Chiến thuật bắt người tại chỗ ở khi điều tra vụ án hình sự

1. Trong trường hợp nào thì được thực hiện việc bắt giữ người

Căn cứ dựa theo quy định tại khoản 2 Điều 109 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 có quy định rằng bắt người là một trong những biện pháp ngăn chặn. 

Bên cạnh đó thì pháp luật cũng quy định rất rõ những trường hợp nào được thực hiện việc bắt giữ người. Theo đó thì dựa theo quy định dựa theo quy định tại Khoản 1 Điều 110 của Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 có quy định về các trường hợp được giữ người như sau:

- Bắt khi có đủ căn cứ để xác định rằng người đó đang chuẩn bị thực hiện tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng. Theo đó thì nếu cơ quan chức năng có đủ bằng chứng hoặc thông tin để tin rằng một người đang lên kế hoạch thực hiện một hành vi tội phạm nghiêm trọng, họ có thể được ủy quyền để bắt giữ người đó trước khi tội phạm thực sự xảy ra.

- Người cùng thực hiện tội phạm hoặc là bị hại, hoặc người có mặt tại nơi xảy ra tội phạm chính mắt nhìn thấy và xác nhận là đúng người đã thực hiện tội phạm mà xét thấy rằng là cần phải ngăn chặn ngay việc người đó bỏ trốn. Theo đó thì nếu có người cùng thực hiện tội phạm hoặc là bị hại và có mặt tại hiện trường, có thể được xác nhận đúng người đã thực hiện tội phạm, và cơ quan chức năng có thể có quyền lực để ngăn chặn ngay việc người đó bỏ trốn.

- Bắt khi có dấu vết của tội phạm hoặc người hoặc tại chỗ ở hoặc nơi làm việc hoặc trên phương tiện của người bị nghi thực hiện tội phạm và xét thấy rằng cần phải ngăn chặn ngay việc người đó trốn hoặc tiêu hủy chứng cứ. Cụ thể, nếu có dấu vết của tội phạm ở người hoặc tại các địa điểm như chỗ ở, nơi làm việc hoặc trên phương tiện của người bị nghi, và cơ quan chức năng xác định rằng có nguy cơ người đó trốn hoặc tiêu hủy chứng cứ, thì việc bắt giữ người đó có thể được thực hiện.

Còn bắt người  phạm tội quả thì được quy định theo Điều 111 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015

- Quyền này thuộc về bất kỳ người nào khi phát hiện người khác đang thực hiện tội phạm hoặc ngay sau khi người đó thực hiện tội phạm. Người bắt người phạm tội quả tang phải đưa người bị bắt đến cơ quan công an, viện kiểm sát nhân dân hoặc Uỷ ban nhân dân nơi gần nhất. Người bắt người còn có quyền tước hung khí, vũ khí của người bị bắt.

Bắt người đang bị truy nã (theo Điều 112):

- Bất kỳ người nào cũng có quyền bắt giữ người đang bị truy nã. Người bắt giữ phải đưa người bị truy nã đến cơ quan Công an, Viện kiểm sát nhân dân hoặc Uỷ ban nhân dân gần nhất. Cơ quan tiếp nhận phải lập biên bản tiếp nhận và giải ngay người bị bắt hoặc báo lại cho cơ quan điều tra có thẩm quyền để giải người về nơi giam giữ.

Bắt người để tạm giam (theo Điều 113):  Để tạm giam người bị can, bị cáo, cơ quan có thẩm quyền phải có quyết định bắt người. Người thi hành lệnh, quyết định phải đọc lệnh, quyết định và giải thích quyết định, lệnh, cũng như các quyền và nghĩa vụ của người bị bắt. Lập biên bản về việc bắt người và giao quyết định, lệnh bắt người cho người bị bắt. 

+ Quy trình bắt người để tạm giam (theo Điều 113): Cơ quan có thẩm quyền phải có quyết định bắt người để tạm giam. Điều này áp dụng cho trường hợp bị can hoặc bị cáo. Người thi hành lệnh, quyết định phải đọc lệnh, quyết định và giải thích nội dung của quyết định, lệnh. Họ cũng phải giải thích các quyền và nghĩa vụ của người bị bắt. Sau khi bắt người, phải lập biên bản về việc bắt người. Biên bản này cần ghi rõ thông tin về lý do bắt giữ, thời điểm, địa điểm, và mô tả tình trạng cụ thể của người bị bắt. Cơ quan thi hành còn giao quyết định, lệnh bắt người cho người bị bắt. Trong quyết định, lệnh này cần xác định thời hạn tạm giam và nơi giam giữ.

+ Quyền và nghĩa vụ của người bị bắt: Người thi hành lệnh, quyết định phải giải thích rõ quyền và nghĩa vụ của người bị bắt. Người bị bắt có quyền biết được lý do bị bắt và quyền gì đang được thực hiện đối với mình. Quy trình này nhằm đảm bảo tính công bằng và hợp pháp trong quá trình tạm giam người bị can, bị cáo.

Điều kiện và quy trình bắt người: Bắt người có thể thực hiện tại nơi ở, nơi làm việc hoặc nơi khác mà người bị bắt đang ở. Phải có sự có mặt của người đại diện chính quyền địa phương nơi người bị bắt sinh sống hoặc người đại diện của đơn vị, cơ quan nơi người bị bắt học tập, công tác và làm việc để chứng kiến thi hành.

Bắt người bị yêu cầu dẫn độ: Bắt người bị yêu cầu dẫn độ khi có căn cứ cho rằng người đó có thể gây khó khăn, cản trở việc xem xét yêu cầu dẫn độ, bỏ trốn hoặc cản trở thi hành quyết định dẫn độ. Toà án cần có quyết định xem xét yêu cầu dẫn độ hoặc quyết định dẫn độ đối với người đó.

2. Chiến thuật bắt người tại chỗ ở trong điều tra vụ án hình sự

Chiến thuật bắt người tại chỗ ở là phương pháp mà cơ quan điều tra sử dụng một cách chính xác và linh hoạt các quy định của pháp luật để bắt giữ người phạm tội khi họ đang có mặt tại nơi cư trú của mình hoặc của người khác. Để thực hiện chiến thuật này, cơ quan điều tra cần kết hợp sự hiểu biết sâu sắc về các quy định pháp luật và sự sáng tạo, cũng như các kỹ năng và nghiệp vụ chuyên môn để thực hiện việc bắt giữ người tại chỗ ở.

Thường xuyên được áp dụng trong quá trình điều tra vụ án, chiến thuật này mang lại nhiều ưu điểm và lợi ích. Việc bắt người tại nơi cư trú giúp hạn chế khả năng chạy trốn, giữ người bị bắt dưới sự kiểm soát và cung cấp cơ hội thu thập thêm chứng cứ và tài liệu quan trọng cho quá trình điều tra.

Chiến thuật này chỉ được áp dụng khi có căn cứ rõ ràng hoặc nhận định chính xác về việc người cần bắt có mặt tại nơi cư trú vào thời điểm bị bắt. Sự xác định chính xác này là quan trọng để đảm bảo hiệu quả trong quá trình bắt giữ và tránh những tác động tiêu cực đối với nghiệp vụ an ninh và chính trị.

+ Có căn cứ rõ ràng hoặc nhận định chính xác: Việc xác định chính xác vị trí của người cần bắt là yếu tố chủ chốt. Các thông tin phải được đánh giá kỹ lưỡng và có căn cứ xác thực để đảm bảo tính chính xác của quyết định bắt.

+ Đảm bảo hiệu quả trong quá trình bắt giữ: Sự chính xác trong việc xác định vị trí giúp tăng cường hiệu quả của quá trình bắt giữ. Người bị bắt có thể bị nắm giữ một cách nhanh chóng và chính xác, giảm nguy cơ bất ổn trong quá trình thực hiện.

+ Tránh tác động tiêu cực: Việc sử dụng chiến thuật này dựa trên sự chắc chắn về thông tin, giảm thiểu rủi ro của việc bắt người không đúng, từ đó tránh tác động tiêu cực đối với uy tín và hiệu suất của cơ quan điều tra.

+ Bảo vệ nghiệp vụ an ninh và chính trị: Sự chính xác trong quyết định bắt giữ giúp bảo vệ nghiệp vụ an ninh và chính trị của cơ quan. Việc thực hiện chiến thuật này một cách đúng đắn giữ vững uy tín và sự tin cậy của cơ quan điều tra trong tâm nhìn của cộng đồng.

+ Quản lý thông tin một cách chặt chẽ: Sự chính xác yêu cầu quản lý thông tin một cách chặt chẽ. Các nguồn thông tin phải được đánh giá và kiểm tra kỹ lưỡng trước khi áp dụng chiến thuật bắt người tại chỗ ở.

Thực tế cho thấy việc bắt người tại nơi cư trú mang lại nhiều lợi ích hơn so với việc bắt tại các địa điểm khác. Nó tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận động sự hỗ trợ từ quần chúng, củng cố lòng tin và nâng cao sự cảnh giác của người dân. Bắt người tại chỗ ở cũng hỗ trợ cho công tác khám xét, thu giữ, và tạm giữ vật chứng mà người bị bắt có thể đã cất giấu tại nơi cư trú của mình.

3. Chiến thuật bắt người tại chỗ có ý nghĩa gì?

Phương pháp bắt người tại chỗ ở thường xuyên được áp dụng trong quá trình điều tra vụ án, mang lại một loạt ưu điểm và lợi ích quan trọng. Dưới đây là một số phân tích về chiến thuật này:

- Ngăn chặn khả năng chạy trốn: Việc bắt người tại nơi cư trú giúp giảm thiểu khả năng chạy trốn của người bị bắt. Người này thường không có sự chuẩn bị hoặc cảnh báo, giảm nguy cơ bỏ trốn khỏi vùng kiểm soát của cơ quan điều tra.

- Kiểm soát hiệu quả: Bắt người tại chỗ ở mang lại sự kiểm soát nhanh chóng và hiệu quả. Cơ quan điều tra có thể quản lý tình huống một cách chặt chẽ tại nơi cư trú, giảm rủi ro mất kiểm soát trong quá trình bắt giữ.

- Thuận lợi cho thu thập chứng cứ: Việc thực hiện bắt người tại nơi cư trú tạo điều kiện thuận lợi cho việc thu thập chứng cứ và tài liệu quan trọng. Các vật phẩm, giấy tờ, hoặc chứng cứ có thể nằm tại đó, hỗ trợ quá trình điều tra.

- Gia tăng hỗ trợ từ cộng đồng: Chiến thuật này có thể góp phần tăng cường sự hỗ trợ từ cộng đồng. Việc bắt người tại nơi cư trú tạo ra sự minh bạch, giúp cộng đồng hiểu rõ về các hoạt động điều tra và có thể thúc đẩy lòng tin và hỗ trợ từ phía người dân.

- Tăng cường an ninh và chính trị: Bắt người tại chỗ ở đồng thời có thể tạo ra tác động tích cực đối với an ninh và chính trị. Nó thể hiện sự quyết đoán của cơ quan điều tra trong việc đối mặt với tội phạm và làm tăng động viên cho công tác an ninh trong cộng đồng.

Tổng cộng, chiến thuật bắt người tại chỗ ở là một phương tiện hiệu quả trong việc đối mặt với tội phạm, tăng cường kiểm soát và thu thập thông tin quan trọng cho quá trình điều tra. Tuy nhiên, việc thực hiện cần phải tuân thủ đúng quy định pháp luật để đảm bảo tính hợp pháp và công bằng.

Nếu các bạn còn có những câu hỏi vướng mắc vui lòng liên hệ với chúng tôi qua số điện thoại 19006162 hoặc lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ. Xin trân trọng cảm ơn!

Tham khảo thêm: Một số đặc điểm của bắt người trong tố tụng hình sự?