Ai có thẩm quyền công nhận hương ước và quy ước?

1. Hình thức hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư

Căn cứ theo quy định tại Điều 6 Nghị định 61/2023/NĐ-CP quy định hình thức hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư như sau:

- Hương ước, quy ước được thể hiện dưới hình thức văn bản, có chữ ký xác nhận của Trưởng thôn (Tổ trưởng tổ dân phố), Trưởng ban công tác Mặt trận ở cộng đồng dân cư và 02 (hai) đại diện của các hộ gia đình trong cộng đồng dân cư; khuyến khích đại diện là giả làng, trưởng bản, người có uy tín trong cộng đồng dân cư. Hương ước, quy ước sau khi được công nhận có đóng dấu giáp lai của Ủy ban nhân dân cấp xã.

- Việc lựa chọn tên gọi “Hương ước” hoặc “Quy ước” do cộng đồng dân cư thống nhất, quyết định.

- Hương ước, quy ước có thể được chia thành lời nói đầu, chương, mục, điều, khoản, điểm hoặc kết cấu khác phù hợp với nội dung; được trình bảy ngắn gọn, rõ ràng, cụ thể, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ thực hiện.

- Ngôn ngữ trong hương ước, quy ước là tiếng Việt.

- Trường hợp cộng đồng dân cư có nhiều dân tộc của Việt Nam cùng sinh sống và sử dụng nhiều ngôn ngữ khác nhau thì việc dịch hương ước, quy ước từ tiếng Việt sang tiếng của một, một số hoặc tất cả các dân tộc đó do cộng đồng dân cư quyết định khi soạn thảo, lấy ý kiến, thông qua theo quy định tại các Điều 8, 9 và 10 Nghị định 61/2023/NĐ-CP.

2. Thẩm quyền công nhận hương ước và quy ước 

Căn cứ theo quy định tại Điều 2 Nghị định 61/2023/NĐ-CP, hương ước, quy ước là văn bản quy định về các quy phạm xã hội bao gồm các quy tắc xử sự do cộng đồng dân cư bàn và quyết định; không trái pháp luật và đạo đức xã hội; nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội mang tính tự quản của cộng đồng dân cư và được Ủy ban nhân dân cấp xã công nhận.

Như vậy, Ủy ban nhân dân cấp xã có thẩm quyền công nhận hương ước, quy ước.

Hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư có hiệu lực thi hành kể từ ngày Ủy ban nhân dân cấp xã ban hành quyết định công nhận. (Khoản 3 Điều 11 Nghị định 61/2023/NĐ-CP)

Tuy nhiên để được Ủy ban nhân dân cấp xã công nhận thì hương ước, quy ước phải có đủ các điều kiện được quy định tại khoản 2 Điều 11 Nghị định 61/2023/NĐ-CP, cụ thể sau đây:

- Phạm vi nội dung, hình thức phù hợp với quy định tại các điều 5 và 6 Nghị định 61/2023/NĐ-CP;

- Tuân thủ nguyên tắc, trình tự, thủ tục quy định tại các điều 4, 7, 8, 9 và 10 Nghị định 61/2023/NĐ-CP.

3. Quy định về nội dung của hương ước và quy ước

Tùy thuộc vào yêu cầu tự quản, tình hình kinh tế - xã hội, cũng như các phong tục, tập quán và tập quán cộng đồng tại từng địa phương, việc chọn lọc nội dung phù hợp từ hương ước, quy ước đã có trở nên quan trọng. Mục đích và nguyên tắc theo quy định, cộng đồng dân cư có thể lựa chọn một hoặc một số nội dung để tích hợp vào hương ước, quy ước, bao gồm:

- Các biện pháp, phương thức hỗ trợ người dân tham gia quản lý nhà nước và xã hội, đảm bảo và thúc đẩy quyền tự do và dân chủ trong cộng đồng dân cư. Điều này có thể bao gồm việc khuyến khích cộng đồng thực hiện quyền và nghĩa vụ công dân một cách tích cực.

- Bảo tồn và phát huy giá trị của phong tục, tập quán tốt đẹp và đồng thời áp dụng biện pháp hạn chế, tiến tới loại bỏ những phong tục, tập quán lạc hậu và mê tín dị đoan. Quá trình này cũng có thể bao gồm việc thúc đẩy nếp sống văn minh trong các lĩnh vực như ứng xử, giao tiếp, ăn uống, sinh hoạt hàng ngày, cũng như trong các sự kiện như đám cưới, tang lễ và lễ hội.

- Phòng chống bạo lực gia đình và xây dựng hạnh phúc gia đình là một trong những mục tiêu quan trọng của hương ước, quy ước. Đồng thời, việc khuyến khích và thúc đẩy các hoạt động văn hóa lành mạnh trong cộng đồng cũng được chú trọng.

Các biện pháp đóng góp vào việc bảo vệ tài sản của Nhà nước, cộng đồng và công dân; bảo vệ môi trường sinh thái; đảm bảo an ninh, trật tự và phòng chống tệ nạn xã hội trên địa bàn bao gồm:

- Bảo vệ tài sản: Các biện pháp an ninh và kiểm soát để đảm bảo tài sản của Nhà nước, cộng đồng và công dân được bảo vệ khỏi những rủi ro và thất thoát không mong muốn.

- Bảo vệ môi trường sinh thái: Các hành động và chính sách hỗ trợ bảo vệ môi trường, đảm bảo sự cân bằng giữa phát triển kinh tế và bảo vệ nguồn lực tự nhiên.

- An ninh và trật tự: Củng cố hệ thống an ninh và trật tự để giữ gìn an toàn cho cộng đồng, ngăn chặn và đối phó với các tệ nạn xã hội.

- Xây dựng tinh thần đoàn kết: Thực hiện các hoạt động và chính sách nhằm xây dựng tình làng, nghĩa xóm, tinh thần đoàn kết, sự hỗ trợ và giúp đỡ lẫn nhau trong cộng đồng dân cư.

- Phát triển kinh tế và nâng cao đời sống: Các biện pháp khuyến khích phát triển kinh tế, giảm đói giảm nghèo, tạo điều kiện thuận lợi cho cộng đồng cải thiện chất lượng cuộc sống.

- Khuyến học và khuyến tài: Thúc đẩy hoạt động học tập suốt đời, khuyến khích sự phát triển tài năng và nâng cao trình độ học vấn.

- Đào tạo nghề và hướng nghiệp: Hỗ trợ các hoạt động đào tạo nghề, khuyến khích lựa chọn hướng nghiệp và phát triển nghề nghiệp ở địa phương.

Các biện pháp thưởng và phạt được thiết lập một cách hợp lý để đảm bảo thực hiện hương ước, quy ước, nhưng không thay thế các biện pháp xử lý theo quy định của pháp luật. Hình thức của hương ước, quy ước có thể được thể hiện bằng văn bản tiếng Việt. Trong trường hợp cộng đồng dân cư có nhiều dân tộc, quyết định dịch sang ngôn ngữ của cộng đồng được thực hiện bởi cộng đồng. Lựa chọn tên gọi "Hương ước" hoặc "Quy ước" do cộng đồng dân cư thống nhất và quyết định.

Việc xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước nhằm mục đích tăng cường vai trò tự quản của cộng đồng dân cư trong việc duy trì trật tự, an toàn xã hội, và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, môi trường, cùng với việc thực hiện các nguyên tắc dân chủ ở cấp cơ sở. Điều này đóng góp tích cực vào việc hỗ trợ quản lý của nhà nước thông qua pháp luật.

Hương ước và quy ước cũng nhằm mục đích bảo vệ, duy trì, và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, phong tục, và tập quán tốt đẹp trong cộng đồng. Đồng thời, chúng hạn chế và dần dần loại bỏ những phong tục, tập quán lạc hậu, tạo ra một môi trường sống văn minh trong cộng đồng dân cư. Những nội dung này nhấn mạnh vào sự hòa nhập giữa truyền thống và hiện đại, tạo nên một cộng đồng phát triển, đồng thuận và phản ánh sự tiến bộ.

Xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước nhằm tăng cường vai trò tự quản của cộng đồng dân cư trong việc duy trì trật tự, an toàn xã hội, và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, môi trường, đồng thời thúc đẩy thực hiện nguyên tắc dân chủ ở cấp cơ sở. Hành động này góp phần tích cực hỗ trợ việc quản lý nhà nước thông qua pháp luật. Ngoài ra, hương ước và quy ước cũng nhằm mục đích bảo vệ, duy trì, và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, phong tục, và tập quán tốt đẹp trong cộng đồng. Hương ước, quy ước cũng hạn chế và dần dần loại bỏ những phong tục, tập quán lạc hậu, từ đó xây dựng nên một nền cộng đồng sống văn minh.

Xem thêm: Quy định về xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư

Như vậy trên đây là toàn bộ thông tin về Ai có thẩm quyền công nhận hương ước và quy ước? mà Công ty Luật Minh Khuê muốn gửi đến quý khách mang tính tham khảo. Nếu quý khách còn vướng mắc về vấn đề trên hoặc mọi vấn đề pháp lý khác, quý khách hãy vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi qua Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến theo số điện thoại 1900.6162 để được Luật sư tư vấn pháp luật trực tiếp qua tổng đài kịp thời hỗ trợ và giải đáp mọi thắc mắc.

Nếu quý khách cần báo giá dịch vụ pháp lý thì quý khách có thể gửi yêu cầu báo phí dịch vụ đến địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn để nhận được thông tin sớm nhất! Rất mong nhận được sự hợp tác và tin tưởng của quý khách! Luật Minh Khuê xin trân trọng cảm ơn!