nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành một dự án độc lập và cách thức thực hiện công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với các dự án đầu tư. Dưới đây là phân tích và khái quát nội dung của điều này:

- Tách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành dự án độc lập

  • Điều 93 quy định rằng trong trường hợp có sự tách riêng dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư từ dự án đầu tư chính và hình thành dự án độc lập, thì việc thực hiện các công việc liên quan đến thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư sẽ vẫn tuân theo các quy định tại Luật Đất đai 2024.
  • Điều này có nghĩa là, dù bồi thường, hỗ trợ và tái định cư được tách thành một dự án riêng biệt, các thủ tục liên quan đến thu hồi đất và quyền lợi của người dân bị ảnh hưởng sẽ không thay đổi và vẫn phải tuân theo quy định hiện hành của pháp luật về đất đai.

- Áp dụng quy định của Luật Đất đai 2024 đối với dự án độc lập

  • Khi dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được tách ra thành dự án độc lập, pháp luật về đầu tư công có thể được áp dụng để quản lý các nguồn lực đầu tư. Tuy nhiên, việc thực hiện thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho người dân trong vùng dự án vẫn phải tuân thủ các quy định trong Luật Đất đai, cụ thể là các điều khoản liên quan đến quyền lợi của người sử dụng đất và trách nhiệm của các cơ quan nhà nước trong việc đảm bảo quyền lợi cho họ.
  • Điều này đảm bảo tính đồng bộ và minh bạch trong các quy trình thực hiện công tác bồi thường và tái định cư, không để xảy ra sự tách rời hoặc mâu thuẫn giữa các quy trình trong quản lý đất đai và các quy trình liên quan đến đầu tư công.

Điểm mới của quy định tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành dự án độc lập trong Luật Đất đai 2024 so với Luật Đất đai 2013:

- Luật Đất đai 2013 không có quy định về tách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành dự án độc lập:

  • Trong Luật Đất đai 2013, không có bất kỳ quy định nào đề cập đến việc tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư từ dự án đầu tư và thực hiện chúng như một dự án độc lập. Các quy trình thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thường được thực hiện đồng thời trong khuôn khổ một dự án đầu tư lớn và không có sự phân tách rõ ràng giữa các công việc này và các hoạt động đầu tư khác.
  • Điều này đôi khi dẫn đến sự khó khăn trong quản lý, thiếu sự rõ ràng và minh bạch trong việc triển khai các hoạt động bồi thường và tái định cư, do các dự án bồi thường thường phải đợi hoàn thành các thủ tục đầu tư hạ tầng mới được triển khai.

- Điều mới trong Luật Đất đai 2024 - Tách bồi thường thành dự án độc lập:

  • Luật Đất đai 2024 đã bổ sung quy định rõ ràng về việc tách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành một dự án độc lập. Cụ thể, trong các trường hợp dự án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư được tách ra thành một dự án độc lập theo quy định của pháp luật về đầu tư công, việc thực hiện thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư sẽ được thực hiện theo các quy định của Luật Đất đai 2024.
  • Điều này có nghĩa là, dù các công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư có thể được thực hiện tách biệt với các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng, nhưng các quy trình liên quan đến thu hồi đất và bảo vệ quyền lợi của người dân vẫn phải tuân thủ các quy định nghiêm ngặt của Luật Đất đai. Điều này đảm bảo rằng quyền lợi của người dân sẽ không bị ảnh hưởng dù bồi thường và tái định cư được triển khai độc lập với các dự án đầu tư chính.

Tóm lại, Điều 93 của Luật Đất đai 2024 quy định việc tách dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành dự án độc lập, đồng thời vẫn yêu cầu áp dụng các quy định của Luật Đất đai để đảm bảo quyền lợi cho người dân bị thu hồi đất. Điều này không chỉ giúp quản lý các dự án lớn hiệu quả hơn mà còn đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quá trình thực hiện, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các thủ tục liên quan đến bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

 

2. Ý nghĩa của việc tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành dự án độc lập

Việc tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành dự án độc lập theo quy định của Luật Đất đai 2024 mang lại nhiều ý nghĩa quan trọng trong công tác quản lý đất đai và phát triển các dự án đầu tư. 

- Đảm bảo tiến độ và giảm thiểu chậm trễ trong các dự án lớn

  • Tách biệt bồi thường, hỗ trợ và tái định cư giúp các công tác này được triển khai song song với các bước khác trong dự án đầu tư, mà không cần phải đợi hoàn thành các thủ tục đầu tư cơ sở hạ tầng. Điều này có thể rút ngắn thời gian giải phóng mặt bằng, giúp các dự án không bị chậm trễ do vướng mắc trong việc giải quyết quyền lợi cho người dân.
  • Các cơ quan có thể hoàn tất việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư ngay từ đầu, trước khi các công trình xây dựng bắt đầu. Điều này làm giảm nguy cơ chậm trễ trong việc thi công các dự án do vấn đề liên quan đến đất đai chưa được giải quyết triệt để.

- Tăng tính minh bạch và công bằng

  • Việc tách bồi thường thành một dự án độc lập giúp minh bạch hóa quy trình giải phóng mặt bằng và bảo vệ quyền lợi của người dân. Các hoạt động liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư sẽ được quản lý riêng biệt, có sự giám sát rõ ràng hơn, tránh việc lợi dụng tình hình để làm sai lệch kết quả bồi thường.
  • Các bên liên quan (cả chính quyền và người dân) sẽ có cái nhìn rõ ràng hơn về quyền lợi của mình, giúp tăng cường sự tin tưởng và hợp tác giữa nhà đầu tư, chính quyền và người dân bị ảnh hưởng bởi các dự án.

- Tạo điều kiện thuận lợi cho công tác tái định cư

  • Việc tách bồi thường và tái định cư thành dự án riêng biệt giúp triển khai nhanh chóng các phương án tái định cư cho người dân bị ảnh hưởng bởi việc thu hồi đất. Khi các dự án tái định cư được triển khai độc lập, công tác tìm kiếm quỹ đất, xây dựng các khu tái định cư sẽ được thực hiện sớm và hiệu quả hơn, đảm bảo quyền lợi cho người dân trước khi các công trình xây dựng chính thức bắt đầu.
  • Người dân sẽ được di chuyển và ổn định cuộc sống một cách kịp thời, không bị ảnh hưởng bởi sự chậm trễ của các hạng mục đầu tư chính trong dự án.

- Giảm áp lực tài chính và đảm bảo tính hiệu quả trong phân bổ ngân sách

  • Tách bồi thường thành dự án độc lập có thể giúp quản lý nguồn tài chính hiệu quả hơn, tránh tình trạng lãng phí ngân sách. Mỗi phần công việc (bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và xây dựng cơ sở hạ tầng) sẽ có một ngân sách riêng biệt, giúp việc kiểm soát chi tiêu được minh bạch và rõ ràng hơn.
  • Ngoài ra, nếu bồi thường và tái định cư được thực hiện trước, có thể giúp giải quyết nghĩa vụ tài chính liên quan đến đất đai từ sớm, tránh tình trạng các chi phí này bị chậm thanh toán do trễ tiến độ của các dự án đầu tư.

- Tăng cường hiệu quả quản lý dự án và trách nhiệm của các bên liên quan

  • Việc tách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư thành dự án độc lập sẽ giúp tăng cường trách nhiệm của các cơ quan nhà nước trong việc đảm bảo quyền lợi cho người dân bị ảnh hưởng. Các cơ quan sẽ có từng phần nhiệm vụ riêng biệt, từ việc hoàn tất thủ tục bồi thường đến việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất, và đảm bảo việc tái định cư cho người dân đúng quy trình.
  • Các nhà đầu tư, chính quyền địa phương và các bên liên quan sẽ phải chịu trách nhiệm rõ ràng hơn về tiến độ và chất lượng công tác bồi thường và tái định cư.

- Tạo môi trường đầu tư thuận lợi và minh bạch: Việc tách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư giúp tăng tính ổn định và hấp dẫn của môi trường đầu tư, vì các nhà đầu tư có thể yên tâm rằng công tác bồi thường và giải phóng mặt bằng sẽ không ảnh hưởng tới tiến độ và chất lượng của dự án. Điều này sẽ giúp thu hút nhiều nhà đầu tư hơn, từ đó thúc đẩy phát triển kinh tế và xây dựng cơ sở hạ tầng một cách bền vững.

- Hướng đến phát triển đô thị bền vững: Khi tách bồi thường và tái định cư thành dự án độc lập, các dự án tái định cư có thể được triển khai đồng bộ với các dự án phát triển đô thị hoặc khu vực mới. Điều này giúp phát triển khu tái định cư một cách hài hòa và bền vững, tránh việc người dân phải đối mặt với các vấn đề về nhà ở, cơ sở hạ tầng khi chuyển đến các khu vực tái định cư.

Việc tách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành dự án độc lập trong Luật Đất đai 2024 mang lại nhiều lợi ích trong việc đẩy nhanh tiến độ các dự án đầu tư, đảm bảo quyền lợi người dân, và tăng cường tính minh bạch trong quản lý đất đai. Quy định này không chỉ cải thiện hiệu quả quản lý đất đai mà còn giúp xây dựng môi trường đầu tư minh bạch và bền vững, từ đó thúc đẩy sự phát triển của các dự án cơ sở hạ tầng và đô thị.

 

3. Trình tự, thủ tục thực hiện tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành dự án độc lập và việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với dự án đầu tư

Luật Đất đai 2024 không có quy định cụ thể về trình tự, thủ tục thực hiện tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành dự án độc lập và việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với dự án đầu tư. Dựa trên quy định tại Điều 93 Luật Đất đai 2024 và Điều 28 Nghị định 102/2024/NĐ-CP thì việc tách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành dự án độc lập và thu hồi đất để thực hiện các dự án đầu tư có một số bước, thủ tục rõ ràng, đảm bảo tính hợp pháp, minh bạch, cũng như bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan.

Tách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành dự án độc lập

Trước hết, đối với các dự án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, nếu có sự tách biệt này thành một dự án độc lập, sẽ thực hiện theo các quy định tại Điều 93 Luật Đất đai 2024. Việc tách bồi thường thành dự án độc lập có thể được thực hiện khi dự án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư được phê duyệt riêng biệt và có các điều kiện pháp lý cụ thể do nhà nước quy định.

Khái quát quy trình: Sau khi việc tách bồi thường được thông qua, các cơ quan liên quan tiến hành tổ chức các thủ tục bồi thường, hỗ trợ và tái định cư theo các quy định của Luật Đất đai 2024. Điều này bao gồm việc xây dựng kế hoạch chi tiết và thực hiện các công tác thu hồi đất, bồi thường và tái định cư theo các thủ tục được quy định cụ thể, độc lập với các thủ tục thực hiện dự án đầu tư.

Trình tự thủ tục thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư

Điều 28 quy định chi tiết về trình tự, thủ tục thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất, đặc biệt trong trường hợp thu hồi đất phục vụ các dự án quốc phòng, an ninh hoặc phát triển kinh tế - xã hội. Trình tự này gồm các bước cơ bản như sau:

- Bước 1: Thực hiện công tác chuẩn bị

  • Trong vòng 10 ngày kể từ khi nhận được hồ sơ dự án từ chủ đầu tư, đơn vị chịu trách nhiệm tổ chức bồi thường sẽ tiến hành xem xét các căn cứ pháp lý và điều kiện thu hồi đất theo quy định tại Điều 80 Luật Đất đai 2023.
  • Tổ chức xây dựng kế hoạch thu hồi đất, trong đó sẽ bao gồm các thông tin chi tiết về dự án (tên, chủ đầu tư, địa điểm, diện tích, mục tiêu, tiến độ thực hiện).

- Bước 2: Tổ chức tham vấn cộng đồng và các bên liên quan

  • Họp với các hộ dân có đất bị thu hồi để phổ biến thông tin về dự án và thu thập ý kiến đóng góp của người dân.
  • Thông báo thu hồi đất chính thức tới người dân và các tổ chức liên quan.

- Bước 3: Điều tra, khảo sát và lập phương án bồi thường

  • Khảo sát đo đạc, kiểm đếm đất đai và tài sản gắn liền với đất để xác định mức độ thiệt hại và phương thức bồi thường.
  • Lập phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, sau đó thẩm định, phê duyệt phương án này và công khai cho người dân.

- Bước 4: Thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư

  • Căn cứ vào phương án đã được phê duyệt, việc bồi thường sẽ được thực hiện cho các hộ dân có đất bị thu hồi, đồng thời các chính sách hỗ trợ và tái định cư sẽ được triển khai.
  • Các quyết định thu hồi đất sẽ được ra theo mẫu quy định (Mẫu số 01c, 01đ tại Nghị định hướng dẫn).

- Bước 5: Bàn giao đất và hoàn thành thủ tục

  • Sau khi bồi thường và tái định cư hoàn tất, quỹ đất đã thu hồi sẽ được bàn giao cho chủ đầu tư hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền để tiếp tục triển khai các hạng mục đầu tư.
  • Các cơ quan có trách nhiệm quản lý quỹ đất đã thu hồi và tiếp tục triển khai các bước tiếp theo của dự án.

Việc thực hiện tách bồi thường thành dự án độc lập và theo trình tự thủ tục nêu trên sẽ giúp đảm bảo tính minh bạch, hợp pháp trong quá trình thu hồi đất và bồi thường cho người dân. Điều này giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người dân bị thu hồi đất, đồng thời cũng làm rõ các trách nhiệm của cơ quan nhà nước và nhà đầu tư trong quá trình thực hiện.

Việc tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành dự án độc lập theo quy định của pháp luật về đầu tư công giúp quản lý các nguồn lực hiệu quả hơn, đồng thời tăng cường giám sát, kiểm tra việc thực hiện bồi thường và tái định cư theo đúng kế hoạch, không bị trộn lẫn với các hoạt động xây dựng cơ sở hạ tầng hoặc các phần việc khác trong dự án đầu tư.

Trình tự, thủ tục thực hiện tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành dự án độc lập giúp rõ ràng hóa quy trình thu hồi đất và bồi thường cho người dân, đồng thời đảm bảo tính công khai, minh bạch trong các dự án đầu tư công. Quy định này vừa tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ đầu tư, vừa bảo vệ quyền lợi của người dân bị thu hồi đất, tạo ra một môi trường đầu tư bền vững và hiệu quả.

Tham khảo: Các trường hợp được hỗ trợ tái định cư khi nhà nước thu hồi đất ở? Cách tính tiền hỗ trợ tài sản trên đất?

Liên hệ: 1900.6162 hoặc gửi email tới: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ, tư vấn pháp luật nhanh chóng.